Katalog

KItap Renkler... Sesler... Harfler... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU Kitap Gölgesi Anais Martin’in çocuk kitaplarında müziğin temposu Anais M. Martin, İstanbul’da dünyaya gelmiş bir sanatçı. Piyano ve şan eğitiminin yanı sıra sanat tarihi okumuş. Çevirmenlik, reji asistanlığı yapmış, story telling (masalcımeddah) festivallerine katılarak ülkemizi temsil etmiş. Opera sanatçılığı ile birlikte yazınsal çalışmalarını Türkiye ve Fransa’da sürdüren Martin’in on kitaplık öykü serisi ile genç okurlar için kaleme aldığı “Mektup Özlem Giderir mi?” adlı romanı, Kitap Gölgesi’nin bu haftaki konuğu. MAVİSEL YENER www.maviselyener.com A slan Leo’ya Öyküler” üst başlığıyla yayımlanan dizinin on kitabı: Bay Zevkli’nin Şapkacı Dükkânı, Çata’nın Öyküsü, Gıdakçık Doğaya Nasıl Kavuştu?, Gülay’ın Gülü, Güzel Gül ile Prens Murat, Kirazcık, Küçük Baykuş İle Ceviz Nine, Oğulcuk Eve Nasıl Döndü?, Şişko Kız, Unutkanlık Bayramı Ve Küçük Bulut. Kırk yedişer sayfalık on kitabın ortak noktası, hepsinin birer şarkı ile şarkı notası içermesi. Bu ayrıntıyı, kurgu iklimine başarıyla sokuyor Anais M. Martin. Sanatın farklı dalları arasındaki karşılıklı ilişkiyi duyumsatırken müzik ve yazın arasında bağ kuruyor. Bunu, “Aslan Leo’ya Öyküler” dizisinde şarkı ve notalar aracılığı ile yaparken gençler için kaleme aldığı Mektup Özlem Giderir mi? adlı yapıtında enstrümanlar, besteciler, eserler düzleminde gerçekleştiriyor. Öte yandan, estetik değerlere, yaşamın ayrıntılarına dikkat çekiyor. Bir yazarın yapıtlarında imlenen değinmeleri ortaya çıkarabilmek için toplu okuma elbette şart. İki ülkeyi de çok iyi bilen Anais M. Martin’in on bir yapıtında da FransaTürkiye, FransızcaTürkçe karşılaştırmaları dikkat çekiyor. Çocuk ve genç okura, tamamen tarafsız bakış açısıyla, âdil bir biçimde bu ögeleri anlatıyor yazar. İki kültürün de tarihî, doğal güzelliklerinin yanı sıra kendine özgü düşünme şekli başarıyla aktarılırken okur kurmacanın tadına varıyor. Unutkanlık Bayramı ve Küçük Bulut’ta, Masalcı Teyze’nin çocuklara Anais Martin, kitaplarında, sanatın farklı dalları arasındaki karşılıklı ilişkiyi duyumsatıyor. anlattığı masalda, günde bir kez atış yapılmak için tepeye kurulan küçük top arabasından söz ediliyor. Öğrenmeye meraklı çocuklar için kitabın sonunda bu top arabasının öyküsü anlatılıyor. Fransa’nın Nice şehrine giden çocuklar, her gün saat tam 12.00’da patlama duyduğunda, nedenini bilecekler artık. 1860’ta, İngiliz ordusundan emekli bir Albay, Nice kentine yerleşir. Karısı, öğlen yemeklerini hep unutur. Albay, karısına saati hatırlatmak amacıyla günde bir kez top atışı yaptırmayı kararlaştırır. Belediye, tüm masrafı üstlenmesi şartıyla izin verir. Halk, öğlen saatindeki top sesine öylesine alışır ki Nice şehrinin simgesi haline gelir. Albayın gidişiyle birlikte kesilen top atışları, şehir halkının isteği üzerine yeniden başlatılır. Yüz yirmi iki yıldır Nice şehrinin tepesinde bir patlama duyulur. Bu öyküyü okuyan çocuklar Nice’e gittiğinde hem kitabı hem de Martin’i anımsamaz mı dersiniz? “Aslan Leo’ya Öyküler” serisinin on kitabında da öyküler tatlı