Katalog

O K U R L A R A Onur Caymaz, bu yılın başarılı şair ve yazarlarından biri. Caymaz, 1977 yılında htanbul'da doğdu. Marmara Üniversüesi Teknik Eğitim Fakültesi ElektronikBilgisayar Bölümü'nü bitirdi. Amatör olarak tiyatro ve şarkı sözü yazarlığıyla uğraştı. Şiirleri başta Adatn Sanat olmak üzere çeşitli dergilerde yayımlandı. 1999 yılında Gençlik Kitabevi'nin açtığı öykü yarışmasında "Hayalperistanbul" adlı öyküsüyle birinci oldu. 2000 yılında Orhon Murat Anburnu Şiir Ödülü'nü aldı. 2002 yılında Haldun Taner Öykü Ödülü2.'liğim "Nokta" adlı öyküsüyle aldı. Bu öyküsü sonraları "Ezilmiş Leylaklar Kitabı" adlı kitabtnda yer aldı. Şimdiye kadar dört kitap yayımlayan Onur Caymaz, 2004 yılında yaytmladığı "Bak Hâlâ Çok Güzelsin" adlı şiir kitabıyla bu yılın Behçet Aysan Şiir Ödülü'nü de kazandı. Caymaz'la bir söyleşi yer alıyor sayfalarımızda. Mehmet Sucu, gazetemizin sorumlu yazıisleri müdürü. Kendini göstermekten pek hoşlanmayan Sucu, sessiz sedasız "12 Eylül Yasakları" adlı bir kitap yayımladı. Kendisiyle yapmak istedigimiz röportajı bile pek istemedi. Ama Sucu'yla bu kitabtnı konuştuk. Bol kitaplı günler!... Mehmet Anıl okuru yakalayan nefis bir konu bulmuş. Aşk, evlilik ve aldatma zaten sevilen konulardır, bir de bunlara cinayet romanının gerilimini ekleyince ortaya çok akıcı bir roman çıkmış. ehmet Anıl'ın son romanı "Bitik"i okurken, insanoğlunun ne denli karmaşık bir yaratık olduğunu bir kez daha düşiinmeden edemiyorsunuz. Yazar karmaşık yerine "çetrefil" sözcüğiinü kullanmayı ycğlemiş; roman kahramanı öylesinc çctreril bir yaratık ki, mutluluk ya da heyecan arayışına girdiğinde çevresinde değer verdiği her şeyi kaybedcceğini bilmek onu dıırdurmuyor. Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Bitik rılmayan ve tüm öyküyü anlattığı sokak köpeğinin adı bu. Romanın başındaki metatizik sorular da asla teorik kalmıyor, roman kahramanm gerçekten hayatına anlam vermek istediğini göriiyorsunuz. Bu anlam arayışı çok eğlenceli bir anlatının içine sürüklüyor. Sokak köpeği dostuna anlattığı öyküsüne, hayatını bir lilmın de ğiştirdiğini söyleyerek başliyor. Gerard Depardieu ile Carole Bouquet'nin basrollerindc oynadıkları "Nehrin Iki Yakası" filmini seyrettiğinde karısına benzettiği iinlü oyuncu Bouquet'ten hayatını değiştirecek ilham kaynağını alıyor: Aşık olması gerekiyor. Bir iki defa başansız ilişki girişiminde bulunduktan sonra, evli bir erkek için çok mantıklı bir çıkarım yapıyor ve âşık olduğu için mutsuz olmayacağı tek kadının karısı olduğunda karar kılıyor. Karısına âşık olursa hem hayatta aradığı heyecanı bulabilir hem de evliliğini riske atmış olmaz. Işin zor yanı, kaç senelik karısına durup dururken âşık olabilmesi için iyi bir plan gerekli; aslında roman boyunea karısını hep âşık olunacak bir kadın olarak betimliyor: ErkekJerin arzuladığı, çok güzel, seksi giyinen, her zaman bakımlı... Zaten Carole Bouquct ile benzerlik kurulduğu için okıırun zihninde de hemen olaganüstü güzellikte bir kadın canlanıyor. Böylc bir kadına âşık olmayı engelleyen tek şey, bu kadının karısı olması. Başka deyişle, bu kadının sevgisini ve ilgisini kazanmak için hiçbir çabaya gerek duymuyor. Halbuki filmdeki Carole Bouquet gibi kendini aldatan bir karısı olsa, işte o zaman çılgınca âşık olabilir karısına... EVLİÜKKONFORMİZM Mehmet Anıl okuru yakalayan nefis bir konu bulmuş. Aşk, evlilik ve aldatma zaten sevilen konulardır, bir de bunlara cinayet romanının gerilimini eldeyince ortaya çok akıcı bir roman çıkmış. Adem, planlarını gerçekleştirdikçe gerilim artıyor "Bu işin sonunda karıma deliler gibi âşık olacağımı hissedebiliyor, seviniyor, bir an önce olması için sabırsızlık dahi gösteriyordum" diye heyecanını dile getiriyor, aynı heyecanı okur olarak siz de duyuyorsunuz. Bir an önce olayların çözülmesini bekler buluyorsunuz kendiniBu arada öyküde ters giden şeyler gözünüze çarpmaya başliyor. Düz mantıkla yapılan planlar ortaya çelişkilerin çıkmasına neden oluyor. Örneğin Adem "(U)zun zamandır ilk kez, verdiği kuşkulu karardan emin olan bir insanın dingüıliğiyle güzel bir uyku çektim. Bu huzurlu güven duygusu ne kadar sürdü dersen, çok uzun değil Bitik..." Huzur içinde uyuduğunu söylüyor ama bu durumda bir anormallik seziyorsunuz, çünkü burada karısının kendisini aldatacak olnıasından emin olduğundan söz ediyor ve bu da onıın iyi ııyumasına neden olmamalı. Âcı çekme isteğiyle yapılan plan pek de istenilen 21. MFHMFT ANIL BİTİK M TURHAN GÜNAY email: [email protected] KİTAP Imtivaz Sahlbl: Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selçuk o Cenel Yayın Yönetmeni: Ibrahlm Yıldız o Yayın Yönetmeni: Turtıan Günay 0 Sorumlu Müdür Mehmet Sucu « Cörsel Yönetmen: Dllek Akıskalı o Yayımlayan: Yeni cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.