Katalog

30 MAYIS 2004 / SAYI9A Rock, metro ve Aslı... Metroyla tanışalı henüz 4 yıl ol J du. Bu süre ıçınde metro ulaşımın • dışında, pekçok sanatçıya adeta bir çekim platosu oldu, Teoman'dan Athena'ya, Ayna grubuna kadar pekçok müzısyenin klibi metroda çekildi. Yeni çıkardığı Su Gibi albümüylesesgetiren Ash'ylaTaksim metrosunda bir giın geçirdik ve hem yeni çıkardığı albümünü, hem dekent kültiirünü konuştuk. Metroyla aranız nasıl ? Metroyla ilk tanışmam Londra'da, daha sonra Paris'te oldu. ilk kez bindiğim için çok heyecanlan mıştım, yerin altındasın ve gerçekten farklı bir atmosferi var. Özellikle Londra metrosuna binmek ayrı bir keyif. Çünkü orada pek çok ülkenın ınsanı yaşıyor ve metro onun kuçiıkbırresmı Londra'da bütün şehri kapsayan bir metro sistemi var ve bu nedenle trafik sorunları yok. Istanbul'a gelince, metroyu kullanamıyorum, çünkü Anadoluyakasında oturuyorum, medeniyet henüz bızim oralaragelmedı. Buyüzden de her sokağa çıkışım trafik açısından bireziyet halini alıyor. Keşke Anadolu yakası ve Avrupa yakası arasında da metro sistemi olsa da, bu trafik derdinden kurtulsam. Sizce tstanbul'da bir kent kültüründen bahsetmek mümkün mü ? Aslında mumkun.Gelişmenin bir yansıması kent kültürü. Bızgelışmeyeaçığızama titizdeğiliz. Ben gerçekten Istanbul'a âşığım. Ancak daha düzenli olmasını tercıh ederdım. Çok kalabalık bir şehirde bunu başarmak belki kolay değil ama dünyanın diğer büyük merkezleri bu düzenı sağlamış. Su Gibi ile birlikte yoğun bir konser programına da başladınız. Müziğinizi poprock olarak tanımhyorsunuz, nasıl başladı her şey ? Ortaokulda başladı. Grup kurduk ve lıse bitene kadar devam ettik. Sonra bardaçıkmayabaşladım, ardından Teoman'a vokal yaptım ve ilk albüm Neresındeyım geldi. Neden poprock? Rock biraz sert bir müzik ama sen çok naif dııruyorsun? Miızikle ılgilenmeye başladığımdan beri rock dınliyorum. Beğenilerim yönlendirdi beni, rock müzik yapmaya da potansıyelım vardı. Zaten yaptığım müziğe tam olarak rock değil, poprock demek daha doğru olur. Ama ben pop'u Türkiye'de algılandığı gibi algılamıyorum, o zaman kendimehaksızlık etmiş olurum. Pek çok rock müzisyeni tstanbul metrosunda klip çekti, bunun dünyada da örnekleri çok fazla, neden metro ? Çünkü metro underground kültürün bir parçası gibi ve o ruh halını çok iyi yansıtıyor. Yurtdışında underground kültürün çok ciddi bir kıtlesi var ve Türkiye'de de giderek yaygınlaşıyor. Siz çekmeyi düşunüyor musunuz." Olabilir, düşünebilirim. Röportaj: İPEK ÖZBEY Metrolu zamanlar Graffitisi yok henüz, müzisyeni izinli ve az, evsizlere kapalı. îşte, İstanbul metrosu. Elçin Acun Dilek Karagöz Y olculuğumuz uzun bir merdıven başında başlıyor, sonra bir koridor, tekrar uzunca bir merdiven... Bir anons duyuyoruz:" Lütfen inenlere öncelik tanıyınız ve kapıların kapanmasını engellemeyiniz." Bu sık yinelenen bir uyarı... lyi de metronun açılmasının üzerinden tam dört yıl geçti ,halâ alışamadık mı, nereden yürüyeceğimize, nerede duracağımıza? Yoksa, benimseyemedik mi metroyu ? Bu soruların cevabını ışi metro olanlarla ve metro yolcularında aradık. BİZDEKAZAOLMAZ... Osmanbey raetrosundayız. Istasyon şefi Recep Uzun'la konuşııyoruz. Uzun, istasyon amirliğindeki ekipmanlarla istasyonun her köşesini takip edebiliyor. SoruMetroda... Selitn tsval'ın tstanbul Ulaşım A.