Katalog

Bu aynaya yansıyanlar ülkenin bir ucundaki (Kera- zılarım arasında büyük bir mesafe görmüyorum. As- Hindistan’ı yazan, anlatan biridir Roy. Aktivist bir la / Ayemenem) hayatlardır. Öyle ki roman boyunca lında her fırsatta, kurgunun gelmiş geçmiş en gerçek yazar olarak politik duruşunu yazı ve söyleşilerinde adım adım ilerlerken roman bize, “Hindistan nasıl bir şey olduğunu söylerim.” dile getirir. Ülkesinin coğrafyasında yaşanılanlara ba- ülke sorusunu” sordurur. kışını sıklıkla bu yazılarında okuruz. Roy, anlatıcılığını bu geleneksel yaşamın ritüelle- Bütün bunlardan çok yönlü bir bakış / anlatımla çocuk- O, kurmacayı seçerken yaşanan temel sorunların rinden besler. Öyle ki yarattığı metaforlar kurduğu ların dünyasına, özellikle de ikizlerin, Rahel ile Estha’nın ancak böyle dile getirilebileceğini söyler. Yazdığı her gerçeğin dili olarak karşımıza çıkar: gerçekliğine uzanırız. Anneleri Ammu ise kırgın, ezgin, iki romanının katmanlı yapısında bunu gözleriz. “Kara meme başları ve gülümseyince çukurlaşan yerini bulamamış biridir, kayıptır. Hindistan’da kadın ol- Özellikle de politik konular üzerinden anlataca- gamzeleri olan, narin, çıplak bir cellat. Yitirilen bir sava- manın zorluğunu onun öyküsünde bir kez daha gözleriz. ğı hikâyeleri kurması, yarattığı kurmaca gerçekliği şın haberleri gelirken, mum ışığında doğurduğu çift yu- İçli, içtenlikli, dokunaklı anlatıcıdır Roy. Yalnızca Hindistan’ın toplumsal / siyasal / kültürel gerçeğiyle murta ikizlerinden kalma yedi gümüş gebelik çatlağıyla. ayna tutmaz gösterdiklerine; neyin ne olduğunu da çerçevelemesi anlatılarının en belirgin yanıdır. Ammu’yu, yolunun sonunda kendisini neyin bekle- anlatır. Oradaki kast sisteminin yansılarını ve kültürel Küçük şeylerin nasıl büyük şeylerin oluşmasına diğinden çok yolun niteliği ürkütüyordu. Yol boyun- çeşitliliği içeriden bakışla anlatır, yer yer sorular. neden olduğunu göstermesi açısından, sanırım bu ca hiç miltaşı yoktu. Ne de bir ağaç. Benekli gölgeler Hayat orada bulanık bir suda akıyor gibidir. Roy, iki romanı okuyarak, dünyaya ve yaşadığımız coğraf- düşmüyordu yola. Üstünde hiçbir sis yayılmıyordu. bunu hissettirir. Çocukların düşleri, korkuları, sanrıla- yaya bakabiliriz sevgili okurum. Hiçbir kuş dönenmiyordu. rı… Korkularla gölgeli çocukluktan söz eder Roy. Özellikle Küçük Mutluluk Bakanlığı’nı (****) okudu- Ammu’nun gözlerinin önündeki yolun aydınlık ucu- ğunuzda, eminim ki, Salman Rushdie’nin Geceyarısı nu görmesini bir an için bile engelleyen ne bir sapak ARUNDHATI ROY: ‘HER FIRSATTA, Çocukları romanına döneceksinizdir. n vardı, ne de bir dönemeç ya da U dönüşü. Bu ise KURGUNUN GELMİŞ GEÇMİŞ EN GERÇEK Ammu’nun içine müthiş bir dehşet salıyordu çünkü ŞEY OLDUĞUNU SÖYLERİM’ (*) Ya Çek Defteri, Ya Cruise Füzesi-David o, geleceğinin ne olduğunu bilmek isteyen bir kadın Ötede ise, bir Bengalliyle evli olan Ammu, aykırıdır. Barsamian’la Konuşmalar, Arundhati Roy, Çevi- değildi. Çok korkuyordu geleceğinde. Kendisine reva görülenler karşısında çıldırır. Ucuz bir ren: Kemal Ülker, Agora Kitaplığı, 144 s., 2004. Gerçekleşmesini istediği tek arzusu sorulsa, bilme- pansiyonda otuz bir yaşında ölür, yakılır kimsesiz diye. (**) Çekirgeleri Dinlemek-Demokrasi Üzeri- mek derdi. Gelecekteki günlerinin kendisine neler ha- Solan bir ömrü anlatır Roy, Ammu’nun kişiliğinde. ne Saha Notları, Arundhati Roy, Çeviren: Osman zırladığını bilmemek.” (s. 246) Ona dokunan hayatları, başka hayatların dramına ka- Akınhay, Agora Kitaplığı, 352 s., 2010. tarak bir Hindistan gerçeği sunar bize. Orada kötülük- Kederin yıkıcılığını dokunaklı biçimde anlatan Roy, (***) Küçük Şeylerin Tanrısı, Arundhati Roy, Çe- burukluk öyküsü anlatıyor bir yanıyla da. Her kopuş, le iyilik, çürüme yozlaşmayla hayata tutunma vardır. viren: İlknur Özdemir, Can Yayınları, 362 s., 1998. O, bu protest duruşunu dillendirirken şunları söyle- bir bağlanışı getirir dedirtiyor okuruna Rahel’ın bu (****) Mutlak Mutluluk Bakanlığı, Arundhati Roy, yecektir: “Küçük Şeylerin