Katalog

14 TOPLUM 30 MAYIS 2004 / SAYI 94 Bomba değil, yemek... Tüm dünyada 500 kente yayılan "Food Not Bombs=Bomba değil, Yemek" hareketinin kurucularından, ABD'nin önde gelen barış aktivistlerinden Keith Mc Henry, hareketin Türkiye'de örgütlenmesine yardımcı olmak ve Nato Zirvesi protestolarına katılmak üzere Istanbul'da... Ipek Yezdani ıl 1980... Amerika'nın Boston eyaletinde sekiz genç, bir gün işlerinigüçlerini bırakıp sokaktaki evsizlere yemek dağıtmaya başladılar. Sadece evsizlere yardım etmek için değil, nükleer güç kullanımını, ırkçılığı, küreselleşmeyi, savaşı, silahlanmayı protesto etmek için de yıllar boyu hep "yemek dağıttılar." Zamanlasayıları arttı ve göze batmaya başladılar, tutuklan dılar, cezaevine atıldılar, aylarca cezaevinde kaldılar. "Food Not Bombs=Bomba değil, yemek" kampanyası, bugün tüm dünyada 500 noktaya yayılan, Asya'dan Afrika'ya tüm kıtalarda barış aktivistlerinin örgütlendiği bir hareket. Food Not Bombs'un kurucularından Keith Mc Henry, bir milyondan fazla evsizin yaşadığı ABD'de grafik tasarımcılıktan manavhğa, kitapçılıktan yılda 25 bin dolar kazandığı yöneticiliğe kadar birçok işte çalışırken tam dört kez evsiz kalmış ve sokaklarda yatmış. însanların hastalandığı anda işten atıldığı, işten atddığı anda ise evsiz kaldığı bir sistemde, evsizlere yemek dağıttığı için defalarca polisten dayak yemiş ve cezaevine atılmış. Dört dile çevrilen ve 10 binden fazla satan "Food Not Bombs: How to Feed the Hungry and Build Community" (Bomba değil, Yemek: Açlığı Gidermenin ve Toplumu Inşa Etmenin Yolu) kitabını da yazan Mc Henry ile Food Not Bombs hareketinin geçmişini ve ABD'de karşı karşıya kaldıklan antidemokratik uygulamaları konuştuk: "Food Not Bombs" nasıl doğdu ? 1980'deBoston'da nükleer güç kullanımının çevrede yarattığı sorunlara dikkat çekmek, savaşı protesto etmek gibi çe nız için mi tutuklandmız? Evet. İzin almadan bu işi yaptığım için. Bir ay boyunca bu tutuklamalard vam etti. Ayın sonunda toplam 100 kişi tutuklamışlardı.Tutuklamalarıprotesi etmek için ayın son pazartesi günü parka bin kişi geldi. Tüm bu olaylar kamuoyı nun tepkisıni çekiyordu. En sonunda S; Francisco Belediye Başkanı "Siz iznin olmadığı için tutuklandmız. Biz size izı verelim, yemekleri öyle dağıtın " dedi. B de "tarnam" dedik. ABD'nin geneline nasıl yayıldınız ? Sadece yemek dağıtmaktan dolayı tı tuklandığımız için olay birçok gazete ve t < levizyonda yer aldı. Bu şekilde tamndıkı, ilgi duyanların sayısı da artmaya başlad "Biz de sıze katılmak istiyoruz " diyen b sürü insan ortaya çıktı. Washington'd New York'da, hatta Kanada' da bile Foo Not Bombs temsilcilikleri kuruldu. 700 KEZ TUTUKLANDIK Cezaevine nasılgirdiniz? 1989'da San Francisco Belediye Başk; nı yeniden "Evsizlerden kurtulmaya" k; rar verdi ve polise bu yönde emir verd Biz de polisler sokaktaki evsizleri döveı ken bu görüntülerı kameraya çektik. B zim gerçekten " başlarına bela olacağım zı" anlayıp tekrar tutuklamalara başlad lar. Yaklaşık 100 kişiyi tutukladılar. Yeı başkan da seçim propagandasını "ken evsizlerden temizleme" üzerinekıırmu; tu. Seçıldikten sonra da dedığini yaptl v bize savaş açtı. O dönem toplam 700 ke tutuklandık, mahkemeye sevk edildil Ben hırsızlık, gasp, polise saldırma, soy gıın gibi çok ciddi suçlarla itham edildirr Ve sonunda kendimi cezaevinde buldun Kaçgünyattınız? 