Katalog

SOSYAL BILIMLER ARAŞTIRMASI ÖDÜLÜ: YAŞAR AKSOY / ‘GÂVUR MÜMIN: GAZI PAŞA’NIN CASUSU’ Direnişin ‘hain’ damgalı kahramanı, Gâvur Mümin! Seçici Kurulu Prof. Dr. Rona Aybay, Dr. Alev Coşkun, Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Prof. Dr. Örsan Kunter Öymen, Prof. Dr. Barış Doster, Dr. Deniz Yıldırım’dan oluşan Yunus Nadi Ödülleri’nde Sosyal Bilimler Araştırması dalında ödülü, Gâvur Mümin - Gazi Paşa’nın Casusu (Kırmızı Kedi Yayınevi) kitabıyla gazeteci ve yazar Yaşar Aksoy kazandı. Aksoy kitabında, Milli Mücadele yıllarından sonra ismi şehir efsanelerine karışmış, “hain” diye damgalanmış, sonra Yunan ordusu içinde bir casus olduğu ortaya çıkmış bir Türk subayı olan Gâvur Mümin’in yaşamını anlatıyor. YAŞAR AKSOY İzmir’de doğdu. İTÜ ve EÜ’den mezun oldu. Demokrat İzmir, Yeni Asır, Star, Hürriyet gazetelerinde çalıştı. Halen ekonomi gazetesi Gözlem’de sanat muhabiri, kültür sanat yönetmeni, araştırmacı ve köşe yazarı. DEÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde “İktisadi Devrim Tarihi” dersleri verdi. “Kurtuluş Savaşı, İzmir Tarihi ve Ege Kültürü ” üzerine yaşam boyu çalışmaları nedeniyle, Karşıyaka Belediyesi’nce çocukluğunun geçtiği 1850 numaralı sokağa ve İzmir-Asansör Parkı’na ismi verildi. Ayrıca “Ustaya Saygı” töreni ile onurlandırıldı. 2012 yılı TÜYAP İzmir Kitap Fuarı’nın “Onur Yazarı” seçildi. Birçok ödülünün yanında, 2021’de Dil Derneği Ödülü ve Yunus Nadi Ödülü’nü kazandı. Aynı yıl Karşıyaka Belediyesi Yaşar Aksoy Kitaplığı’nı hizmete soktu. Yayımlanmış 50 kitabı bulunuyor. da üç önemli direniş örgütünün tüm ay- ÇAĞDAŞ BAYRAKTAR rıntılarını artık biliyor ve belgeliyoruz. [email protected] Bunlar, eski İttihatçıların gizli teşkila- tı, Müdafaa-i Hukukçuların gizli teşki- GİZLİ İSTİHBARAT VE latı, Gâvur Mümin’in içinde bulunduğu DİRENİŞ TEŞKİLATLARI! Ankara’ya bağlı gizli teşkilattır. Dağdaki n Milli Mücadele’nin, isimli ve isimsiz efelerle birlikte bu üç teşkilat, karanlıklar kahramanlarının yanında bir de pek bi- içinde kalan büyük işler başardı. linmeyen “gizli” kahramanları var. Kur- tuluş Savaşı’ndaki gizli direniş örgütleri- TRİKOPİS’İN İADESİNİ nin önemi nedir? BEKLETTİ! Türk Kurtuluş Savaşı’nda “gizli istih- n Gâvur Mümin’i diğer gizli kahraman- eşi Latife Hanım’ın yakın akrabası İzmirli Okuyucuya vermek istediğim ana me- barat ve direniş teşkilatlarının” özgürlük lardan ayıran bir özelliği de doğrudan Mus- Gâvur Mümin’in destansı ve gizemli yaşa- saj, Anadolu’da “ulusal kurtuluş” için mücadelesinde çok büyük ve unutulmaz tafa Kemal’e bağlı olarak çalışması. Bu özel mını, kahramanımızın gerçek hatıratı, fo- çarpışan askeri birliklerin gerisinde mu- hizmetleri olmuştur. durumu oluşturan şartlar nedir? azzam bir halk desteğinin olması ve ye- toğraf albümleri, madalyaları, gizli aske- Karakol Cemiyeti, Felah Grubu, Müdafaa-i Gâvur Mümin’in büyük amcası işbirlik- raltında mücadele eden isimsiz direnişçi- ri belgeler ve en yakın akrabaları ve canlı Milliye Teşkilatı (M.M.), İmalatı Harbiye çi Hacı Hasan Paşa’nın Yunan işgali dö- lerin en az askeri kesim kadar inanılmaz tanıklar üzerinden yaptığımız 40 yıl süren Grubu, Muavenet-i Bahriye Heyeti, Namık neminde İzmir Belediye