Katalog

Şükrü Erbaş şiirimizin önemli ustalarından Dİri. Son şiırlerıni ""Yalnızlık Heceleri"adıyla yayımladı. Bu arada Şükrü Erbaş'ın daha da yalnızlaşmak için Ântalya'ya yerleştığıni edebiyat dostlarına duyuralım. EREN AYSAN "ışının ıçınde yaşadığı dunya nın kendısıne yabanulaşmış ldugunu bılmesı demek olan valnı/lık yalnı/ca Mcksıkalılara o/ gubıı dııvgu değıldıı"(112) dıyoı (Jcta vıo Pa/ tnsanın cn derınındekı gerçeğı dıı valnı/lık Bu nedenle ne vuıt avıımı yapar, ne dıl, nc dın tnsanın kendısi vc clıgerlerıvle arasındakı kapatılmavan ııçurumu ımler U7iın surekalına< ak hır ııgıak veıı olup c.ıkaı O, saatleı ıleıle dıkçe '/amanın tannsına" (Frbaş 62) donuşuı Aşınıııış olgu olmasına ıagınen bııakılamavan bır uledır valnızlık Ça resı/lık vc /cnıuısi/lık vağmurlauvla su reklı ıslanır ınsan AlherC amııs, yaban cı bıı otel odasında bıı anını, kalasının ıçındeçinl ıvan soııılarla, "ışre tabelala ı ıııı bıle ukuvanıadığını bu şehırde sa vunm ası/ım Yabancı bır şehrın seslerı nın nuius cttıgı bu odada, hıçbır şeyın btnı bır evın va da bır başka veıın sevgı dolu ışığına çekemeveceğını Viılıyorum Bıııne seslenebılecek mıyım, bağııaidk mıyım' (46) dıyeaktarır Ancakbuseslenışın kaışılığı hıçbıı zaman olmaya caktır Boş, kayıp vc hakların elınden alınma deneyımı olarak nıielendırebılc ceğımızyalnızlık "dışardabıryerde" de ğıl, tam lcısmc ınsanın cn deıınınde, ıçındcdır Bıı nt'denle bıreyın verıleıek hesabı kendıncdıı, ıc hesaplaşma, telah ımkânı bırakmadan.kırbaçaltındayaşa nacaktıt S,ukru Erbaş'ın son kıtabı Yalnı/lık Heceleıı dc bu lııık çatışmanın ı/leııvle doludur Ancak Ltbaş ıçın bıı asla val nı/lığı kuisayış dcğıldır "Yemyeşıl bır valnı/lığı/ lçim dışım u/akJık/ Kımseve anı olmadan geçtım/ Faşı bıleseverdım/ Bııısı tııv kadaı dokunsavdı bana "(11) Erbaş bıletı kendıne kesenlerdendır Yalnızlıgını ıçınde hıssetmektedıt Bas ka tuılıı soylenıek gerekırse, içınden val nı/dır, onıı bır ıç knşııl olarak yaşamak tadıı (^ağdaş psıkanalıstleıden Wınnı cot'un aktarımıyla dcstcklcrsek, "val nı/ hısseden vc valnı/lığa katlanamavan, otekı ıle oluşunu ıçselleştııemevendıı Bu nedenle dc yalnı/ hısseden ıçınden yalnı/dır "(46) ()tekının varlığını kavra vamadığı ıçın yalıtılmışlığın adasına duş muştıu Ne dıgeı ıne dokunabılıı, ne vas lanabıJır ne de pavlaşabılır Ancak, dı şarının u/ağında durmasına lağmcn vı ne de "beklevış"ren sıyrılamamaktaaır Bu durunı çoktan bır kısırdongu halıne gelmış, her çaba kabul edılemez bır so nuca uonusjnuîjtıır "Banasunulanlaye tınmedım/ U/ıım guneşlerı, bulut didt, ları, denı/ narları/ Doğaya sozler elcle dım/ lnsandı, atıydı, sonsu/luk hetesıy dı/ Dunyayı ışaret ettım/ Kalp oldıım kaderlerıne/ Bıucık zaman yaptım hep sının omrunu/ Odulum ve ce/amuı/ Geldım azaldım, gıttım yalnızdım"(Er baş,60) Yalnızlık ıçın çekıldığı derınlerde su cunu bulamadıöı, ce/asını on plana çı kardığı ıçın de hıldık olandan uzaklaş maya ba^lamı^tır Yekparele^mıi; sıradanlık, tekdu/e etkınlık ı<,erısındekı "onların" dıınyasından sıyrılmış, bılınç ü olaı ak yalnı/lık kaı tını one surmu^tur Ona gore boyle bır dunyada başka ça res.