Katalog

asak larrt jmıtn nıtelı g"ını ve toplumun yapısım ortaya ko yuyor kuşkusuz Ya sakçı sadece gazete cılert dtg'ıl, toplumu da bıçımlcmeye ça l dtkı toplumla 12 hylul donemmdekı toplumu ve yasakçı lıpını kıyaslar mısı nız? Geçen 25 yılda toplum evrıldı Go rece ıyı sayılabılır Yasakçının toplu mu bıçımlemesme gelınce, son yıllar "> da kullanılan toplum muhcndıslen lafı da buna ışaıet cdıyoı 12 Lylul darbesı toplum ıınıhendıslığının başlatılmasında ılk cıddı gırışımdır Once 24 Ocak kaıaılarıyla eko nomıde teslımıyetçı bır donem başlatılıyoı Bu teslımıyetçı donemc kaışı çıkanları en gcllenıek içın de apohtıkleştırme surecı başlatılıyor lek tıp bıı elbıse tck tıp bır ıde enıpcve edılerek pıototıp bıı ınsan, prototıp bıı toplum yaratılmaya çalışılıyor gorus,u ıçınde değerlendırecek Kımı ıster ııı, satır yazar kımı ıster 50 satır yazar Fakat son dcrece soyut bır olduğu ıçın maalesef gunumuzde gazetecılık de kalıplara ındır gendı 80 darbesınden sonra yasakçının "nasıl gazete yapılır"ı oğretmeye gıttığı noktaya kadar gıdıyorlar Atısı bu noktayı belki de içselleştırdık ve hâlâ oradayız belkı de Gazttecılık tanıını harmanlandı mı o do nemde* Değıştı ve donuştıı Harmanlandı da dı yebılınz evet C) yasak bu yasak Boyle bak tığınız zaman o zamankı Turk basını bıraz çaıesızlık ıçıne duştu dazetecı ne yapaca ğını bılemez hale geldı Tum bunların so nucunda o donem ne oldıi'' 80'lerın sonu na doğru ıhtıyaçtan dolayı ortaya lan dıve bır gazete turu çıktı vc çok buyuk tııajlar yaptı Uyduruk haberler, gu/el kadın re sımlerı Zaten daha ontesınde dığer gazete ler de hafıhen bu yone meyletmeye baijla mı^lardı Bıılvaı ga/etcsı çıktı lerttıman ga/Ltcsı bıle Ian'a rakıp gazete çıkarmaya çalıştı Cıazetecılık bıraz ışın kolayına, cn çok sataıına kaçmaya ba^ladı "Helga geldı Turk Lrkeklerını çok beğendı" gıbısınden uyduruk haberleı yayımlanmaya ba^ladı Komıktır daha sonra bunlar bıle yasaklan dı 19 Mayıs gunu Ataturk'un resmını koy madı Helga'nın resmını kovdu gıbı gcrek çelerle Acayıp bır mantık ıçınde her şeyı kontrol etme sevdasında, astsubavlara, su Kontrol c dılc bıle a L bavlara, çavıışlara katlar duştu yasaklama Kontrol edılebılecek evet mercılerı Hasan Me/arcı donemın unlu Kontrol c dıltyorı'edılcbılıyor mu hâlâ'' yasakçılarından bırıydı Çok ulaijmaya ça Edılmez olur mu Bugun baktığımızda lıştım kendısıne sureklı kaçtı 12 Mart man apohtıkleştırme surecınde 25 yılda çok bıı tığı, her donemdeki yasakçının mantığıydı yuk bu başarı sağlandığı goruluyor Adam Eğer yasalar uygun değılse kendı yasanızı lar ıstedıklerını yapmışlar kendınız yapardınız Bır albay l'BMM'ye O zamanlar bu ntspc ten daha olanaklı gıdıp yasa sıparışı verebılırdı Daha da acısı Kı/lc dc tıs.ım araçları bugunku kadar yaygtn, bu sıparışı TBMM yerıne getınrdı bu kadar guçlu dc ğıl Olanlar da serı yasak kıskatında ÇIKAR AMAÇLIİHBARLAR Tohumlar o ?aman atıldı yalnız Tamam o /amanlar olanaklar çok kısıtlıydı, çok kor kor gıdıyoıdıık, bazı bolgelerden haberle rın gazcteye ulaşması da çok ıızun bır a man alıyordu ama ıletışım devrımının ılk tohumlarının atıldığı donemdır Belkı kure selleşmenın ılk adımlarının atıldığı unlu Ye şıl Kuşak teorısı içınde değerlendırılebılır Tabıı kı toplumu yenıden yapılandırma, ya saklarla bırlıkte tnsanlara gıydırılmeye çalı şılan tek tıp elbıse, tek tıp ıde sadece bu cuntanın marıfetı değıl, şımdının buyuk bı raden Amerıka tarafından tasarlanıyor Bu clbisenın dağıtımcıları da Kenan Evren ıle arkadaşları oldular Bu arada yasak kıskacı hâlâ soz konusu, yenı TCY malum Tum bu yasaklamaların dışında daha buyuk