Ş için hazırladığı Metroİstanbul adlı aJbiimden alınmıştır. yoruz: Hiç kaza oldu mu ? " Metroda kaza olma olasılığı binde birdir. Her ayrıntı düşünülmüş.doğabilecekhersıkıntıyakarşı tedbir alınmıştır" diyor. Ya yangın? Metronun havalandırma sistemi yangını algıladığında yağmurlama sistemi devreye giriyor. Her ıstasyonda kuzey ve güney yönlerinde ikişer tane olmak üzere dört fan bulunuyor. Necla Horoz 15 yıllık makinist, daha önce de tramvay kullanmış. Yıldız Teknik Üniversitesi, Demiryolu Inşaat ve Işletme mezunu. Kapıyı tutanlar, kaçırıncaöfkeyi basanlar bir yana, kimse treni onun kullandığına inanmakistemiyor. Nedenigüvensizlîk, bir arıza olursa kadın makinistin onaramayacağını düşünüyorlar. "îlk başladığımzamanlardı" diyor gülümseyerek" Bir yolcu, kadın olduğumu öğrenin ce inmek istedı. Biz de aracı hattın ortasında durdurup inebileceğini söyledik". Güvensizliklerini "iyi niyetle" kapatmaya çalışanlar da yok değil: "Aman kızım! Sen zahmet etme, tarif et bız yapanz." Horoz, bugüne dek kapkaççılık olayı ile karşılaşmamış. Çünkü metroda asayiş ekipleri görevli. Özellikle kalabalık saatlerde araçta yolculuk ediyorlar ve sürekli gidip geldik leri için artıkkapkaççıları sima olarak ta nıyorlar. "Böylebirdurumdaaracınızda yankesici var, anons edin diye bizi uyarıyorlar" diyor Horoz "Biz sadece 'Çanta ve cüzdanlarınıza sahip olun' diye uyarı anonsuyapabiliyoruz. Arkadaşlarsuçluyu yakalarlarsa polise teslim ediyorlar". metro ıçın ızın alması şart. Evsizlere açmak isemümkün görünmüyor, ekipmana vereceklerı zarargerekçegösteriliyor, bir de metroda suç oranını arttıracakları1 Ancak geçen kış şiddetli soğıık ııedeniyle Büyükşehir Belediyesi'nin talimatıyla metro girişleri evsizlere açılmış. Metro caddede tacize uğrayanlar için de bir sığınak.Böyledurumlarda metro güvenliğinden yardım ısteniyor, hatta kavga eden çiftler bile barışı metrodan beklıyor... İZMİR, ANKARA, BURSA... Recep Uzun ve Necla Horoz Metro bılgısı fılmlerle romanlarla ken disinden önce hayatımıza giren bir kent leşmehali. Ancak îstanbul'la sınırlı değil, Ankara, Izmır ve Bursa da metroyla tanişmış, hdtta bazJan Istanbol'daıı <Jd oııce metrolu günlere geçmiş. Ankara'daikiayrı sistemvar: 1996'da açılan 8.5 küometrelik Ankara Ray sistemi 33 araçfilosunasahip,yılda43 milyonkişiyi taşıyor. Ankara metrosunun uzunlıığu ise 14.5 kilometre. Yıllık 165 milyon kapasiteye sahip, 12 istasyonu, 108 araçfilosu var. tki hattın toplamının 36 kilometreye çıkarılması hedefleniyor. 2000 Ağustos'unda faaliyete geçen Izmir Metrosu 11.6 kilometre uzunluğunda veüzerinde lOistasyonyeralıyor. Yolculuk yaklaşık 13 dakika sürüyor. Metro istasyonlarına 53 yürüyen merdivenin yanı sıra, 32 engelli asansörü ile ulaşılıyor. Metroyu günde 95 bin kişi kullanıyor. 