Katalog

0 K U R L A RA "AkgünAkoval962 yıhnda, adı ve soyadı ile ayuklı olsun âiye, Akyazı'da doğdu. Çocukluk devrinde, ayı oynatıcısı nlmak isteai. Tefin işkence aleti olarak kuUanıldığını sonradan öğrendi. Haritalarda günlerce göçmen kuuarın gittiği yerleri aradı. Onîara yazdığı mektupları göndereceği adresleri bulamadı. Canı sıkıhnca, Gebze Lisesi'ni, Hacettepe Ünivcrsitesi Kimya Mühendidig'i Bölümü'nü ve htanhul Üniversitesi îşletme Iktisadt Enstttüsü'nü bitirdi. Diplomalannı duvara astı. llkpiri, 1984 yıhnda Müliyct Sanat Dergisi'nde yaytmlandı, Çok cinayet isledi elini şiire buladı. Okuyup da etkilendiği tüm sairleri ve sevdıği dizeîeri bir bir öldürdü. Kendi oldu. 1991'de'Sansürttürme ŞairAbüüü', 1992'de 'Pepetye', 1994'te 'Baba Bana Bağırma' adlı şiir kitaplanm yayımladı. tlk 'deneme yanılmayanılma deneme' kitabı olan 'Güzel AtlarÜlkesı'1996'da koşmaya başladı. Bir şiiri okuduğu zaman kendine hep 'Bu şair, bu şiirde ne demek istemektedir?' diye sordu. 'İmanlan seveceksiri sözünü benimsese de, bazen $u aralar sık sık hayvanlan imanlardan daha çok takdir etmektedir diye anlatıyor kendini, dört yeni kitabıyla tekrar okur karştstna çıkan Akgün Akova. Bol kitaplı günler!... TURHAN GÜNAY r Akdeniz Ünivcrsitesi, Arkcoloji Bölünıü vc Likya Araştırma Merkczi, Lykia kültürünü yansıtmak için, bölgenin adından esinlenerek Lykia süreli yayınlarmın ilkini 1994'de, ikincisini 1995'de yayımladılar. Her ikisi de büyük boy ve 150 sayfayı aşkın olan bu yıllıkların çıkmasında en büyük emek Likya Araştırma Merkezi'nin Müdürü Doç. Dr. Havva tşkan ile Arkeoloji Bölüm Başkanı Prot. Dr. Fahri Tşık'ındır. Bu ikili, yakın çalışma arkadaşlarının ve öğrencilcrinin katkılariyla Lykia'nın en önemli kentlcrinden olan Patara'yı kazıyorlar, onarıyorlar, koruyorlar. MUSA SEYİRCİ Lykialılarve Ukia Yıllıkları Akdeniz Üniversitesi'nden bir yıllık Patara. Zafer tak'ı. I (). 1200 ydlarında Yunanistan krallarıyla Anadolulu Troyalılar arasmda yıllar sürcn büyük bir savaş olmuştur. Bu savaşı Anadolulu ozan Homeros ÎO.VIII. yy'da destanlaştırır. llyada destanının onbir yerinde Lykia'dan ve Lykialılar'dan söz cdilir. Destanın ikinci bölümünde, Troya savaşlarında Lykialılar'ın Sarpedon'la, kusursuz Glaukos'un komuta ettigi bclirtilir (1). Bcşinci bölümde ise Lykialı Sarpedon'un TroyaJı tanrısal Hektor'a aşağıdaki dizelerde de görüleceği üzere güç verdiğini görüyoruz: "Sarpedon da tanrısal Hcktor'a iyice çıkıştı: Ncreyc gitti senin eski gücün? ürdusuz, yardımcısız koruyacaktın kenti hani, Kayınlannla, kardeşlerinle tek başına? Ama şimdi göremiyorum onlann hiçbiriııı, Sinmişlcr arslan karşısında köpekler gibi. Biz nasıl dövüşüyoruz, baksana bize, biz ki yardımcınızdan başka bir şey deği ğu kadar, ölülerine de saygıhdırlar. Bu nedenle benzersiz bir mezar mimarisi geliştirmişlerdir. Bugün Lykia toprağını gezdığimizş g y pğ gğ d salt bir açık hava müzesiyle karşılasınz, l bi k h üil kl de onlarca antik kent, yüzlerce: Lykia tipi' lahit ' mezar. Işte böylesi bir kültürün