Katalog

mini işaret eden, diyaloğu ya da diyalogsuzluğu oluşturan harfler de oyunun adı, çevirmeni gibi bilgileri içeren tipografik bir düzlem oluşturur. Siyah ngürlerin yer aldığı zeminde (oyunun kanramanlan umutsuzdur) dümdiiz bir yeşil vardır. Oyun parkta geçer çünkü. Iletişimsizliği ifadc den iki figür, sanki bu sanatsal ürünü (yani oyunu) hem oynuyor, hem oyun hakkında konuşuyor, nem de oyunu duyuruyor gibidirler. Gören ve gösteren arasındaki iliski çok katmanlıdır, çok çeşitli okumalara açıktır bence ve bir arişe tüm bu çağnşımları sığdırabilmek tasarımcının başansıdır olsa olsa. Bu afiş 1999'da Zürih Müzesi'ne bağlı 'Plakatrum (Afiş Odası)'da sergilenmiştir. îkinci örneğimiz bir sanatsal etkinlikle ilgili kapak çalışması. 1995 yılında üretilen bu iş Tiyatro Dergisi nin 7. Uluslararası 'liyatro Festivali ni ağırlıkh olarak işlediği bir sayısı için tasarlanmış. Afişin tümünde bir fotoğraf çalışması yer alıyor. Kurgulanmış, özef olarak çekilmiş, konsept kurularak çalışılmış ve üretilmiş diyebiliriz. Birçok tiyatro topluluğunun etkinliklerinin sergilendiği festivali konu edinen bu çalışmada, 'tiyatro' başhk olarak düşünülmüş (yani kavram olarak) ve de tasarımcının tiyatro hakkında bilgisini, düşüncesini, yorumunu ya da yaygın kanlları paylaştığının işaretlerini taşıyor. Zeminde kullanılan, afişi oluşturan alanın hemen hemen tümünü kullanılan demek daha doğru sanırun, fotoğrahn kurgusu da hayli üginç. Olaukça çocuksu bir düşünceden ve eylemden kaynaklanan el işi bir ürün. Tiyatronun çocuksuluğunu, oyunluğunu ve diğer elemanlardan yararlandığını direkt işaret eden bir mask yer alıyor ana mekânda. Afişin ortasına yerlestirilmiş ve kâğıdı keserek oluşturulmuş yüz'ü işaret eden mask; kaş, göz, ajjhz, burun kesiklerle elde edilmiş ve kesüen parcalar koparılmayarak, üzerlerine ışık verilerek beUi bir derinlikle çeşidilik elde edilmiş. Farldı renkte ışıkfann ve gölgelerin sağladığı organik bütünlük tiyatronun diğer sanadarla olan ilişkisinı de imliyor. Tiyatronun asıl malzemesi insan yüzüylc kurulmaya başlanan konsept ışığı, rengi, hareketi, oyunu, çocuksuluğu içinde banndıran bir eyleme dönüştürerek 'tiyatro' kavramına ulaşıyor. mız işi sanat yapmaz. Bu işin, tasarımcının kafasında ikilem oluşturmaması gerekir, eğer oluşturuyor ise bu mesleği bırakmasında yarar var. Mesela ressam olmasını önerebilirim. Benim canım böyle istiyor, ben bunu böyle uygun gördüm, ben elmadan armut anlıyorum diyemezsiniz. Bizim işimizde elma elmadır, armut ise armut. Yorum herkez için aynı olmalıdır. Farklı anlamlar ve yorumlarla karşılaşıyor iseniz o iş iletişim tasanmı olamaz. • Bütün ijlerinizde muhalif bir baktş açtsma sahip olduğunuz ve ışlediğintz hemen her konuya yakUtştmmtzdabu tutumunuzu koruauğunuz görülüyor. Kilapta yer alan işlerinizin yamna düştüğjinüz notlar da bunu gösteriyor. Bunun sıkınttlart var mt? Savaş Çekiç tasarımlartm gerçekleştirirken kendısinden istenilenle yapmak istediği, oluşturmak istediği :ş açtsından çelişkiyapyor mu? Bu ülkede ve dünyada yaşananlara duyarsız