Katalog

VİTRİNDEKİLER >> Trablusgarp Harbi’nin Gizli Cephesi / Aziz Samih İlter / Çolpan Kitap / 144 s. Trablusgarp Harbi’nin başlamasıyla birlikte, Mahmud Şevket Paşa’nın emriyle Erkanı Harbiye’de bir özel şube kurulur. Bu şube, askeriyenin öteki birimlerinden bağımsız çalışarak, Trablusgarp Komutanlığı’na para, erzak, silah ve cephane sevkiyatı sağlar. Aziz Samih İlter, 1911–1913 yılları arasında, özel şubenin kararı ile Hasan Talip adı ve bir tüccar sıfatıyla Tunus’a giderek bölgeye yapılan sevkiyatı yönetir. Trablusgarp Harbi’nin Gizli Cephesi, onun Trablusgarp Harbi’ndeki görevine ilişkin hatıralarından oluşmaktadır. Aziz Samih hatıralarında; vaatte bulunan hilekâr tüccarlara, İtalyan ajanlarına ve Tunus’taki Fransız hükümetine rağmen Trablusgarp Komutanlığı’na yapılan sevkiyatı anlatır. Bu yönüyle kitap, bir savaşta cephede verilecek mücadele için cephe gerisindeki çalışmaların önemini sergi ler. Ayrıca savaş ekonomisini düzenleyen ve yönlendiren kaynakları görme fırsatı da sağlar. Fransız işgali altındaki Tunus’ta; Osmanlı Devleti’nin iradesi, yerli halkın işgale karşı örgütlenmesi ve direniş faaliyetleri hatıralarda dikkat çekilen öteki konulardır. Aziz Samih’in seyahat güzergâhında yer alan Paris, Marsilya, Roma ve Tunus’a ilişkin gözlemleri ise, tarihsel ve siyasal meselelerin merkeze alındığı kitaba, bir gezi metni zenginliği de katar. Trablusgarp Harbi’nin Gizli Cephesi, roman gibi okunabilecek bir deneyimi de içermekte. Avrupa ve Tarihsiz Halklar / Eric R. Wolf / Çeviren: Hamit / İş Bankası Kültür Yayınları / 691 s. Antropolog Eric R. Wolf’un ilk defa 1982’de yayımlanan Avrupa ve Tarihsiz Halklar’ı, modern çağda Avrupa toplumlarının küresel çapta giriştikleri yayılma ve sömürgeleştirme hareketinin tarihine ışık tutuyor. Kapitalizmin orta ya çıkardığı, bugün de içinde yaşamayı sürdürdüğümüz dünyanın nasıl şekillendiğine dair Wolf’unki kadar kapsamlı pek az inceleme yapılmıştır. Immanuel Wallerstein’in dünyasistemi teorisi ve Karl Polonyi’nin Büyük Dönüşüm’ü benzeri çalışmalar ampirik bilgi zenginliği açısından Wolf’unkinin gerisinde kalır. Akraba düzenli, haraççı ve kapitalist olmak üzere üç temel üretim tarzı belirleyen Wolf’un ortaya koyduğu yaklaşımın özgünlüğü, Avrupalıların yayılmasından ve kapitalizmin gelişiminden önce “tarihsiz halkların” varoluş biçimlerine, büyüyen dünya piyasasının ve ardından endüstriyel kapitalizmin nüfuzuna nasıl maruz kalıp yok edildiklerine odaklanmasıdır. Böylelikle, başka yazarların “periferi” veya “uydu” gibi kavramlarla işaret ettikleri, fakat esasen etnotarihçiler ve antropologların inceleme sahası olan “maddi ilişkilerin değişimine dair mikrotopluluklar düzeyinde hareket eden bir analitik anlatı” ortaya çıkar. Eşlikçi Kız / Nina Berberova / Çeviren: Roza Hakmen / Can Yayınları / 94 s. Yetenekli bir piyanist olan, ancak fakir ve çekingen Soneçka, ünlü opera şarkıcısı Marya Nikolayevna’nın kapısını çalar. Marya Nikolayevna, Soneçka’nın erişemediği her şeye sahiptir: zarafete, güzelliğe, zengin bir kocaya. Avrupa turnesinde şarkıcıya piyanoda eşlik etmek için işe alınan Soneçka, çok geçmeden gölgesinde kaldığı bu görkemli figürden intikam almanın hayalini kurmaya başlar. Nina Berberova’nın 1936 tarihli eseri Eşlikçi Kız, kıskançlık duygusunun kalbine inen sarsıcı bir yapıt. Meşrutiyet’i Çok Sevmiştik / Gazanfer İbar / İş Bankası Kültür Yayınları / 366 s. İkinci Meşrutiyet’in ilanı ile esen özgürlük havası, toplumun tüm katmanlarında coşkuyla karşılanmıştı. “Hürriyet, Adalet, Müsavat, Uhuvvet” şiarıyla yola çıkılmış ve bu kelimeler matbuattan efemeraya madalyalardan çocuk elbiselerine kadar hemen her yerde çılgınca kullanılmıştı. Meşrutiyet’i Çok Sevmiştik, bu hürriyet ortamını farklı bir bakış açısıyla dönemin ruhunu ve atmosferini yansıtacak şekilde sergiliyor. Önemli bir kısmını Gazanfer İbar’ın kendi koleksiyonundan derlediği ve İkinci Meşrutiyet’in renkliliğini yansıtan gazeteler, dergiler, kartpostallar, mendiller, posterler, sigara kâğıtları, defter kapakları, albümler, marşlar ve rozetler görsel bir şölen sunuyor. n