1995 'te 500 gün cezaevinde kaldım. C sırada Uluslar arası Af Örgütü beni" vic dan suçlusu" ilan etti, Food Not Bombs' bağlı tüm tutuklular da " vicdan suçlusu oldu. Ulııslararası Af Orgütü'nün bu giri şimiyle serbest bırakılmamız için ABI hükümeti üzerinde büyük bir kamuoyı baskısı başladı. Bırleşmış Milletler Insaı Hakları Komısyonu da konunun üzerin' eğildi. Tüm bu baskıların sonucunda hak kımdaki iddiaların çoğu düşürüldü ve çol küçük bir cezaylakurtuldum. Bugün, Fo od Not Bombs grupları sadece ABD'dı değil, Kanada, Meksika, Avrupa, Avust ralya, Asyave Afrika ülkelerınde, kısaca sı dunyanınheryerineyayıldı. Eyleminiz pasifbir direniş. Bu yüzdeı tutuklanmanız şaşırtıcı... ABD'nin bzgür bir ülke olduğu söyle nır, ancak bu bir mit. ABD hiçbir zamar tam anlamıyla özgürbirülkeolmadı. în< san hakları için örgürlenmeye çalışan bi zim gibi insanlar için Vietnam Savaşı ile 11 Eylül arasında değişen hiçbir şey olma dı'.# Y şitli eylemlerde insanların ilgisini çekebilmek amacıyla sokaklarda yemekli protesto gösterileri yapıyorduk. Örneğin ordudaki generaller gibi giyinip " savaş uçağı ve bomba satın almak için paraya ihtiyacımız var, lütfen bize yardım edin" diyerek caddede kurabiye satıyorduk. Oldukça komik ve eğlenceli eylemlerdi. Sonra yöneticileri nükleer tesislerin de sahibi olan Bos ton'daki ulusal bankaya karşı bir protesto eylemi düzenledik. Hisse sahiplerinin toplandığı gün bankanın önünde gezici bir mutfak inşa edip orada evsizlere çorba dağıttık ve nükleer güç kullanımını protesto ettik. AYNI EVDE 30 KİŞİ Eylemler "Food Not Bombs"u mu yarattı? Evet, bu eylemden sonra bu iş bizi çok sardı. "En iyisi biz işimizi gücümüzü bırakıp evsizlere yemek dağıtalım " dedik. Peki, bu arada hayatınızı nasıl kazandınız? Nedendir bilinmez, insanların bu iş için bize bağışta bulunacaldarını zannediyorduk. Tabü ki kimse para falan bağışlamadı. îşlerimizidebırakmıştık. Dolayısıyla6 ay sonra hiçbirimizde beş kuruş para kalmadı. Mecburen tekrar eski işlerimize döndük. Yemeği nasıl alıyordunuz ? Yemekler bedavaya geliyordu. Marketlerin, fırınlann kullanmayıp attığı artık yemekleri topluyorduk. Dolayısıyla yemeğe para vermiyorduk, bize sadece ev kirası için para gerekiyordu. Bu şekilde 8 kişi bir yıl boyunca aynı evde yaşayıp yemek da ğıttık. Yemek dağıttığımız evsizlerle arkadaş olunca, onlar da bizimle birlikte gelip aynı evde kalmaya başladılar. Yıl sonunda aynı evde 30 kişi olmuştuk. Bazen işten eve dönüyordum ve uyumak için yer bulamıyordum. Sonuçta orası da iki odalı bir evdi, insanlar masaların üzerinde, mutfakta, banyoda yatıyordu. En sonunda işin içinden çıkamayınca taşınmak zorunda kaldım. Ve yeni mahallemde bir" Food Not Bombs" noktası daha oluşturdum. Böylece Boston'un çeşitli noktalarında farklı örgütlenmeler ortaya çıktı. Sekiz yıl bu işi sürdürdük. ABD'nin El Salvador'la savaşını protesto için, Mohawk Kızılderilileri'nin yurttaşhk hakları için yaptıklan Keith Mc Henry, ABD'de tam dört kez evsiz kalıp sokaklarda yatmış. eylemlerde yemek dağıttık. Siyahların ırkçdığa karşı eylemlerinde de biz oradaydık. tktidarın gözüne ne zaman batmaya başladınız? 