Katalog

18OCAK2004/SAYI9 Yaş 55, yolun yarısı ulku.giray@isbank.net.tr KULÜP • • zun ve sağlıklı yaşamın da aşk gibi beyinde başladığından söz etmiş ve uzmanlara göre, ölüm korkusu ve ihtiyarlık hissinin, insan vücuduna kolesterol ve yüksek tansiyondan daha fazla zarar verdiğini geçen hafta hatırlatmıştım. Bu konudaki bir anımı aktarmak istiyorum: Bundan 15 yü önce, babamı bağırsak düğümlenmesi teşhisiyle Ankara'daki îbni Sina Hastanesi'ne yatırmışuk. Konsültasyon için doktorları beklerken, 83 yaşında olan babamın elini tuttum, "Merak etmeyin, doktorla konuştum, ölmeyeceksiniz" dedim. Babam, öfkeyle elini çekti ve "Neden öleyim ki! Benim babam 94 yaşına kadar yaşadı" dedi. Biraz KULÜP 55 ÜYELERİ DİYOR Kİ i/ Kulüp 55, bir an önce sanal bir kulüp olmaktan çıkıp, tüzel bir kişilik almalı ve kulüp üyelerinin arzu edilen faaliyetlerini gerçekleştirebilmesi için baskı grubu oluşturmalı. Aygül Ozkaragöz (Ekonomist) îstanbul • Bizler Cumhuriyetin kızlanyız. Elbette ileri yaşta da faal ve üretken olacağız. Keşke Kulüp 55 gerçekleşse de, biz de gerçek üye olsak. Olcay Melen (Avukat) Ankara f' Kulüp 55, (faal yaşlılar için) tasarımladığım bir örgütlenmeydi. Sevinçle karşıladım. Dernek olursanız, size pek çok öneride bulunacağım. Mustafa Gökkaya (Emekli Öğretmen) Sakarya EDİTÖRDEN cutndergi@cumhuriyet.com.tr Bulmacazengini olduk u hafta yine bir sürprizle karşınızdayız. Tam 16 sayfayız. Yani eski dergimizin iki katı... Yeni sayfalarımızı nasıl kullansak en iyi olur diye uzun uzun düşündük ve iki önemli yenilikte karar kıldık. "80 Yıl Önce Cumhuriyet" başlığıyla yeni bir köşe açtık. Cumhuriyet gazetesi ciltlerinden ilkine, 1924'ün Mayıs'ına uzandık. Cumhuriyet 7 Mayıs 1924'e îstanbul'da yaym yaşamına başlamıştı. Gazetenin yıllarca hazırlandığı Kırmızı Köşk hâlâ bahçemizin bir parçası. Restore edilip ayağa kalkmayı bekliyor. Bilim tarihçisi Osman Bahadır, eski Cumhuriyet ciltlerinden o günlerin zihniyetini ve koşullarını yansıtan haberleri bugüne aktarmaya başladı. Eski harflerle yazıldığı için anlayamadığımız bu sayfalara bir pencere açıyoruz. Cumhuriyet gazetesinin 8 Mayıs 1924 tarihli ikinci sayısında, dönemin Eğitim Bakanhğı Müsteşarı Fuat Köprülü'nün eğitim politikasım açıklayan açıklaması ile siftah yaptık. O hafta başka hangi haberlere yer verilmiş acaba derseniz onlardan da bir kesit aktardık. Işte o günleri anlatan birkaç başhk... îstanbul Rumları Mübadele Ediliyor îstanbul'da Bu Sene 500 Ev Yapılacak B Genç/yaşlı Kulüp 55 üyelerinin amacı, ihtiyarlamadan yaşlanmak! Ülkü Giray U "Ben 73 yaşındayım, ama hep gencim.. Etrafımız 40 yaşındaki ihtiyarlarla. dolu. Hele bazı öğrencilerim lOOOyaşında!" sonra Operatör Dr. Mustafa Şerif Onaran ekibiyle geldi. Laboratuvar sonuçlarını da inceledikten sonra beni odasına davet etti. "Bana babanızı anlatın" dedi. "Yaşam ve yemek alışkanlıklarını..." Doğrusu şaşırmıştım. Ama anlattım: O düzenli yaşayan bir kişiydi.. 50 yaşına kadar bisiklete binmişti.. Her sabah egzersiz yapardı; akşamüsderi de yürüyüş.. Hiçbir zaman tıka basa yemezdi. Ama hep aynı saatlerde yemeye özen gösterirdi.Yemek aralarında da meyve özellikle elma yerdi. Sofrasından zeytinyağı hiç eksik olmazdı. Hatta, her sabah, zeytinyağı dolu bir kâseye konmuş zeytinleri, yağına bandığı ekmekle yerdi. Operatör Dr. Onaran "Bunları öğrenmek istedim. Çünkü bağırsak düğümlenmesi ameliyatı risklidir. 