Katalog

MAGGIE NELSON’DAN “MAVİBENT” OKURLARA Aklın sınırlarına savrulan anlatı Maggie Nelson’un “Mavibent”i; geride kalanın, ileriye gitmek için kendi iç döküşünü yansıtan bir metin. Kitaptaki cümleler, terapi notları ya da sadece kendi kendine konuşma ve sayıklamalar şeklinde karşımıza çıkıyor. ADALET ÇAVDAR B ir aşkın yası kaç farklı türde tutulur bilemiyorum. Ağlayarak, susarak, giderek, durarak ve hatta belki her zamankinden daha çok hareket ederek ama bence en güzeli ve sağaltanı yazarak... Uzun uzun kendine ve etrafında olan bitenlere dair mektup yazmak; bir şahıstan ziyade bir âna yazılan mektup, insanı kurtaran şeylerden biri. Bir ara okuduğum romanlardan seçtiğim kahramanlara mektup yazardım, sanki onlar arkadaşımmış ve o roman sadece bana olup biteni anlatmak için kaleme alınmış gibi düşünmek iyi gelirdi. Yalnızlıktan kurtulmanın da aşk acısından kurtulma yolları gibi birçok yolu var. Aşk acısından kurtulmak gerekir mi, bilinmez. Kimine ağır gelir. Aşk acısı yeryüzünün en güzel ve en çekilebilir acılarından biridir bence, insan yaşadığına ikna olur. Evet hissediyorum, oldukça büyük ve güçlü sarsılıyorum kabul ama yaşıyor ve geçecek biliyorum. Şu zamanda hayata ikna olmanın en güzel biçimlerinden biri çünkü âşık olmak; Ursula K. Le Guin’in Her Yerden Çok Uzakta romanında yazdığı şiir gibi: “Bir şey yok ‘hiç bir şey’ yok bundan üstün / ömrümce görmezsen de bir daha / eh diyebilirim yine de bir kez orada bulundum.” İnsanın başına bir kez ya da daha fazla gelebilir aşk ama orada bir kez yalnız olmadığınızı düşündüğünüzde sonsuza kadar o ânın anısıyla yaşamaya devam edebilirsiniz. Maggie Nelson’un 2009’da yazdığı orijinal adı “Bluets” olan metni Mavibent adıyla yayımlandı. Kitap; geride kalanın, ileriye gitmek için kendi iç döküşünü yansıtıyor. Kitaba sadece metin tanımlamasını yapmamın nedeni, Nelson’un oluşturduğu kitaba da adını veren bentlerden oluşması ve bu bentlerin kısalı uzunlu mektuplar, terapi notları ya da sadece kendi kendine konuşma ve sayıklamalar şeklinde okunması. Bir kurgu değil Mavibent, içine sıkıştığı yerden aklın sınırlarına doğru alabildiğince savrulan bir anlatı. ŞAHSİ BİR MESELE 1973 doğumlu Amerikalı bir şair, sanat eleştirmeni, öğretim üyesi olan Nelson’un daha önce yazdığı beş kurmaca dışı kitabı ve dört şiir kitabı bulunuyor. National Book Critics Circle Eleştiri Ödülü’nü 2015’te alan The Argonauts ve New York Times Yılın Dikkate Değer Kitapları listesine giren The Art of Cruelty: A Reckoning’in (2011) yazarı. Hâlen Güney California Üniversitesi’nde İngilizce Profesörü olarak eğitim veren yazar, Los Angeles’ta yaşıyor. Pascal’ın Düşünceler’inden bir cümle ile açılıyor kitap “ve öyle olsaydı derdik ki tekmil felsefe bir saat acı çekmeye bile değ mez.” Nelson’un metni felsefeden şiire, dertleş meden affetmeye kadar uzanıyor. Bütün bunlara bulaşırken tanıdığınız, tanımadığınız ama me rak edeceğiniz isimleri ve eserleri de anlatıyor. Nelson, her şeyin için de mavi tonu arayan bir kadın. “Varsayalım mevzua, ben bir renge âşık oldum, diyerek giriyorum” diyerek baş lıyor kitabına ve devam ediyor: “Önceleri bir beğeni, bir yakınlık his siydi. Sonra günlerden bir gün iş ciddiye