1988'de San Francisco'ya taşındım ve orada bir Food Not Bombs birimi oluşturdum. Bütün yaz boyunca her pazartesi evsizlerin takıldığı parkta yemek dağıttık Ağustos sonunda bir gün polisler gelip yemek dağıtmak için iznimiz olup olmadığını sordu. Biz de izin istediğimizi ancak bir yanıt alamadığımızı söyledik. Bir hafta sonra büyük bir polis mangası gelip " Be dava yemek dağıtamazsınız" diyerek do kuz kişiyi tutukladı. Yani sadece evsizlere yemek dağıttı Çiçekleriniz küserse... "Çiçeklerim artık bana küstü. Eski canlılığını yitirdi. Bu aralar yapraklarını da döküyor" diyorsanız istikamet belli. Bütün yollar Cem Botanik'e çıkıyor. ElifAkın Yasemin Yaşar G ül, ortanca, sümbül, açelya ve daha niceleri... Çiçekleri tanıyorsunuz ama ya hastahklarını biliyor musunuz? Türkiye'nin ikinci bitki hastanesi ve oteli olan Cem Botanik'in Suadiye şubesindeyiz. Hastaneye getirilen bitkilere bir bebeğe gösterilen özenle baktıklarını söyleyen Dilek Akkoç, çiçekinsan ilişkisini bir örnekle anlatıyor: " Bir ay önce bitkisine aşırı su vererek köklerini çürüten birbayana telefonda bitkisinin öldüğünü haber verince ağlamaya başladı. Bitkinin vefat eden eşi tarafından ilk çocuğunun doğumunda hediye edildiğini; bitkinin ölümüyle eşini ikinci defa kaybettiğini söyledi." Cem Botanik, iç ve dış mekânda kullanüabilecek zengin bitki çeşidi ve bitki bakımıylâ Suadiye, Ömerli ve Kavacık'taki şubeleriyle bitkinizin bakımını üstleniyor. Aynı zamanda perakende satış da yapan hastanede belki de ismini ilk kez duyacağınız Dr. Marginata, Dr. Compacta, Dr. Jamaica, Singanyum, Yuca, Dr. Sangofindia, Cycos gibi Hollanda'dan getirilen zengin çiçek seçeneği de sunuluyor. Cem Botanik önceleri daha çok açelya yetiştirilen bir seraymış. Daha sonra hastalananbitkileritedavietmek için 1995 yılındabitki hastanesi ve otelini faaliyete geçirmişler. Otel ve hastane sorumlusu Selim Benli'ye bitkileri nasıl tedavi ettiklerini soruyoruz. Yanıtlıyor: "Müşterilerimiz bizi arayarak çiçeklerinin hastalandıklannı söylüyorlar. Görevli arkadaşlar verilen adrese giderek çiçeği getiriyorlar. Çiçeğe dair bilgileri bir fişe yazıp daüna tutturuyorum ve fotoğrafını çekiyorum. Daha sonra kökünden yapraklarma doğru bir inceleme yapıyorum. Hastalığını belirleyip gereken tedaviyi yaptıktan sonra üst kattaki otel bölümüne çıkarıyorum." NOLİNA SIK HASTALANIYOR... Tedavi sırasmda daha çok sıvı ve toz haldebulunan tanm ilaçlan kullanılıyor. Tedavi süresi hızh büyüyen genç bitkilerde 2 ile 2,5 ay, kalın gövdeli bitkilerdeyse 6 ile 8 ay arasında değişiyor. Rüzgârla gelen polenlerin birgecede üremesiyle meydana gelen bitlenme, bitkinin özsuyunu emerek köklerini kurutan kırmızı örümcek, yanlış bakımın neden olduğu bitki kökünü çürüten mantar en çok karşılaşılan vakalar. "Hasta olarak en çok Nolina geliyor. Bunun gibikalın gövdeli çiçeklergövdelerinde su