ı ue yoktur üttavıo Paz yalnızlık duygusunun ıkı ayrı anlamı olduğunu duşunmektedır "Bır anlamda yalnızlık kendını bılmektır, otekı anlamdaysa, SAYFA 10 ğıl/Yuksekseslegeldılerhep" (38) Hu zursuzluklar etrafımı/ı kuşatmıştır Bılgelığın sığınabıleceğı tek alan vaıdır Yalnızlık Bu yuzden yalnızlık bahsı ıçınde Lrbaş'ın meselı de meselesı de çok derındedır "Onurumıızdan bır valni7 lık yaratıp/ Kalbınız artık bu, dedı ler "(38) Yıne de umuduntı yıtırmemeye çalışır Yaşamı bovunca hep şaşırmaya devam etse de, ıçındekı çığlığı dındıreme7 Bu, yalmzlıöın belkı de en uçsuz noktasında yenıden hayat bıılma, nefes alma halıdıı "Kendını seven ınsanların guzellıgı ıle konuşacağız Kıms.enın sevgısı kımseye bağış olmavacak Dunvanın butun dıl leunden şaıkılaı okııyaLağı/ " (30) An cak Lrbaş eşıtlık tasarımında kendı o/e leştırısını valnı/lık ustunden vapaı ak kadar da ısvankâr bıı onuıluiugu ıçınde barındırır Toplumsal valnı/lık yalnı/ lık haLletı aıasında onun ıçın en acima si7idır Yalnızlık senı bır gun bi7 se çetegız C) zaman gu/el olacaksın "(31) Insanın en denevımlı vıllaıını vaşadığı vakıt gelmıştır arlık llk gcnçlık heve canlaıının verını dıngınlık duvgusu al mışrır loplumsal alanda yaşananlaı ü nu daha çok suskun bır bılgelığe mı /orla ınıştır'' Hıçbıı /aman eskıyı unutuş yok rur belkı de, unutmak olıımduı çıınku "Gıttım sesler topladım geldım/ Parmak uçlarının ru/gârı da geldı// Alın kuışık larına surdıım yalnızlı&ımı/ Kalbın sı gınmaya yagan ılk kan da geldı" (26) l'ek sığınılacak veı evdıı aıtık Ancak evle rın kapıları katmerlı yalnı/lıkların anahtaılaıı gıbı goıunuı Bu nedenle Dnanas ıısta "kanı çekılıyor evleıın/ eııvıp do kuluyor damlalar bır kanat yumusak lığı ıle/ goklerden ındı mı akşamlaı" (101) dıvecek kadar tesıırdıır Her Ş,e yın Uzaklaştığı Saat'te Lrbaş'ın dızele rıne ıse bıı durum şoyle yansır "Ikı kez sıyahtıı şımdı evleıde gece/ Dıranas ta ağaçlar bu saatleıde/ Butun volcularmı uğurlamıştır "(22) Yolculuklaı hep buyuk avıılıklaıı çağ rıştırır Oysa Lrbaş'ın şıırınde, butun av rılıklarını, yalnızlıgını yolculuk yapma dan vaşayan bır adamın çığlığı dd vaı dıı Otobuslerın onunde duısa da, karınca laşmış go/lerle bufelerı sevretse de, sımıt alsa, saatı sorııp dursa da, "Gelen yolcu peıonuna ıner akşamu zerı/ Bıra7 vorgun, gıılumser çoğalmış/ Butun volcuları alıp evıne doner"(24) Toplum dışına ıtılmenın valnızlık halı de Erbaş'ın dızelerınde ses bulur Bıılanık hayatlann attığı çığlıklaı bıı tıaıibseksu elınsesındebırleşır "Bacakları u/unka Iın/ Karanlıkta ozgur/ Sakallı bır sesı var/ Utandığından değtl/ Işıkta vaşamak zor"(33) (), hıçbır /aman ıssızlığını umutsu/ca doldurma gayrctı ıçınde kendını kııtsa yış aldanışuıa duşmez Kımı zaman naı sıst ıç dıınya, patolojık yalnı/lıktan ve kımsesızlığın acısından bır kaçış gayretı olup çıkar ınsana Bırey yalnızca kendı nı one çıkarma telaşına duşer Bırçok entelektuel soylemın ıçerısınde, ınsanın kendını kutsama çabasının adı olmuştıır yalnızlık Lrbaş bu duşuncenın tam kar şısında yaşar yalnızlığını, kendı eleştırı suıı de yaparak "Sabah o eksık ışıktır/ Narcıssııs sev mez/ Bılırız/ lnanırız"(37) Erbaş, hangı halde yalni7İığı yaşarsa yaşasın, yal nızlık merkezıyle çıkış kapısının arasında mekık dokumaktadır Bır anlamda Araf'ta kalmıştır Yıne de duygusunu naylaşmayı tercıh eder Yalnızlığın pay laşılacağını savunur, O/demır Asaf'ın "yalnızlık paylaşılmaz/ pavlaşılsa yalnız lık olmaz dızelerıne gonderme yaparak "Insansız olmaz/ Bızımle ses verır bortu bocek/ Lvler guç bulamaz/ Bır lıkte yaşamak ıçın/ Kım duyar zamanın ağırlığını/ Susmak da ınsan ıster/ Yalnızlık paylaşılır/ Paylaşılmazsa yalnız lık olmaz "(56)» K İ T A P 'Unutmak ölümdiir...' Urik