Katalog

Kapak konusunun devamı. lırtınalı günlerimin. Bilinç okulu diye adlanclırdığım Ozanca'lı, Hakimiyet Sanat'lı dönemlerimin en büyük arkadaşı Mchmet Çağlıkasap. Vc hemen arclındaıı gelen ikinci güzel insan, Dr. Sadııllah Kutlucr vc onların unutulnıaz dostlukları, yüreklendirme çabaları. 1978 yılına gelinmişti nihayet. Yaş 26 ve ilk kitap: Geçti llkyaz Denemesi. Arka kapağında "ben şiire başlarken" adını taşıyan şiirle birlikte, "koklanmayan gül üşür" ve "hıncın ııcu gül" gibi iki bölümden oluşan bir ilk kitap. Başta Behçet Necatigil'in "bu şairimiz bundan sonra da adını ıınutturmayacağa bcnziyor" yollu attığı zar olmak üzere, iriliuhıklı yirmiye yakın yazıya muhatap olan bir ilk kitaptı "Geçti llkyaz Denemcsi". Insan hizaistikametine kendi kuşağının şairleriylc bakabiliyor daha çok. () sıralarda Veyscl Çolak'ın "Tcrin Yaktığı Bir Yaradan', Seyyit Nczir'in "Biitiin Yarmlarda", Hüscyin Yurttaş'ın "Uzun Yollar Yolcusu", Mehmet Taner'in "Sunak" adlı kitanlan çıkmıştı. Ahmet Telli "Yangm Yıılan"nı oluşturacak şiirlermi yayımhyor. Barış Pir hasan, Erdal Alova, Erol Çankaya dikkati çeken şairler arasında yer ahyorlaıdı. Yaşar Miıaç ve Ahmet Erhan yenı yeni görünüyorlardı dergilcrde. Meınet Fuat'ın Ycnı Dergı'sini kaçırmış, son istasyonda yakaladığım Türkiye Yazılan, Olıışum, Dönemeç, Türk Dili, Yusurçuk gıbi trenlcre binmeyi başarıni'jiım Behçet Nccatigil'i, Ziya ()snuın Saba'yı, Necıp I'a/ıl Kısakürek'i, Calıit Kulebi'yi, Gülten Akın'ı, C,ey hun Atııf Kansu'yu, Relik Durbaş'ı .seviyor, Asaf Halct Çelebj'yi anlamaya çalışıyordum. Yola çıktığımda azığımda bunlar, yüreğimde şiire ilişkın büyıik unuıtlar vardı anlayacagınız. "Koklaıımayan gül üîjür" diyc (jıkınıştıın yola, hı\ imgoyi parola cdinmiştim daha baijlangıçta. Ama gülumün bugiiıı <.>ldugıı katlar üijüdtiğü söyleni'mczdi. ilk kıtabıııız yayımlanalı 17, tkıttcıu okurla bulusalt 15 yıl olmu<j. Btınca zaman sonra kitaplarımzut veııi ka\tnıları (I) \ızdc ne gıbi Jnygıılar uyündırdı? ilk basınılarla kar$ıla$lınldı$,ında bir tck \f'izciiğjtın bilc dcvıstırtln/cdiîlıııı garriyoruz Oylc ıiııldşılıyor kı o giin yazdikhmnıza bugiııı dc sahıp çıluyonıınuz. Ne dcr\t»ızı' Ben olanaksızlıklar içinde büyüdüın, bu nedenle malımın kıymctini bilirim. Şaka bir yana, 25 yıldır edebıyatın icinde bulunan bir adaın olarak bugiin bulunduğum ycrden baktıgımda o donemlcrimi, o günkii duruşumugörmek, gösternıek istediğinıi söyleyebilirim. Bir tek sözcüğü bilc değiştirmediğim bugünkü yerimden kuşkıı duymadığımla açıklanabilirse de, ben, g elişim sürccinin göstergelerini şairin k endi eliylc yok etmesini yanlış bulurum. Bugünkü yerim ancak o günkünden bakılarak göıülebilir. Kendi ayak izlerinıi kendi ellerimle silmek istcmcdim. Kimi şairler ilk kitaplannı yok sayarlar, kimi tümünden, kimi en azındaıı rahatsızlık duyaılar. Ben her anlamda sahip çıkılacak kıvamda ilk kitaplar yayımlamış biri olarak görüyorum kendimi. Varsa (ki vardır) kimi eksiklikleıimin, yunlışlarımın ancak o giine ilişkin olarak algılanabilecegi üstiinde durduğumdan eskilerle yeniden göriinmeklen çekinmedim, korkmadım. Bilindiği gibi gol ancak