bindi. Sonra da bir anlamda şahsi bir meseleye dö nüştü.” Evet, Nelson gayet şahsi bir meseleyi dile getiriyor kitabında. Biten bir aşkın yasını Maggie Nelson tutan bir kadın ve aynı zamanda geçirdiği kaza sonucunda sakat kalan bir arkadaşına yardım etmeye çalışan başka bir kadın. İnsanların birbirini yamayabildiği doğru. Benzer ve eşit olma zorunluluğu çağın en büyük problemlerinden biri olsa da biri, diğeri nin ağrıyan omzunun yerine geçebilir elbette. Bu bedensel olarak mümkün değildir evet ama psikolojik olarak elbette müm kündür. Birinin yanında olduğunu ona hissettirmek kuşkusuz insanın kendisine de iyi gelir. Mavibent, mavinin umutlu ve berrak hâlinin içine umutsuzluğu da katıyor. Bir rengin hayatla nasıl bir derdi olabilir demeyin. İnsanın hayatla olan derdi, et rafındaki her şeyi etkiliyor ve insan, elini değdiği her şeyi altüst etmekte sonsuz yetenekli. Mavinin peşinden sürüklen meyi seviyor Nelson, gökyüzünü kapla yan bulutlardan aklının içindeki şekilleri üreten bir zihin gibi... n Mavibent / Maggie Nelson / Çeviren: Selin Siral / Kolektif Kitap / 108 s. ‘Defterler 19141916’ L udwig Wittgenstein’ın “felsefe sorunlarını ele alıyor” dediği ve bu sorunların kaynağında da “dilin mantığının yanlış anlaşılması”nın bulunduğunu söyleyip “düşünülebilen” ve “düşünülemeyen”in çerçevesini önermelerle çizdiği “Tractatus LogicoPhilosophicus”u yazma arifesinde kendisiyle giriştiği felsefi mücadeleye dair satırlardan oluşan “Defterler 19141916”, filozofun yıkımdan yaratıma doğru gittiği yolun kilometre taşlarından. Kitaptaki her cümle, Wittgenstein’ın kendi zihniyle çarpıştığı birer cephe olduğu gibi üzerinde konuşabildiklerinin sınır boylarında gezindiği önermelere işaret ediyor. Ali Bulunmaz’ın kitabı değerlendiren yazısı ilgisiz kalamayacağınız bir metin. Münir Göle irkiltme fikri üzerinden farklı bir okumaya girişiyor “Surat Buruşturmalık 52 Metin”de. Tarih ile mitolojiyi merkeze alarak ve bununla birlikte daha pek çok başlığa uzanarak ‘surat buruşturma’ üzerine kurulu küçük metinler kuruyor yazar. Eray Ak yazdı kitap üzerine. “Dar Kapıdaki Mesih: Walter Benjamin ve Politik Felsefesi”, M. Ertan Kardeş’in derlemesiyle yayımlandı. Nami Başer, M. Ertan Kardeş, Besim F. Dellaloğlu, Cengiz Çakmak, Kurtul Gülenç, Ateş Uslu, Tacettin Ertuğrul ve Cana Erşen kitaba katkı sunan yazarlar. Kitap projesi, İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen Benjamin kolokyumunun metinlerinden hareketle doğmuşsa da sunumların genişletilmesi ve yeni yazıların eklenmesiyle kapsamlı bir eser ortaya çıkmış. Murat Erşen bakıyor kitaba. Bol kitaplı günler... KITAP İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç l Genel Yayın Yönetmeni: Murat Sabuncu lYayın Yönetmeni: Turhan Günay l Editörler: Ali Bulunmaz, Eray Ak l Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı l Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Faruk Eren l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Cumhuriyet Reklam: Reklam Direktörü: Deniz Tufan l Reklam Müdürü: Ayla Atamer l Tel: 0 (212) 343 72 74 l Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. l 311 Ocak 2018 [email protected] [email protected] twitter: www.twitter.com/CumKitap