üzerinde kurulan Akdeniz Üniversitesi, Arkeoloji Bölümü ve Likya Araştırma Merkezi bu kültürü yansıtmak için, bölgenin adından esinlenerek Lykia süreli yayınlarınm ilkini 1994'de, ikincisini 1995'de çıkarmışlardır. Her ikisi de büyük boy ve 150 sayfayı aşkın olan bu yıllıldann çıkmasında en büyük emek Likya Araştırma Merkezi'nin Müdürü Doç. Dr. Havva Işkan ile Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fahri lşık'ındır. Bu ikili, yakın çalışma arkadaşlannın ve öörencilerinin katkılariyla Lykia'nın en önemli kentlerinden olan Patara'yı kazıyorlar, onanyorlar, koruyorlar. Giriş yazısını ünlü arkeoloğumuz Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal'ın yazdığı Birinci Yıllık'da, Prof. Dr. I anri Işık'ın, "Hitit'in Lukka ve Homeros'un Lykia Ulkesinde Pttae yazı ra adlı inceleme yazısı, F. Kolb'un, "Klasik Çağ Lykiası'nda Hellen Etkilcrinin Yoğunluğuna llişkin Yeni Kanıtlar" yazısı, bir başka Lykia kenti Limyra'nın Kazı Başkanı I. Borchhardt'ın "Barış ve Savaş Süresinde Kent'in Topik ve tkonografisinc tlişkin Literatür ve Sanatta Estetik Gözlem" adiı Limy ra'yı konu alan yazısı, Doç. Dr. Havva Yılmaz'ın (tşkan) Likya Lahitlerinin Tipoloojisini konu alan ilginç araştırması ve Prof. Dr. Seneer Şahin'in "Patara'da Bulunan Stadiasmus Provinciee Lyciae Hakkında Onrapor" yazısı yer almaktadır. S. Şahin'in bu yazısı üzerinde biraz durmak istiyorum. Prof. Dr. F. Işık'ın deyimiyle "Bclki Lykia tarihsel eografyasının yeniuen yazılmasına neden ola cak", bu benzersiz Yol Kılavuz Anıtı, 1994 yılının yazında Patara'da bulunmuştur. Podyum üzerinde dikdörtgen bir sütun şeklinde olan anıtın yazılı gövdcsi yaklaşık 5.5m, dar yüz ge nişliği 1.6()m., geniş yüz genişliği ise 2.35 m.diı. Anıt hakkında bira/ daha bilgilenmek için epigraf Prof. Dr. Seneer .Sahin'e kulak verelim."Vali Quintus Veranius'un göıev devrinde, Imparator C.Iaudius'un (İS. 41 54) emriyle dikilmiş ve Likya Eyaletinin bütün yollannı, yol güzergâhındaki kentleri ve bıınların birbirinden uzaklıklannı içeren bir "Yol Kılavuz Anıtı", yani bilimsel terimiyle "Stadias mııs Provinciae I yciae" olınalıydı. Böyle bir anıt Eskiçağ araştırma tarihindc ilk kez ortaya çıkmakta ve bütün bir bölgenin tarihı eofiralyasına ışık tutması bakımından fevkaladc önem taşırnaktaydı. Gerçi antik literatür aracılığı ile bir tür anıtların varlığı bilinmekte ve Itinerarium Antonini ya da Stadiasmus mari magni gibi bcnzeri bilgileri kapsayan seyahat kitaplan güni'ımüze kadar ulaşmıs bulunmaktadır. Fakat bunlar, değişik nitelikleri yanı sıra, he men hepsi geç imparatorluk devrinde kaleme alınmış olan yapıtlardır. 