Katalog

67. YUNUS NADİ ÖDÜLLERİ2013 ‘Karikatür haksızlığı arayan söylemdir’ dı. Genelde birbirimizi ‘Cebelli, Haskovolu, Rusçıklu’ diye çağırırdık. Bulgaristan’ın Aytos kasabasından geldiğim için bana da Aytoslu derlerdi. Zamanla yağlıboya tablolarımı ‘Aytoslu’ diye imzalamaya başladım ve bu Halit Kurtulmuş 2013 Yunus Nadi Karikatür Ödülü’nü kazanan Halit Kurtulmuş 1970 Bulgaristan Kırcaali doğumlu. Çok küçük yaşlardan beri resimle ilgileniyor. ‘Sliven Güzel Sanatlar Okulu’nda beş yıl yıllık bir resim eğitimi aldı. 1991’de Bulgaristan’dan zorunlu göçle Türkiye’ye geldi ve ailesiyle birlikte Bursa’ya yerleşti. Uzun süre yerleşik iş bulamadığı için resim yapamadı. Bir şirkette güvenlik görevlisi olarak çalışıyor. 3 kişisel resim sergisi açtı. Çok sayıda karma resim sergisine katıldı. 2009’dan bu yana da karikatür çiziyor. Ulusal ve uluslararası yarışmalarda ödülleri var. ? Levent GENCELLİ arikatür dalında Yunus Nadi Ödülü’nü kazanan Halit Kurtulmuş, zorunlu göç ile Bulgaristan’dan 1991 yılında Bursa’ya gelen bir ailenin çocuğu. Resim eğitimi almasına karşın, göç nedeniyle çok büyük zorluklar yaşamış. Yaşama tutunmak için bulabildiği her işte çalışmış. Günübirlik işlerden vardiyalı işe geçtiğinde de resim yapmaya yeniden başlamış. Bir karikatür yarışmasında mansiyon kazanınca da karikatüre ağırlık vermiş. Bir şirkette güvenlik görevlisi olarak çalışıyor. Yapıtlarına,”Aytoslu” olarak imza atan Kurtulmuş, imzasının öyküsünü şöyle anlatıyor: “Düzenli ilk işi bulduğum tekstil fabrikasında benim gibi birçok göçmen genç var K böyle devam etti.” Yönelttiğimiz soruları “Resim yapmaya başladığımdan bu yana benimle ilk kez röportaj yapılıyor. Bu nedenle çok heyecanlıyım” diyerek yanıtlamaya başlayan Halit Kurtulmuş’a göre, karikatür bir sanat. Diğer sanat dalları, güzeli, estetiği arar ve göze hitap etmeyi gözetir ama karikatürün böyle kaygısı yoktur. Çirkini arar. Haksızlığı arar ve adeta Pinokyo’nun uzun burnunu arar. Karikatür bir söylem biçimidir. “TURHAN SELÇUK İDOLÜMDÜ” Kurtulmuş, zorunlu göçle Bursa’ya ailesiyle birlikte1991’de gelmiş. Kurtulmuş, kendi deyimiyle işlerini rayına koyunca resim yapma ya, karma sergilere katılmaya başlamış. İlk karikatürünü 2009’da çizmiş ve bir yarışmada mansiyon kazanınca karikatür tutkusu olmuş. Ulusal ve uluslararası yarışmalarda 4’ü birincilik olmak üzere 25 ödül kazanmış. Yıllarca yaşama tutunabilmek adına sadece bulabildiği işlerde çalışan ve bu süreçte vefalı dostlarını hiç unutmayan Kurtulmuş, “Etkilendiğin karikatürcüler kimler”sorusuna da samimiyetle, “Günümüz karikatürcülerinden üzerimde büyük emekleri bulunan hocalarım Ahmet Aykanat ve Mehmet Kahraman örnek aldığım çizerler. Çalışma tarzım pek benzemese de Turhan Selçuk benim idolümdü. Cemal Nadir ve Semih Balcıoğlu’nun çizgilerini de örnek alıyorum” yanıtını veriyor. Karikatürle buluşuncaya dek oldukça zorlanan Kurtulmuş, işlerini rayına koyunca Bursalı karikatürcülerin kurduğu Anadolu Karikatürcüler Derneği’nde aktif olarak çalışmaya başlıyor. Vardiyalarına göre derneğe sık sık gittiğini, son yıllarda karikatür çizenlerin sayısında ciddi artış olduğunu gözlediğini aktarıyor ve “Özellikle genç çizerler kendilerini gittikçe artan karikatür yarışmalarında ifade ediyorlar. Başka da platformlar ne yazık ki yok. Yarışmalar bu açıdan da önemli görev üstleniyor. Çok yetenekli çizerleri bu yarışmalar sayesinde tanıyoruz” diye konuşuyor. “Aytoslu” imzasıyla tanınan