başlama vLirıı^unılan s>onra atılır, anlabilirse. Bu anlamda benim o günlerde şiire (yaşama) bakışımı, dil beğenimi, arayışlanmı, politik/poetik tercihlerimi göstermesi açısından bugiin daha önemli görünüyorlar ilk kitaplarım. '*" "Avcı izini süren ceylanın macerası Abdülkadir Budak'la şiiri üzerine Şimdi Yaz / Abdıdkadır Bııdak / '' >,;!,"•/. >• Yanlıs Anka Des>tam/ Abdülkadir Budak /EraYayınalıkJ4S s: İmzası Gül/ Abdul Sevdanın Son Kerem'i kadır Budak / Era Abdıdkadır Budak / Yayınalık./4H y Aday Kitaplar/112s geçti ilk/az denemesi ıMIHidır M ı t Geçti tlk Yaz Denemesi / Abdülkadir Budak / Hakıııııyct / SO s Gömleğim Leyla Desenli/ Abdülkadir Budak / Aday KıhıpLır / 72 s Geçti tlk Yaz Bir Gül Çocuk/ Denemesi Şimdi Yaz/ Abdülkadir Budak / Abdıdkadır Budıik / Can Yayınları/ 80 s. Era Yavınalık / 1V) \ sorunsalımı. Ev ile sokak arasında kalmış bir şiirde yazdığım. Behçet Necatigil'i seven, toplumsal olana asla ilgisiz kalamayan bir çıkışım vardı. Benimle başlayanların aularını anarak somutlayacak olursam; Ahmet Telli ile fzzet Yaşar'ın, Erol Çankaya ile Mehmet Taner'in, Seyyit Nezir ile Barış Pirhasan'ın bireşimi sayılabilecek bir şair duruşu, şiir yazma tarzıydı seçtiğim. Kişiliğin oluşmamasından çok, ner iki yönsemenin en iyi yerlcrini özümsemekle açıklanabilirdi bu tutumum, konumum. Denge şiiri değildi vazdığım clbct. toplumcu özü ipeğe dokunur gibi sunabilmekti. Daha çok bunun çabasıytlı. Ozdcn hareketle şiir yazdığım, yazdıklarımın yaşamla örtüşmesini dilediğim, kendimi kayıtsızkaygısız göremediğim için olsa gerek toplumcu şair arkadaşlara yakın buluyordum. "Dönemin acılarından kaynaklanan şiirlcr" yazdığım önc siirüldii haklı olarak. Dostum, şair Adnan O z e r ' e , Le îjunları da ekleyebilirim sanıyorum: Dediğim gibi dönemin ortak şiir anlayışından olabildigince uzak durmaya özen gösteren, bugün görünür kıldı^ım kimi temel izleklerimin ilk işarctlerini veren, arayış. yoklayış yıllarımın iki adıdır. "Geçti llkyaz Denemesi" ve "îjimdi Yaz. Ozellikle iki yıl sonra çıkan ikinci kitabım Şimdi Yaz'ın Yücel Kayıran'ın saptadıgı gibi "bir kaygıyı meıkez alan şiirler"clfii oluşması,(2) Leyla'yı, gül'ü sorgulamaya başlaması, geleneksel olanı çagdaşlıgın süzgecinılcn geçirerek venideıı üretiyor olnıası ile buradan baktığımda lıiç de lena görünmüyor bana. F.vct, hayattan alacaklı kalmı^, zarif bir biçimde yenilmiş, "yangın yılları" ku^ağından geliyorılum ama daha o zamanlar İkinci Ycni'nin teknik olanaklarından yararlanarak toplumsal kaygıları yazmak, imge citoplıımcu denilebilecek bir sjirlc varolmak istiyordum. Otekilere oranla (toplumcu ijairler kanadına oranla elbette) daha imalı veriyordum derdimi, vent'e tcşekkür borçluyum, Büyük bir vefa örneği vererek bunca yıl aradan sonra bu kitaplarımı yeniden yayımlama cesaretini gösterebildiler. Bende uyandırdığı duygııya gelince: Yeni bir kitap gibi algıhyorum yeni basımı. Bu kitaplarım taşnıda (Kayseri) yayımlannııştı ve o günün ko^ullarında yeterincc dağıtılamamıs,, okurla buluijamamıştı bir bakıma. 