Katalog

Silahlara çağırır boğuk kayalar-/ Ermenistan, Ermenistan!/ hangi biçimde olursa olsun, sadece çar- ha-/ o hâlâ yanında, bomboş elleriyle/ ve bir Sonsuzluğa dek Asya’nın gümüş borularına doğru uçan-/ Er- pıcı değil, aynı zamanda epey işlevseldir. sevinç ulaşıyor ikinize de/ geniş ovalardan, menistan, Ermenistan!/ Pers paralarının güneşini cömertçe Mandelştam’ın şiiri, otuz yılda mu- sislerin, açlığın,/ uçuşan karların içinden.// dağıtan-/ Ermenistan, Ermenistan!” azzam değişimler yaşamıştır. Buna kar- Zengin yoksulluk, görkemli özgürlük!/ Ra- Ermenistan, Mandelştam için tam bir “sığınak”tır. Hayatta şın ondaki amaçlılık, dürüstlük, biriciklik hat yaşa böylece, huzur içinde./ Kutsanmış kalmak için çırpınır. Kaygıları, korkuları dayanılacak gibi de- kuşku götürmez.” günler bunlar, kutsanmış geceler/ ve eme- ğildir. Kendisini yeniden bulacağı yerdir renkler ülkesi. ğin şakıyan erinci, günahsız.// Ne yazık o in- 1957’DE YASAK KALKAR VE Mandelştam için Ermenistan bir amaçtır. Bu ülke onun için sana ki, kaçar gölgesindeki/ köpekten ve diz- ŞİİRİYLE YENİDEN DOĞAR! yalnızca “bir imge ya da bir kavrayış değil, yalnızca bir eylem lerini rüzgâr biçer,/ ve ne yoksuldur o in- Mandelştam’ın 1938’de ölümünden yeridir” de aynı zamanda: san ki,/ hayatın paçavrasıyla bir gölgeye yaklaşık 20 yıl boyunca onun şiirleri ya- “İnsandık biz, olduk insanlık,/ Ve alınyazısı – neye göre?-/ Göğ- el açar.” (Voronej, Ocak 1937, Çeviren: saklıdır, hiçbir kitabı yayımlanmaz. sümüzde ölümcül yürek sancısı,/ Evet Erzurum’un üzüm salkımı” Cevat Çapan) 1957’de yasaklı hali ortadan kalkar. Sonra “İz bırakmadan” uçmak ister. “Kimse- MANDELŞTAM’IN YANKILARI... ülkesinde, dünyada yayımlanan, yayımlan- nin onu göremeyeceği bir yere” gitmek ister Ermeni şair, denemeci, çevirmen Georgi İosifoviç Kubar- mayan kitapları art arda yayımlanır. Böy- acılarından “vedalaşmaların ilmini” yapa- yan, Mandelştam’ın şiirini şöyle değerlendiriyor: lece sürekli korku, baskı altında yaşayan, rak çektiklerinden bunalıp. “Uzaktan gelen yankılar, yakından gelenler kadar ayırt edi- özgürlükleri kısıtlanmış bir şair yeniden O bu dünyadan çekip gider ama yazdıkları lebilir olmasa da onlar Osip Mandelştam’ın şiirlerinde her za- doğar okurlarının eline. onun izini sürdürüyor hem de hiç silinmeden. n man özgürce gezinir durur. Ne çok ölüme gönderme vardır şiirlerin- Bu arada Mandelştam’ın -bazen tıpatıp aynı bazen de ha- de. Ne çok doğayı ele almıştır dizelerinde. Vedalaşmaların İlmini Yaptım Ben, fif değişmelerle tezahür eden- tekrarları, onun ikili ve üçlü tek- Yaşamı derinden duyumsayan ama Ossip Mandelştam, Çeviren: Cevat rarlarıyla gözle görülür bir akrabalık içindedirler. doya doya yaşayamayan Mandelştam, Çapan, Seyhan Erözçelik, Kanguru Bunlar, onun zihnindekilerin sanki dört bir yana rüzgârla Renkler Ülkesine Yolculuk’ta, yani dili- Yayınları, 78 s., 2012 saçılmışçasına ve bunun sonucu olarak farklı tınılarla beliren ni de öğrenmeye çalıştığı Ermenistan’da Renkler Ülkesine Yolculuk, Osip yankılarıdır. kendini daha özgür duyumsamıştır: Mandelştam, Çeviren: Ludmila Deni- Mandelştam’daki bu seslenmeler, yankılar, çiftlemeler, artık “Hâlâ yaşıyorsun, yalnız değilsin da- senko, Aras Yayıncılık, 168 s., 2018. RUTH SCURR’DAN ‘ÖLÜMCÜL SAFLIK: ROBESPIERRE VE FRANSIZ DEVRİMİ’ vrensel hakların ve ezilen halkın tutkulu savunucusu, olarak tarif edildiği Ölümcül Saflık Robespierre ve Fransız Devrimi, monarşinin yıkılışının ve cumhuriyetin kuruluşunun önde gelen devrimi ve Robespierre’i şekillendiren koşul ve çelişkileri güçlü E aktörü, devrim yıllarının soğukkanlı lideri ve siyasi şiddetin bir biçimde resmetmekle kalmıyor, aynı zamanda iktidar, şiddet, demokrasi ve cumhuriyet fikri üzerine de canlı bir tartışma olanağı en sert taraftarı... sunuyor. Ruth Scurr, Barış C. Yıldırım’ın çevirisiyle İletişim Yayınları Ölümcül Saflık: Robespierre ve Fransız Devrimi, erdem ve terör tarafından yayımlanan Ölümcül Saflık: Robespierre ve Fransız arasındaki ince çizgide, yükselişi ve düşüşüne tanık olduğumuz Devrimi adlı kitabında, Maximilien Robespierre’in mütevazı bir devrimcinin kapsamlı ve sürükleyici bir portresi. n taşra avukatlığından dünya tarihini şekillendiren bir devrimin önderlerinden biri haline gelme sürecini ayrıntılı şekilde inceliyor. Ölümcül Saflık: Robespierre ve Fransız Devrimi / Ruth Scurr Robespierre’in ne devrimci bir aziz ne de kana susamış bir canavar / Çeviren: Barış C. Yıldırım / İletişim Yayınları / 464 s. / 2025. Tanımlar ve sözcükleriniz: F. Çapulcu. A. Büyük Okyanus’a yayılmış ada- — — — — — — — — lardan oluşan bir coğrafi bölgedir ve BULMACA KITAP 44 34 65 20 73 8 22 32 Avustralya, Melanezya, Polinezya ve Mikronezya’yı kapsar. Hazırlayan: MUSTAFA BAŞARAN trbulmaca@gmail.com G. Sıradan. — — — — — — — — — — — — — — — — 21 5 42 1 3 68 31 66 74 50 64 4 75 59 10 15 B. Kökten. H. İçerdikleri enzimlerin katalizör nite- liği etkisiyle şekerleri karbondioksit ve — — — — — — — alkole dönüştüren bir hücreli bitki orga- 40 77 7 18 24 41 58 nizmaları. C. Jo Nesbo’nun bir kitabı. — — — — 76 48 60 52 — — — — — — — 2 37 45 56 16 26 53 I. Haruki Murakami’nin bir kitabı. D. Bilgisayar yazılımlarının kullanıcı ta- — — — — rafından çalıştırılmasını sağlayan, çeşit- 70 51 25 38 li resimlerin, grafiklerin, yazıların yer al- dığı ön sayfa. J. “Ölüm ………. Bekliyordu” (Agatha Christie kitabı) — — — — — — 29 19 6 71 13 33 — — — — — — 78 67 55 35 17 11 E. “Saat yedeğe almış belleğimi Belleğim ………. bostanı gibi Yetersiz bu dünya el ayak için 1870 ÇÖZÜM: A. ONURSUZ, B. RENCİ- Varolmak için, varolmamak için.” DE, C. HEPYEK, D. ATFETME, E. NİYET- (Melih Cevdet Anday) Çİ, F. KANGURU, G. ENTEGRE, H. Mİ- RASYEDİ, I. ASTSUBAY, J. LİGA. — — — — — — — Metin: “Hayat gerçektende akıp giden bir Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya 27 62 30 72 9 61 47 su. Bizlerde o suyun içinde suyun istediği doğru Benim Adım Kırmızı adlı kitabın yazarının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı tarafa gitmeye mecbur.” (Orhan Kemal) kitaptan bir metin ortaya çıkacaktır. Geriye kalan harfleri de siz tahmin ederek metni oluşturun. 14 25 Aralık 2025 Çizim: DAVID LEVINE