Katalog

KITAP RENKLER... SESLER... HARFLER... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU 21. İzmir Kitap Fuarı Onur Konuğu ‘Hüseyin Yurttaş’tan çocuklara’ TÜYAP tarafından, Türkiye Yayıncılar Birliği’yle beraber hazırlanan 21. İzmir Kitap Fuarı, 1624 Nisan 2016 günleri arasında, Uluslararası İzmir Fuar Alanı’nda (Kültürpark) düzenleniyor. İzmirli şairyazar Hüseyin Yurttaş, 21. İzmir Kitap Fuarı’nın Onur Konuğu. KITAP GÖLGESI MAVİSEL YENER www.maviselyener.com 1946’da Foça’da dünyaya gelen Hüseyin Yurttaş, Edirne Erkek İlköğretmen Okulu’ndan mezun olduktan sonra 1983’e kadar çeşitli illerde öğretmenlik yapmış. Şiirleriyle 1960 sonrasının ikinci kuşak şairleri arasında toplumcu yönüyle dikkat çeken Yurttaş, İzmir merkezli sanat ve edebiyat dergileri Dönemeç ve Ünlem’in çıkışına ve yayınına katkıda bulunmuş. Öykü, roman, şiir, çocuk ve gençlik kitapları bulunan Hüseyin Yurttaş, önemli edebiyat ödüllerinin de sahibi. Fuar boyunca Hüseyin Yurttaş için çeşitli paneller ve söyleşiler düzenlenecek. Ayrıca, TÜYAP’ın onur konuğu yazarlar için hazırlayıp bastığı, önemli bir kültür hizmeti olan kitap, bu yıl yine fuara gülümseyecek. Alpay Kabacalı’nın editörlüğü ile başlayan, Faruk Şüyün ve Enver Ercan’ın yıllardır özveriyle yayıma hazırlamaya devam ettiği bu kitapların sayısı çoğaldı. Nitelikli içeriği, grafik tasarımı, baskı kalitesiyle alkışı hak eden bu kitapları TÜYAP keşke yeniden basıp meraklı okurlar için bu koleksiyonu satışa sunabilse. İstanbul’un ardından, sekiz yıldır İzmir kitap fuarının da onur konuğu oluyor. İzmir’de Arif Damar’ın onur konukluğu ile başlatılan bu gelenek değerbilirliğin örneklerinden. Bugüne değin Enver Ercan, İzmir fuarları için hazırlanan kitaplara emek verdi; bu yıl yayımlanacak Hüseyin Yurttaş kitabını heyecanla bekliyorum. Kitap fuarlarının onur yazarlarının yapıtlarını bütünlüklü olarak değerlendiren bu kitapların yalnızca okura, yazara değil bu alanda çalışmak isteyen akademisyenlere de büyük katkısı olacağını, rehberlik yapacağını düşünüyorum. SANATIN SONSUZ MAVİLİĞİNE ÇAĞRI Bu yazının Hüseyin Yurttaş’ın bütün çocuk ve gençlik kitaplarını kapsamasını isterdim ancak “Kitap Gölgesi” köşesi böyle bir inceleme için yeterli yeri yok. Bu nedenle son olarak Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanan dört çocuk kitabından söz edeceğim. Yurttaş çocuk edebiyatı alanında üretken bir yazar. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yeniden basılan kitapları arasında Dağa Düşen Uçak, Hınzır Çiçek, Arkadaşım Cingo var. Künyede bu kitapların ilk basım tarihlerinin belirtilmesi edebiyat tarihi açısından çok değerli. Benim Mavi Gezegenim adlı çocuk şiirleri kitabının ilk basımı Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nda yapılmış. Benim Mavi Gezegenim, çocukların çok seveceği şiirleri ve tekerlemeleri ağırlıyor. Adından da anlaşıldığı gibi şiirlerin ortak paydası doğa ve doğanın kucakladığı canlılar.Yurttaş, çocuk şiirlerinde yüreklere salt sesçil bir uygulayım ya da salt anlamsal uygulayım ile ulaşmak yerine ses ve anlam ikilisini birlikte yoğurarak bunu yapıyor. Arka planda duyulan düşsel ezgiyi hemen her şiirde duymamız olası. Çocuğun dünyasından seçilen konular, okuru keyifli bir okumaya ve sanatın sonsuz maviliğine çağırıyor. Dağa Düşen Uçak, novella türüne yakın. Bu kitapta yazar, okuruyla kimi zaman bir tepenin yamacındaki pınarın başında buluşuyor, kimi zaman bir çınarın gölgesinde… Hasan ile Ali keçilerini otlatmaya götürürken yanlarında köpekleri Karabaş ile Alaca da var. Köpekler, kimseyi sürüye yaklaştırmamakta usta. Kır bekçisi Mahmut Amca ise sıra dışı bir karakter. Bütün gün atıyla kırları, ormanları dolaşıp sürüden ayrılan hayvan varsa sahibine teslim etmeyi iş edinmiş biri. O, unuttuğumuz değerleri bize yeniden anımsatan bir öykü kahramanı. İki çocuk keçileri sürerken yakına bir uçak düşünce kitabın heyecan dolu satırları başlıyor. Bakalım uçakta kimler var, Ali ile Hasan nasıl bir görev üstlenecek… Çocuk gerçekliğini yorumlarken Anadolu kültürünün zenginliğinden de yararlanan Hüseyin Yurttaş’ın yapıtları çocuk okuru dört duvar arasından çekip çıkarıyor ve onları doğaya teslim ediyor. Okul saati dışındaki zamanlarını da büyük oranda kapalı alanlarda geçiren çocuklar yerine, özgürlüğü duyumsatan