Başkanı olma- işler başardığının anlatılmasıdır. araştırmalar sonucunda yazdım. Grubu, Ferhad ve Kerimi grup- sı, hem Yunanların hem de Böylece Çanakkale, Kanal Harekâtı, Beni bu konuda yazmaya yönlendiren ları gibi teşkilatlar Anadolu’ya Ankara Hükümeti’nin ona Doğu Cephesi gibi muharebelerde çar- ana etken, 1970 - 80 arası Demokrat İzmir silah, mühimmat, subay ve as- güvenmesine yol açmıştır. pıştıktan sonra, emperyalizmin işga- gazetesinde genç bir yazar iken Attilâ İl- ker kaçırılması gibi cesurane Esir Yunan generalle- li altındaki bir ülkenin en kozmopolit han, Naci Sadullah, Samim Kocagöz gibi uğraşları sektirmeden yapmış- rinin hepsi savaş sonra- şehrinde, melon şapka ve Yunan üni- yazar büyüklerimden sürekli dinleyerek lar, üstelik askeri istihbarat ve sı Yunanistan’a iade edil- forması giyerek işgalcilerle sözde iş- kayıt aldığım bilgiler ve Osmanzade aile- düşmanı arka cepheden vurma miş ancak esir Başkuman- birliği yapan ve yıllarca Gazi Mustafa sinin başta Latife Hanım’ın kuzeni Talia gibi ölümcül direniş hizmetle- dan Trikopis’in iadesi tam Kemal’in casusluğunu üstlenen, yaka- Akatürk Hanımefendi olmak üzere tüm ai- ri gerçekleştirmişlerdir. bir yıl bekletilmiştir. landıktan sonra esir Yunan Başkuman- leden edindiğim, hatıralar, arşiv belgeleri n İşgal altındaki İzmir ve Ta ki Yunan zindanların- danı General Trikopis ile takas edilerek ve fotoğraf albümleridir. Ege bölgesinde de direniş ör- dan Gâvur Mümin’in ser- özgürlüğüne kavuşan bir Türk subayı- Gazeteci merhum Osmanzade Orhan gütleri var mıydı? best bırakılmasından son- nın efsanelere ve karanlıklara karışmış Aksoy, bana Gâvur Mümin’in el değme- Bir askeri kuvvet, hele iş- ra Trikopis iade edilmiştir. çarpıcı yaşamını ve Yunan zindanla- miş gerçek hatıratını teslim edince Gazi gal altındaki kendi ülkesinde Bu, Ankara Hükümeti’nin, rında işkence içindeki yıllarını anlattım. Paşa’nın bilinmeyen casusunun tüm ya- çarpışıyorsa, yeraltından ken- Gazi’nin ve Fevzi Paşa’nın Bu kitabımda yine ilk kez “ulusal kur- şantısı gözlerimin önüne serildi. disine destek olan direniş dalgaları olmasa Gâvur Mümin’e güveninin işaretidir. tuluş” için canları pahasına mücadele ve- GİZLİ DİRENİŞÇİLERİN belki kolayca başarı kazanamaz. Bu özel durum Gâvur Mümin güya bir ren gizli direniş örgütleri gündeme geti- Anadolu şehirlerinin kuytularından kasaba ŞANLI HİKÂYESİ hain olarak yakalanıncaya kadar casus ro- rilerek nice isimsiz gizli kahramana vefa ve köylere, oradan dağlardaki efelere uza- lünü pek güzel oynaması sebebiyledir. Bu konuda ulaşılması çok zor olan as- duygusu da pekiştirilmektedir. n keri belgelere de sahip olduktan son- nan çok geniş ve şanlı bir sivil direniş ha- n Sizi Gâvur Mümin’i yazmaya yönlen- reketi hem istihbarat hem de çete savaşları diren ne oldu? Kitabınızın okuyucuda nasıl ra, beni yetiştiren ağabeyim Şükran Gâvur Mümin - Gazi Paşa’nın yoluyla askeri cepheye büyük güç katmıştır. bir anlam ve etki yaratmasını istiyorsunuz? Kurdakul’un devamlı isteği ve desteği ile Casusu / Yaşar Aksoy / Kırmızı Kedi İzmir’de üç buçuk yıl süren işgal altın- Ünlü Osmanzade ailesinden ve Atatürk’ün kitabı yazıp bitirdim. Yayınevi / 344 s. / 2020. 10 21 Ekim 2021