Katalog

(10 TEMMUZ 1939 / 21 EKİM 1999) Yurtseverlik öğretmeni, Kemalist devrimlerin ödünsüz aydını: Ahmet Taner Kışlalı! Ömrünü Anadolu’nun aydınlatılarak Cumhuriyet devriminin Kemalizmde ulusçuluğun ırk ya da din değil, bin yılda oluşmuş mevzilerinin korunmasına adayan, öldürülmesiyle Cumhuriyet’in bir kültür ortaklığı üzerinde yükseldiğini, tam bağımsızlığın kanatılan sevdasına bir yara daha eklenen Ahmet Taner Kışlalı, uluslararasında eşitliği savunduğunu, halkçılığın emeği yüce değer önsözünde “Yazdıklarım ve yazacaklarım, karanlığa karşı savaşımın saydığını, gençliği toplumun en bağımsız, ileriye ve değişime bir parçasıdır” dediği Seçimsiz Demokrasi’de en açık kesimi olarak sürekli devrimciliğin idealist gücü saydığını, (Çağdaş, 1995) Kemalizmi anlattı. laikliğin önkoşul olduğunu açıkladı. Kemalist solun kitlelerle bütünleşmesi gerektiğini vurgulayarak Kadın hareketinin demokratik toplumcu düşüncenin eylemini yenileyerek geliştirecek çok önemli bir kaynak olduğunu vurguladı. bilincini, duyarlılığını çoğaltmak isteyen kadınlara, gençlere, Atatürkçü Düşünce Derneklerine, Çağdaş Yaşamı Destekleme Ahmet Taner Kışlalı aydınlığına kızı Dolunay’ın İki Türkün Derneklerine aydınlıklar sundu. Ölümü’ne yazdığı yazının son cümleleriyle şükranlarımızı Cumhuriyet’te 29 Nisan 1998 günü yayımlanan ve ÇYDD’nin de gönderelim: “Mustafa Kemal Atatürk’ün ruhuna: Beni bir insan temel felsefesini oluşturan “Demokratik Toplumcu Çağrı”sıyla ve Türk vatandaşı olarak yetiştirmek için büyük emek harcayan dönemin can alıcı gerçekliğine parmak bastı. Güneydoğu sorunu, anne ve babama verilmiş bir sözüm var: Cehalet, dalalet ve hıyanet özelleştirme, küreselleşme, kadın sorunları, çevre kirliliği gibi önemli karşısında, susmayacağım!” (s. 459) sorunları sıraladı ve “Çözüme giden yol Kemalizm” dedi. Anısına sonsuz saygıyla… “Bir bilge kişi şöyle demiş: ‘Işığa verdiği aydınlık için ÖNER YAĞCI şükret; ama bitmeyen bir sabırla karanlıkta durarak lam- bayı tutan eli unutma!’…” cümlesiyle başladığı kitabın- KIŞLALI: ‘YAZDIKLARIM VE da, “Cumhuriyetin temelinde yatan felsefenin insancıl ve YAZACAKLARIM, KARANLIĞA KARŞI ilerici ve 21. yüzyıla ışık tutacak nitelikte olduğunu ama SAVAŞIMIN BİR PARÇASIDIR’ yöneticilerin bu felsefenin yandaşı olmadığını ve asıl so- Siyaset bilimci olarak Modern Türkiye’de Politik Güç- runun bu olduğu”nu yazarak ABD etkisinin doruğa çıktı- ler (AÜSBF, 1968) ve Öğrenci Ayaklanmaları (1974; ğı 12 Eylül sonrasında sistemli bir biçimde Atatürk’ü kü- Kırmızı Kedi, 2021) adlı kitaplarını sunan Ahmet Taner çük gösterme kampanyalarının CIA görevlileri tarafından Kışlalı (10 Temmuz 1939 / 21 Ekim 1999), 1990’larla bir- sürdürüldüğünü, bu kampanyaya yerlilerin de “Türk İs- likte siyasal kültürümüze kattığı Siyaset Bilimi (1987; lam Sentezi”ni resmi ideoloji yaparak, katıldığını ayrıntı- Kırmızı Kedi, 2021), Siyasal Sistemler (1991; Kırmızı larıyla belgeleriyle anlattı. Kedi, 2021), Atatürk’e Saldırmanın Dayanılmaz Hafifli- Kültür ve eğitim yaşamının köşe taşlarına bu sentezci- ği (1993; Kırmızı Kedi, 2018), Kemalizm Laiklik ve De- lerin yerleştirildiğini, anayasa başta olmak üzere tüm ku- mokrasi (1994; Kırmızı Kedi, 2018), Tanrı’yı Kim Kulla- rumların senteze uygun hale getirildiğini söyleyen Kışla- nır (Cumhuriyet Kitapları, 2020) adlı kitaplarıyla yakın lı, sonraki yıllarda yaşananlarla bugünlere nasıl gelindi- tarihimize ve günümüzün