Katalog

Gılgamış Nuran lıırun, lipsılon Yayınları, 200i, sayfa 24 Rcsimlcycıt Yııııııs Saltıık (8+) Korku filmlcrini sever misiniz? Feki ya canavarları? Yaratıklarir\. Bu öykiideki kahranıanımız da korku filmlerine bayılırmış ama onları izletlikten sonra bir türlü gözüne uyku girmezmiş. Aslında karanlıktan vc canavarlardan da korkar ama bu korkularını kimscye söylevemezmiş. Bi'ıtün bu korkularından bir gün kurtuluvermiş. Bıınu nasıl başarmış dersiniz? Ölümsüzlüğii aramak için yollara duşen Sünıer Kralı Gılgamış sayesinde... Bu yolcııluk sırasında Gıfgamış'ın başına neler geliyor nelcr! Sizce ölümden korkan Gılgamış ölümsüzlüğün çaresini bulabilecek mi? Çocııklar sadccc, kralları, kraliçeleri, perileri değil, kötülüklerle savaşan yigitleri, yarı insan yarı canavar yaratıkları, dcvlcri, cüceleri de severler. Masallar ve destanlar, tarih öncesi dönemler, tanrı, tanrıça, yarı tanrı ve kahraınanları anlatan öyküler çocukların ilgisini ceker. Sosyalleşmeyc başladıkları okııl döncminin ilk yıllann da, başka insanların ve toplulukların yaşamları da öncm kazanmaya başlar. Halk masallarının yanı sıra, mitolojik öyküler ve destanlar da, çocuklarda 'tarih bilinci'nin oluşmasında öncmli temel taşları oluşturmaktadır. Son zamanlarda, eskiye el atan, özenli çizim ve anlatımlarıyla geçmişi bugünle bulııştııran yayınevleri ve yazarların çabası çocuk edebiyatındaki dikkate değer gelişmelerden biri... Gılgamış da bu amaçtan yola çıkılarak yazılmış bir kitap. üyküde sadece Sünıer Kralı Gılgamış yok, bir de karanlıktan korkan çocuk var. Babasının kütüphanesinde bulduğu Gıkaınış adlı kitabı okuyan bu çocuk, kendi korkularını Gılgamış'ın öyküsü sayesinde sorguluyor... Çıkış noktası güzel olsa da, Sihirli Değnck arada gözden kaçan, öyküde havada kalmış birkaç yere dokunmak istiyor. "Sümerlerin kralı Gılgamış genç, yakışıklı, güçlü, kuvvetli, üstelik de bilge bir kralmış... Sümerlerin ülkesi bereketli topraklar, ulu ıılıı ağaçlar, çağıl çağıl akan ırmaklarla donanmış çok güzel bir ülkeymiş. Güçlü kuvvetli genç kral Gılgamış çok çalışkanmış. Halkın da kendi gibi çok çalışmasını istenniş. 1 lalkı gece gündüz demeden işc kos,armış. 1 lalk, kralın kendilerini işe koşmasından surekli yakmıı ol nıuş. Sonunda lanıılar halka acımi!j SİHİRLİ DEĞNEK Çocuklar İçin Kitaplar Delioğlu Hazırlayan: Nilay Yılmaz • Çizimler: Mustafa Minik Sihirli Değnek Sahiplerine Duyuru! Kitap okumaya biraz ara yerip, yazı yazmaya ne dersiniz, minik sinirli değnckler? Sihirli Değneğimizi kullanarak, kısa bir yolculuk yapalım. Bu yolçuluktan döndükten sonra da birbirimize yaşadıklarımızı anlatalım. Hokııus pokuus, sihirli değneğim, beni bir dönüştür. (Bir hayvana, çiçeğe ya da bir nesneye dönüşelim. Bu yolculukta onların gözünden neler gördük, yaşadık yazalım. Yolculuğa çıkarken sakın sihirli değneklerinizi yanınıza almayı unutmayın, olur mu? Sonra geri dönemezsiniz! lyi yolculuklar!) Sihirli Değnek, minik değneklerin yazılarını dört gözle bekliyoor!.. Nilay Yılmaz Kurtujuş