Tanrısı ile edebiyat dışı ya- dönüş / bağlanış öyküsünde. Çeviren: Suat Ertüzün, Can Yayınları, 480 s., 2017. GANİ AŞIK’TAN ‘ÇİLELERİN ÇINARI - YETİMLİKTEN VEKİLLİĞE’ ani Aşık’ın Cumhuriyet Kitapları tarafından Gani Aşık, 5 yıl Kayseri’deki yayımlanan Çilelerin Çınarı - Yetimlikten Vekilliğe medreseli alimlerden Arapça G adını taşıyan kitabı, babasını 14 yaşında kaybederek gramer, tefsir, kelam ve fıkıh yetim kalan yoksul ve eğitimsiz bir köylü çocuğun yaşam (İslam hukuku) alanlarında öyküsünün ibret ve acılarla dolu özetidir. eğitim almıştır. Yazar kendi yaşamını anlatırken aslında Türkiye’yi Türk Babasının ani vefatı nedeni toplumunu da hikâye etmektedir. ile 1951 yılında kaydını yaptırdığı Kayseri İmam Hatip lisesini yarım Kitabın siyasi ve toplumsal amacı, yazarın hedef ve bırakarak 1957 yılında askere hayallerinin önündeki granit kayaların ve yalçın dağları gidene kadar kimi köylerde tırnakları ile delerek parlamento üyeliğine kadar uzanan imamlık yapmıştır. yaşam kavgasında başından geçen ve gözlemlediği olayları 1959 da askerden terhis şiirsel bir akıcılık içinde ve gerçeğe tamamen sadık kalarak edilmesinden sonra özel ve okuyucularla buluşturmaktır. resmi kurumlarda memur Yazarın yaşamındaki çarpıcılık 9 yaşında Kur’an kursunu olarak çalışırken ilkokuldan bitirmesinin ardından, 10 yıla yakın medrese kökenli üniversiteye (Ankara İlahiyat Fakültesi) kadar, eğitimini “âlimlerin” rahle-i tedrisinden geçmiş ama yaşamın çalışarak dışarıdan tamamlamıştır. her alanında az gelişmiş bir ülke olan Türkiye’de uygarlığa Bor ve Yeşilhisar müftülüklerinden sonra 1973 Mart ayında varan “ana yolun” Atatürk Devrimlerine ve Cumhuriyet’in 2 yıl görev yaptığı Batı Berlin Din Ataşeliğine atanmış, daha temel değerlerine sahip çıkmaktan geçtiğinin bilincine sonra kendi isteği ile Stuttgart eyaletine nakledilmiş ancak, ulaşmış olmasıdır. siyasi nedenlerle yasal süresini doldurmadan Stuttgart’taki görevinden Çilelerin Çınarı - Yetimlikten Vekilliğe’de, Gani Aşık’ın müftülükten milletvekilliğine alınarak Artvin merkez vaizliğine atanmıştır. uzanan yaşamöyküsünü okurken, Atatürk Türkiyesi yolunda verilen inançlı Bu sıfatı ile katıldığı 1977 genel seçimlerinde Kayseri milletvekili olarak mücadelelere ve ödenen bedellere tanıklık ediliyor. parlamentoya girmiştir. Bu kitap bir bakıma çok partili demokratik Gani Aşık, 1937 yılında Kayseri’nin Bünyan ilçesi Burhaniye köyünde dünyaya yaşamımızın tanıklığıdır. n gelmiştir. Çiftçilikle uğraşan babası, 7 yaşına geldiğinde Gani’yi, köylerindeki 3 yıllık ilkokula göndermeyerek Kuran öğretmiş, hafızlığa çalıştırmış ve 1946 Çilelerin Çınarı - Yetimlikten Vekilliğe / Gani Aşık / Cumhuriyet Kitapları / yılının Haziran ayında Kayseri resmi Kuran kursunu hafız olarak tamamlayan 264 s. / 2024. ŞENOL TOMBAŞ’TAN ‘MÜREKKEP ÜLKESİ’ enol Tombaş’ın Halk Edebiyatı şan şablonun dışında bir öykü yazılma- anlatım olanakları sunduğu öyküler baş- Dergisi Yayınları tarafından yayım- sının ve hem yazma hem de okuma dü- lıca şu temalarla gelişiyor: Ş lanan Mürekkep Ülkesi: Öykü Yaz- zeyinin görülmesinin amaçlandığı kitap- “Aşk, yüzleşme, birey ve toplum dıran Öyküler! adlı kitabı bilinçli okumayı ta, bu yolda her öykünün sonunda bi- uyumsuzluğu, ideal toplum, batıl inanç- ve bilinçli yazmayı yüreklendirmek adına linçli okuma için temel sorular ve ölçüt- lar, gelecek, yazmak ve yazarlığın ideal kaleme alınmış bir kitap. ler veriliyor. dünyası, ütopya, kadın cinayetleri, ölüm Kitap, ironik, iğneleme, benzetme, Mürekkep Ülkesi’nde yer alan psiko- ve yaşam, ezen ve ezilen”... n abartı, kara mizahla gelişen ve yalın dille lojik, büyülü gerçekçi, korku, bilim kur- kaleme alınan 24 öyküden oluşuyor. Mürekkep Ülkesi: Öykü Yazdıran Öy- gu, ütopya, skeç, minimal farklı içerik ve Söz konusu öykünün içerik ve ya- türdeki, farklı anlatım teknikleri kullana- küler! / Şenol Tombaş / Halk Edebiyatı pı / biçim tanımlamaları üzerinden olu- rak anlatım sınırlarını zorladığı ve yeni Dergisi Yayınları / 224 s. / 2024. 18 Temmuz 2024 9