Katalog

koca bekleıımedik bir yol kazasında ansızın yaşamlarını yitirmişlerdi. Yazgının insanları nerede, nasıl yakalayacağını kim bilir.* Nevzat Üstün büyük bir ozan değildi ama yaşamını okumaya ve yazmaya adamıştı. tnsancıl yönleri çok güçlüydü; sevgiye ve şiire inanıyordu. Benim arkadaşımdı. "Bu anı, yüreğimi parçaladı, gözlerimi yaşarttı. Dcğerli dostum, büyük dostum, nitelikli vapıtların yazarı Yıldırım Kcskin, arkadaşının, arkadaşımızın bu korkunç dramını duygusal, düşünsel sahneleri iyice işleyerek, Kİmi çarpıcı sahneleri art arda sıralayarak yeniden yazarsa çok iyi olacak. Nevzat Üstün, bu daracık anı alanından çıkarak geniş bir alanda soluk alacak ve ölümsüzleşecektir. Yıldırım Keskin, sadece kokteylleri ele alarak o yaşamı romanlaştırmalıdır. Yıldırım Keskin, şarkıcı Tanju Okan'la olan ilişkileriniyansıtır. "...Izmir'deki toplantıda da başka bir sürpriz bekliyordu beni./ Geldiğirnizin ertesi günü Efes üteli'nin kapısında iki kişilik, üstü açık, kırmızı bir Trumph spor araba gördüm. Resepsiyondan arabanın Tanju Okan'a ait olduğunu söylediler. Izmir'de fuar zamanıydı. Tanju da Mogambo Bar'da şarkı söylüyordu. Tanju ile 6O'lı yılların başında Ankara'da tanışmıştık. En sıkıntıh giinleriydi ve çok az paralar karşılığı sağda solda şarkı söylüyordu. Yatacak yeri bile pek yoktu, bazı geceler bende kalıyordu. Dışişlerine yeni girmiştim. Akşamlan buluşuyorduk. Beni önce şarkı söylediği Sıhniye'deki Orduevine götüriiyordu. Oradan hem günde 5 lira alıyor, hem de aksam yemeği yiyordu. O şarkı söylerken ben de boş bir nıasaya oturup bekliyordum. Sonra beraber, gecenin ileri bir saatinde Gençlik Parkı'na gidiyorduk. Tanju'yu tanıyorlardı. Arka kapıdan içeri giriyor ve sanatçılara karışıyorduk. ü yaz Gençlik Parkı'nda Zeki Müren söylüyordu. Sanatçılarla tanışıyordum ben de. Tanju onların aralannda yer alabilmek için can atıyordu. Daha çok 'Zeki Ağabey'i bulmaya gidiyorduk. Gerçekten olağanüstü güzel bir sesi vardı Tanju'nun./ Ben askere gitmek üzere Ankara'dan ayrılınca ilişkimiz kesildi. O da zaten Istanbul'a geçmişti. 1963 ydında eşimle birlikte 'As Kulüp te Taniu'yu dinlemeye gittik. O sahnede ben saîonda uzaktan selamlaştık. Ünlü bir şarkıcı olmuştu. Başarısı beni çok sevindiriyordu./ Kokteyl günü Mogambo Bar'a girer girmez Tanju'yu orada iki arkadaşıyla oturmuş konuşurken buldum. Beni görür görmez ayağa rırladı. Çok içmisti. Yanındakiler Mogambo Bar'ın sahipleri olmalıydı. Beni onlara tanıştırdı. 'Bu benim arkadaşım' dedi 'ne zaman buraya gelirse benim misafırimdir.' Kokteyli unuttum. Tanju ile iki saat kadar orada sohbet ettik. Deoiğim gibi müthiş sarhoştu ama o zamanlar gençti, ağzı dolaşsa da söylediğini ve yaptığını biliyordu. Bir daha görüşmedik. Görevle gittiğim her yere güzel sesiyle doldurduğuplaklarını götürdüm." Yıldırım Keskin, Tanju Okan'la olan birlikteliğini de burda bırakmamalı, romanlaştırmalıdır. Yazarların, sanatçılann, gazetecilerin, tiyatrocuların, diplomatların, siyasilerin okumaktan zevk alacaklarına inandığım ' Avrupa Yollarında Türkiye' adlı