çatışma Yalmzlıöın Halleri kendımızden 'valnızlığımızdan' kaçıp kurtulma o/lemıdır Ya^amın tcmcl ko %ulu olan valnızlık, kavgıdan ve kaı aı sız lıktan kıırtıılatağımı/ bır sınavdır \t aıınnıadıı Bu vu/deıı valnı/lık labııen rının ^ıkı^, kapısında mııtlulıığa ve venı denbıılık duruıııunaetı^cccğıınızısanı rı/ '(Pa/ 114) ^ukııı Erbaş'ın ijiuındc Ottavıo Paz ın ıkı valnı/lık ko^ulıı da bulunmak radır () kendını tanımanın, bulmanın veıdığı eşsı/ kıyılata t,ekıleıek anlanıa duygusu yaijar Bu durumun ıçerısındc ya/gının yalnızlık oldugu bılgısı vardıı Tlk aşamada, bu dıırum ınsana kadercı lık baki!; a^ısını verır Kaldı kı Paz kadeı cıdır Ancak Erba^, anlama ve bılme duvgusu ıle yalnızlığa ulaşıı Bıı anlanı da kendını dınleme suretıdır, Erbaş'ın valnı/lık labırentmegıtıp ukaıken vd$j dığı Bovle karmaş,ık bır dunyada ıste yerek valnı/lığın Kjine gomulmuijUır "Ben gıttım sıısmaya/Uçnoğuk/aman la/ foprak, beton ve camdım/ Su buyuk dedım/ Alır dıışunmeyı/ Kandım otıır dum "(34) Paz ın ıkıncı valnızlık SL(,Liıegındeısc her /aman yalnızlık bah^esınden ı,ıkı^ olduğıı duşuncesı vardır Bıı hep aynı surekİdık ıçmde ya^anacaktır Çıkı^ bıl gısını ınsan gorur ve dışarıdakı dıınva nın ıçıne her gırdıfiınde tekrar dı^arı LI kıp şaşkın bır yalıtılmışlığa gomulur Boylece çıkışsi7İık ben ıle dış arasında bır saıkaca donu^ut Bu gel gıt yaşam boyu dınmeyecektır Erbaş da, yalnızlık dunyasının ıı,ıne her gınjjinde eksılır, her çıkışında yalnız kalır "()nce gozlerı var dı yedı kat ela/ Sonra yalnı/lık/ Ellerı gozlerınden onceydı ve u/un/ bonra yal nızlık/ Ikı beyaz ırmak akar hâlâ gov demde/ bonra yalnı/lık/ So/um ağ/ın dan alırdı kanadını/ Sonra yalnı/lık/ Doıt vıldır canımdan uzuyor saçları/ Sonıa valnı/lık" (19) Aı tık ^ıddetlı bıı aguyla yaşanan seru vcnın ıçındedıı Gelış gıdısjer bıldıktır, tanıdıktıı Yalnızlık mutlak bır (jember dır fjikatağın vehepgeıı doneceğın bıı daııe suıeklılık gostcrır Hep aynı yollardan ge<,mek zorunda kalabılır ınsan Bu nedenle Şukru Frbaş'ın Y.ılnı^lık Hece leıı bıı eşik şıııdıı Kendı i(,mde de dış dıınvada da hep aynı ağırlık boynuna asılmıştır Eğer ()ıtega t»asset ın soyledığı gıbı "yaşamak, bır ortamın carehiz tutsagı <">lmak' sa, Sjııkru Lrbaş da bıı, gıdış ge lışın çaresı/ lutsafiı durumuna dıısmuştııı "Avıılık başııvor/ Çıft oluklu bır hançer/ Scvdığım herkestcn/ Gıdıyorıım/ Creldığım dıp yalnızlıeı" (13) Er baş, dızelerınde yalnızlıgını kalabalıkla ıın ıundekı varoluşuna da taşır Bu, ya tercıh edılmış bır yalnı/lıktır va da yal nı/ bırakılmıştır "Şehrın butun ışıklau/ Go/leıınden yaş yaş dokuluyordu (16), ya da "Cîelır akşamın kalbe ındığı /amanlaı/ Ly govdesını donen kalaba lık/ Yalnızlık sızın de sadık kopeğınız " (18) Lrbaş'takı en onemlı yalnızlık halı ıse, boyle bır dunyada yaşama, boyle bır dunyaya katlanma yalnı/lığıdır Her şey, ınsanın bırbırıyle anlaşma edımı de artık elden alınmıştır " Sonra onlar bır gun gelıp/ Dılınız bu dedıler" (38) Iktıdar or ganları başka bır dılı sunmuştur ınsanlara Bııeyın ıç savunması olan gozyaş ları bıle bozulmuştur 1 Artık geçmış, unutulmaya musaıt bır alan olarak go rulmektedır Oysa onun 7ihnı bu hatırlayışı yaşayarak var olmaya çalışır "Âğaçlarımız sularımız kuşlarımız/ Bır gunde ge(,mışınden oldu/ Gunun harıtasını yıtırdık/ Gece yorgunluğumuz de Şükrü Erbaş 'tan yeni şiirler: Ortamın tutsagı YaUnzbk bahçeslnden çıkış C U M H U R İ Y E T S A YI 72 1