Katalog

L8 OCAK 2004 / SAYI930 GEZİ 15 ıt'ın yalnı aazeteci Azer Bortaçina, "Kültürün Gerçek Tanığı / jrüneydoğu Anadolu" adlı kitabında bölge kentleri, ilçeleri ve arihi yerlerini anlatıyor. Birer dünya mirası olabilecek :entlerde, tarih ile yaşayanları buluşturup "keşke"lerini ıktarıyor... Mardin'in Kıllıt köyü de işte bu mekânlardan biri... 'ıkılmayıp, aşanan birkaç v.dış ephedeki üslemeleriyle özdolduruyor. ^öyiin muhtarı lyas Dal, 1700 ıllık kilisenin apısını her elene açıyor jltta). ahvelerimizi içtikten sonra Savur'a on kilometre uzaklıktaki Süryani köyü, Kıllıt'a gidiyoruz. Terk edilmişliğin ezikliğini sırtında taşıyan köy, hüzünlü mü hüzünlü!.. Sarı taştan yapılan o güzelim evler dağın tepesınden aşağıya doğru inci bır kolye gibi dizilmiş. Düzlukte üç kilise; birinin çan kulesi yıkılmış. Karşı tepelerdekı 360 odalı manastırdan geriye birkaç duvar kalmış. Şarap fabrikası bir kilometre ötede ama, sahibi terörekurbangittıkten sonra kapısına kilit vurulmuş.Jandarma karakolunun olduğuköyde 118 harıe var, ama kiminin camı, çerçevesi dağılmış, kiminın duvarı yıkdmış. Çınar ağacının altındaki iskemlelere birkaç kişioturmuş, SelahattinBey'lebiraz Tiirkçe, ağırlıkla Arapça sohbet ediyorlar. Muhtar Ilyas Dal'ın yanındaki Aziz Karademir, Stockholm'deyaşıyor. Diğerleride.Savur'danmisafirliğegelenkomşular. Muhtar, köydeon kişinin yaşadığını söylerken, AzizBeylafagirip.anlatmaya başlıyor: "Ikind DünyaSavaşı'ndanönce köyde 8 bin kişi yaşardı. 194O'lı yıllardan sonra Süryanilerin bir kısmı Avrupa, Amerika ve Kanada'ya çalışmaya gittıler. 1970'li yıllarda herkes son moda giysileriyle, caddede piyasaya çıkardı. Ama, 1976'dan sorira büyük göç başlayınca Kıllıt'ın parlayan ışıkları tümden söndü. Geriye sadece on kişi kaldı. Bunlann bir kısmı çok yaşlı, bir ikisi dezekâ özürlü." K sonra lokantacılıkyaptım. îsveç'teonrestoranım var, ama artık kendimi emekliye ayırdım. Işleri beş oğlum idare ettiği için Türkiye'de uzun süre kalabiliyorum. Çok para kazandım ama, memleket özlemi içi. mi tüketiyor. Eski havayı solumak, eşim dostumla hasret gidermek için her yıl 3 ay köyde yaşıyorum. En büyük hayalim Kıllıt'ın turizme açılması. Evleri restore ettirip, tatil köyü halıne getirirsek, dünyanın her tarafından insanlar akın akın Kıllıt'a gelir. Ancak, Süryani cemaati korktuğu için bir hamle yapamıyorum!.." Savur Belediye Meclis Uyesi Mehmet Akgül müjdeveriyor: "GaziÜniversitesi ve Ankara Mımarlar Odası, Avrupa Bırlığı'nden kaynak arıyor. Para gelirse, bölge yeniden projelendirilecek. Dünya ressamlarını her yıl Kıllıt'a çağıracağız. Evler de restore edilebilirse, bu muhteşem mekân tekrar canlanacak." Muhtarla birlikte Ortodoks, Protestan ve Katolik kiliselerini dolaşmaya devam ediyoruz. îbadete açık olan Mor Yuhanna Süryani Kadim Kilisesi, MS 303 yılında ınşa edilmeye başlanmış, ama para tükenince yapıya paydos denilmiş. tkıncı ve buyükbölüm ancak 100 yıl sonra bıtmış. 'Kıllıt'ın anlamı Süryanice 'azalan' demekmiş. Kayaköy (Fethiye) gibi görkemli, onun gibi metruk durumda olan köy, mimari çizgileri, kiliseleri, doğası ile gerçekten çoketkileyicibiryer. Süryanilerin dediği gibi, keşkeKıUıt evleri restore edilip turizmın hizmetine sunulsa! • Kıllıt, şimdiki görüntüsüyle terkedilmişliğin ezildiğini taşıyor... Güneydoğu'ya gideceklere öneriler Azer Bortaçina, Ekin Yazı Grubu tarafından yayımlanan "Kültürün Gerçek Tanığı/Güneydoğu Anadolu" kitabında Güneydoğu'ya gideceklere önerilerde bulunuyor. Bortaçina, bölgenin yol, ören yerlerine ulaşma ve konaklamasına dair önemli öneriler sunuyor. "Yollar çok düzgün ve emniyetli. Benzin istasyonları çok bol. En ücra yerde bile kredi kartı geçerli. TIR ve kamyon trafığı yoğun olduğu ıçın gece yola çıkmayın" diyor ve ekliyor: "Bir kadın olarak tek başıma çıktığım bu gezide hiçbir tehlike ile karşılaşmadığım gibi, zorda kaldığım zaman herkes yardıma koştu." Bortaçina'nın ören yerlerine ilışkm önerilerı ise şöyle: "Genelde tüm ören yerlerine giden yol uzerınde uzaklığı belırten yon levhaları (bırkaçı dışında) var. Ancak açıklayıcı bilgi içeren levhalar hemen