bu güzel yapıt nakkında söyleyeceklerini Yıldırım Keskin'in 'önsöz'ünde açıkladığı düşünceleriyle bitirmek istiyorum. "Bukitaptayaşantımın büyük bir bölürnü yer alıyor. Bunlara olgunluk çağı aruları diyebilirsiniz. Belki bir gün gençlik anılarırnla yaşlılık günlerimi de yazacağım. Yaşamımın son dakikasına kadar yazmaktan ve inandığım görüşler için elimden geldiğince savaşmaktan vazgeçmek istemiyorum. Gençlik düşlerimi yitirdiğimi kabullenmek istemiyorum." • Avrupa Yollarında Türkiye Edebiyat la Karışık Diplomasi Anıları/ Ytldtrtm Keskin/ Bilgı Yayınevi/ 450 s. CUMHURİYET KİTAP SA Yt Dünya politikasını sosyal bilim konusu olarak ele alan önemli bir çalışma TÜPkiyeABD ilişkilerinin politikası Bostanoğlu, geleneksel olarak toplumun ilgi alanı dışında cereyan eden uluslararası ilişkilerin belirli aktörlerle sınırlı dar bir çerçevede üretilen bilgisini ve bu bilgilerin toplanma/edinilme/oluşturulma/kullanılma süreçlerinin tümünü bizzat "bilginin bir konusu" olarak irdelemekte. Bir başka deyişle, bugüne kadar "doğru olmayabiîecekleri akla gelmeksizin doğru varsayilan ' bilime ve bilimselliğe ilişkin temel önerme ve ideoloji/ön kabulleri tartışmaya açan görüşleri de yansıtmakta. Bu özelliğiyle TürkiyeABD İlişkilerinin Politikası, konusuyla sınırlı olmamakla kalmayıp, o sınırları kendisiyle birlikte taşıyan bilimsel akımların dinamiğini Türkçeye getirmekte. . DOÇ. DR. GALİP B. İŞEN oç. Dr. Burcu Bostanoğlu'nun Imge Kitabevi Yayınları tarafından yayımlanan TürkıyeABD Uişkilerinin Politikası adlı yapıtı, Türkiye'deki siyasal incelemeye ilişkin akademik alışkanlıkların hayli dışına çıkan bir kitap. Bir kere konusunda sınırlı değil; ikincisi, konusuyla da o kadar sınırlı değil: Geleneksel olarak, TürkiyeABD ilişkilerini ele alan çahşmalar genelde özgül bir konuyu derinlemesine ortaya koymanın ya da kronolojik/ kronografik ayrıntıları derlemenin peşindedirler. Konular, genellikle tekil sorunlara özgü boyutlar ve zaman dilimleri veya ilişkilerin konjonktürel sınırları içinde incelenirler. Bostanoğlu ise, Türkiye'nin ABD ile yarım asırdır giderek artan ölçüde yoğunlaşan bağlarına "dünya politikası"; özellikle de Washington'ın global boyutta oluşturduğu ve izlediği siyasetin bütününde veya kitaba ait deyimle "hegemonya" içinde ait olduğu yere otıırtarak eğilmekte. geçmişinde ancak siyaset biliminin ait dalı bir "disiplin" statüsüne erişebilen Uluslararası Ilişkiler disiplinini, "sosyal bilim "in bütünlüğü içinde tarihi dinamiklerde "höristik ve hermönetik" boyutunu kazanan bir dal, bir tür "dünya siyaseti sosyolojisi" düzeyine yükseltebilecek epistemolojik zenginleşmeyi Türkiye okuruna sunmakta. Bu bakımdan, TürkiyeABD İlişkilerinin Politikası, uluslararası ilişkiler bölümü öğrencilerini alışılagelmiş varsayımsalgerçeklerin sıkıcı, köşeli ufuklarından kurtaracak geniş zaviyeli bir "ders kitabı" olduğu kadar, çağımız siyasetinin meydandaki muammaları "küresclleşme, ulus devlet, kapitalizmin ulusallaştırılması, bilginin evrenselliği vb." gibi slogan ve klişeye indirgenerek bulutlandınlan