Katalog

OKURLARA nı Çöplüğün Generali yayımlandı. Baydar, diğer romanlarında olduğu gibi burada da toplumsalsiyasal insana odaklanıyor ve yeni romanını bu kez toplumsal belleğin unutmahatırlama sendromları üzerine kuruyor. Gelecekte, hayali bir ülkede patlayan kentin uyutulmuş insanının trajikomik hikâyesini anlatıyor. Erdem Öztop Oya Baydar’la yeni romanı Generalin Çöplüğü üzerine söyleşti. “Galatasaray Liseliler kendi aralarında kaderlerini etkileyecek bağlar içindedir” diyor ‘Bitmeyen Mektep’te sonsuza dek Galatasaray Liseli Kemal Suman. Yazar, lisesinin kendisinin öğrenim gördüğü 19541964 dönemini büyüteç altına alıyor kitabında. Hemen hepsi toplumda önemli yerlere gelmiş sporcular, spor adamları, iş adamları, gazeteciler, yazarlar, sanatçılar, üniversite hocaları, doktorlar, mimarlar, politikacılar, diplomatlar, devlet adamları, gezginler, hukukçular, onların okul günleri ve okulun her biri “ekol” Türk ve Fransız hocaları yer alıyor kitapta. Suman’ın yanı sıra Hıfzı Topuz, Ali Sirmen, Atilla Dorsay, Savaş Manço, Niyazi Öktem, Turhan Ilgaz, Ömer Bozkurt, İlhan Eksen, Aydın Kunt ve Ferhan Şensoy da kitabın bir bölümünde kendi kalemlerinden okullarını kaleme almışlar. Gamze Akdemir, Suman’la “Bitmeyen Mektep” üzerine bir söyleşi gerçekleştirdi. Uğur Kökden’in 12 Mart Günleri adlı yapıtı, bu yılın ilk aylarında okurla buluştu. ‘KarşıGünlük’ altbaşlığıyla yayımlanan kitap, Kökden’in tutukluluğu ve sonrasında yaşadıklarını, dönemin siyasi ve sosyal olaylarıyla birlikte okura aktarıyor. Kökden, kitabın yayımlanmasından sonra karşılaştığı tepkiler nedeniyle ‘Savunma Hakkı’ başlıklı bir yazı kaleme almış. Bu yazıyı sunuyoruz okurlarımıza. Bol kitaplı günler... O ya Baydar’ın yeni roma P azhar Osman’ın, sanatçılara ve yazarlara ilişkin dudak uçuklatıcı sığlıkta yaklaşımları, psikiyatri tarihimizin modernleşme sürecinin yaratıcı karakteri patolojiyle tanımlayan, patolojisiyle sınıflandıran bir zaviyeden başladığının birinci elden kanıtı. ervasız Pertavsız ENİS BATUR Yaratıcılık ve patoloji M Batıda, Freud’un ruhçözümün serüveninde üstlendiği tartışılmaz Yetke, iğdiş edici Baba figürü büyük kopuşlara (Jung), ezilişlere (Jones), çözülüşlere (Groddeck), çöküşlere (Tautsk) yol açmıştır; bizde, genel bir boyun eğmeyle karşılaşıyoruz, Mazhar Osman odağında: Bilebildiğim kadarıyla tek diklenen Dr. İzeddin Şadan İzeddin Şadan olmuştur cezalandırıldığı, uzaklaştırıldığı Müessese’nin derkenarında, sonunda, yapayalnız, Darülaceze’de sönen tuhafın tuhafı bir kişilik. O diklenme, Dr. İzeddin’i olumlamak için bir başına yeterli bir dayanak noktası oluşturmuyor yazık ki. 1939’da, “Nazi muhibbi” notuyla memuriyetten azledildiğini belirttikleri hekimi, İç Bahçe – Toptaşı’ndan Bakırköy’e Akıl hastanesi’nin (Okuyanus, 2001) yazarları, Betül Yalçıner ve Lütfü Hanoğlu şöyle çerçevelerler : “Hiç evlenmemiş, hiçbir zaman muayenehane açmamış, maaşı ve babasından kalma hissesine düşen servet ile geçinmiş olan İzeddin Şadan’ın, 1975’de Darülaceze’de kalmakta iken, Bakırköy Nöroloji Kliniğinde mükerrer yatışları olduğunu hastane kayıtlarından öğreniyoruz. Bu yatışlarından birinde, tıbbî dosyasında “kimin getirdiği” bölümünde, akrabası olarak da ismi geçen sınıf arkadaşı Dr. Salâh Sun’un sözleriyle şöyle tanımlanıyor: Milliyetçi cereyanda mesaisi geniş olmuştur, politikaya