Katalog

0 KURL A R A NecatiTosuner'in 1944 yılında Ankara'da baslayan yaşamı yazarlık, yayımcılık, reklamalık üçgeni içinde sürüp gitmiş. llk ürünlerini verdiği 1963 yılından bu yana on beş kitabın üzerine imzasını koymuş Tosuner. llk kitabı 1966 yılında yayımlanmıs. Daha sonra 'Kambur' adlı kitabına da girecek olan 'tkı Gün' adlı öyküsü ile 1971 TRT Oykü Başarı Ödülü'ne değer görüldü. 1977 yılında yayımlanan romanı 'Sana... Sancı' ile Türk Dil Kurumu Roman Ödülü'nü aldı. 1997 yılında Yayımlanan 'Bir Tutkunun Dile Getirilme Biçimi' adlı kitabında yer alan 'Armağan' adlı öyküsü ile de 1997 HaUun Taner Öykü Ödülü'ne değer görüldü. Tosuner reklamalık sektöründen enıekli olduktan sonra yazmaya hız verdi. Ekim 2000 de yayımlanan 'Yalnızlıktan Devren Kiralık' edebiyat çevrelerinde olumlu eleştirıler aldı. Geçen hafta içinde yayımlanan 'Bana Sen Söyîe' ise yılın iyi romanlanndan biri olarak öne çıkacak bir kitap. 'Bana Sen Söyle', sanki sürecekmiş, daha doğrusu bitmemiş gibi sona eren "Yalnızlıktan Devren Kiralık'ın kaldıgı yerden başlıyor. Bu sizi yanıltmasın, kitap bir devam romanı değil, kendi başına bağımsız olma özelliği de taşıyan bir yapıt. Özgün bir dil ve içtenlikli bir anlatım. Yaşamı, yaşanılır ve çekilmez kılan sevinçler ve üzüntüler... Sezdirilen aynnhlarla örülmüş bir roman "Bana Sen Söyle". Tosuner'le kitabını konuştuk. Üçyazarımız da çeşitli yönleri ile değerlendirdiler Tosuner'i. Bol kitaplı günler!... Pontus Meselesi Trabzon'da faaliyet gösteren Serander Yayınevi tarafından "Pontus Meselesi" adlı yeni bir kitap yayımlandı. Prof. Dr. Mesut Çapa tarafından hazırlanan kitapta I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin fiilen parçalanması üzerine Trabzon havalisinde kurulmak istenen Pontus devleti çabaları ayrıntılarıyla incelenmektedir. 160 sayfa ve 4 bölümden oluşan kitabın son 25 sayfasında , belgeler yer almalctadır. VEYSEL USTA Prof. Dr. Mesut Çapa sorunun geçmişine ışık tutuyor ye ilişkin tespitleri hakkında hazırladığı ve îstanbul Hükümeti'ne sunduğu raporlar ve Kâzım Karabekir ile Pontusçuluk faaliyetlerinin önlenmesine ilişkin alınan tedbirler ele alınmakta ve işlenmektedir. Ozellikle Pontus çetelerinin bölgedeki faaliyetlerinin önlenmesinde Topal tJsman tarafından Giresıın'da kurulan Müfrezenin faaliyetleri ve etkinliği üzerinde durulmaktadır. Ve nihayet bu bölüm Merkez Ordusu'nun kurulması ve Pontus çetelerinin temizlenmesi ile son bulmaktadır. Kitabın sonundaki ekler bölümünde yer alan bazı belgelerden Rumların bölgedeki faaliyetleri açıkça anlaşılmaktadır. Ozellikle Trabzon'da yayımlanan "Epohi" gazetesi yetkililerinin (bu gazete arşivinde yapılan aramada Pontusçu çetelerle işbirliği yapıldığını kanıtlayan belgelerin bulunması üzerine lstiklal Mahkemeleri'nde yargılandılar) de ayrılıkçı hususlardan biri şudur. Başta Trabzon Metropolidi Hrisantos olmak üzere Cîiresun ve Samsun metropolitleri olmak iizere din adamlığından çok Pontus meselesi konusunda uluslararası diplomatik faaliyetler yürüten kişiler, Trabzon ve havalisinde kurmayı planladıkları Pontus devleti konusunda Yunanistan Başbakanı Venizelos'un Batı Anadolu'yu elde etmeyi tercih ederek Pontus devleti kurmayı planlayanlardan desteğini çekmesi üzerine başarılı olamayacaklarını anlamışlar ve politikalarında köklü değişiklikler yapmışlardır. Nitekim Paris, Londra ve Roma hükümetleri başbakanlarına çekilen telgrafta özetle; "bölgedeki Türk ve Rumların kardeşce yaşadıklarını, Pontusçuluk faaliyetlerinehiçbirşekilde katılmadıklarını ve destek vermediklerini, kendilerininhürvemüstakilTürkive'ninşerefli sancağı altında yaşamaktan başka bir hedefleri ve beklentiîeri olmadığını' ifade etmişlerdir. