Katalog

B U L M A C A Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayüı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru bir romanın adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, romandan bir alıntı ve yazarın adı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. "... Hughes" (îskoç şair). 38 42 30 İKHIMIMCUOfiLU Sivil itaatsizlik üzerine "\nsanlart haksız yere hap se atan bir hükümclle, dürüst bir adamın yeri bapislır" \ lenry D. Thoreau "Doğal Yaşam ve Başkaldırı" Çev.: Seda Çiftçi, Kaknüs Yaytnları, 2001 nu içmek için dallannı kesip kesip... yapacak?" R. H. Karay. 54 70 31 40 57 56 53 S Şi? I. Albert Camus'nün bir deneme yapıtı. 45 75 51 ivi] itaatsizlik, tutucu yönetimler tarafından mahkum edilen bir eylem olmuştur hep. Yasaların, kişi ve kurumlann üstünde tııtulduğu düşüncesinden yola çıkarak yasalara tepki duyanları, aynı yasalarla yargılamak yoluna gidilir; ve biitün sorun da aslında bıırada yatar, saygı göstermediğiniz yasalarla yöneten bir devlete saygı duyar mı o ülkenin vatanda J. Hud Peygamber'i dinlemedikleri için Tanrı tarafından yok edilen kavim. 29 16 B. Kölelik, kulluk. 50 24 34 14 62 66 25 33 K. 19201930 yılları arasında 1500m. ile 10.000 m. arasındaki tüm dünya rekorlarını elinde tutan, Finlandiyalı ünlü atlet. 43 37 35 6 13 C. Oğuz Atay'ın, "Yeni bir dünya var anlıyor musun Olric? Her şeyi geride bırakmak gerekiyor" diye haykıran unutulmaz karakteri. 23 39 48 9 20 41 36 11 19 49 18 Hcnry David Thoreau (18171862 daha sonraları pasif direniş adıyla Mohatma Cîandhi tarafından dünyaya tanıtılan bir başkaldırı şeklini ilk yazanlardan biri olmuştur. Tolstoy ve Gandhi'nin övgüyle söz ettiği yazar, "Sivil itaatsizlik Üzerine" adlımakalesindedemokrasi,yasalar, 19. yüzyıl Amerikan köleliği gibi konulan inceler. Amerikan demoKrasisinde çok tartışılan birolgu, çoğunlukazmlık sorunudur. "Demokrasi çoğunluğun isteği ile belirlenebilir mi sadecc?" sorusuna yanıt arayan çok yazar ve düşünür olmuştur. Nüfusun vüzde vetmişi geride kalan yüzde otuzuna haksızlık etmekonusunda çoğunluk oyuyla karar verirse, buna demokrasi denilebilir mi? Tabii burada hemen başka bir soru akla gelir: Yasalann da dayandığı daha yüce değerler var mıdır? Ve nedir bu değerler? Her halk, bir dönem, hükümetin otoritesini sorgular. Halk, yönetim biçimini sorgular görünürken, aslında halka temelde yansıyan sorun, yasalann geçen zaman içinde geçerliliklerini koruyamaması ya da halka doğru hizmet etmemesidir. Aynca, başkaldıran halk olarak görünse de, gerçekte birkaç liderin görüşleri çerçevesinde, ortak bir amaca yönelik birleşmiş kitledir. JTıoreau'nun "Sivil İtaatsizlik" adıyla bahsettiği başkaldırı, büyiik halk ayaklanmalarını ya da devrimleri içine almaz, anlatılan daha çok halkın bir kesiminin bazı yasalara ya da yasaklara karşı duyduğu tepkiyi dile getirir. Thoreau'nun bu makaleyi yazmasına neden olan Amerika'dak köleliktir. Daha sonra kadınlann seçme ve seçilme hakları ya da toplumun bir kesimine ayrımcı politikalar güdüldüğünde tekrar tekrar Thoreau'nun başkaldırı felsefesi gündeme gelmiştir. rhoreau'nun ele aldığı konulardan biri gelenektir. Gelenek çoğu zaman otorite Ue bağlantılı olarak hiç sorgulanmadan kitleler tarafından kabul edildiğinde gelişimi engelleyen bir unsur olarak topluma zarar verir. Ele alınan bir diğer konu ise, yazma eylemidir. Thoreau'ya göre bir konuda fiki r bey an et mek, yeterli bir eylem değildi r; yazıların eylemc dökülmesi gerekir. Ve kişi tek başına olduğunu sandığında bile, karşı olduğıı yönetime direnç göstermelidir. Bunu, kendisi vergisini ödemeyi reddederek birgecegözaıtına alınmasıyla anlatır. L. Cinsel içgüdünün belirtilerini gösteren yaşama gücünün bütünü. 