kalmayan ve yaşamı iyi analiz edebilen her kişi doğal olarak muhalif olmak zorundadır. Dünyadaki her şey küçük bir azınlık için planlanmıştır. Sıstem iktidara hizmet eder.Dönüp kendime bakıyorum ve muhalif bir insan görüyorum. Sürekli sorgulayan ve bulduğum cevaplarla da yetinmeyen, rahatsız bir kişiliğe sahibim. Ben iktidann karşısında ayakta duran, ezilenden, sistem ve kapitalizm karşıtı olandan, çevreye doCUMHURİYET KİTAP SAYI 606 Oyun ve büyünün birleştiği sahne ışıklarına dek uzanan bir görsellik. Savaş Çekiç'in bu çalışması Tiyatro Festivali için yapılmış afiş çalışmalarının çoğundan dana anlamlı ve daha toparlayıcı bana kalırsa! Bir diğer afiş örneği Sel Yayıncılık için 1996'da tasarlanmıs 'Okuyorum; değişiyorum!' sloganıyla bilinen afiştir. Anşin merkezinde yer alan hurufattan oluşturulmuş insan figürü, (zemini ikiye bölünmüştür; siyah ve mavi) karanlıktan aydmlığa geçiyor gibidir. Afişin neredeyse tümüne yayılan figürün yarı bedeni siyah zemindedir ve sloganın 'Okuyorum' bölümü de bu zeminin devamındadır. Mavi bölümde yer alan bedenin ikin ci yansı ve 'değişiyorum' sözcüğü, okumanın bilinçlenmeyle eş değerfi bir eylem olduğunu gösterir. Dönüşüm ve değişim başlamıştır ve sürmektedir. Okuyan insanın değişimi, okumanın kitaptaki asal göstereni harfle sağlanmıştır bu çalışmada. Hareketsiz ama ikiye bölünmüş zemin üzerinde, yine ikiye bölünmüş insan figürü inanılmaz bir gerçeklikle hareket ediyor gibidir. Okuyarak değişen kişi, yerini ve duruşu da değiştiriyordur, nayatta olduğu gibi afişte Je! belli bir değişimin varlığından söz edilebilir. Yarattıklarıyla çağına tanıklık eden sanatçı kadar, tasanmcı da olayların ve ya şadığımız hayatın içinde. Birçok yaratıcı sanatçı gibi tasınmcılar da zaman zaman, uvgun zemin ve koşullar oluştuğunda bu tür çalışmalar yapıyorlar. Savaş Çekiç'in belli bir sanatsal disiplinin ürünü olmayan, ama kültürel ve sosyal yaşamımıza dair olaylar, durumlar ve Dunlara karşı koyuşlar üzerine ürettiği sosyal propaganda afişleri diyebileceğimiz önemfı çalışmaları var. 1998'de Sel Yayıncılık için üretilen bir dizi afişten biri olan 'Bomvoyage' başlık h afiş de bunlardan biri. Dairelerden Dünya üstündeki olaylara tepki göstermek ya da çeşitli durumlara karşı sanatçının duruşuyla da sağlanabilecek ğaya saygılı olandan yanayım. Bu muhalif kimliğimi ürettiğim tasanmlarda görebüirsıniz. Bu söylemlerimi söyleyebilecek tasanm talebi olmazsa bile ben bu talep varmışçasma işler tasarlıyorum ve benden istenilen bir tasarımm üzerine giydirmeye çalışıyorum. Bunun en güzel örneği bağıran adamlar" diye aalandırdığım afiş serileri. Bazen istenilen ile oluşturmak istediğim tasarım arasında çelişkiler oluyor. Müşterimi hedef kide konusunda uyararak, hedef kidenin beğeni ve etkilenme düzeyine göre tasarımlar üretiyonım. GenellÜde müsterilerimle bu konu üzerinde anlaşmazlıklar yaşıyoruz. Müşterilerim kenui beğeni ve algılama düzeylerini, iletişimin hedef kitlesiyle kanştınp kendi algılarında diretiyor, cörselleri kendisi belirliyor, talebini çok razla