Katalog

TÜRKIYE’DE SEKÜLERLEŞME İnsan aklının özgürleşmesi Sekülerleşme, toplumsal ve tarihsel gelişmelerin temelinde yer alan asli ve varoluşsal bir dinamiktir. MEHMET TAYLAN S ekülerleşme konusu, tarihsel ve toplumsal bakımdan çok büyük bir önem taşımasına rağmen, ülkemizde gereken ölçüde ele alınmamıştır. Bu kitapta bu konu çok çeşitli yönlerden incelenmekte ve öteki toplumsal dinamiklerle olan ilişkisi ortaya çıkartılmaya çalışılmaktadır. Sekülerleşme süreci, insanlık tarihinin en temel gerçeklerinden biridir. Fakat bu gerçek, birçok nedenle çeşitli fikir akımlarının veya bazı sosyalekonomik öğretilerin gölgesinde kalmıştır. Ancak sekülerleşme süreçlerinin gözden kaçırılması, birçok durumda toplumsal ve tarihsel analizlerin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açmaktadır. LAİKLİK VE SEKÜLERLEŞME Ülkemizde de sekülerleşme kavramı ve gerçeği, bilinçlere açık bir biçimde nüfuz etmemiştir. Bu kavram çoğu durumda laiklikle karıştırılmaktadır. Oysa insan aklının özgürleşmesi sürecinin bir yönü olarak sekülerleşme, toplumsal ve tarihsel gelişmelerin temelinde yer alan asli ve varoluşsal bir dinamiktir. Bu kitapta, kısa bir genel giriş bölümünden sonra Osmanlılarda ve Cumhuriyetin ilk yıllarındaki sekülerleşme süreci siyasi, ekonomik ve çeşitli kültürel etkenlerle birlikte, fakat özellikle de bilimsel gelişmelerle bağlantısı içinde ele alınmakta ve sekülerleşmenin ülkemiz tarihindeki özgün ve büyük rolü ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Osmanlılardaki ve Cumhuriyetin ilk yıllarındaki sekülerleşme süreci anlaşılmadan, ne cumhuriyet devrimimizin niteliği ne de onun dünyanın öteki büyük devrimleriyle olan ilişkisi, ortak ve farklı yönleri anlaşılabilir. Dünyanın ve özellikle de ülkemizin içinde bulunduğu bugünkü koşullar, sekülerleşme konusuna çok dikkatle eğil meyi zorunlu kılıyor. Bu kitap da sekülerleşme kavramı ve gerçeği çerçevesinde, dogma haline gelmiş ve böylece düşünsel, siyasal ve toplumsal gelişmenin önünde engel oluşturmuş birçok kavrama ve tespite eleştirel bir gözle yaklaşarak farklı çözümlemeler yapıyor. Kitapta yer alan 68 yazıdan bazılarının başlıkları şunlar: Entelektüel hareketin evrimi, seküler bir çağa nasıl gelindi, özgürlük ve eşitlik, iki kitabın başlattığı çağ, kadın özgürlüğünün aşamaları, bilim nasıl ilerler, Osmanlılarda bilimsel düşüncenin gelişimi, Taküyiddin’in İstanbul rasathanesinin yıktırılmasının nedenleri, Osmanlılarda matematik, Osmanlılarda ilk elektrik uygulamaları, Küçük Kaynarca Antlaşması’nın sekülerleşme tarihimizdeki yeri, Yeniçeri ordusunun kaldırılması, Mecelle’nin tarihsel anlamı, Baha Tevfik’in düşünce tarihimizdeki yeri, hangi Osmanlıcayı öğreteceksiniz, Osmanlılarda resim, Osmanlılarda müzik, Osmanlılarda sinema, II. Meşrutiyet döneminde mizah, edebiyat cumhuriyeti sezebilmiş miydi, cumhuriyetin büyük hukuk mirası, siz ona Atatürk dersiniz biz ise onu Ataşark diye anarız, Kemalizm ve sol, biz ne kadar ulus olabildik. Bilim tarihi, Mustafa Şekip Tunç, Mehmet Servet, Kerim Erim üzerine çalışmalarıyla, Cumhuriyet Bilim ve Teknik’teki yazılarıyla tanıdığımız Osman Bahadır, güncelliğini koruyan sorunlar üzerine değerli bir yapıtla karşımızda bu kez. Önemli tezler içeren kitap, ilgi alanına giren herkesin elinin altında bulundurması gereken bir çalışmadır. n Osmanlılardan Cumhuriyete Sekülerleşme / Osman Bahadır / Anahtar Kitaplar / 240 s. / 2019. 1512 Eylül 2019