mekânlarda yaşayan çocuklar yer alıyor kurgularında. Altı masalın yer aldığı Hınzır Çiçek adlı kitapta da bunu görebiliyoruz. Hınzır Çiçek’in ilk masalına evin çok sevilen kedisi Minnoş konuk oluyor. Minnoş, eve gelen yavru kediyi kıskanınca olanlar oluyor… Bir çocuk sapanını niçin kırar? Bunun yanıtını “Ana Kuş” adlı masal veriyor. Hüseyin Yurttaş, çocuklar için kaleme aldığı kitaplarda hayvan sevgisini sıklıkla ileti olarak veriyor. ÇOCUKLAR İÇİN EDEBİYAT Prof. Dr. Sedat Sever’in Çocuk ve Edebiyat (TUDEM Yayınları) adlı kitabında belirttiği gibi “Yazınsal nitelikli bir kitabın amacı, çocukların sezme, duyma, düşünme yetilerini geliştirmek, onlara insana özgü duyarlıklar kazandırmaktır.” Yurttaş, hayvan sevgisini aktarırken bunu doğrudan söylemez, metin aracılığı ile okura düşündürür, sezdirir. “Ana Kuş” bunun en iyi örneklerinden biridir. Ayağına misina dolanmış bir serçe, koleksiyon yapmak için avlanan kelebekler, Bodrum’daki Sualtı Müzesi’nin bahçesindeki tavus kuşları da hayvan sevgisini iliklerimize kadar duyumsatan masalların kahramanları. Kitaba adını veren masalda marifetli, ilginç bir çiçekle tanışıp onun yaptıklarının dilden dile nasıl dolaştığını okuyoruz. Bu çiçeğin tohumu hayatın başlangıcı, verimliliğin simgesi olarak anlatılır. Ama o hayatı yönetmek canlının kendi seçimlerine bağlı olacaktır! Kitabın son metni “Oyun Derken” şiddet içerikli çizgi filmlerden etkilenen Çağla ile Çisem’in neşe ile başlayıp gerilimle devam eden öyküsü. Çocuklar için edebiyat kavramını ele alırken çocuk kitaplarını yetişkinlerin de okuduğunu göz önüne alırız. “Oyun Derken” adlı metin şiddetin hazırlanış ve ortaya çıkış aşamasını irdeleyerek ailelerde de duyarlık oluşturuyor. İlk basımı Bilgi Yayınevi tarafından yapılan Arkadaşım Cingo’nun yolculuğu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nda devam ediyor. Kitaptaki altı öykü de sevgi ve umut dolu. Yazar yine hayvanların ilginç dünyasına kulak kabartmamızı istiyor. Çocuk edebiyatı alanında yayımlanan kitapların bilimsel ve akademik olarak incelenmesi okurun ve yazarın bakış açısını geliştirir, yapıtları daha görünür kılar. Yalnızca resimleme, kapak, sayfa sayısı gibi sınırlı boyutlarıyla değil çocuğa göreliği, izlekleri, karakterleri, metnin dili, sanat bakışına katkısı gibi konularda çalışılarak yazarı bütünlüklü olarak değerlendirebiliriz. İşte tam da bu nedenle TÜYAP’ın hazırladığı onur yazarı kitaplarına dikkat çekerek başladım yazıma. Diliyorum bundan sonra Hüseyin Yurttaş’ın çocuk ve gençlik kitapları akademik incelemelere daha çok konu olur. OKURA CESARET VERMEK Yazarın çocuk kitaplarında dikkat çeken bir nokta daha var. Güncel ve evrensel sorunları (örneğin şiddet) çocukların dünyasını incitmeden anlatarak onlarda farkındalık geliştiriyor. Adnan Binyazar ile Emin Özdemir, birlikte hazırladığı “Yazmak Sanatı” (FOM Kitap) adlı yapıtta diyorlar ki: “Kimi izlenimlerini ortak yaşantıya dönüştürmek ister insan, bunun için de etkilenimlerini, izlenimlerini başkalarıyla paylaşmaya gereksinim duyar” (s. 67). Yurttaş’ın çocuk kitaplarında böyle bir amaca da tanık oluyoruz. Yurttaş, yaşamadığı, bilmediği bir dünyayı anlatmıyor. Hedef okurun ilgisini çekebilmek için her defasında sıra dışı, yapay devinimler yaratmaya gerek duymuyor. Güçlü dil ve anlatımın karakterlere eşlik ederken okurun kavram dünyası varsıllaşıyor. Zorlukların üstesinden gelebilen çocuklarla da tanışıyoruz bu kitaplarda. Bu çocuklar birey olma yolunda güçlü adımlar atıyor. Sorumluluk alan, kararlarını kendileri veren çocuk karakterlerin varlığı okura da cesaret veriyor. Hüseyin Yurttaş’ın nice kitabı edebiyatın sınırsız gücünü çocuklara ve gençlere duyumsatmaya devam etsin… n Arkadaşım Cingo / Hüseyin Yurttaş / Resimleyen: Ali Cavit Yaren / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 76 s. / 2016 / 7+ Hınzır Çiçek / Hüseyin Yurttaş / Resimleyen: Zeynep Özatalay / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 58 s. / 2016 / 7+ Dağa Düşen Uçak / Hüseyin Yurttaş / Resimleyen: Elif Balta / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 44 s. / 2016 / 7+ Benim Mavi Gezegenim / Hüseyin Yurttaş / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 74 s. / 2016 / 8+ Mavisel Yener: Ata Cad. Defne Sok. No: 1 D: 1 Balçovaİzmir 18 7 Nisan 2016 KITAP