Katalog

TEMMUZ 2021 TURAN AKINCI’DAN BİR GALATA İNCELEMESİ ‘İstanbul’un 700 yıllık Karakutusu’ Araştırmacı yazar Turan Akıncı bu kez henüz el atılmamış önemli bir konuyu araştırıyor. Galata - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutusu isimli kitabında (Remzi Kitabevi) Galata bölgesini Ceneviz döneminden başlayarak Cumhuriyet dönemine kadar olan tüm sosyal gelişmeleriyle bölümler halinde değerlendiriyor. Kitapta öncelikle Galata ve tarihçesi ile birlikte yörenin sakinleri, buradaki toplumsal yaşam ele alınıyor. Cenova arasında kalan onlarca limanı ALİ RIZA ADA birbirine bağlayan dev bir ticaret ağı kurmuşlar ve bu dönem 186 yıl sürmüştür. alata - İstanbul’un 700 Yıl- lık Karakutusu isimli kitabında OSMANLI DÖNEMİ G (Remzi Kitabevi / 414 s.) 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet araştırmacı yazar Turan Akıncı’nın İstanbul’u fethedince bu ticaret düzeni- saptamasına göre Galata’da, 1267’de ni bozmadı ve Galata’daki Cenevizlile- başlayan para ve ticaret merkezi olma re 1 Haziran 1453 tarihinde bir Ahitna- özelliği tam 700 yıl sürdü. me vererek Galata’nın özerkliğini Bizans’ın, Osmanlı’nın ve Cumhu- tanıdı. Galata’da bulunan Magnifica riyetin bütün para işlemleri Galata’da Comunita di Pera isimli devlet, 350 yapıldı. Galata’da ticarete dayanan yıl ayakta kaldı. finans yaşamı Ceneviz kolonisiyle Osmanlı Devleti Viyana’dan başladı Osmanlı Devleti’yle sürdü Yemen’e, Kırım’dan ve Cezayir’e hatta 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin kadar çok büyük bir coğrafyaya iflasına kadar devam etti. hükmetmesine karşın Latin Katolik Osmanlı Devleti, Karlofça devletine dokunmadı. Galata’nın bağlı Antlaşması’ndan sonra etkinliğini olduğu Cenova şehri önce Fransız son- kaybedince gelirleri giderlerini karşıla- ra da Sardunya işgaline uğrayınca Gala- yamaz hale geldi. Kötülüğün ve şiddetin gölgesinde ta’daki devlet 1805 yılında son buldu. 1854 yılından itibaren Galata’daki Der- İlginç olan bu Latin Katolik devletle saadet Borsası, bankalar ve bankerler üze- ilgili bir bilgiye rastlanmaması. kalan bir coğrafyanın hikayesi rinden yurtdışına borçlanılmaya başlandı. Yönetim, alınan borçları verimli LEVANTENLER kullanmak yerine beş saray ve üç yüze 1850 yılından başlayarak Beyoğlu, yakın yalı, konak ve köşk inşaatına Neyla, geçmisinde ağır yaralar olan güçlü bir kadın. Gaze- Galata, İzmir, Selanik gibi liman harcayınca borçları geri ödeyecek şehirlerine 50 bin Levanten göçmüş, olanak kalmadı. Sonuç olarak 1875 teci kimliğiyle, yaşadığı topraklardan kalkıp Ortadoğu’da bankalar, sigorta şirketleri, denizcilik yılında Osmanlı Devleti iflasını açıkla- kaynayan bir kazanın ortasına, savaşın, vahşetin, insanlık- şirketleri, ithalatçı ve mühendislik dı ve olay tam bir kaosa döndü. firmaları kurmuşlardır. dışı muamelelerin yaşandığı bir bölgeye gider. IŞİD’in elin- Galata Limanı’ndan dolayı bu böl- CENEVİZ DÖNEMİ deki esir kadınlara yardım etmek için kendi canı pahasına ge Osmanlı’nın en önemli ticaret mer- Akıncı’nın saptamalarına göre kezi oldu. Galata’daki ticaretten bü- Bizans, Akdeniz limanlarında önemli da olsa cehennemî bir mücadeleye atılır… yük kazanç elde eden Levantenler için bir ticaret ağına sahip olan Cenevizlile- geldikleri Avrupa şehirlerine benze- re 1267 yılında Galata’yı tahsis ediyor. Tecelli Sercan Sırma, Savaş ve Kadın’da, kötülüğün ve şid- yen Beyoğlu’nu kurmuşlardır. Gala- Cenovalı tüccarlar burada bir ticaret detin gölgesinde kalan bir coğrafyanın hikâyesini belgesel kolonisi ile ticari ağlarına Karadeniz’i ta - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutu- su, Turan Akıncı’nın dokuzuncu çalış- de katıyorlar. Zaman içinde de bağım- tadında bir anlatımla paylaşıyor. Bu aynı zamanda dönü- ması. Kent araştırmaları ülkemizde pek sız bir devlet oluşturup, Galata’yı Latin şümün, insanın savaş dansından çıkıp yaşama dansına dö- şehirciliğine göre imar edip küçük bir çalışılan bir alan değildir. Akıncı’nın bu konuda yazmış olduğu Beyoğlu, Cenova meydana getiriyorlar. nüşünün romanı. Günümüze gelememiş olan şehir Cumhuriyet’te Beyoğlu, Dersaadet ki- surları bu dönemden kalma ama tapları gibi Galata kitabı da hem genel okurlar hem de araştırmacılar için ya- Galata Kulesi hâlâ ayakta. Cenevizli- ler, Galata Limanı, Sakız Adası ve rarlı bir kaynak niteliğindedir. n www.iletisim.com.tr [email protected] vimeo.com/iletisim facebook.com/iletisimyayin twi er.com/iletisimyayin instagram.com/iletisimyayin 8 Temmuz 2021 19 Türkçe Edebiyat, 252 sayfa