Katalog

Kapak konusunun devamı. rnmanmtz "Kayıp Hayaller Kitabı"nın çocuk 'Ben'anlattası, bır karabasana dönüşcn yaşamın ıçinden kıtaplara kaçar, "cümlelerin arasımla kaybolııp gıtnıek" (.v 226) istcr. Sız de "Gündoğan Edebtyat Dergist"nc verdiğıniz ya^cim öykünüzde, kcndinizden ve kasabalılardan "yazarak kaçmak" istediğinızden söz cdiyorsunuz. 'Yalnızlıklar'ıma katlanabilscydim, başka bir deyişle onları farklı şeylerle örtüp uyutabilseydim vc hayatın ağırlığını taşıyabilecck kadar güçlü olabilseydim gcnc yazar mıydım uiyc bazen kcndi kendime ben de soruyorum. "Gündoğan Edcbiyat Dergisi' ne verdiSim yaşam öykümde de belirttiğim gibi, ben yıllar öncc çevremdeki insanlardan vc kendimden kaçmak için yazmaya başladım. Sonra, yazıda kendimi buldum, kendimle karşılaştım. Bir sonraki yazıda bir başka kendimle, bir başka kendimle derken, yazmak hayatımın ta kendisine dönüştü. Aslında "Kayıp Hayaller Kitabf'ndaki Hasan, bir ölçüde benim arzumu dile getiriyor. Ben de tıpkı onun gibi, "cümlelerin arasında kaybolup gitmek" istiyorum. Belki de bu, hayattan kaçmak kadar, hayatı azımsayıp bir başka hayat daha istemenin de ifadesi. Ama, yazının derinliklerinde bir hayat... îç dünyası ile toplumsal yaşam arasındaki kopukluğu en köktenci biçımde yaşayan Kafka'yı anımsattı bu bana. "(Kalemi) elimden bırakır bırakmaz tam anlamıyla bır kekeme oluyor, doğru dürüst bir tümcc kurmakta zorlanıyorum. Dahası, kalemle temast kesılen elimi kalumu hangi konumda ve nasıl tutacağımı bile şaşırıyorum." Sizin özyaşam öykünüzde yer alan bu sözler sanki Ka/ka'nın ağzından çıkmış gibi. Gündelik yaşamında; 'çaltşkan memur', 'iyi arkadaş ya da 'incelikli kavalye' 'maske'leriyle oynadığı 'rol'lerinden sonra, koşarak evine gelip masastna oturan vc 'maske'lerıni çıkaran, daha sonra da 'yazarkcn' 'gerçek' yaşa<•" Hasan Ali Toptaş ve Kayıp Hayaller kitabı nüjüvcren anlatı kesitleriyle, mını yaşamaya başlayan Kafbırbırlerınin içinde eriyen inka gibi birı olduSunuzu düşüHılVMI .Ml ['>|>1. sanlarıyla, bircr 'öncü' metin nüyorum stzin. îkt ay öncc, siKAYI!' örneği. "Kayıp Hayaller Kitazınlc ilk yüzyüzc geldiSimizde I1AVAU.KK bı"nda 'öykii metni', "acaba uyanmtştı bu çağrışım bende KİTAJJI kim yazıyor beni?" diye konu Ozyasam öykümde yer şan vc canlı bir roman kışisi alan o sözler, hayatıma ilişKİn 1 gibi devinen bir 'varltk'a döküçücük bir ipucu... Ben nüşüyor. Üstkurmacanın dorugüçlü görünmenin görüntüğu bu. sünü bile üzerinde taşıyama Yazma serüvenimin başyacak kadar zayıf, ürkek ve langıcında nasıl anlatmam tedirgin bir insanım. Hiçbir Kayıp Hayaller zaman, hiçbir yerde huzur Kitabı/ IİÜMH Alı gcrcktiöinden çok neyi anlatmam, hangi sorunu ele albulamıyorum. Büyük salon Toptaş / Can mam gerektiöini düşiinüyorlar, büyük masalar, kalabalık Yayınlan / 214 s dum. Tlk kitabım "Bir Gülülar ve yaptıkları her şeyden şün Kimliği"nde, bu oldukça açıktır. emin gözüküp de çevrelerine güçlülük Ama ondan sonraki hikâyelerimi ve roduygusu saçan insanlar görünce ürkümanlarımı yazarken, benim için önemli yorum. Bana hep gülünç gelen, oldukolan biçim ve kurgu oldu. "Kayıp Haça tatsız, sıkıcı bir memuriyet hayatım yaller Kjtabı"nda işaret ettiğiniz nokta, var. Bu hayatın her anında, dcdiğiniz bir ölçüde benim roman anlayışımı da gibi, maskelerin arasında soluk alıp veortaya koyuyor. () bölümde Kevser, riyorum. Ama, gece saat 24'ten sonra "binîerce nikâye tadında gözüken, belkalkıp Hasan Ali Toptaş oluyor ve saleklerden silinmiş tek bir hikâye"ye baha dek, yaklaşık ycdi saat çalışıyodönüşür. "Kayıp Hayaller Kitabı"nın rum. Sonra da, bütün gün, geceki lcenmetni, benim şimdiye dek okuduğum dimin hasretini çekiyor, ondan uzak metinlerin ve metinleri yazanların okukalmanın yalnızlığını yaşıyorum. duğu öteki metinlerin doğurduğu bir İlk öykülerıniz daha çok 'konu'nun başka metin olduguna ve bir yerde önetnli olduğu metinler. Ama daha ilk Kevser'de "binîerce hikâye tadında gööykii kitabıntz "Bır Gülüşün Ktmlizüken, belleklerden silinmiş bir hikâîi"nde bile 'biçim' arayışıntn ızleri beye'ye dönüştüğüne göre; artık aynı zalirgin: Çağctl anlatının