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki; Mesut Çapa yaptığı bu titiz çalışma ile Yunanistan'ın bağımsız bir devlet olarak ortaya çıkmasından sonra Anadolu'da Helenleştirme politikalarının önemli bir aracı olarak ortaya attığı ve çeşitli yayınlar ve siyasi argümanlarla vulgarize ederek ulusfararası platforma taşıdığı Pontus meselesinin, emperyalist devletlerin Osmanlı üzerindeki emelleri doğrultusunda da kullanılmı^ olduğunu. ancak Anadolu'da verüen ulusal kurtuluş mücadelesinin başarısı sonucunda tarihin derinliklerine gömüldüğünün ibret verici öyküsünü anlatmaktadır.* Pontus Meselesi/ Prof. Dr. Mesut Çapa/ Serander Yay., 2001/ 160 s. Trabzon tus meselesinin öngörüldüğü biçimde sonuçlandırılması amacıyla yürütülen faaliyetler ele alınmaktadır. Bu faaliyetlerin birinci ayağını Rum Matbuat Cemiyeti, Rum Göçmenler Cemiveti, Küçük Âsya Cemiyeti, Meşru Müdafaa Cemiyeti, Pontus Cemiyeti adlarını taşıyan örgütler ile diğer ayağını teşkil edenPontusçu çetelerin eylemleri irdelenmektedir. Bu cemiyetler aracılığıyla bir vandan içe dönük siyasi faaliyetler sürdürülürken öte vandan yayınladıklan gazete ve mecmualarla Paris Konferansı baskı altında alınmaya çalışılıyordu. Ayrıca, Giresunlu tüccar Konstantinidis'in Paris'te başkanlığını yaptığı cemiyet aracdığıyla gösterdiği Faaliyetler gibi yöredeki bazı zengin Rum tüccarlarının Rum propagandasına silah sağlamaktan yurt dışından göçmen Rumların Trabzon ve havalisine nakli konusuna kadar değişik alanlarda organize edilmiş çalışmaları belgelerivle anlatmaktadır. "Rum Propagandası ve Itilaf Devletlerinin Rolü" başlıklı üçüncü bölümde; Rum propagandaları ve bu propagandaların yayılmasında Yunanistan, Ingiltere^ Fransa ve ABD'nin rolü ele alınmaktadır. Ozellikle Yunan Başbakanı Venizelos tarafından savunulan ve îstanbul Fener Patrikhanesi aracılığıyla çeşitli şekillerde yayılmaya çalışılan, "Trabzon ve havalisindeki Rumlara Türkler tarafından zulüm yapıldığına ilişkin haberlerle" bir vandan Paris Konferansı'ndaki tezlerini desteklemek için uluslararası destek arayışı sürdürülürken öte vandan bu kisve altında bölgeye Rum naklini sağlamaya çalışarak yüzlerce yıldır yörede yaşayan ancak bu tür siyasi faaliyetlerden haberi olmadığı için bu faaliyetlere destek vermeyen Rum köylülerini de kışkırtma çabaları anlatılmaktadır. Bölgede görev yapan Ingiliz, Fransız ve Amerikan temsilcilerinin ozellikle Yunanistan ve Îstanbul Patrikhanesi aracılığıyla yayılan propagandaların da etkisi altında yöredeki etkinlıklerini arttırmaları, l'ürk idaresini çeşitli şekillerde etki ve baskı altına almaya calışmalan tanık ve kanıtlarıyla belgelenmektedir. Ozellikle yöredeki yoksullara vardım etmek amacıyla gelen KızJ Haç ekipleri içinde yeralan Yunanlı, Ingiliz ve Amerikalı yetkililerin Rum çeteleri ve gizli cemiyetleriyle ilişkiye geçerek onlara silah, cepnane ve diğer lojistik yardımlar yapılması anlatılmaktadır. "Milli Mücadelenin Başlaması ve Pontusçuluğun Sonu" adlı dördüncü ve son bölümde ise; Milli Mücadelenin