18 yaşındakinin bile kurtulacağı garanti edilemez. Ama babanız çok sağlıklı yaşamış, kilosu ve tahlil sonuçları da çok iyi. Ameliyat etmeyi kabul ediyorum " dedi. Babam ameliyat oldu, iyileşti ve 94 yaşına kadar yaşadı. Hatta, 1 hafta daha hayatta kalsa, 95 yaşında olacaktı. Bu arada gazete, dergi ve televizyonlarda bir "antiaging" modası başlamıştı... Uzun ve sağlıklı yaşamak için gerekenler, ayrıntılarıyla yazıldı, çizildi. O zaman, Sayın Dr. Onaran'ın da, ameliyat kararı vermeden önce, babamın yaşam ve yemek alışkanlıklarını öğrenmek istediğini hatırladım. Aynı yıllarda, Akdeniz Bölgesi'nde uzun ve sağlıklı yaşamın sırlarını araştıran bilim adamları, zeytin ve zeytinyağının nimetlerini yeniden keşfettiler! Ve, "Her ikisi de her gün tüketilmeli" dediler. Her gün yenecekler listesinde yoğurdun da olduğunu öğrenince, Zaro Ağa'nın neden bulmacalarına ek olarak bir tam sayfa bulmacamızı daha çözmek ister miydiniz? Ilker Mumcuoğlu'nun hazırladığı yeni sayfa ile hoşça vakit geçireceğinizi biliyoruz. Üçüncü bir yeniliğimiz daha var... Dekorasyon ve tasarım üzerine de bir şeyler koyabilsek diye düşünürken, ciddi bir şans yakaladık. Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Iç Mimarlık Bölümü ile bir işbirliği başlattık... Mimar Sinan'ın tasarım uzmanları üniversite içinde saklı kalan görüşlerini sizlerle paylaşacaklar. Kapak konumuz "Hürrem'in KISA HABERLER • Japonya'da 2003'te 100 yaşını dolduranlann sayısı 20 bin 561'e ulaştı ve Japonya "en uzun ömürlü ülke" oldu. \/ Ingiltere'de 15 yaşmdaki her 7 çocuktan birinin obezite hastası olması üzerine, okullarda beslenme dersleri verilmeye başlandı. i/ Bir araştırmaya göre, elma kabuğunu hiç koparmadan bıçakla soymak, beynin en gelişmiş bölgesini çalıştınyor. YILDIZ KENTER 157 yıl yaşadığını daha iyi anladım: O, eti sadece Kurban Bayramlarında ağzına koyuyor, sebze, meyve, süt ve yoğurtla besleniyordu. Kulüp 55'in genç üyelerine hatırlatalım : Eğer çocukken doğru beslenme ve yaşam alışkanlığı edinmediyseniz, geç kalmış sayılmazsınız. 30 yaşından itibaren bunlara dikkat ederek, ilerideki yıllarda da zihnen ve bedenen dinç, zinde ve üretken olabilirsiniz. Genç/yaşlı, bizim (Kulüp 55 üyelerinin) amacımız, ihtiyarlamadan yaşlanmak! Evet, geçen hafta sorduğumuz, "yaşlanmak" ve "ihtiyarlamak" birbirinden farklı mı sorusuna verdiğiniz cevaplardan anlaşılıyor ki, tüm Kulüp 55 üyeleri bu sorunun cevabını biliyor ve ihtiyarlamadan yaşlanmak istiyor. Son Söz: Asıl olan, uzun yaşamak değil, ruh ve beden sağlığımızı genç tutmaktır.# Ankara'da Elektrikle Aydınlanma Başlıyor Haber başlıkları için Cumhuriyet arşivinde eski yazıyla yayımlanmış Cumhuriyet başlıklarını tarayan Adnan Işık'a teşekkürler... BULMACA VE TASARIM Gelelim en hareketli konuya... Bulmaca zengini olduk. Sedat Yaşayan 'ın Armağanlı ve Çengel Üctidarla Dansı"... Bu görkemli yapıtın koreografisini üstlenen Yıldız Çankaya ile Bengi Heval Öz konuştu. Keyifli okumalar... Güzel bir hafta sonu dileğiyle... ÎPEK ÇALIŞLAR Not: 928 No'lu (4 ocak 2004) dergide kullandtğtmtz KA.DER üyelerinin fotoğrafı Abdürrahim Sönmez'e (Marjinal Reklam ve Tantttm) aittir. Imtiyaz Sahibi: Yedi Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ adına tlhan Selçuk Genel Yayın Yönetmeni: tbrahitn Yıldız Sorumlu Müdür: Mehmet Sucu Yayın Yönetmeni: tpek Çalışlar Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Baskı: Basın Yatırım Sanayii ve Ticaret AŞ Esenboğa YoluAkşam Tesisleri îdare Merkezi: Türkocağı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34334 Îstanbul. Merkez Reklam Tel: (0212) 5120505 YEMEK/21 OCAK ÇINULERIN YENİ YILI Maymun Yılı merhaba... Aylin Öney Tan mına gelir, bu nedenle en makbul ikram sayılır. Yeni yılın 7. günü ise tüm insanlann ortak doğum günü kabul edilir ve uzun ömür umuduyla uzun upuzun Çin makarnaları yenir. Yeni yıl kutlamalarının büyük finali ise bin bir renkli fenerlerin yakıldığı " Yuen ŞiuFener Bayramı" dır. Yılın ilk dolunayı şerefine yani 15. gün (bu yıl 5 Şubat) kutlanan bu bayram her günü ayn lezzetler ile geçen yeni yıl döneminin görsel ziyafetidir. Kötülükleri kovalayan, umutlan kutsayan bu gece aynı zamanda Sevgililer Günü olarak kabul edilir *** Yeni yıl yeni başlangıçlann, yeni fırsatlann habercisidir. Çin yılının son günü (bu yıl 21 Ocak) kapılara uğur getirmesi için üzerinde güzel sözler yazan kırmızı kâğıtlar yapıştırılır. Kırmızı bereket ve mutluluk demektir. Baharın habercisi olarak kapının dışına bahar dallan, özellikle erken açan erik, şeftali dallan asılır. Evler temizlenir, eski yılın tozu pisliği def edilir. Maddimanevi tüm borçlar ödenir, küslüklere son verilir. Saçlar kesilir, yeni giysiler alınır. Yeni yılın ilk günü ise küfredenlerin, kötü konulardan söz edenlerin belaya uğrayacaklarına inanılır. Hatta Çince "4" rakamıbile "ölüm" sözcüğü ile ses benzeşmesi nedeniyle telaffuz edilmez. Yılın ilk günü evli çiftler bekârlara, büyükler küçüklere kırmızı zarflar içinde "şans parası" verir. Zarflar asla tek olmamalıdır, çünkü mutluluğun her zaman ikiligeleceğine inanılır. Bu arada asla temizlikyapılmaz. Zira yeni yılın getirdiği şansların, fırsatların da yanlışlıkla süpürülmesinden korkulur. Dk gün et yenmez. Evlerde kesici bir şey kullanılmaz. *** Yeni yıl demek özünde "Mutfak Tanrısı"nımemnun etmek demektir. Eski Çin inanışına göre her evin bir "Mutfak TanrısıZaowang" bulunur. Hermutfakta evin tanrısı için bir köşecik düzenlenir. Ay takvimine göre 12. ayın24'üncü günü Mutfak Tanrısı yeryüzünü terk ederek cennetine döner ve geldiği evin hal ve gidişini rapor eder. Dolayısıyla her Çinli yola çıkmadan önce Mutfak Tanrısı'nı hoş tutmaya çalışır. Mutfaktaki köşeciğine bal, şarap ve tatlı yiyecekler bırakır. O gece bütün aile, evin kalbini temsil eden ocağın etrafında toplanır. Güzel bir veda sofrası kurulur. Ocak yani yanan ateş D ört gün sonra 22 Ocak, Çinli lerin 1 Ocak'ı, Çin Yeni Yılı'nın ilk günü. Dünyanın beşte birine kutlu olsun! Ay hareketlerini izleyen Çin takvimine göre 4702 yılı, aynı zamanda 12 yılda bir gelen Maymun Yıh. Bu takvirne göre yeni yıl her sene ocak ortasından şubat sonuna kadar değişen bir tarihe denk geliyor. Çinlilere göre yeni yıl öyle bir günde kutlanıp geçiveren bir olay değil. Resmi tatil 3 gün olsa da, birçok Çinli yeni yılı 15 gün boyunca kutlayacak. Tabii her günün anlamınauygun ayrıinanışlar.gelenekgöreneklerveyiyeceklerle. Bu dönemde akrabalar, dostlar ziyaret edilir, meyve veya şekerli yiyecekler hediye götürülür. Bir miktar tatlı yiyecek de misafirlikten alınır. Herevde beraberliği temsil eden yuvarlak veya sekizgen bir tepsi içinde 8 ayrı tür kuru meyve, şekerleme ikram edilir. Çince ses benzeşmesi nedeniyle, portakalzenginlik, mandalinaşans, "kumquat" meyvesi altm anla JİAOZİ (ÇİN MANTISI) Hamuru: 500 gr. un, 3/4 tatlı kaşığı tuz, 350 ml. soğuk su Sertçe fakat yoğrulabilir bir hamur elde edin. 1/2 saat kadar ıslak bir bezle örtüp bekletin. 