Katalog

MARCUS TULLIUS CICERO’DAN ‘KADER ÜZERİNE’ MERHABA umhuriyet’in Ulusal Ba- Cicero’ya göre kader! ğımsızlık Savaşımız ve C Türkiye Cumhuriyeti ile eşzamanlı ve eşanlamlı bir ku- Roma’yı birey, geleneksel toplum düzeni ve devlet üçgeninde ele alan konuşmaları, felsefi ruluş tarihçesi var. ve teknik eserleriyle her çağın insanını etkilemeyi başarmış büyük devlet adamı, hatip ve Yunus Nadi, gazetemizin te- mel taşlarını ve misyonunu bu düşünür Cicero (MÖ 106 - MÖ 43), Kader Üzerine’de kader (kaçınılmazlık, determinizm) ve doğrultuda oluşturdu. özgür istenç sorunuyla ilgili Yunan felsefe okullarının birbiriyle çatışan farklı görüşlerini Yunus Nadi’nin ölüm yıldö- nümünü geçmişe dönük bir acı aktarıp yorumlar. Bunu yaparken sadece yaşadığı dönemin Romalılarına değil, bugünün olarak değil, geleceğe yönelik okurlarına da bu çetin sorunu çözebilmelerinde yardımcı olmakta, en azından farklı bir kültür olayına dönüştürmek amacıyla anısına saygıyla, 1946 yaklaşımlara dikkat çekmektedir. yılından itibaren düzenli ola- rak gerçekleştirilen Yunus Nadi NURSUN EREL Ödülleri Yarışması 76 yaşında. “Her şey doğa ve talihten ise kader üzerinde Seçici kurulların toplam 376 durmanın mantığı ne?” yapıtı incelediği yarışmada zor- Cicero lu bir değerlendirme sürecinin ardından bu yıl 5 dalda, 6 çalış- LATİNCE-TÜRKÇE ma ödüle değer bulundu: MÖ 106 yılında Arpinum’da Şiir: Cevat Çapan, Roman: doğan devlet adamı, hatip ve düşünür Gökçer Tahincioğlu, Öykü: Marcus Tullius Cicero’nun “De Fato” Mehmet Güreli ve Aslı Akarsa- (Kader Üzerine) parşömene yazdıklarını, karya, Sosyal Bilimler Araştır- 2 bin yıl sonra basılmış kitaplardan ya da ması: Yaşar Aksoy, Fotoğraf: sanal olarak okumak da varmış kaderimiz- Hüseyin Opruklu. de. Yoksa Latince aslından C. Cengiz Çe- Kazanan yazar ve sanatçıları- vik çevirisiyle çıkan kitabı raftan alırken mızı kutluyoruz. bu kaderi kendimiz mi belirledik? Cicero’nun da kesin bir yargıya varama- Bu özel sayımızın aslan pa- dığı “kader” söz konusu ise ben de böyle yında; 76. Yunus Nadi Ödülle- kuşkucu bir önermeyle söze girmek istedim. rini kazanan yazar ve sanatçı- Çevik, okuyucuda beliren soruları sunuş- larla Berrin Karadeniz, Mehmet neden vazgeçti? Anlatıyor: “Tanrıların ta ve sonundaki açıklamalarda yanıtlamış. CICERO HÂLÂ GÜNCEL! S. Aman, Çağdaş Bayraktar ve doğası ve kehanetle ilgili olan diğer kitap- İş Bankası Kültür Yayınları’nca yayım- Cengiz Çevik, Cicero’nun yaşamına deği- Gamze Akdemir tarafından ya- lanan 68 sayfalık kitapta, Cicero’nun yaz- larımda uyguladığım yöntem, her iki taraf nirken; “Onun gençliğinde Roma’da kültür- pılmış söyleşiler yer alıyor. adına da açıklama yapılması şeklindeydi, dıklarının Latince orijinalini sol yaprakta, lü olmak, anadil Latin-cenin yanında Yunan- Bu arada ödüllerin, salgın Türkçe çevirisini ise tam karşısındaki sağ bu sayede kişi kendisine ziyadesiyle makul cayı da bilmek demekti o da, çoğu çağdaşı şartları da dikkate alınarak ka- görünen tarafı doğru kabul edebiliyordu yaprakta buluyorsunuz. gibi genç yaşta Yunan filozof ve tarihçileri- sım ayında düzenlenecek tö- ancak kader üzerine olan bu tartışmada nin düşüncelerini içeren metinlerle karşılaş- renle sahiplerine verileceğini bir rastlantı beni bundan alıkoydu.” 