5.2 küometrelik yeni hattın ise önümüzdeki 5 yıl içindetamamlanmasıbekleniyor. Bursa'da 17 küometrelik hafifraylısistemle günde 130 bın yolcu taşınıyor. Adana'da ise hafıf raylı sıstemin bir adı, bir de 500 metrelik yolu var.. . • METRO KORKULARI... Üst üste gelen HSCB, Ingiliz Konsolosluğu, sinagog bombalamalarından sonraki ilk günlerde insanlar metroyu kullanmaya çekinmişler. Güvenlik aknıp alınmadığını kendikendine denetlemeye kalkışanlar da olmuş, bir yolcu' Içeriye girerken neden aranmadım' diye şikâyet etmiş. Ancak, zum yapabilen kameralar var ve monitörlerle bütün istasyonlar izlenebiliyor. Metrodaki kameraların çokluğundan yakınanlar da yok değil. Bazı yolcular ise disiplinin fazlalığından şikayetçi.Kimisi aranmaya karşı çıkıyor: Biz terörist miyiz? Elektrik kesintilerinden de korkuluyor, ama jeneratörler kesinti halinde üç aracın seferini sürdürmesine olanak taşıyacak kapasitede. SARI ÇİZGİYİ GEÇMEYİN! Metroda yolcularla görevliler arasındaki en sıkı tartışmalar "san çizgi" yüzünden çıkıyor. Bu, en sık ihlal edilen güvenlik kuralı. Oysa sarı çizginin ötesine geçmek enerji ray hatları nedeniyle oldukça tehlikeli. Elbette eski alışkanlıklar sürüyor, koltuklar çizilip duvarlara yazılar yazdıyor. Metroda hem personel, hem de yolcular için bir doktor bulunuyor, Taksim'dede Hızır Acil24 saatbekletiliyor Eğer deprem korkunuz varsa, metronun olası bir depremde 9 büyüklüğüne kadar dayanabileceği varsayılıyor. İSTEKLERŞİKÂYETLER... Yolcuların da metrodan talepleri var, yakınmalan da. Yürüyen merdivenlerin çok sık durdurulması ve sol şeritte yürümek isteyenlereyol açılmaması yakınmalarda başı çekiyor. Öğrenci Fulya Yahya " Anonslar sağır insanlar için yeterli değil. îstasyonlara gelindiğinde durağın isminin altında bir ışık yanabilir." diyor. Seda Pe lin ise trenin geliş saatini gösteren bir kronometre olabilir diye düşunüyor. Barış Işık metronun daha da uzatılmasını istı yor," Çünkü Istanbul, Şişli veTaksim'den ibaretdeğil"diyor. îstanbul metrosu dünyanın diğer metrolarına biraz daha yakınlaşabilir ve müzisyenlere, evsizlere açılabilir mi? Yöneti Taksim'e kadar mutluyum Metronun Istanbul'da dünya metropolleriyle aşağı yukarı aynı zamanda başlamasına rağmen, çok uzun yıllar toplıı taşımacılık açısından TünelKaraköy güdüklüğünde kalması çok acıklı. Nevv York ve Paris 'e gitme fırsatmı bulduğumda metronun kolaylığındanyararlandım. New York'ta şehir merkezinden şehir dışına doğru gidildikçe çevre, istasyonlar, vagonlar ve insanlar değişmeyebaşlıyor.Yolculararasındagerçektendeürkebileceğıniz tipler var. Aktarmaları sağlayan ıstasyonlarda eknolojinin değışıminı de ızleyebilıyorsunuz (ahşap yuruyen merdivenler gibi). Paris'te de aşağı yukarı aynı manzara mevcut Onemli ve turistıkıstasyonlaraayrıbırözengösterılmiş. Buikimetropoldedegünün buyük bir bölümünde yerin altında inanılmazbirtrafikvehareketvar. Istanbul'da ise7kilometrelikmetromuz için henüzbu durumlar söz konusu değilse de bazı metro çıkışlarında halkımızın girişimci ruhu açıkça görülüyor; çiçekçüer, işportacılar, korsan kitap veCD'ciler, anidentüreyenbüfeler... Tabii başka ülkelerin metrolarmın olmazsa olmazı muzisyenler de yavaş yavaş tstanbul metrosunu mesken edinıyor. Metromuzun yemyeşil koltuklarındaki ufak tefek bırkaç çizik de New York metrosu denince akla ilk gelen grafittilerin yanında hiç kalıyor; kısa mısa ama en azından temiz, pünpak, güvenli bir metromuz var ne guzel diye sevindiriyor. Korkunç tstanbul trafiğinde4.LeventTaksim hattını hergün kullanan biri olarak Taksim'e kadar (10 dk) çok mutluyum. DİLEK AHISKALI