hemen hıç yok. Kent merkezinden uzak bir yere gıdıyorsanız yanınıza termos, şişe suyu, bisküvi, yiyecek bîr şeyler alabilirsiniz..." • "Ben degöç dalgasına kapılıp, 30 yıl öncelsveç'egittim. Önceleri ithalatıhracat, •AZARIN PENCERESİNDEN I Selçuk Erez Başbakan Erdoğan Huntington'a karşı... A BD'ye gidecek olan Başbakan'ın bir üniversitede Huntington'la tartışacağı duyuruldu. Neden Huntington? Çünkü bundan sonraki çatışmaların, bugüne kadar olduğu gibi, ideolojilerin ya da ekonomik nedenlerin değil, "uygarlıkların çatışması" şeklinde gerçekleşeceğini ileri süren ve bu konuda yazmış olduğu "Uygarlıkların Çatışması" kitabı ile ünlenen bu düşünür, aynı zamanda, bu yapıtında Batı uygarlığınm etkisinın giderek gerilediğini, Asya uygarlıklarının ekonomik, askeri ve politik açıdan giderek ağır bastıklarını, Islam ülkelerinin nüfuslarının giderek çoğalmasının, bu ülkelerde ve başka yerlerde siyasal ve ekonomik dengeleri olumsuz bir şekilde etkilediğini açıklamıştı. nlü düşünür untington... Başbakan ise referansının islam olduğunu defalarca açıklamış olmasına rağmen, Huntington'un, çatışan uygarlıkları ayıran çizginin diğer tarafında olarak tanımladığı Avrupa Birliği ve ABD gibi ülkelere yaklaşmak için olağanüstü çaba sarf ediyor. Islamla çatışan bu uygarlıklara yaklaşmak ama aynı zamanda Islamdan şaşırmamak nasıl gerçekleşebilir? Başbakan'ın partisineoyvermişlerin önemli bir bölümü Huntington'u tanımazlar ama bu adamı önce meşhur edip sonra Başbakan'ın onunla tartışıp pes ettirdiğini açıklamaksanal olsa bilebu ülkede Başbakan'ın karizmasına puanlar katabilirdi. Bu tarihi tartışma, bir üniversitede gerçekleşecek ve bir televizyon kanalında canlı olarak yayınlanacaktı: Başbakan doğal olarak tek bildiği anadiliyle konuşacak, Huntington ile eşzamansal çeviri yapanlar aracılığıyla anlaşacaktı. Söze Huntington başladı: Fikirlerimi paylaşmadığmızı ileri sürerek tartışmak istediniz. Peki, ama 2002 'de birdemecinizde, "ÇoğalınızAllahneverdiyse!" diyen siz değil misiniz? Böyleko nuşarak, kitabımda açıkladığım Islamın nüfus artışını destekleyip beni doğrulamış olmuyormusunuzPBuartışı, sadece kendi ülkeniz için mi, yoksa tüm îslam alemi için mi diliyorsunuz? BaşbakanrTelkinlerimden tüm Islam âlemi yararlanabilir! Doğal kaynakları kısıtlı Islam ülkelerinde nüfusun çoğalması buralarda demokrasinin yeşermemesine yol açmaz mı ? Başbakan: Tanrı, Müslüman ülkelere BatryayetişmeleriveBatryıaşmalarıiçin bol petrol vermiştir! Petrol gelirleri, halkın ihtiyaçları için mi yoksa yöneticilenn kışısel çıkarları için mi kullanılıyor bu ülkelerde? Bır soru daha: Petrolü bol Müslümanlar, sizinki gibi petrolu noksanlara hibede bulunuyorlar mı? Başbakan: Müslüman ülkelerden sadece Türkiyeve Arnavutluk'taçeşıtliIslama rağbet bir süre azaldığından petrol esirgenmiştir ama buralarda da son yıllarda dine giderek artan rağbet sonucunda yakında her yerden petrol fışkırmaya başlayacaktır! O zaman? Batı ile zenginlik açısından farkımız kalmayacak ve orada bulunan her şeye biz de sahip olacağız! Eşit boyutta zengin olan iki uygarlık neden çatışsın? Peki, ülkeleri Darül îslam ve Darül Harp diye ikiye ayıran ve bütün dünyayı Darül îslama dönüştürmek isteyenler sadece fakir Müslümanlar mı? Bu, bır uygarlıklararası çatışma değil mi? Çatışmanın fay hattınm her iki yanı, Darül Îslama dönüştüğünde çatışma dıye birşeykahrmı? Huntington, "Sızbenimatettınız! Elinizi öpmek isterim!" der ve eğilir. Başbakan, büyük bir alçak gönüllülükle elini geriye çeker ve ünlü düşünürün yanağını sıvazlar, "Bu tartışmadan yenik çıktığınıza üzülmeyin; sizi kızımın düğününe davet ederim... Berlusconi de gelecek;beraberce eğleniriz!" der.# ݧ Bankası Kültur Yayınları Mağazaları ve tum kıtapçılarda. U N U T M A Y I N ! www.ıskulturyayınları com tr adresınden yapacağınız alışverışler %25 ındırımli! Ayrıca mağazalarımızdan Maxımum Kart'la yapacağıııız ahşverışlerınızde nakıtte %5, tek taksıtte %3 MaxıPuan, 50 mılyon TL'ye kadar olan alışverışlere 2, ustune 3 taksit olanağı. i> X 4* ÜRKİYE^ TURKIYEH^BANKASI Kültür Yayınları i fck pck puon invıt u kn.un