Katalog

Kapak konusunun devamı. hir dil aşığı Biliyoısunıız, darbeciler, Kurıını'u kapatmakla yetinnıediler, Kurumtın bü~ tün üzdeksel varlığını taııı karşıtlaıın kıı cağına sıınnuısjaıdı. Bunıın hir cinayct olduğıınubirçok kez, birçokyerdeyinelıdim. I laksıztutumıı vurguladım. Kıış kııstız savasımımız siirecektir. Bir dıl dcrgısı yayımlaınd kararı alır kcn saptrfdıgı/ıız tlkclcr nclcrdi? Bıı ilkclcrdetı ödiiıı vcrdifctnız oldıı mıp Bu sorıı, çok ilgiııç... Oldııgu gibi söyleyeyim ki, zaınan zaman kcnuimi ödün verme kıışatmusı altında dııvıımsadığımı yadsıyamam. Ancak kıışalma vı yarmak zorundayız, yaracağız da. Dil ve yazın dergisi çıkarmaya kaıaı verdiğimızde saptadıgıuıız ilkclcr, Türk Dil Kurııınu'nııtı kapatılmadan öncc uy gııladığı ilkelerdir. İ'ürkçc'nin gelişmcM, arılaşması ilkcsini yürütüyorıız. Kıı şatmaya karşı, dil devriminin güçlenme sini annıçladığımız gibi, bıı konulatda bize benzeı çalışmaıar yapanlarla dayanışnıa içirıdeviz; şöyle söyleyeyim, bize benzer çalışnıalar yapanları dcstckliyoruz. Türk Dili Dergisi olarak bilimsel ralışmalarla ve dcvrimci anlayışla yolıı mıızda yürüyomz. Hilimsel, yazınsal, ekinsel, sanatsal etkinliklerimizi on altı vıldır siırdüıüyonız. Bize ödüıı veıdirıne kuşatması altında da olsak, bıı boy ledir. *" gelir dıyebılirım. Ahmet Miskioğlu tek bu... Okurıın desteği bugün de sürmekte dir. Gün geçmiyor ki, yazıevimize gelip dergi üyeliği için başvııru yapılmasın. 1 lem yazıevimize gelip başvııı u yapıyorlar, hem telelonla, meklııpla nve olmak istedikleıini bildirıyorlar. Biz de tanla başla çalışıyoı ıız. Bıı durııma gore, olanaksızı başaıma diye bir şey vok. Okuı isterse her şey olağandır. Okıır istiyor, okuı destekliyor bizi...()yleyse "Derginizin yayınını l)öyle uzıın bir süre sürdünnenizi neye borçlusunuz ?" sorıısuna şu kısa tümce ilc yanıt verebilirim: "Okurıın veıdiği destege boıçluyıım." DH ve yazın Dtl ve yazın hırhırıınlvn ayrıhnayaıı ıkı dal l'ürk Dili Dcrgısı dc bu bağ/awda, bir dıl dergnt nlınanın öncclık vc .\<>ruınlulıığnnn ta^ıyarak, dılımtzın '«ırtııı larıııı ırdclcycn nncınlı yazılar yanında, yazınsal ürüıılcrc de ycr verıyor say/ala rında. Ozcllıklc bu yaztnsal üriınlcrdc kimi kcz kullanılan dildck.ı, yayıtı ılk.clcrinizlc ortiişmeycn özcınizliklcrın sizı uğraş/ıran hirsorurt oldııfiunu diişiiııiiyorum. Nasıl aşıyorsunuz höylcsı cngcllcri? Onrekı yanıtlarımdan biriııde "ödün verdiıme kııs,atmasf'nın varlığından söz etmistim. Biz, kıışatmayı varma çabası içinue olmamıza karşın, özgürlük alaııı mızın içine değin sızmalar olmııvor de gil. Kinıilevin gerici, rurucıı birıleri "Ben de sizin gibi Türk dilini seviyorum." diyerek aramıza katılın yozlaştırıcı eyleııı lerde Inılunabiliyorlar. Kalevi içfen ele geçirme ve çalıştıkları dıırıınilar olabili yor. Kinıilevin etkileri de gıirülebilıyor. Aına biz de gereken tanıyı koyarak oııa göreönlemleiiıııizialabiliyorıız. Yozlaş tırıcı kişiler aramızda "Ben prolıım" di yerek etkilemeye çalışıyorofsalar da, biz onlara Prol değil Pürüf diyoruz. Türkiye çapında bir yozlaşma vardır her alanda. Bizim gibi Atatüık'ün dev rim ilkeleıini ıınutınayarak, bizim gibi aydınlanma volıında olanlarla dayaniijma icinde olmak gerekiyor. Doğru dur.'Vayın