asla iltifat etmiş değildir, reyini hiçbir defa kullanmamıştır, kanaat itibarıyla, milliyetçi ve mutekit Müslümanlığı müdafa etmiştir, fikrini söylemekten çekinmeyen, samimi kanaatleri olan bir münakaşacıdır”. Bu bozbulanık portreye birkaç biobibliyografik fırça darbesi eklenebilir: Sırasıyla Kumkapı Fransız Lisesi’ni, Robert Koleji, Mektebi Tıbbiyei Şâhâne’yi bitirip 1925’te Toptaşı’na hekim olarak atanmış, bir buçuk yıl sonra Mazhar Osman’la çatışıp “tehevvüre kapılarak” (agy) istifa etmiş. Hastanede Freud’un, Jung’un adlarının anılmak istenmediği bir dönemdir bu; kaldı ki, “durum”a uygun bir biçimde, Dr. İzeddin de, Mazhar Osman’ın dergisinde Freud’u hırpalayan bir makale yayımlamaktan geri durmayacaktır. Kaynaklar, İzeddin Şadan’ın, istifasının ardından iki yıl boyunca Paris’te, Salpetrière’de akliye ve asabiye ihtisası yaptığını, keşfettiği Ernst Jones’un izinde ruhçözümü tanıdığını belirtiyor. Gelgelelim, 1929’da yayımladığı (İçtihad), Tevfik Fikret’i konu edinen “çözümlemesi”, bu bağlamda mek parmak ilerlemediğinin kanıtıdır on yıl sonra yazdığı “Tevfik Fikret Meselesi” (Yeni Adam, 1939), kendi kaleminden itirafını içerir: “O zamanlar İçtihad’da neşrettiğim bir psikanaliz tetkikinde Fikret’i bazılarının bir şeytan, bazılarının da semâdan inmiş bir melek telâkki ettiğini yazmış ve zavallı Mersiye yazarı hakkındaki hükümlerin ruhî manâsını araştırmıştım. Muhtemel olan tetkiklere cevap olmak üzere söyleyeyim, bu tetkikin Fransızca olan hülâsası Freud’un mazharı tasvibi olmuştu. [1930’da, Freud’un denetimindeki Imago dergisinde, Merkez Efendi efsanesini konu edinen ruhçözüm denemesi yayımlandığına göre, bu bilgi doğru olsa gerektir anlaşılması güç olan, Freud’un Tevfik Fikret’ten ne(yi) nasıl anladığı.]. Fakat ben o zaman Fikret’e karşı yapılan tarizlerin hakikî manâsını kavrayamamış, hattâ bugün hissettiğime göre, ben de ortada tedavül eden ‘züyuf Tevfik Fikret düşmanlığı akçesine’ iltifat etmiştim”. Bu özeleştirel ton da Dr. İzeddin Şadan’ı olumlamayı sağlamıyor, öte yandan: Fikret’le ilgili “analiz”inin ruhçözümle yakından uzaktan ilgisi yoktur; dahası, “Verlaine’in homoseksüalitesi ve Baudelaire’in cinsî ademi iktidarı” türünden arkaik, Mazhar Osman çizgisinde saplantılardan yakasını kurtaramadığı görülür bundan önemlisi: Fikret’in içdünyasının karmaşasına hiç nüfuz edememiştir doktor, aynı yıl aynı dergide yayımlanan Tanpınar’ın anket yanıtının karşısında, düpedüz anakronik bir bakış açısıyla maluldur. Şairin melankolik bünyesinin düzgün ve ayrıntılı çözümlemesi için 2002 yılını beklemek gerekmiştir: Serol Teber, Âşiyân’daki Kâhin Tevfik Fikret’in Melankolik Dünyası. (Okuyanus) ? TURHAN GÜNAY eposta: turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr Mazhar Osman Tevfik Fikret İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk?Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız?Yayın Yönetmeni: Turhan Günay? Sorumlu Müdür: Miyase İlknur?Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı?Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64?Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL.?Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden/ Reklam Müdürü: Eylem Çevik?Tel: 0 (212) 25198 74750 (212) 343 72 74?Yerel süreli yayın?Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1021 SAYFA 3