kavramlar üzerindeki pusları dağıtacak entelektüel bir rüzgâr da taşımakta. TürkiyeABD llısktlennın Politıkası, halihazırda sosyal bilimlerin tümü için epistemolojiye ilişkin Türkçe kaynakların en kapsamlı, kapsayıcı, güncel ve güvenilirlerinden biri, aslında yabancı dillerdc, en azından Ingilizce'de bilgi sosyoloiisini/felsefesini bu netlikte ve yeterlilikte derleyerek sunan kaynaklara ulaşabilmek kolay değil. Kitap, pozitivizmin geniş bir tanımı ve tutarlı bir eleştirisinin yanı sıra, Foucault'dan Wittgenstein'a, Gramsci'den Habernas'a kadar pozitivizmi reddeden filozofların düşünceleri ve bu fikirlerin dünya politikasına uygulanışlarını eleştirel bir perspektiften, didaktik kolaylık sağlayan akılcı bir plan çerçevesindc örgütleyerek sunmakta. Kitap, bütün sosyal bilim dalları için ciddi bir kaynak olabilmesini de buna borçlu. Dolayısıyla, dünya politikasındaki gelişmelerle veya TürkiyeAmerika ilişkileri ile özel olarak ilgilenmeyen ama "gerçeğin" toplumsal yaşamın süreçleri içinde nasıl kurgulandığını ve sonuçta ideolojik olarak söylemlerle nasıl tarif edildiğini merak edecek kadar düşünme kaynaklarını sorgulamayı seven aydınlar da, çalışmanın epistemolojiye/bilgi sosyolojisine ayrılan ve hayli geniş tutulan birinci bölümünden büyük ölçüde yararla nabilirler. Öğretim elemanları da, özellikle iiniversitelerde "yöntembilim" adı altında istatistiğe dayalı araştırma tekniklerini ezberlemekten algıları bulunan YÖK müfredatı kurbanlarına bu kitabı okutarak neden yoksun kaldıklarını gösterebilirler. Doç. Dr. Burcu Bostanoğlu, Amerika'nın global siyaset sahnesine bir güç olarak çıkmasını, "dünya politikası"nı devletlerin eylemlerini birbirinden kopuk, ilintisiz tarih dışı davranışların toplamı olarak ele alan donuk pozitivist kalıplar yerine, kapitalizmin evrensel etkileşimleri sonucu ortaya çıkan perspektiflerle incelemekte. Yazara göre, Uluslararası ilişkiler bilimi Amerika'nın dünya politikasındaki ağırlığına koşut olarak biçimlenen ve "tarihi nitelik taşıyan" bir bilgi biçimi, aynı zamanda da bir bilgi konusu. Soğuk Savaş rasyonalitesinde toplumsal "gerçek" karşıtlığa dayalı (lineardikotomik) bir düşünce tarzıyla algılanırken, kapitalizmin küreselliğe (globalite, küreselleşme yani globalizasyon dcğil) evrimi sürecinde farklı bilişsel üsluplarla karşılaştırılıp, oluşturulması yönünde bir ihtiyaç doğmakta. Sonuçta, daha çok yakın geçmişte pozitivizmin özgül bir yorumu olan "realizmin" metodolojik egemenliğinin tartışılamadığı Uluslararası llişkilerde şimdı Michel Foucault'un kurgularını uygulamaya çalışan postmodernist/poststrüktürealist yazarlardan, Frankfurt ükulu eleştiriciliğini, yerleştirmeye çalışan akademisyenlere kadar genişleyen bir epistemoloji tayfı, "yeni dünyanın" yeni rasyonalite kurgularıyla anlayabileceğini ortaya koymakta. Kuşkusuz bu bir "yeni uünya düzeni" övgüsü değil. Aksine tarihin bu dönemecinde yaşananların bütünselci (holonomik)diyalektik biliş üsluplarıyla kavramlaştırılabileceğinin, eleştirinin de bu perspektifle algı/yaşam kalıplannın