tatlı anlatılırken çocuklara bilgi vermekten kaçınılmıyor. Yazarın, torunu Léopold’e ithaf ettiği seri boyunca mizahi dille afacan karakterler dikkat çekiyor. Öyküleri resimleyen Sevda Nur Demirci’nin çizgileri çocuk okurlara çok eğlenceli gelecek. On kitaplık bu serinin, ilkokulun başlangıç sınıflarında, duygu eğitiminde de kulla nılabileceğini söyleyelim. Masal kitaplarının kutu içinde sunulması, çocukları sevindirecek. İLKGENÇLİK İÇİN Anais M. Martin’in ilkgençlik yaş öbeği için kaleme aldığı Mektup Özlem Giderir mi?, biri ailesinin işi nedeniyle Fransa’ya gitmek zorunda kalan iki Türk kızının, mektuplar aracılığıyla dostluğunu sürdürmesini konu ediniyor. Okur, Elif ile Candan’ın mektuplaşmalarına ve telefon konuşmalarına tanık olur. Candan’ın yazdıklarında, yeni bir ülkeye, yabancı çevreye alışmanın zorlukları, o kültürü anlayabilme çabaları gözlenir. Aile, yabancı ülkede birbirine daha da sıkı bağlanmıştır, Candan annesiyle her şeyini paylaşır. Annenin, kızının mektuplarını sürekli denetlemesi, eleştirel dille aktarılır, gençlerden yana tavır sergilenir. Anais Martin, kitabın girişinde, “Bu mektup / öyküler, 1994 yılında, Fransa’ya taşındığımız yaz oluşmaya başladı. O zamanlar oğlum 1314 yaşlarındaydı ama yabancı memlekete gelmenin acemiliğiyle birden çocuklaştı ve gördüğü ya da ilgisini çeken her şeyi sorup öğrenmek istedi…” diyor. (s. 5). Dostluk, arkadaşlık, özveri, sırdaşlık, dürüstlük gibi kavramlar üzerinde düşündüren kitapta, Candan ile birlikte Fransa’nın farklı şehirlerini de dolaşma olanağı buluyoruz. Ayrıca, Fransız eğitim sistemiyle Türkiye’ninkini karşılaştırabiliyoruz. Candan, Louvre Müzesi’ndeki Kanuni Sultan Süleyman’ın kılıcını, İznik çinilerini, Osmanlı halılarını görünce bakalım ne yaptı; Sultanahmet, Çemberlitaş, Bafa Gölü bu kurgunun neresinde yer aldı, okuyunca göreceğiz. Candan ile Elif’in piyano çalması, kitapta pek çok enstrümandan ve eserden söz edilmesi, elbette Anais Martin’in opera sanatçısı ve piyanist olmasının bir yansıması. “Öğretmen ‘Hoffmann’ın Masalları Operası’ndan Barkarol’u bilen kız öğrenci var mı?’ diye sordu. Bilenlerden bir grup o güzel Barkarol’ü düet şeklinde söyledik. Tıpkı opera eserinde olduğu gibi ama operada bu parçayı sadece iki kadın sanatçı yorumluyor” (s. 111). Benzeri örneklere Candan’ın mektuplarında sıklıkla rastlıyoruz. Son derece öznel yanıtların geleceği şimdiden belli olsa da kitaplar hakkında da konuşan genç kızların seçtiği kitaplar, bakalım okurlara da ilginç gelecek mi? İki kızın neden eposta kullanmayıp klasik mektuplaşmayı seçtiğinin yanıtı da sayfalarda gizli. Sanat da, insanlık da, yazın da aslında bir bütün; bu kocaman resmin farkına varmadan onu kategorilere ayırmak zihinsel karışıklığa yol açar. Yazının ve müziğin temposunu yüreklerimizde duyumsarsak insan olmanın tadına daha çok varacağız. n Aslan Leo’ya Öyküler (10 Cilt) / Anais M. Martin / Resimleyen: Sevda Nur Demirci / Morpa Kültür Yayınları / 2016 / 7+ Mektup Özlem Giderir mi? / Anais M. Martin / Morpa Kültür Yayınları / 152 s. / 13+ Mavisel Yener Ata Cad. Defne Sok. No: 1, D: 1, Balçovaİzmir 12 4 Ağustos 2016 KItap