1970'li yıllardan, o dönemin duyarlılıklanndan, sosyo/polıtik ortamından esintiler taşıması itibariyle de merakla okunabilecekleri bir yerde duruyorlar sanki. Yeni sayılmasını dilediğim iki eski merhaba gibi. Ba}l(iıif>ıçlcin bcri özdcj tzlcklen ı)ledığtnız, bcnzcr tcmalan yazdıpnız ilcrt uirülüyor. 40 böliimlük uzun bir şurdvıı olu^an, dogrudcin kendi $ıır scrüveninızı verdığınız "Yanlış Anka Deslaııı" adlı kıtabınıza ılişktn konu^manızda "maskc kullanmanidk tyı bir şiır yazmak kadar öncmlıydi benim için" diyordunnz. Btınu biraz dear nııuınz'' E v e t , Y a n l ı ş A n k a D e s t a n ı (3) a d l ı kitabım, Türk şiirinde benzeri çok a/ bulunan bir yöntemle yazılmış bir kitaptı. Kendi şiirimden fire vermemeve özen göstererek kendi şiir tarihimi gözden geçirıligim uzun bir ijiirden oluşuyoıdu. Düpedüz otobiyograiik bir çalıijmaydı, nereden baslayıp nereye geldiğimi, hangi yollardan geçtiğimi, (hangi yağmurlarda ıslanıp hangi güneşlerde kurtıduğumu görmek/göv termek çabasıydı. Orneğine az rasrlanır bir kitaptı ama nedendir bilinmez (biriki yazının dı^ında) yeterince durulmadı ustunde, şairının ılerdi anla^ılamadı sonuçta SözkoıuiMi konu^ma tla, kisilığime kavıplar nahasına sahip çıkmak anlamına gelebılecek almııladı gınız o sözü ettim. ^air günün isterleıi ne göre hareket eden, moda egilimlere kapılan, okur avına çıkarken avlanan adam değildir. Şiirin dallardan çok govtleden çıktığını, değısim yerine gelı^im esasını kavrayan adanulır, tutaılı bir kişiliktir. Onıın için maskesiz dolasınak i\i Mİrle dola^mak kadar önem lidir. Sizın benzer tcmalan yeniden yejıiden işlemek diyc adlandırdığınız s,ey, benim icin sahiciliğin, kendintlenliğın öteki anlamıdır. Düşler dergisinde yer alan kapsamlı söyleşidc (4) tartıştım şiir yazmakşair olmak larklıhğını. Ben şairligi yalnızca giizel şiirler yazmaya indirgemeyen, onun ötesinde anlamlandıran bir görüşe sahibim. Şiirler yaz.an adamla şairi birbirine kanijtırmamak gerekir diyorum. Bu şair, bu nesneye böyle bakar, böyle algılar, bciyle yansıtır deriz; kendi imge sistcmini oluşturmuştur deriz, sonraki yazdıgı öncekini inkâr etmiyor, aşıyor deriz. Şair bir kişiliktir, kişilikler toplamı degil. "Bir iklim yaratabilmiştir" şair, yenilikler adına kopuşu istememiş, ışıgın etrafındaki pcrvanc örneği kendi kişiliğine, içtenliğine, edasına, duruşuna sanip çıkmayı önemsemiştir. Kimi kendinc özgü imgclcrle, izleklerle açıklanabilir bir kıvama gelmiştir. "Bir usta, bir dünya" deriz ya, işte öyle bir şeydir şair. "Silinmez bir marka oluşturmak", kimi izleklerin/imgelerin patentini ele geçirmek önemlidır onun için. Bu ve buna benzer kaygıları sonuna katlar taşıyan adamlann arasından çıkıyor şair ler, giizel şiir yazmakla yetinenlerin arasından değil. "Düşcrkeıı ellerimden tııtmu^sa surlerım/ Dizlerinıde ntçın yard var pekı?" diyc soruyordıınıız bu \iırwizdc. Bı/ dı zclerın bcndckı çag~rı$ıi)ilarwı \aklı tutarak soruyorıım $ırr uzc neler gclınlı, ııcler gotürdü \ızdcn J Tanı ayırdına varabilmiş deöilim ama şiirin götürdükleri getirdiklerinden tazla gibi görünüyor bana. Acının öteki atlı oldum sayesinde. Kıışkuların, tedirginliğin, uyumsuzkıkların odağı oldum. Yama tutmayan yırtık oldu yüCUMHURİYET KİTAP SAYI 329 SAYFA 4