ş. 0 Baski: Ihlas Cazeteclllk A.$. 29 Eklm Cad. No: 23 Yenibosna Istanbul 0 Idare Merkezi: Prof. Nurettln Mazhar öktel Sok. No: 2 34381 $lşlllstanbul. Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) FakS: 0 (212) 343 72 64 0 Cumhurlyet Reklam Cenel Müdür: özlem Ayden/Reklam Müdürü: Eylem çevlk • Yerei süreli yayın 0 Tel: 0 (212) 251 98 74 750(212)3437274 YAŞAMIN ANLAMSIZLIĞI Aklı işlcycn her insan gibi "Bitık "in roman kahramanı Adem de yaşamın anlamını sorguluyor. Roman bu anlamsızlığı çok inandırıcı kılan tezlerle başliyor. Roman kahramanının kendine dolayısıyla okura yönelttiği sorular sadece romanın temelini hazırlamaya yaramıyor, bir yandan da Adem'in önemli bir yol ayrımına geldiğini gösteriyor. Ya "otomatik mutluluklar" dediği düşiinmeden yaşanan tekdüze yaşamını siirdürecek ya da kendine yepyeni bir hayat bulacak. îlk aklına takılan sorular "dünyadan iz bırakmadan geçip gidecek olan zavallı ben, yaşama nasıl bir anlam iliştirebilirim?" ve "(s)onsuz zaman çizgisinde beş bin yıl, ihmal edilebilecek bir an değil midir?" Soruların şeklinden zaten varacağı sonucıın pek olumlu olmayacağı açık, Adem "yaşam sonsuz olmadıkça yapılan hiçbir şeyin anlamı yok. Güneş sönüp medeniyet son bulduğunda..." her şey karanlıkta başıboş kalmak zorunda, sonucunu çıkarıyor. Sunulan önermelerden başka bir sonuç çıkarmak pek mümkün değil. tlk insan üe aynı adı taşıyan roman kahramanı aslında bir bakıma son insanı temsil ediyor. Onıın başladığı nokta: Sonuna gelinen bir yaşam, anlamın bittiği yer. BİTİ$ Adem böylece kendi "Bitiş ' öyküsünii anlatmaya başliyor ama romanın başlığındaki "bitik" kendisi değil, yanından aySAYI 820 l Mehmet Anılınson romanı "Bltik'i okurken, insanoğlunun ne denli karmaşık bir yaratık olduğunu bir kez daha düşünmeden edemiyorsunuz. etkiyi yapmıyor (ya da yapıyorsa garip bir şekilde bambaşka bir yoldan yapıyor bunu.) Yazının başında dediğim gibi gerçekten de çok karmaşık bir yaratık insanoğlu. Huzur ararken tekdüzelik ve sıkıcı bir yaşam buluyor, heyecan ararken de kendini ve çevresini yok edici risklere giriyor. Anıl romanında, alaycı bir dille insan doğasının karmaşık yapısını anlatıyor. Adem doğadan uzak yaşam süren yenik bir adam, Bitik ise yolunıı bulııp hayatta kalmayı bilen bir sokak köpcği, bu ikisinin ilişkisi daha dogrusu karşılaştırması Adem'in nc denli kısıtlamalarla yaşadığını iyice vurguluyor. Burada anlatılan içgüdü ve sezgilerin hiçbir işe yaramadığı bir dünyada yaşamaya çalışan insanların trajedisi, oysa sokakta ancak güçlii sezgilerle hayatta kalınıyor. "Bitik" riiyalar ve gerçekleri birbirinin içine geçiren bir anlatıma sahip. îlk başta riiya sandığınız temizlik işçilerinin grevi, (inanılmaz derecede uzun siiren bir grev) toplanmayan çöpler, pis kokular, tüm şehri bir karabasan gibi esir alıyor. Çöplerin toplanmamasından vc pislik içinde yaşıyor olmaktan Adem dışında hiçbir karakter şikâyetçi değil, belki onıın dışında kimse görmüyor çöpleri. Bu da, Adem'in gerçekliği içinde olduğunuzu, onun diişünün bir parçasına tanık olduğunuz izlenimi veriyor. Romanın tek kusuru belki tüm bu gerilimli planları ve kurguyu romanın ortalarında açığa çıkarması, henüz yüzüncü sayfaya gelmeden kurgunun nasıl çözüleceğini biliyorsunuz. Buraya kadar çok akıcı ve hızlı gelişen olaylar, bundan sonra yavaşlıyor, romanın ikinci yarısına sürpriz kalmıyor, sanki ortalarda bir yerde bitiyor. Yine de ilk bölümlerin heyecanıyla okumayı sürdürüyorsunuz ama roman bütününde bir dengesizlik var. Sanırım bunun nedeni, yazar roman karakterlerinin hiçbirinin beklenilenin dışında bir şey yapmasına izin vermiyor. • [email protected] Bitik / Mehmet Anıl / Cun Yayınları / 200 V 21Uayfa. SAYFA 3 ı C U M H U R İ Y E T K İ T A P