üstkurmaca ögemanda, "Kayıp Hayaller Kitabı 'ndaki si ya da birbırinin içine geçen anîatı metnin adı da 'Kevser'dir. Başka bir du'zlemleriyle öyküleriniz, romanlarıdeyişle, roman kişisi, roman metninin ntzdaki modern kurgu ögelerinin öncü eğilimlerini içeriyor. Romanlartmz; ay kendisidir. Hatta bir adım daha atıp, orada Hasan'ın anlatıcı olduğunu ve nalartn içinden süzülerek başka yaşam düzlemlerine geçen kişileriyle, gerçekçt onun da "ağır ağır Kevser kıvamında kıvranıp duran bu hikâyenin ta kendibetımlemeleraen fantastık öykülere dö Yazıya sığınmış eski bir cocuk u Hasan AN Toptas ve yıldız Ecevlt sövleşl sırasında. YFA 4 sine dönüştüğü"nü düşünürsek, aynı zamanda anlatıcı da metnin kendisidir. Bu yüzdcn, o noktada metin, canlı bir roman kişisi gibi "acaba kim yazıyor beni?" diye dile gclip kendi kendıni sorgulamaya başlar. Romanlarınızın beni en çok etkıleyen yönii 'dil'i oldu. Siz, roman yazan bir şairsiniz daha çok. Metinlerin çoğu yerinde, imge/simge/benzctmc/yansıtma ve yinelemclcrle oluşturulmuj bir şiir dili egemen, duygu/hulus/cprı/zekâ yüklii artıstik imgelerle ıç dünyayı plastık düzlemc taşıyor, onu görselleştiriyor bu dil. Benim dil işçiliğim oldukça ağır ve çileli. Sözgelimi, "Kayıp Hayaller KitabV'ndaki 'ben'Ier, 've'ler, 'deda'lar, 'ya'lar, 'ki'ler ve 'sonra'lar hem anlatı ritminin ayar vidaları, hem de anlatıdaki genel müziöin notaları olarak kullanılmıştır. Oradaki her 'ben' sözcüğü, ya cümlenin anlamsal yapısına katkıda bulunıır, ya anlatının hızını artırır, ya da çevresindeki hcrhangi bir sesin (diyelim komşu cümlcdeki bir ken'in, bir den'in) yankısını oluşturur. Ayrıca aynı romanda hem cümlenin ilerisine, hem de gerisine doğru işleyen birçok sözcük vardır. Ben çalışırken, bu tür ayrıntıları da hesaba katıyor ve ortaya çıkan dili görünce keyif duyuyorum. Ayrıca, şiiri seviyorum. îyi bir şiir okuruyum. Hatta kendimi tutamayıp bazen 'kendim için' şiir yazmaya çalıştığım da oluyor. Bu roman yazan şair 'öykülemeyi' de çok seviyor. Kimı yerde Türk anlatı geleneg'ınin deatanlarını, masallarını çağrijtıran bir dılle öykü'lüyorsunuz. 'Derken' diye başlaytp, öykünün biiyüsüne kendimzi kaptırarak 'keyifle' anlatıyorsunuz. Ama bu destan/masal diliyle dokunmuş anlatı kesitleri bırden 'belki'lerle, çağ gerçeğinin belirsizli&ine bürünüveriyor. Kimi yerde de bır 'olasılık'tan bir başka olasılığa atlayarak buram buram Anadolu kokan öyküyü çağal romantn biçim teknikleriyle yoğuruveriyorsunuz. Geleneksel Türk anlatı diliyle, çağcıl roman özelliklerinı bır araya getırmeyc çalışıyorsunuz sanki. . Bunu yapmaya çalışıyorum, evet. Anlatı geleneğimizin bazı ögelcrini yer yer kullanmaya, kendi dilimi olııştururken masallarla, destanlarla beslenen yanımdan da yararlanıyorum. Bir anlamda masalsı/destansı anlatımı, çağdaş romanın boyutlarına taşımaya çalışıyorum. Çog'u zaman tmge metafar agırlıklı bır anlatım ve karmafik bir kurgu kullanan çajScıl romancı, yarattıg'ı 'örtük' melinlerle 'anlam'ı kesinleştirmekterı kaçınır; 'anlam'ı üretmeyi okurundan bekler. • Bunu, en yoğun şekliyle "Kayıp Hayaller Kitabı"nda yapmaya calıştım. Oradaki hikâyeler ortafığa saçılıvermiş gibi dururlar. Toplanmayı, anlamlandırılmayı ve kurgufanmayı beklerler. Onları birbirine ckleyecek ilmeklerse, kendi hikâyclerinin içinde savrulan bazı yüzer/gezer eşyalarla seslerdir. Okur, çizmelerden çıkan 'gırç gırç' seslerinin peşine düşerse kendincc bir hikâye oluşturacaktır örneğin, keklik kafesinin peşine düşerse bir başka, ikide bir anılan dcfterin peşine düşerse bir başka... Bazen de, bir insanın fıikâyesi ve kendisi, bir insanın hikâyesine ekler kendini. Cclil'in donu, ta romanın başından beri ağarır durur. Celil değil de a^aran donu koşar gclir sanki. Yazarın ısrarla o donun ağartısından söz etmesi de anlaşılmaz. Ama bu don, ağara ağara kendi nikâyesine, sonra da kcndi hikâyesinin sona erdiği noktada başlayacak olan öteki hikâyeye doğrıı koşmaktadır. Derken olan olur ve "donun agartısı hayalle gerçek arasında" asılır kalır. Celil'in varlıgı oradan yansır. Sonra yansıya yansıya genişler bu C MHURİYET KİTAP SAYI 342