2 cm. çapında bir rulo halinde yuvarlayın. Ceviz büyüklüğünde 8090 eşit parçaya bölün. Unlanmış bir tezgâh üzerinde her bir parçayı avucunuzla yassıltıp merdane ile 67 cm. çapında yuvarlaklar açın. Kurutmamak için nemli bez altında tutun. Içi: 500 gr. dana, koyun veya hindi kıyması, 1 ufak demet kuzu ıspanağt (350400 gr.) 23 ince kıyılmış taze soğan, 1 çorba kaşığı kıyılmış taze zencefil, 2 çorba kaşığı soya sosu, 1 'er tatlı kaşığı tuz ve şeker, bir tutam karabiber, varsa 1 çorba kaşığı pirinç rakısı Ispanağı kaynar suda sadece 2 dakika haşlayın, süzün, fazla suyunu sıkın ve ince doğrayın. Bütün malzemeleri iyice karıştırarak içi hazırlayın. Yapılışı: Her bir hamur diskine 1 dolu çorba kaşığı iç koyun, yarım ay şeklinde katlayın, kenarlarını birbiri üzerine gelen katlar şeklinde çimdikleyerek kapatın. Büyücek bir tencerede kaynar suya her seferinde 810 mantı atıp su tekrar kaynayınca bir kepçe soğuk su ekleyin, tekrar kaynayınca işlemi 2 kere daha tekrarlayın. Bu süre içinde içleri de pişmiş olacaktır. Bu mantılar sıcak sıcak sosa bandırılarak yenir. Sos için 1/2 kâse soya sosuna 34 kaşık keskin olmayan sirke, biraz kıyılmış taze soğan, sarmısak, zencefil ve şeker ekleyin. 21 Ocak Çinliler için yeni yıl. Kutlamalardı kırmızı hâkin olacak, çünki kırmızı , bereket demek... evin hayatiyetini, sürekliliğini temsil eder. Ocağın sönmesi evin kalbinin durması demektir. Ocağın, evin kalbinin koruyucusu "Mutfak Tanrısı" ocak üzerindeki davlumbaza asılan bir resimle sembolize edilir. Ağzına bir parmak bal sürdükten sonra "Resim" törenle avluya çıkarılır; "yolpasimgeler, uzun hayat makarnaları gençliği temsil eden yeşil sebzeler ile yenir," şanslı" meyveler sofradan eksik edilmez. Ama gecenin olmazsa olmaz yemeği, ailecek hazırlanan "jiaozi" mantılarıdır. Hatta ülkenin kuzeyinde sadece bu yemek hazırlanır ve gece yarısı olur olmaz yenir. Tabii tam gece yarısı evin bütün pencerelerini ve kapısuu aç.ç e&ki y\k uğurladıktan sonra. ilk günün ilk işi, yeni bir "Mutfak Tanrısı" resminin davlumbaza asılmasıdır. Isterseniz siz de "dünyanın beşte birine" katılarak 2. bir yeni yıl fırsatı yakalayabilirsiniz. Ister "SARS"lasarsılanÇinlokantalarını sevindirin, ister 21 Ocak gecesi dostlarınızı toplayıp evde Çin Kutlaması yapın; "Mutfak Tanrısı" sizi mutlaka fark edecektir!* rasını" temsilenyaldızlı kâğıtlar vebazen kâğıttan at ve arabalar ile birlikte yakılır. Göğe yükselen dumanla birlikte Tanrı'nın hızla cennete ulaşacağına inanılır. Mutfak Tanrısı'nın döneceği yılın ilk gününe kadar, mutfak iyice temizlenir, yeni yılahazırlanır. "Mutfak Tanrısı" geri dönmeden önce, yılın son yemeği hazırlanır. Hazırlanan yemeklere şiirsel isimler takılır. Bütün bir balık veya tavuk (kafa, gaga, ayaklar, her şeyi ile bütün) bütünlük ve beraberliği