8msasyonel bir buhıntu Şu halde Patara anıtı yalnız iınik olmayıp, aynı zamanda kendi tarzında en eski epigrafik belge olma niteliği de taşımaktadır; bu ba kımdan, yalnız Anadolu dcğil, genel tarih araştırmacılığında da sansasyonel bir btıluntudur" (4). Aynca birinci yülıkda H.Blum'un, G. Işın'ın, T. Marksteiner'in, N. Çevik'in M. Zimmcrmann'ın, MyraAziz Nikolaos Kilisesi Kazısı Başkanı Prof. Dr. Y. ütüken'in, A. Konecny'in, Lykia'nın batıda sınır kenti olan Kaunos'un, Kazı Başkan Yardımcısı Prof. Dr. C. Işık'ın yazılan yer almaktadır: ikinci yıllıkta ise G. Neumann'ın, C. Marek'in, M. Rass'ın, N. Çevik'in, M. Küpper'in, S. Durugönül'ün, A. Diler'in, B. Varkıvanç'ın, H. Nieswand'ın, Ramazan Ozgan'ın, F. Işık'ın, H. tşkan'ın, P. Grofischmidt'in ve E.G. Thierer'in Lykia tarihi, coğrafyası ve kültürüyle ilgili yazılan yer almaktadır. I ler iki yıllık, arkeologlar, sanat tariheileri, cpicraflar, rehberler, Anadolu tarihi ve kültürüyle ilgilenenler için birer başucu kitabı niceliğindedir. • Dipnotlar. /. Homeros (Türkçt'ii A. Erhat A. KaJir) llyada, Ut. 1M4, 121 s. 2. Homeros, a.g.e. 169 s. i. GE. Bean, Eskiçağcla Lykia Bölgesı, U tanbul 1997,21 s. 4. Seneer Şahin, "Patara'da Bulunan Stadtasmus Provinciae Lyciae Hakkında Önrapor, Lykia 1994, Antalya 1995 114 ?., îlgilenenlere not: Akdeniz Ünivcrsitesi, l'cnEdebiyat Fakülüteti, Arkeoloji Bölümü, 07058 Kampüs/Antalya (Tel/Fax (242 227 90 41) adreu'rtdcn yıllıkları temın edebilırstntz Ben ta ıızaklardan gcldim yardıma, anaforlu Ksanthos'tan gcldim, uzak Lykia'dan Scvgiü kanmı, yavrumu kodum orada, yoksullann göz dikeceği bir sürü mal mülk kodum. Savaşa sürüyorum Lykialılan gcne de, kcndım de en öndeyim işte bak." (2) Yiğit Sarpedon'un iilkesi Lykia'nın sınırını Anadolu köylüsünün "Bin Bcy" dcdigi Cîeorge E. Bean şöyle çizer: "Lykia ana hatlanyla Köyceğiz'den (Mu^la'nın ilçesi) Antalya'ya çekilen bir çizginin güneyine ıızanan bölce olarak tanımlanabilir. Belli başlı dogaözellikleri açısından dikkate değer Jerecede simetriktir; en başta ve önde batıdaki Akdaö'ın iki büyük kolu, doğuda ise Bey Dağı (antik Solyma) ıızanır; her ikisinindcyükseklikleri 3000 metrenin üzerindedir. Akdağ'ın batısında Ksanthos Vadisi, vadinin ilerisinde Kücük Kragos ve Antikragos Sıradağları; Bey Dağı'nın dojğusıında Âlakır Vadisi ve onun da ötcsindeTahtalı Dağı'nın sıralarıyeralır (...). Bölgenin kuzey bölümü ise deniz seviyesinden 915m. yükseklikte olan, nispeten düz bir yayliidıı." (3) liz. Imttyaz Sahibl Berin Nadl <' Basan ve Yayan: Yeni Cün " Haber Alansı Basın ve Yayıncılık A 5 Cenel Yayın Yönetmeni: orhan Ertnç< cenel Yayın Koordinatöru: Hikmet Çetinkaya Yazıışleri Mudurleri: Ibrahim Yıldız; sorumiu Müdür Fikret llkiz Yayın Yönetmeni: Turhan Cunay Crafik Yönetmen: Dilek llkorur Reklam: Medya C CUMHUBİYET KİTAP BağımsaJık düşkünü Lykialriar Lykialıların dainıa faıklı bir yeri olduğunda l)irleşirler. Batı Akdeniz'in dağlık cografyasında dı^arıya kapalı olarak vaşayan bu nalk, ateşli bir özgürlük ve bagımsızlık diiş kiinü olmuşlar, yahancı istilasına tarihlerinin her dşamasında kadınıyla, erkeğiyle di renmişlei'dır Antik çağıla Yıınan dünyası birbirine sıırekli düşmanlık besleııen birbirin tleıı baginisı/ şehireyaktleri kıırarken, Lykialıların birlik ve leder(ısyon i^'güılüsü oıılaıı biı ulus lıaline getirmiştir. An.ıdohı'nıın btı sovlıı ulıısıı ba^ımsız yaşamaya tııtkun oldu SAYI 424 SAYFA 3