bır yasakçı 7ihnıyet var kı o da bu sureçte ye tışmış gazetecının ıçınde var ettığı yenı ga zetecılere de sırayet eden ozdenetım meka nızması (jaztUaleraraunda da ınftalyaşanmı^ liırbırltnm ıspıyonlayanlar, btdejgostertn ler olmuş Bır kısmı yasakları yasakçıyı ve cuntayı alkışlıyor çunku Bır tanesı de bugunlerın çok o/gurlukçu gazetecısı Nazlı Ilıcak'ın Tereuman'ı (,ok durust, çok o/gurlukçu gazetecı Sayın Nazlı Ilıcak'ın gazetesı, o do nemde Hurrıyet gazetesı TKP Genel Sek reterı Haydar Kutlu'nun olum ılanını bastı dıye 'Vay efendım nasıl basar, sı/ bunu niye kapatmıyorsunuz'a varacak, bu duyguyu uyandıracak yayın yapıyor Meslektaşını ıh bar edıyor bunun otesı yok Ve sonuçta Hurrıyet ga/etesı kapatılıyor Obur tarafta ıse bakıyon>unuz Hurrıyet ve Cumhurıyet gazetesı o zamanda kapatılan bır başka ga zetenın kapatılma nedenıne yol açan bır metnı alıp kendı sayfalarına koyuyorlar haksı/lığa dıkkat çekmek amacıyla Bır ta rafta gazetecder arasında dayanışma, des tek, obur tarafta tuntayı alkışlayan kı son radan alkı^lamaktan vazgeçerek ba^ka bır çı/gıye geçıyor o ayrı mevzu meslektaşını ıhbar eden şımdının çok ozgurlukçu gaze tecısı Nazlı Ilıtak Tabıı bunlar daha çok sı yası, çıkar amaçlı yapüan ıhbarlar Bır de şu çeşıt bır ıspıyonlama yaşadık Adapa/arı İz mıt'te bır askerı tesıstt ka/an p ıtlaması oluyor, bırkaç tane asker ya "Gazetecller toplumsal ralanıyor Bu belleklerinı sildiler, konu o dont yltlrdiler bir kere nıın Huırıyet Olayları anımsamaz ve gazctesının artık halka da anımsatmaz hale uçuncu sayfa sında manşet ten ışlenıyor Bu haberı Gu naydın gazett sı oğrenıyor ama oğrendık lerı sadece boyle bır pat lama olduğu patlamada bıı kaç kışının y.ı ralandığı, ve Ilurrıyct te dc bunu çok bu yuk olarak yer 820 Y p okunan kitaplar PETROS MARKARÎS Yumruklarını konuşturmayı sevmeyen Dedektif Haritos'un olağandışı maceraları PETROS MARKARÎS . .CHE INTIHAR ETTİ OZDENETIM MEKANİZMASI luhafbır gazc tcct tıpı oluştu, bu gerçek Gazctecıler toplumsal belleklerını sıldı ler, yıtırdıler bır kere Olayları anımsamaz ve artık halka da anımsatmaz hale geldıler Apohtıkleştırme 80 sonıası kuşağın tumun de değılse de buyuk bolumunde başarılı ol du O donemde yaşadığımi7 çok enteresan şeyler var 80'ın başından ıtıbaren sıkı bır yasak cenderesındc yaşayan meslektaşları nıız kımı zaman telefon açıp 'Bu yasak mı değıl mı, yasak geldı mı gelmedı mı1 dıye soıuyorlardı duşıınun Mesleğımızı hep te reddut ıçınde yapıyorduk Ozdenetım me kanı/ması devleün dıkte /ıncırını geçtım, bağlı bulunulan çalışılan kuıumun dığer şırketlerıne ılışktn haberlerınde bıle suru yor Ozdenetım mekanızması aslında tum yasaklamalardan daha kotu Çunku yasak çının neyı yasakladığını bılıyorsun ama ote kınınkını bılemıyorsun Oyleyse gazctecı bugun ışlevını mı karış tırtyor? Bılgt vermcktcn çok sadecehalkt ık na c tmcye yonelmeyc mı gıdıyor ı^ Kesınlıkle En saluncalı kısmı da bu Yenı dıi7enı empozc eder pozısyona gırdı Oysa herkesın mutlaka bır ıdeolojısı olacak ve o goruş doğrultıısunda farklı fıkır beyan edecek doğıusıı bu I leıhangı bır basın toplantısı ızlenıldığınde herkes olayı kendı CUMHURIYET KİTAP S A Yl Atiru 'da birNrini izleyen intiharlan amştıran Dedektif Haritos kendini yakın geçmişin siyasal dosyalan arasında hulur... Politikanın dolambaçlannda çarpıcı bir toplumsal polisiye. Biri Santorins Adası'nda, öbürü Atina'da işlenmiş iki cinayeti sonışturan Dedektif Haritos, kendini futbol kulüpleri ve paravan şirketlerle örülü bir mekanizmantn içinde bulur. " « n » Markaris ALAN SAVUNMASI •«**> ıvıvu\caııyayi)ilari,conı SAYFA 15