2 BİN YILLIK METİNDEN tı ve onlar üzerinde çalıştı” diyor. ve törenle ilgili bilgilendirmenin Cicero bu rastlantıyı, yakın dostu Hirtius’la GÜNÜMÜZE KALAN Roma hukuku eğitimi alan Cicero, önümüzdeki günlerde gazete- çiftliğinde buluştukları, her günkü huzur or- “Cicero’nun 2 bin yıl önce yazdığı bu önce askerliği seçip bunu sadece iki yıl mizden yapılacağını belirtelim. tamında boş vakit konularına eğildikleri sı- metinden günümüze ne kaldı?” sürdürüyor, sonra avukatlığa adım atarak Bu sayımızda ayrıca yer alan Cengiz Çevik bu soruya, “Bir eski çağ rada dostunun, “Sana yük olmazsa aleyhi- önemli davaları üstlenince dönemin dikta- yazarlar ile yapıtlar ise şöyle: ne olacak argümanları senden dinleyeceğim metninin yazılma ya da içerik oluşum tari- törü Sulla’nın hışmına uğrayıp Atina, Kü- Nursun Erel (Cicero / Kader hini belirlerken kullanılabilecek en makul bir tezi masaya yatırmak istiyorum” diyerek Üzerine); Bedriye Korkankork- çük Asya ve Rodos’a gidiyor. kader konusunu açmasına bağlıyor. yöntem içeriğindeki bir olayı temel alıp maz (yaşamı ve yapıtlarıyla Je- Bir dönemin ateşli hatibi olarak konsül- metni ona göre konumlandırmaktır” diye O dönemde yaşanan olaylar ve isimlerden an Paul); Çağatay Yaşmut (Ah- alıntılarla kadere karşı çıkarken lüğe de seçilen Cicero sonra- açıklık getiriyor. med Midhat Efendi / Esrâr-ı Cicero’nun eserini günümüze taşıyan üç Cicero şöyle diyor: “Hercules ki yıllarda, hem Caesar hem aşkına, korsan Icadius’un da Cinâyât, Hüseyin Rahmi Gür- eski el yazması, MS 9. yüzyılda parşömen Antonius’la ters düşüyor. üstüne Şarlman harfleri ile yazılmış ve ha- belli bir kaderi olduğunu gör- pınar / Kesik Baş); Emrah Ko- MÖ 43 yılının 7 Aralık günü len Leiden Üniversitesi’nin kütüphanesinde müyorum. lukısa (Yahşi Baraz / Fırtınaya başı ve elleri kesilerek idam ancak eserin pek çok bölümü kayıp. Zira hiçbir yerde ona ge- Doğru Fahrelnissa Zeid); Em- ediliyor. O kadar ki günümüze kalan haliyle Kader leceğinin önceden söylenmiş re Caner (Paul Nizan / Antoine Çevik’e göre 2 bin yıl son- olduğu yazmıyor. Üzerine eksik bir tümceyle başlıyor: Bloyé); Y. Bekir Yurdakul (Miya- ra Cicero hâlâ güncel: “(...) onların ethos dediği âdetlerle ilgili Dolayısıyla bir mağaraday- se Sertbarut / Bir Gün Herkes, “Cicero sadece örnek ken bacaklarına bir taş düş- olduğu için felsefenin bu sahasına genel ola- Gonca Mine Çelik / Babam- yaşamıyla bile düşünce dün- rak ‘âdet üzerine’ diyoruz. Ancak onu ahlak müş olmasının nesi şaşırtıcı? la Kamp); Öyküm Deniz (Matias yası üzerinde büyük bir etki- Sanıyorum o vakit Icadius olarak adlandırmak zenginleşmekte olan La- Faldbakken / Biz Beş Kişiyiz); de bulunmuştur. tin diline uygun düşer”. mağarada olmasaydı o taş yi- Fahri Öz (Hasan Güçlü Kaya / Her çağdan farklı düşün- ne düşmüş olacaktı zira ya hiç- Ölümsüz); Erdal Atıcı (Bilal Kay- ce adamları onun Roma’yı KADER ÜZERİNE NEDEN YAZILDI? bir şekilde tesadüf diye bir şey makçıoğlu / Helva Sattırmam); birey, geleneksel toplum düzeni ve devlet Cicero’yu kader üzerine yazmaya yö- yoktur ya da talih bu olayın gerçekleşebil- Hasan Akarsu (Türkan Turan / üçgeninde ele alan eserlerini tekrar tek- nelten neydi? Yazdıklarında genel olarak mesini sağlamıştır. Sara’nın Gözleri); Levent Tülek rar okumuş, her okumada onun zamanın felsefecilerin birbirine karşıt görüşlerine Her şeyin mantığı kader dışında, doğa ve (İlker Arslan / Bir Senaristin Se- yer verip kendisi önermede bulunmayan talihte arandığına göre o halde kader üze- ötesine ve her çağın insanına seslenen zon Finali)... Cicero, bu tutumundan Kader Üzerine’de rinde durmanın mantığı nedir?” tespitlerini ciddiye almıştır.” n Vitrindekiler, Güncel ve Mustafa Başaran’ın hazırladığı Bulmaca... l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Aykut Küçükkaya İyi okumalar... l Editör: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Hakan Akarsu l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Editörden... Koordinatörü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. Aş., Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: KITAP twitter: www.twitter.com/CumKitap 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.