Halit Kurtulmuş, Anadolu Karikatürcüler Derneği’nin Beşevler semtindeki merkezinde açılan karikatür kurslarında da görev alıyor ve “Hacivat ve Karagöz’ün torunları olarak Cemal Nadir’den aldığımız meşaleyi ileriye taşımak ilk hedefimiz olmalı diye düşünmekteyim” diyor. ? olabilir. Çünkü parayla cumuhuriyet ve demokrasiyi satın alamazsınız. Diğeri ise gazete patronlarının bu düşüncesini bilen ve hisseden karikatürcülerin işsiz kalma korkusuyla kendilerine otosansür uygulamalarıdır. Karikatürdeki muhalif gücün etkisi bu iki unsurun ortak hareket etmesiyle bir hayli azalmıştır. Ancak internet medyası ve sosyal medyanın varlığı karikatürün eski günlerine geri dönmesi için yeni alanlar ve umutlar vaat etmektedir. Yeter ki çizerler üretme disiplininden vazgeçmesin. ? KARİKATÜR Hicabi DEMİRCİ Halit KURTULMUŞ KARİKATÜR ‘Sanat, sokağa kayıtsız kalamaz’ normalleştiriyor. Siz bu görüşe katılıyor musunuz? Hiç kuşkusuz sanat birçok şeyden beslendiği gibi gündelik hayattan da beslenir. Sokakta var olana kayıtsız kalan bir sanat dalı düşünemiyorum. Hele hele bu karikatür sanatıysa sokağın refleksini çok hızlı ve etkili bir şekilde ele alarak tepkisini oluşturur. Sanat eserinin etkilerini reyting ölçer gibi bakıp değerlendiremeyiz. Bazı sanat eserleri belki uzun yıllar sonra gücünü ve varlığını hissetirecektir. “ŞİDDETE SESSİZ KALANLAR ŞİDDETE HİZMET EDER” Şiddetin eserinizde sadece fiziksel halini görüyoruz. Psikolojik halinin yansımalarını siz bir sanatçı olarak nasıl yorumlarsınız? Şiddetin birçok çeşidinin var olduğu2013 1968 yılında Samsun’da doğdu. Ankara Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nü bitirdi. Çizgi film sektöründen sonra uzun yıllar ulusal basında illüstratör/grafiker olarak çalıştı. Radikal 2’de ve Milliyet Pazar’da haftalık olarak karikatürleri yayımlandı. Çalışmaları ulusal ve uluslararası alanda ödüllendirildi. 2005 yılında “Şeytantırnağı” ve 2010 yılında yayımladığı “Hicokarikatürler” isimli iki kişisel karikatür kitabı vardır. Hicabi Demirci, 2013 Yunus Nadi Karikatür Ödülü’nü kazandı. ? Ayşegül ÖZBEK unus Nadi Ödülleri’nin sizin için önemi nedir? Yunus Nadi Ödülleri, Türkiye’de sanat alanında verilmeye başlanan ilk ödüldür. Ben de bu ödülü alırken mesleğimdeki ilk ödülümü yeniden alıyormuşum gibi heyecanlandım. İlkini 2011 yılında aldığım bu ödülü ikinci kez almaktan onur duymaktayım.Yunus Nadi Ödülleri bu coğrafyada aydınlanmanın simgesi olmuştur. Son dönemde kadına yönelik şiddetin ciddi bir artış göstermesi hakkında ne düşünüyorsunuz? Ayrıca sanatta kadına yönelik şiddet konusu sıklıkla işlenir oldu. Bazı eleştirilere göre bu durum şiddeti SAYFA 18 ? 2 MAYIS Y nu biliyoruz. Bazılarını fiziksel olarak görür, bazılarını ise hissederiz. Bana göre modern dünyada en büyük şiddet unsurlarından birisi çalışma hayatındaki mobbing’dir. Mobbingi yapan her kimse o günümüzün modern celladıdır. Her türlü şiddet karşısında sessiz kalanlar, şiddetin varlığına hizmet eder. Karikatür en temel muhalif sanatlardan biridir. Türk karikatürünün geçmiş dönemlerdeki muhalefet gücüyle, günümüzdeki muhalefet gücü arasında nasıl bir fark var? Bu sorunun iki yönlü cevabı olabilir. İlki iktidarla iyi geçinmek isteyen ve tatlı ihalelerin kendisinde kalmasını isteyen gazete patronları, gazetelerinde karikatür ve karikatürcü görmek istemezler. Çizerlerin geçmiş dönemdeki yaptığı muhalefete bir gün gazete patronları da muhtaç CUMHURİYET KİTAP SAYI 1211