aşılabilmesini kolaylaştıracağının farkında olmanın getirdiği bir iddia. Somut örnek isteniyorsa: Kitabın anahtar kavramlarından birini oluşturan hegemonya, pozitivizmin "dikotomik" çözümleme alışkanlıklarının sol cenahını simgeleyen "emperyalizm" teorisi çerçevesinde yorumlanan global ilişkilere yeni ve daha kapsayıcı yorum getiren bir anahtar sunmakta. Kitapta, hegemonya kavramı, günlük dildeki "egemenlik" belirten anlamının ötesinde, "belli bir hiyerarşide astlar ve üstler arasındaki iktidarın sadece zora ve güce değil, tüm tarafların rızalarına da bağlı olduğu, kurumsal ve ideolojik boyutları da kapsayan bütünsel bir ilişki biçimini" simgeler bir içerikle kullanılmakta. .. Bostanoğlu, dünya siyasetinde hegemonya kurgusunu TürkiyeABD ilişkilerindeki belirgin sivri noktalardan seçtiği üç örnek olaya uygulamakta: Kore Şavaşı, Kıbrıs Sorunu ve Körfez krizi. Örnek olayların çözümlenmesi, Türkiye'nin dış politikasının temeline ABD'nin hegemonik sistemi içinde yer almayıyerlestirdiğini göstermekte. Bunda da dış politikadaki "gerçek"lerini algılamak ve oluşturmak için kullandığı epistemolojinin, tehditlerin önüne geçme güdüsüne ağırlık verme eğiliminin rol oynadığını ortaya çıkarmakta. Bostanoğlu, kitabında bir yandan Türkiye'nin ABD hegemonyasını perspektifinde şekillenen dış politikasını, yapısını belirleyen felsefeler düzeyinde, ilişki lerdeki üç sivri nokta olarak seçtiği Kore Savaşı, Kıbrıs sorunu ve Körfez Krizi örnek olayları arka planında çözümlerken; bir yandan da hem pozitivizmin geniş bir tanımı ve tutarlı bir eleştirisini yaparak hem de dünya politikasının değişik epistemolojilerin görüş açılarından "yeni" yorumlarını değerlendirmekte. Bu yönüyle de kitap, sadece Türkiye'nin dış politikasını alışılmadık düşünsel dayanaklar kullanarak eleştiren bir incelemeden ibaret olmadığmı gösteriyor. TürkıyeABD Hiskilerinin Politikası, dünya politikasını sosyal bilim konusu olarak ele alan önemli bir çalışma olarak raflarda yerini aldı.B TürkiyeABD İlişkilerinin Politikası/ Burcu Bostanoğlu/ îmge Kitabevi Yayınları SAYFA 9 Tanju Okan'lı amlar Geniş blr tanım D Uç örnek olay Kitabı sadece iyi bir "Uluslararası îlişkiler" metni olmakla kalmayıp "sosyal bilim" için Türkçede önemli bir kaynak kılan özelliğiyse, disiplinin "klasik" sınırlarıyla da bağlı kalmaması. Bostanoğlu, geleneksel olarak toplumun ilgi alanı dışında cereyan eden uluslararası ilişkilerin belirli aktörlerle sınırlı dar bir çerçevede üretilen bilgisini ve bu bilgilerin toplanma/edinilme/oluşturulma/kullanılma süreçlerinin tümünü bizzat "bilginin bir konusu" olarak irdelemekte. Bir başka deyişle, bugüne kadar "doğru olmayabiîecekleri akla gelmeksizin doğru varsayılan" bilime ve bilimselliğe ilişkin temel önerme ve ideoloji/ön kabulleri tartışmaya açan görüşleri de yansıtmakta. Bu özelliğiyle TürkıyeABD tliskilertnin Politikası, konusuyla sınırlı olmamakla kalmayıp, o sınırları kendisiyle birlikte taşıyan bilimsel akımların dinamiğini Türkçe'ye getirmekte. Yani yaklaşık yarım asırlık 606 "Bllglnln blr konusu"