sorunlarına tuttuğu mercekle; ğini aktardı. Kemalizm, demokrasi, laiklik konularındaki düşüncele- riyle ışık oldu. ‘SOSYALİZMİ YADSIYARAK KEMALİST, 1968’den başlayarak Cumhuriyet’teki “Düşünenlerin KEMALİZMİ YADSIYARAK SOSYALİST Düşüncesi” sayfasında, 1971-77 arasında Yankı dergisin- OLUNAMAYACAĞI’NI YAZDI.! de yazan, öğretme, aydınlatma eylemini 12 Eylül 1980 Uğur Mumcu’nun “İnançlı, ödün vermeyen, yürek- sonrasında SBF ve İletişim Fakültesi’ndeki siyaset bili- li, savaşçı Kemalist ve sosyalist” olduğunu, “Sosyaliz- mi hocalığıyla, 1991’den sonra Cumhuriyet gazetesin- mi yadsıyarak Kemalist, Kemalizmi yadsıyarak sosyalist deki “Haftaya Bakış” köşesindeki yazılarıyla, “Anadolu olunamayacağı”nı yazdı. seferberliği”yle (ADD ve ÇYDD’lerdeki toplantılar) Kemalist solun kitlelerle bütünleşmesi gerektiğini vur- sürdürdü. gulayarak bilincini, duyarlılığını çoğaltmak isteyen ka- Ömrünü Anadolu’nun aydınlatılarak Cumhuriyet dınlara, gençlere, Atatürkçü Düşünce Derneklerine, Çağ- devriminin mevzilerinin korunmasına adayan, öldürül- daş Yaşamı Destekleme Derneklerine aydınlıklar sundu. mesiyle Cumhuriyet’in kanatılan sevdasına bir yara daha “Eğer demokrasinin olanaklarını demokrasiyi yıkmak nür olarak ayrıntılarına inerek işledi ve düşünce ufukları- eklenen Kışlalı, önsözünde “Yazdıklarım ve yazacakla- için kullananlar demokrat ise... Eğer dinin siyasetini ve nı genişleterek bu yolda yürümek isteyenlere yol gösterdi: rım, karanlığa karşı savaşımın bir parçasıdır” dediği ticaretini yapanlar demokrat ise… Ben demokrat deği- “Siyasal yozlaşmanın üstesinden gelmek için işçiyi, Seçimsiz Demokrasi’de (Çağdaş, 1995) “Geçmişin bek- lim.” (s.283) dediği, günümüzde sürekli tartışılan konu- genci, kadını, memuru, yani kitleleri… daha çok siyasete çisi değil geleceğin öncüsü” Kemalizmi anlattı: ları ele alıp işleyen Kışlalı’nın demokrasi konusundaki katmalı. Ve toplumsal arasındaki uçurumları yok etmeli. “Kemalizmin yolu… ‘Kuvayı Milliye’ ruhunu 21. yüz- kavram kargaşasına bir tepki olarak ölümünden önce ta- Kitleler katılmalı ki siyaset bir avuç insanın ‘paylaşım’ yıl koşullarına taşımaktan… emperyalizmin dayattığı mamlayıp yayınevine teslim ettiği son kitabı Ben Demok- çirkinliği olmaktan çıksın. Hakça gelir dağılımı olma- ‘yeni dünya ideolojisi’nin gerçek anlamını kitlelere rat Değilim’di (1999; Kırmızı Kedi, 2019). lı ki, varlıklı kişi -iktidar ve adalet dahil- ‘her şeyi’ satın iyi anlatmaktan… ‘düzeni değiştirme’ istencine -içtenlik- Bu kitabında, “Demokrasi adına Cumhuriyetin temel- alabilecek gücü yitirsin! Yoksul da ne ‘namus’unu ne de le- sahip olmaktan geçer. İnsan ve ulus sevgisini, toplu- lerine kazmayı vuranlar demokrat ise ben demokrat de- ‘oy’unu satmak zorunda kalsın” (s.166) mu ‘yeniden’ aydınlığa çıkarma heyecanını; kişisel ğilim! Ve onların demokrat yaftasını taşıdıkları bir yerde amaç ve beklentilerin önüne geçirebilme özverisinden ‘BİR TÜRKÜN ÖLÜMÜ’ ben demokrat olmak istemiyorum. Çünkü onlarla aynı sı- geçer.” (s. 110) Bir trafik kazasında yitirdiği eşi Nilgün’ün ardın- fatı taşımaktan utanıyorum!” sözleriyle “Cumhuriyet mi Atatürk, Kemalizm, demokratik toplumculuk, demokrasi, dan yazdığı yazı bir kitabına ad oldu: Bir Türkün Ölümü demokrasi mi” biçiminde getirilen bir aldatmacayı yaşa- laiklik konularını düşünce tutarlılığını yakalamış bir düşü- (1997: Kırmızı Kedi, 2021). dığımız tarihsel süreç içinde anlattı. >> 8 11 Temmuz 2024