depoladıklarından suyu sevmezler. Bu özelliğini bilmeyenler gereğinden fazla su verip çiçeğin kökünü çürütüyorlar." diyor Selim Benü. Tedavi ücretleri bitkinin boyuna, yaşına, genişliğine, hastalığının türüne göre değişiyor. Benli bu tür hastalıklarda uygulanan tedaviyi şöyle özetliyor:" Yaprak yanması teşhisi koyduğum Dracaena Warneckei'nin önce toprağını değiştiririm sonra da mantar oluşumuna karşı ilaçlarım. Çünkü bu hastalığın bir ileri safhası mantardır. Geç büyüyen bir bitkidir. Beş ayda iyileşir. Bu çiçeğin masrafı ayda dörtmilyon." ÇengeldereCad. No: l20Çavujbaşı/Beykoz Tel: 0216 410 40 44 /Şile Yolu Sırapınar Köyü Gtrift J • /O f T* l n<\ Mine Çiçeği Berrin Sirel Familya: Verbenaceae Latince adı: Verbena Türkçe adı: Mine Çiçeği Bitki bakımıylâ ilgili püf noktaları Bitkilere, toprağı kurumadan su verilmemeli, kuru olduğunu anlamak için toprak bir çubuk yardımıyla kontrol edilmeli. Su saksı tabağma sızacak şekilde verilmemeli. Toprak ocakmartaylarında yani senedel defa değiştirilmeli. Kuru, nemli ortamlardan ve hava akımından korumak için de bitki cam kenarına ya da kalorifer yanına konulmamalı. 15 günde bir saksı kendi ekseni etrafında 90 derece çevrilmeli, bitkinin ışık gördüğü yer sürekli değiştirilmeli. Özellikle bazı bitkiler kış mevsiminde uyku dönemine girerek yapraklarını döktüğü için vitamin kullanılmalı. Sadece yapraklı olan bitkilere azot ve potasyum ağırlıklı vitaminler, çiçekli olan bitkilere de fosforlu vitaminler verilmeli. Şeker biti ve pamuklu bitler için de Basudin ve Supracid ilaçlar kullanılmalı. Güney, Orta ve Kuzey Amerika'da doğal olarak yetişen Verbena'nın 228 türü var. Tür ve hibridleri süs bitkisi olarak kullanılan Verbena'lan bahçelerde saf parter oluşturmada veya bodur yaz çiçekleri arasında gruplar halinde kullanabilirsiniz. Geniş ve basık saksılar içinde teras, balkon, bina girişleri ve merdiven kenarları da bitkinize uygun. Ancak bu mekânlar güneşli ve havadar, toprağı ise hafif killi veya kumlu, besin '• ~maddelerince zengin ve iyi gübrelenmiş olmalı. Verbenaları tohumla ve çelikle üretilebilirsiniz. Tohumlarmızı mart ayında kasalara ekebilirsiniz. Bunun için 2 kısım kumlu toprak, 1 kısım torf kanşımı kullanın. Tohumların üzerini kumla. örttiikten sonra bolca su verin ve kasayı siyah plastik örtü ile kapatın. Çünkü tohumlar „ karanlıkta çimlenir. Yaklaşık 5 r hafta sonra, 34 yaprak olunca ;s fidelerinizi 8 cm'lik saksdara veya poşetlere almalısınız/ Daha sonra bodur bıtkileri 1520 cm. boylu çeşitleri ise * 2530 cm aralıklarla kullanacağınız alana dikmelisiniz. \ Bitkinizi çelikle üretmek istiyorsanız gelişmış anaç bitkilerden 810 cm boyunda keseceğiniz çelikleri kıımtorf ' karışımına dikiniz. Temmuzağustos aylarında yapacağmız bu işlemden 2 hafta sonra bitkiniz köklenir. Haziran ayından ekim sonuna kadar çiçekli kalabilen Verbena hibridlerinin (bahçe Verbenaları) Heterosis Novalis, Romance, Sandy, Cabaret, Amore, GardenParty, ' Compacta serileri bulunur. 1525 cm boyunda olan bu serilerden istediğiniz rengi seçebilirsiniz: Parlak kan « " kırmızısı, parlak kırmızı, koyu mavi, mor, pembe, beyaz, * •