10 8 59 5 4 44 M. Eski Filistin'de bir kent. 73 67 D. "Pamuk tarlaları kavrulmuş, çocuklarhasta.kadınlargüçsüz.erler ...du." Nezihe Araz. 46 28 22 55 1 71 72 N. Roma'nın en eski adı. 12 27 68 göre, eğer devlet makinesinin içindeki zorunlu sürtünmelerden biriyse, o zaman devam etmesine izin verilebilir, böylece makinenin içinde oluşturduğu sürtüşmelerle makinenin zamanla düzleşmesine, ı daha iyi çalışmasına neden olabilir. Ancak, haksızlık kendi başına bir makine olarak işliyorsa, o zaman makine bireylerin bir başkasına yanılan kötülüğe aracı olmalanna neden olur ve bu durumlarda "o zaman yasayı çiğnevin derim" diye sözünü tamamlar. Böyle bir durumla karşı karşıya kalındığında insan yaşamı makineyi durdunnava yarayacak bir karşı sürtünme yaratmalıdır. Ömek olarak da llıoreau, kendine kölelik karşıtı diyen insanlardan hiç zaman kaybetmeden eyalet yönetiminden maddi ve manevi tiesteklerini çekmelerini önerir. Sayılan çok fazla olmasa da vapılan eylemin doğruluğu, köleliğin kalkması için bir ilk adım olacaktır. "Başlangıcın ne kadar küçük olursa olsun, bir defa iyi yapı lan bir şey, sonsuza kadar başarılmış demektir.' Bugünün okuru Thoreau'nun bu görüşlerinde ister istemez naif bir yan bulacaktır. Hangi yasanın dogru, hangisinin yanlış olduğuna nasd karar verilebilir sorusunu malcalesinde tam yanıtlamadığı açıktır, yazar onun yerine kendince üstüıı değerler taşıdığını düşündüğü lncili ahlak kriteri olarak alır ve Incilin oazı bölümlerini yasalann doğruluklannı saptamak için kullanır. Elbette tncildcki kölelik yanlısı bölümler değildir dikkat çektiği, aksine insanların eşit yaratıldığı, eşit haklara sahip olmaları gerekti^i ve Tanrı gözünde her insanın aynı derecede değerfi olduğu ilkelerinden yola çıkar. Bir değer yargısını eleştirmek için (bu durumda o günün Amerikan yasaları), bir başka kurumlaşmış değer yargılannı ele alması bence, bu eşsiz makalenin en büyük eksiğidir. Bir başka sorun da, rnakalede sık sık sözü edilen "dürüst insan"ın tanımlanmamış olmasıdır. Thoreau yararcılık felsefesi etkisiyle insanın özünün iyi olduğuna inanan biriydi, insanın içinde doğuştan gelen, sonradan öğrenilmeyen, doğru ile yanlışı ay^rt edebilme özelliği vardı. Ve insan sezgisel duyulanna içtenlikle döndüğünde doğru olanı kolayca bulabilirdi. Ik'snsflndtntflllzııı Thoreau'nun yazar ve düşünür olarak gelişmesinde en büyük rol oynayan yazar Ralph Waldo Emerson olmuştur. Emerson'un desteklemesiyle ve ısrarı üzerine günlük tutmaya başlayan Thoreau, felseri görüşlerinin befirmesinde de Emerson'un yarattığı çevrede yaşamasına borçludur. Başlangıçta Üniteryen Kilise'nin bir reformu olarak başlayan hareket, zamanla daha geniş bir alana yayıldı ve transandantalizm adıyla bilinen akımın çıkmasına yol açtı. Bu akım en başta monizm (tüm varlıklann birliği) temeline dayanıyordu. Her insanın ruhu, dünyanın ruhuyla bir her şeyi içinde barındırıyordu. Metafizik görüşferi ise, mantıktan daha üstün sezgilere dayanıyordu. Thoreau'nun transandantalizm görüşlerini en iyi yansıtan kitabı, yasadığı her anr kayıt cttiği, doğa ile bütünleşmesini ve doğadaki gelişmelerini not ettiği "Wal' den" (1854) adlı iki yıla yayılan günlüğüdür. • www.yazinsanati.cjb.net SAYFA 19 E. Yarı. 26 60 32 F. Ruşen Çakır'ın, bir inceleme ve araştırma yapıtı. 58 7 76 61 15 69 74 21 52 3 2 47 620. sayının çözümü A. Dvm, B. Orhan Asena, C. Lügat, D. Kmnt, E. Asılacak Kadın, F. Rem, G. Ağrıdağı, H. Basma, I. Anna Karenina, J. Kıyıntı, K. Ilım, L. Rummy Şiir: , . > "Daha nem olacaktın bir tanem Gülen ayvam, ağlayan narımsın Kadınım, kısrağım, karımsın.Karadut" bütün oluşturuyor ve aünyanm içindeki G. Hükümetin, Hazine'nin malı olan, beylik. 64 17 63 65 Kölelik Fakat bütün bunlardan çok Thoreau'nun makalesini önemli bir klasik yapan şey, suç olgusunu tartışmaya açmasında yatar. "Haksızlık nedir?" sorusuna verdip,i orijinal yanıttır. Haksızlık, Thoreau'ya H. "Kiraz bilir miydi ki günün birinde tütün diye bir ot çıkacak ve insanlar buCUMHURİYET KİTAP SAYI 622