ilkelerimızle öıtüşmeyeıı özensizlikleı ' zaman zaman bizi tehdır edebilirdiyebılirim. I lergüçlünün üstesindeıı gelebileeeginıize, lıer engcli aşa bileccğimize ınanabilirsiniz. Sizı yazın emekçm, öztıirkce tutku nu, yayın ynnctmcni kitnlıklcrimzlc ırdclcmcyc calı^tık. Ancak bir dc yazar knnltğınız var; biraz da yazar Ahmet Miskiuğlu ndan, yayunlanmış yajntları nızdan, varsa yeni çaltşmalarıntzdan \t>z ctsck ? Oğrenci iken Antakya'da yazılar yazdım. İlk yazım Antava'da Selinı Çelenk'in çıkardığı Atayolu gazetesinde ya , vımlanclı, 1944te..Dolaştığım kentlerde "Gökçeyazın" derglsl Türk Dılı Dergıu sızın ilkdcrgırıtzdcfyl. (>()'// yıllarda cıkanlıg'uitz "CokçcyaUn" dcrginız varbırde. Btraz ondan •iöz cdcr ınisiniz; bangi yılda yayına başlaınıştı, kac sayı çıktı, nastl hir ilgi görmüştü '•> "Gökçcyazın" dergisi, öörencilci'imc cıkarttırdığım, orılarla birlikte cmck vcrdiğinı dııvar gazctesini saymazsak, benım ilk gözağıııııdır. Adından da anlaşılacaği pibi, yazın (edebiyat) üıiinlc rındc dile özcn gösterilmesi baş koşul dıır bu dcrj'ide. 1%2'de Iskeııderun'da, 1964'rc Konya'da, 1967'de Balıkesir'de çıkarnıayı süıdürdügüııı (jökçcyazın dtrgisı dola yısıyla ozcl bırçok kııtlanıalar aldım. Bunlaıın cn öncmlisi bcncc Atariirk'iin kıırdııgıı bııgiin kanatılnıı^ bulunanlıirk Dil Kıınumı ndan aldığım "ödül" nitclikli kutlanıadır. Bıı ödül, vürckliligimi artırmış olsa bi lc Ciökçeyazın'ı Iskeııderun'da (8), Konya'da (1), Balıkesir'de (1) olmak üzeie ancak on sayı çıkarabildim. Türk Dili Dergisini çıkarmaya başladıktan soııra 10. sayıya ula^tıgımda bayağı heyccanlandığımı söyleycbilirim. Sanki kendim, kendimi aşıyormuşunı gibi geldi bana. Ahmet Uisklogiu, az geli$mlş ulkelerde cok görülen dil klrienmesine kendi yurdunda izin vermemek ıcın, llerleyen yaşına aldırmaksızın savaşımını ve kurduğu Türk Dili Dergisi Okulu da yenl mezuniar vermeyi surduruyor. Artık ödül ınödül de gözümde değıl. Onemli olan insanın kendi ıılıısal iilkü sünü gerçekJeştirnıe çabası göstermesidir. Bircy önemli değildir; toplunmn, ıılıısıın eseııliğidir önemli olan. Bıı alan da caba göstermek, gösterebilnıek nıut lıı ediyoı insanı. Dcrgı dent'yıwLrı ohıtı hir h'şt oLırak sizi çok iyı anhyorıını Ancak, ynzılı, H.uru'l ınedyıinın tckcllcştifci hir doncnıilen gcçyor ulkcmtz. Bır kuruma dayanmayan ya da tckcllcrdcn btrininyayın <>rgatıı olmayan; salt kıştselazverıyle yayırı yaşamtnd atılaıı bir yazın dcrgısinin yaşaına bakk.t ncredey%e ynk artık. " l'ürk Dılı Dergıv" bu anlarnda bir olanakuzı haşardt. Dcrgtııızın yayıtınu büylcsuıc uzntı hir siirc (on altı yıl) surdurehdnıcsiıu ncyc borçlusunuz'' Iürk Dil Kuruınu, lıicbir yaptırım gücü olmadı^ı halde, Türkiye çapında GÜVENÇ ELMAN esmi soykürüğündemesleğüıin adı yazın öğretmeni olarak çıkabilir; yanlış değil bu. Ama gerçekte, bir yas^m öğretmenidir Ahmet Miskioğlu. Toplumsal yaşam ve onun akışı icinde ycr alan her bireyin, yetki ve sorumluluk alanı da yaptığı işe ya da özel ilgi duyduğu konuya göre belirlerıir. Ancak, bu befirlemede, yurduna, toplumuna, diline karşı çok duyarlı ve idealist bir öğretmerıden söz ediıiyorsa, üstelik bu öğrctmcn kendine özgü ilkelerinden ödün vermeden bütün yaşantılaruıı tek başına