Katalog

ÖNER YAĞCI’NIN ROMANI ‘Tonguç’un romanı’ Öner Yağcı, “Büyük Oğul Efsanesi: Tonguç’un Romanı” yapıtıyla Osmanlı’nın son döneminden 27 Mayıs 1960’a dek uzanan zamanda, Baba Tonguç’un yaşamöyküsünü belgelere başvurarak anlatıyor. hasan akarsu Ö ner Yağcı 1951 TokatZile doğumlu olup Tokat İlköğretmen Okulu’nu, Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü’nü bitirir, öğretmenlik yapar. 1980 sonrasında yargılanır, öğretmenlikten ayrılıp yazarlığını sürdürür. Birçok yazın dergisinde yazıları çıkar. Roman, araştırma, derleme, deneme türlerinde yapıtları vardır. Yeni çıkan Büyük Oğul Efsanesi adlı romanında Köy Enstitüleri’nin kurucusu Tonguç Baba’yı anlatıp bir dönem panoraması çıkarıyor. Romanda, İsmail Hakkı Tonguç’un BulgaristanTatar Atmaca Köyü’ndeki çocukluğu, kardeşleri, annesi, babası, dedesi tanıtılır. Veli Dede, İsmail’i “Tongucum” diye sarılıp sevdiği için ilerde soyadı yasası çıktığında bu soyadını alır İsmail. Babası İdris, annesi Vesile olup yedi kardeştirler. İsmail, Silistre’de ortaokulu bitirir, öğrenimini sürdürmek için 1914 yazında İstanbul’a gider. Böylece bir uzun yolculuk başlar yaşamında. Yakınlarından umduğu yardımı göremediği gibi bir avukat da onu dolandırır. Akrabası bir paşa “Parası olan okur, olmayan okumaz” deyince İsmail, “Görürsün sen paşa! Parası olan okur mu okumaz mı görürsün!” (s. 58) diyerek öfkesini dile getirir. Onun kararlı tutumunda bu öfkenin payı büyüktür. KÖY AÇILIMI... Kastamonu Öğretmen Okulu’nda bir buçuk yıl okuyup İstanbul Öğretmen Okulu’na naklini sağlar ve İsmail Hakkı olur artık. Öğretmen Satı Bey’in etkisiyle eğitimde uygulamaya yönelir. 1918’de Almanya’ya gönderilir, yurda döndüğünde İstanbul işgal edilmiştir. Eskişehir Öğretmen Okulu’na resim öğretmeni olarak atanır. Kurtuluş Savaşı başlar. İsmail Hakkı, Antalya’dan bir vapurla İtalya üzerinden Almanya’ya gidip Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nda eğitim görür. Dönüşte Konya’da öğretmenlik yapar. Dönemin Millî Eğitim Bakanı İsmail Safa olup okulmedrese çelişkileri tartışılır. 1924’te eğitimöğretim birliği sağlanır. Bu kez Ankara Öğretmen Okulu’na atanır. İsmail Hakkı, 1927’de Nafi Atuf’un eşi Nadire’nin kız kardeşi olan Nafia Kâmil Hanım’la evlenir. Oğlu Engin dünyaya gelir. İsmail Hakkı, 1928’de ailesini Bulgaristan’dan Eskişehir’e getirip yerleşti rir. Eğitbilim alanında kendisini yetiştirip öğretmen yetiştirmenin bir plana bağlanmasını savunur. Köy Enstitüleri’ne giden yolda çalışmalarını sürdürür. Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan olunca çalışmalar yoğunlaşır ve Tonguç, İlköğretim Genel Müdürlüğü’ne atanır. Böylelikle Anadolu’yu gezmeye başlar. Temmuz 1938’de ise Tonguç, Bulgaristan, Macaristan, Almanya gezisine çıkar. Eğitim çalışmalarını inceler. Atatürk, Köy Enstitüleri’nin açılışını görmez ama açılacağına inanarak gözlerini yumduğu bir gerçektir. Hasan Âli Yücel bakanlığında da “yeni tip insan yaratma” yolunda kararlı adımlar atılır. Köy Öğretmen Okulları yasalaşır. Tonguç, Köy Enstitüleri çalışmalarında Ferit Oğuz Bayır’dan çok destek görür. Yağcı, Tonguç’u tanıtırken Köy Enstitüleri’nden yetişen yazarların tanıklığına da başvurur. Tonguç’un İnönü ile de ilişkileri olur. İnönü’ye atamalar konusunda uyarılarda bulunur. Tonguç, 3 Ağustos 1935’te geldiği görevden ise 24 Eylül 1946’da ayrılır. Öner Yağcı, kitabında Osmanlı’nın son döneminden 27 Mayıs 1960’a değin uzanan zamanda Türkiye’nin eğitim sorunları içinde çırpınarak kendini yurduna armağan eden Baba Tonguç’un örnek yaşamöyküsünü yalın, akıcı bir dille ve belgelere başvurarak anlatır. n Büyük Oğul Efsanesi: Tonguç‘un Romanı / Öner Yağcı / Bilgi Yayınevi / 544 s. 21 Şubat 2019 11 Yeni kitaplarımız… “Yüceliği üstüne insanlığın” S.S. PRAWER Karl Marx ve Dünya Edebiyat^ Ñngilizceden Çevirenler: Ezgi Kaya Selin DingiloÀlu Çeviri: Ezgi Kaya Selin Dingiloğlu, 384 sf., 35 TL Jacques Pauwels Büyük Sınıf Savaşı 19141918 İngilizceden Çeviren: Çağdaş Sümer “ölürken başucundaydım bir şiir oku dedi güneş üstüne deniz üstüne atom kazanlarıyla yapma aylar üstüne yüceliği üstüne insanlığın.” Nâzım Hikmet, 1958 Leo Panitch Sam Gindin Küresel Kapitalizmin Oluşturulması Amerikan İmparatorluğunun Siyasal İktisadı İngilizceden Çeviren: Ümit Şenesen Çeviri: Çağdaş Sümer, 492 sf., 42 TL Çeviri: Ümit Şenesen, 432 sf., 38 TL Fatih Yaşlı Antikomünizm, Ülkücü Hareket, Türkeş Türkiye ve Soğuk Savaş Türkçesi: Burak Şakır Türkçesi: Burak Şakır, 384 sf., 25 TL 416 sf., 30 TL YordamKitap YordamKitap YordamKitap