Deresi Cad. No: 47 Bilgi Üniversitesi, Dolapdere / tstanbul [email protected] Tel: 212236 78 42 leye de kapılarını açmış. Çocuklar, ailelcrine yardım elmek zorunda oldukları için okula gidemiyor, yaşamlarını sokaklardan topla dıkları kağıtları satarak sürdürmeye çalışıyorlar. üykü, bir işadamının çöplüklerde çalışan bu çocukları farkedıp Millı Eğitim !jube Müdürü Scmra Hanım'a başvnrmasıyla başlıyor. Semra Hanım'ın çabaları ile çocuklar bir okula yerleştiriliyor. Aileler bu işe pek gönüllü olmasalar da yasalardan korkup çocuklarının okula gitmesine izin veriyor. Ancak bu durum hem ailelerin hem de çocukların yaşamını değiştiriyor. Çocuklar dışlandıkları ve aşağı landıkları bir ortamda okumaya, aileler de azalan gelirlerine rağmen çocuklarını desteklemeye mecbur kalıyorlar. Toplumsal yaşamda göıülen çarpıklıkları, yaşanan haksızlıkları gerçekçi bir bakış açısıyla ele alan Çöp Çocuklar, duymak ve görmek isteyene çok şeyler anlatıvor. Her satırda velilere, okul müdürlerine, çocuklara söylennıis çok şev var. Öykü sevimli çizimlerle desteklenmiş olsa da zaman za man gözlerinizi yaşaı tan, net olarak duygu sömürüsü yapmasa da, okuyu cuyıı karamsarlıüa itebilec.ek konulara değiniyor. Ancak, övküdeki karakterlcrlc kendilerini özdeşleştııebılecek çocuklar için çıkış noktası olabilccek iyimser yaklaşımlar da unutulmamış. Çocukların ıçındeki umut pırılttlaıını yoketmeycn, oıılaıı yıkıcı olmakt.ın çok yapıcı olmaya yönlendircn gerçekçi yaklaşımların önemini de ıınutmamak gerekiyor. Çöp Çocuklar, çocuklara ve gençlere, yaşamı zorluk ve kolaylıklarıyla be nimsemenin önemini anlatmasının yanı sıra, onları sorumluluk, güveıı, aşk ve arkadaslık gibi kavramlar iizcrinde de düşündürüyor. Amaçsız ve duyar siz biri olmanın sadece insanın kendi yaşamını değil, çcvresindeki diğeı insanların yaşamını da nasıl etkileycbileceği; birine önemsiz görünen küçük bir ayrıntının diğerinin yaşamını nasıl değiştirebileceği gösteriliyor. Çöp Çocuklar tonuşuyor, siz de duyuyor musunuz? K İ T A P S A YI 72 1 BÜYUKLERE ODEV * Mutlu Çocuk,. Eğitim Anlayışının Değiştirifmesi Üzerine, Steven Harrison, Dharma Yayınları, 2003. * Dil Gelişimi ve Eğitim, 06 Yaş Döneıni Çocukları Için Destekleyici Etkınlikler, Ncrgis Ciiiven, Servet Bal, Lipsilon Yayınları, 2000. * Eğitim ProgramİHrnıın Dili ve Yaratıcı Düşünme, 1 lasan Ciüleryüz, Pegem A Yayıncılık, 2001. Büyükler, siz de okuduklarınızı, anne babalarl», eğitimcilerie ve yazarlarla paylaşmak istivorsanız, Şjhirli Değnek'in "Büyüklere Odev" Bölümü için bir kitap tanıtabilirsiniz... SAYFA 18 lar, Gılgamış'a bir arkadaş yollamışlar." (S.4) Kral'ın çalışmayı neden çok sevdiği ve kral olarak neler yaptığı anlatılmayan bu bölümde, kralın halkını hep işe koştuğu vurgulanıyor. 