düzenliyorsa, O'ndan ders alınmak üzere bir an duraksanması ve yaşam bütünselliğinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Toplumsal gelişim ve kalkınma olgusunun, çağa ayak uydurma becerisinin dünyayı ve yaşarnı kavrarken ona değer katma yiiKümlüfüğünün bir arada barmdıöı bir kiştlik Ahmet Miskioğlu olurdu aneak. Yaşama bilinci ile dil bilincinin birbirinden ayrılmazlığı, hiçbir kişide bu denli somut la^mamıştır O'nun kişiliğinde somutlaştı birlik sağlamıştı. Darbeciler 1985'te Kururnıı kapatarak bıı birliği ortadan kaldırdı. Bu; hiçbir "vicdan"ın kabııl edcmeycccfti korkıınç haksızlıktı. Hep yincledigim gibi söyleyeyim, bir "cinayct'ti. Bıı cinayelekarşı içimizdeolıışan tepki, arılımınıız icin bir güv oluşiurmııştıır. O yıllarda, anlaşılıyor ki, heikesin icinde dayanılnıaz bir tepki olıışmuştn. Dergi çıkarmaya başlayınca teleionlarla, nıektııplarla dergi isteklerine tanık oldıık. Herkes izlemek, okumak istiyor, "dergi üyesi" olmak istiyor. Üyelik knşııllarını sorııyorlar, nasıl edinebileceklerini soruyorlar. Hesabımıza para yatırıyorlar. R(iylecc yoğun bir destek gördük. Anladık ki bizim içimizde olıışan baş kaldırı dııygusunu, Iıerkes yaşıyormuş; ortaya çıkışımızı içtenlikle destekliyor larmış. Hesabımıza adlarını bile vermeden para yatıranlar oldıı. Biiyük biı des R Savaşımcı yetiştipiyor ğı kadar. Öyle ki, Atatürk Gımhııriyeti'nin yurtsever bir öğretmeni olmak yetmemistir O'na; bu konııda savaşım verilebilecek düzlemi de kendisi seçmiş; ve yaratmıştır: () düzlem, Türk Dili Dergisi dir, Tevfik Fikret'in "Hak bclledigin bir yolda yalnız gideceksin!" dizesini anımsatırcıisma... Yalnız kalmış olsu da Türk dilinin aııtılması ve geliştirilrııesi, ()'nun yaşama tutıınma gerekçesinin de anlaumıdır aynı zamanda. Öteki yazın dergilerine haksızlık etmiş olmaktan çekiniyor olsam da, gözlemlerimin ve izlenimlerimin bende uyandırdığı kanıyı söylemeliyim: özellikle son on yıllarda çıkan çoğıı yazın dergisindeki "akraba evlilikleri ne rastlamadım Türk Dili Dergisi'nde! Üslendiği zor ödeve (misyona) karşın, dilini seven herkese açık tuttu kapılannı... O kapılar vine açık... Dünyada ve Türkiye'de basını alıp eiden ve çokea savunucu cla bulan lcüreselleşme aldatnıacasının vuracağı ilk hedefin ulusal dil olduğunu yıllar önce görmüş olması, dil ile yaşaııı arasındaki doğnıdan ve devingen baöıntının yaşama amacına dönüşmesine yoı açmı§ Alımet Miskioğlu'nda. Yurtsever bir tutumla, Türkiye koşullaruıda, özellikle de dil agırlıklı bir derginin 16 yıldır yayımlanmakta olduğu düşünülürse, bunun altında bir aydımn dııydugu sorumluluk ve kaışılık gözetmeden gösterdiği olagıuıüstü özverinin aranması, abartı olmaz. Toplumsal sorumluluk duymak, yalnızca duygusal düzeyde bir içselleştirme ile kurusıkı sözler etmek degif; toplumun varolan değerlerine eklemeler yapmak ya da pas tutmuş bir takım değerleri ayıklayaruk uygun olanlardan yenilerini yerîerine koymak yolunda etkinliğe kanlınaktır. Ahmet Miskioğlu, az gelişmiş ulkelerde çok görülen dil kirlenmesine kendi yurdunda izin vermemek için, ilerleven vaşına aldırmaksızın savaşımını ve kurnuğu Türk Dili Dergisi Okulu da yeni nıezunlar vermeyi sürdürüyor. • K İ T A P SAYFA 4 C U M H U R İ Y E T SAYI 706