başlaması, Mustafa Kemal'in Samsun'a çıktıktan sonra bölge TURHAN GÜNAY Imtiyaz Sahibi: Cağ Pazarlama Cazete Dergi Kitap Basım ve YayınAŞyi temsilen Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selcuk Yayın Danısmani: Turhan cünay Sorumlu Müdür Fikret llkiz Cörsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Baski: Sabah Yayıncılık AŞ ; Idare Merkezi: Türkocağı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34 334 Istanbul Tel: (212) 512 05 05• Reklam. Publi Media CUMHURİYET KtTAP aha önce Faik Ahmet Barutçu, Trabzon Müdafaai Hukuk Cemiyeti, Miili Mücadelede Trabzon Vilayetiyle Yazışmalar, Cumhuriyetin llk Yıllarında Trabzon Vilayetiyle Yazışmalar adlı kitaplan ve birçoğu Trabzon ve havalisindeki Pontusçuluk faaliyetleri hakkındaki makalelerinden tanıdığımız Mesut Çapa'nın bu çalışması Milli Mücadele dönemi Pontusçuluk faaliyetlerini en kapsamlı biçimde ele alıp inceleyen ilk çalışma özelliği taşımaktadır. Bilindiği gibi "Pontus Meselesi" Anadolu'da başlangıcı 19. yüzyıla dayanan ancak Osmanlı Devleti'nin parçalanmasıyla alevlenerek Paris Konferansıyla uluslarası platforma taşınan bir mesele olarak karşımıza taşınmaktadır. Başka bir deyişle Pontus Meselesi; batılıların "hasta adam" olarak niteleyerek uzun süredir narçalanma planları yaptıkları ancak elde edecekleri hisseler üzerinde anlaşamadıkları Osmanlı Devleti'nin iç bünyesinde tohumlanmıs, yeşertilmiş ve büyütülmüş bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çapa'nın bu kitabı; daha önce konu hakkında yapılmış yayınları değerlendirmiş olmasından öte çeşitli arşivlerde yapılmış titiz çalışmanın ürünii olması ve konuyu bütün yönleriyle ele alması açısından da önem arzetmektedir. Kitabın "Demografik Dıırıım ve SosyoEkonomik Yapı" başlıklı birinci bölümünde; bölgenin etnik yapısı demografik veriler ışığında ele alınmış ve bu sosyoekpnomik veçheleriyle değerlendirilmiştir. Ozellikle 1. Dünya Savaşı sırasında başta Rusya ve tngiltere gibi devletlerin laşkırtmalarıyla ayrdıkçı faaliyetlerdebulunan Ermenilerle işbirliği yapan Rumların, Mondros Mütarekesi sonuçlarına göre Trabzon ve havalisinin kurulacak bir Ermeni devletinin sınırları içinde yeralmasının öngörülmesi üzerine Ermenilerle yolları ayrılmıştı.Yunanistan'ın da yoğıın çabalarıyla birlikte, Trabzon ve havalisi nüf usıınun büyük çoğunlugunun Rumlardan oluştuğu tezinden hareket ederek bölgede bir Pontus devleti kurma çabalarının anlatıldığı bu bölümde yöredeki gerçek nüfus belgelere dayalı olarak irdelenmekte ve saptanmaktadır. Bölgedeki Rum nüfusunun çokluğu argümanını desteklemek amacıyla; yöredeki îngiliz ve Fransız komiserlerin de destek ve himayeleriyle savaş öncesi ve savaş yıllarında yurt dışına çık mış Rumların çeşitli vesilelerle yeniden bölgeye göc ettirifmesi çabalarının ayrıntılarıyla işlendiği bu bölümde Ankara Hükümeti'nin bilgisi dahilinde Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir ve Trabzon Valiliğinin aldığı önlemler anlatılmaktadır. "Pontus Meselesine Yardımcı Olan Etkenler " başlıklı ikinci bölümde; çeşitli mahfillerin katkılarıyla gündeme oturtulan Pon D Kışkıi'lnid Ç8b8l8i*ı Yakın tarihe gellnceye kadar Trabzon. jeopoiltik konumu ve Iran tlcaret yolu üzerinde bulunması nedenlyle ayn bir öneme sahlptl Sumela Manastırı da bu yöremlzln önemli dlni merkezlerinden biri. SAYFA 3 K İ T A P SAYI 627