'Güçlü, kuvvetli, üstelik de bilge' olarak ta nımlanan krallın halkına, tanrıların neden acıdığı ve çözüm olarak krala neden bir arkadaş gönderdikleri açık değil... Bilge krala gönderilen arkadaş Enkidu ise, çizimlerınde insandan farklı görünmemesine ragmen, 'yarı insan yarı hayvan, çok güçlü ve ürkütücü bir yaratık' olarak betimleniyor. Bilge kral, ilk karşılaşmalarında bu yaratıkla amansız bir kavgaya tutuşarak canavarı yeniyor. Sonra, neden benimle kavgaya tutuştun, diye soran krala Enkidu, 'Seni yenip verine ben kral olacaktım,' diye karşılık veriyoı. Sonunda Gılgamış ile Enkidu dost oluyor. (S.7) Kendisini öldürüp verine geçmck isteyen bir canavarla, bilge de olsa, bir kralın neden ve nasıl hemen dost olduğu ise anlatılmıyor... Buna benzeı bir atlamayı, Cîılgamış'ın Ut napiştim'i aradığı bölümde de göriivoruz. Olümsüzlüğün sırrını bir tek l Itnapişlim'in bildiğinı öğrcncn Gılgamış, onu bulmak için vollara düşü yor. 'İJtnapiştim yorgunlukran yere vı kılan gemiciyle Gılgamış'ı karşısında göriince çok şaşırmıs,. Gılgamış'a bunca giiçlüğü göze alıp oraya neden geldiğini sormuş. Gılgamış ona Olüııısüzlük otu'nu aradığını sövle niiş.' (S.18) Oysaki daha önce, Gılgamış'ın ölümsüzliık otıınu değil de Ut napiştim'i aramaya çıktığı belirtıliyordu. Olümsüzlüğün sırrının ölümsüz lük otıında olduğunu zaten bilen Gılgamış, Utnapiştım'den sadece bu otıın yerini öğreniyor ve yolıına devam ediyor... Sihirli Değnek, çocukların akıllı olduklarını ve uzak da olsa konular arasında bağlantılar kurabile ceklerini bilse de, bu öyküde olduğu gibi, ilk kez tanışdıkları toplulukların gelenekleri ve yaşantüarı ile ilgili bilgilerin çocuklara satır aralarında verilmesi gerekliligine inanıyor. (Sümer tanrılarının çokluğu, Sümcr gelenek leri vs)... Sihirli Değnek işe koyulmuşken durınuyor, gereksiz yere kullanılan noktalı virgül ve virgül işaretlerine, 'Ve' ile başjayan cümlelerc de dokunuveriyor. 'Öıüm Meleği, Enkidu'yu alıp götürürken; Gılgamış, ne yapacağını bilememiş.' (S.İ6), Eğer siz de benim gibi korkuyu biliyorsa nız; bu öyküyıi mutlaka okumalısınız... Nedenine gelince; anlatayım da siz de bana katılın... Ve de korkularınızı hemen atın!' (S.î) Gılgamış'ın öyküsiinde zaten satır arasında kendini hissettiren 'mesaj'm, bir kez de küçük kahramanın ağzın dan, yaşıtlarıııa parmak sallayarak, aklarılmasını gereksiz bulan Sinirli Değnek şu cümleye de dokunııyor: 'Doğrusu Ciılgamış vc Enkidu'nun bu ağaç sökme eylemini hiç sevmedim ve onlaıa yakıştıramadım. Biz okul bahçe mizc bu vıl kaç fidan diktik. Onlara, büyüsünlcr diye gözümüz gibi bakıyoruz. Onların kocaman ağaç olduk larını ancak yıllar sonra görebileceğiz. Yctişmiş onca güzel ağacı sökmek iıısanlıga yakışmaz bence.' (S.12) (îılgaınış, rengarenk çizgilerin içinden, dünden bugüne sesleniyor. Çocukları canavarlarla, tanrı ve tanrıça larla dolu macerah bir yolculuğa davct ediyor. Bu serüvendcki herkes 'korku' ve 'sevgi' adına konuşuyor... Çöp Çocuklar liandan Dcrya, bpsilon Yayınları, 2001 1W Sayfa Rı'utnleycn Saclı Güratı (10+) Yeliz, Osman, Sultan, Filiz vc Serap, aileleriyle birlikte, Ortaköy'deki bir kilisenin bahçesindeki barakalarda yaşayan çocuklar. tçinde bulundukları dıırııma üzülen kilisenin papazı iki ai C U M H U R İ Y E T