tarif ediyor. Bu durum bazen başansız sonuçlara neden olabileceği için bu tür iş taleplerini geri çeviriyorum. Birlikte uyum içinde çaLşabildiğim müşterimlerimle, tatmin olduğumuz başanlı işler üretebiliyoruz. Bazen hedef kidenin beğeni ve algılama düzeyi tasanm yapma, üretme, yaratma olgunuzu törpülüyor. Bu tehlikeli durumdan hemen sıyrılmak gerekiyor. Aksi takdirde tasarımı herkes tarafından beğenilmesi için hemen süslemeye başlıyorsunuz. Doğru ve güzel iş üretme kaygınız kayboluveriyor. Bu tuzağa düşmemeniz gerekir. Gerektiği mek), bu problemi kodlar sayesinde çok çabuk yenebilirsiniz. Bu kodlan yeniden kadar yaratı, gerektiği kadar görüntü, üretmek kendi mantığınızla yeniden gerektiği kadar laf, işte başanlı işin sırtasarlamak sizin tasanmcı olarak tarn. zınızı ve üslubunuzu oluşturur. "Gösteren Savas Çekiç!" kitabında bir araya getirdiğiniz tşlerinizde olsun diğer Öteki islerinizin yer aldtğı bir kitap yapıtlartmzda olsun yine belirgin birözel yapmayt du'sünüyor musunuz? YeniproHK göze çarptyor. Değisik biçimlerde gün jeîeriniz var mt? Size gelen iş isteklerimn lük yasantımıvn vazgeçilmezihaline eeldısında da çaltsmalartntz oluyor mu; varmis kımı nesnelen ve isaretleri kulsa onlart nastl deg'erlendirmeyi düsünülamyorsunuz ama onlart ele alıstmz var yorsunuz. olduklart halleriyle değıl. Onlart yeniden Evet tasarladığım amblemlerimi üretiyorve gösteriyorsunuz. Bu nesneleri içeren bir kitap ve hemen ardından kive isaretleri seçmenizın belli bir nedem tap ve kitap kapağı tasanmlarını içeren var mı? bir kitap olmak üzere toplam iki kitap daha çıkarmayı düşünüyorum ve çalış Dünyanın evrensel dili kodlardır. malarım sürüyor. Mutlaka okullarda Her insan bu kodlar sayesinde kaostan tasarladığım işler ile ilgili söyleşiler yapkurtulur ve yaşamını onlann uyanlanymayı planlıyorum. Hazırlayabilirsem la düzenler, sistemli hale sokar. Yaya sergilerde cerçekleştirmek istiyorum. geçidi dünyanın her yerinde aynı cizBütün bunlann hepsi ekonomiyle yani gilerle ifade edilir. Kuru kafa simgesi ner parayla ilgili, bu etkınlikleri yapabilmek yerde ölümü simgeler. Kurmak isiçin yaşam bütçemden artırabileceğim tediğiniz iletişim için bu kodlan kullanparaıar yetmiyor. Sponsorlar bulmam dığınız vakit bazen söze bile gerek kalgerekiyor. Tasanm işimin haricinde bir maz, zaman ve kavram kargaşasından yayınevimiz var. Kitaplar ve No adında tasarruf edersiniz. Başanlı tasanmcılann bir kültür sanat dergisi çıkanyoruz. Bir işlerini iyi analiz ettiğiniz vakit, kurmak de daha değişik olarak direct mailing istedikleri iletişim için bu kodlan kullanformatında mesleğimizi yeniden tanımmakla kalmayıp aynı zamanda bu tür layıcı makaleler içeren çeviri yazılann kodlarda ürettiklerini görürsünüz. Bu yer alacağı broşürler hazırlayıp bunları kodların önemi iletişim tasanmında meslektaşlarım ve tasarıma ifgi duyan kaçınılmazdır. Kurmak istediğiniz duyarlı kişilerle paylaşmak istiyorum. iletişimin zamanla ilgili ciddi bir probBuna yönelik bir hazırlığım var. • lemi vardır (dikkat çekmek ve tükettirSAYFA 5