Katalog

K İ T A P O l K c .l^lfJKİ 1 t.t Ö D Ü L L Ü B U L M A C A İLKB» MUMCUOĞLU Kafkaslar üzerine iki kitap ve... uı 1 1 laı ı \ (.ı ık n 1 so/Liıklı rı lıul ma>a ^.ılı^aı vc hct bıı haılı bır yalay Ç,I/J;I ıı/cıı n t g c l c c c k bı ymck* y<ı/ın Sonıa ^ı/gıkı ın aldaımdakı sayı Kuzey Kafkasya ve çeşitli sorunları Tarihi adlı kıtaptıı Ulkemızın çcsıtlt bolgeleımde ycrlc^mı^ Çcrkcslcr bulunduğu bılmmektedıt Yazaıların bclırttıgınc gotc, Çcıkcslcr Kuzev Kafkasyalılaı'dır ve ycılı (otoktcn) halktıı Saımatlaı lla/aılat Pcrslcr, Moğollar vc Osmaniılaıla Ruslaıın saldırılaıına uğıamı^lardır (scıkcs soykırı mı ıse cn son olav olaıak gorulnıckiedır. Onso/de belırtıldığınc gorc, "Çeıkes surgunu ve sovkııımı, o/cllıklc vc onceMUZAFFER UYGUNER lıklc Rus Çarlığı ve Osmanlı lmparatoı luğıı ıle Ingıltcrt ve 1 ransa'nın oıtak gu nalııdıı ^cıkcs sovkııımı bu buvuk ul afkas ulkelerı olaıak hılıncn top kclcıın, bıı buvuk uluslaım unlıı vc bıı luluklaı dcgıjjik goıuntıılcı verse yuk sanatcılaıının, ya/aı l.ıımın, o/anla dc soıunlaıının bııbııınc bcn/eı, ıının, bılınıadamlaımın go/lcıı onunde \akın okkıgu bılınmcktcdıı Ulkenıı/c va^anmi'jtıı" Kitap aıijiv bclgckııne gclnıış Ku/c\ Kafkas\alılaı m dutumlaıı dayanılaıak vapılan bılımscl bıı vakla^ıkar^ısında du^unııısck bıı topluluklarm mı oıtava kovnıaktadıı Ya/aılaıı savısı/ vurtlaıını ncdcn bııakıp goı,cttıklcıı ak lımı/a gclmektedır Nedlı soıunlaı •> (^)n dıpnot)aıı ık g e u c k k t ı n belgclcıını gosteımcktedıı Saklı bulunan bclgclc ce, Ku/cy Kafkasya'da ya^avan topkımıın ycıaldığı aı^ıvlctm ıııceluiıcleıe acıl laı konusunda bılgınıı/ olnıalıdıı Bu ması soncu olaıak belgelcı gostcrılnıı^ konucla tam bıı bılgıvc sahıp mı\ı/'< Ben tır u/un olan gııış vazısında da ba/ı s.ılubım dıvenıcııı, kcndım ıçın, ama, gc noktalara değtnılnııijti! Bu aıada, \apı ncldc dc bılgınıı/ olmadıgını sovlcvcbılı lan i!}kcncclcıı "lsmaıl Bcv" adlı ^ıııındc ıım ijovlcte bclııten ve bu ı^kcntcleıc kaıiji ()/dcınu ()/ba\ m Dunden Bugiıne olan Yuııy Lcrnıontov gıbı kı^ılcı de va Ku/ey Kafkasya adlı kıtabını okuıkcıı ^amıijtır o /amanlaı "Köyler yanıyor, ııc kadaı bılgısı/ oklugıımu/u dalıa ıvı imdada gelen yok/ yuvalara dalan yırtıanladım Kıtapia bu bolgcnm smıılaıı cılar sünguyle/ yaşlı, çocuk demeden çı/ılmcktc vc cogralvası konusunda bılkatlediyorlar/ /avallı kızları ve anneleveıılmcktcdır Bovlcce, so/konusu ri/ kanlı elleriyle kirletiyorlar". Lcı bolgenın ncrcsı oldu^u oğıenılmcktedıı nıontov bıı geıçeğı tok gu/d beln tiTits Ltnık coğrava <\<\ burada verılmüjtıı (.)/. tır, ama, bu geıcck bııgun dc ulkcmı/dc bav bu bılgılcn veıdıkten scınra Kafkasve Bosna'da vok mudur' va Çaılık Rusvası Osmanlı tlı^kılcrı u/eıınde dunnıi!} vc avnntılı olarak bılgılcr Çepkes Soykırımı sunnııujtut Bu ılışkılcı bıı zaman gclmı^ Kıtapta Adığclcrın sıyasal taııhı, soskı goç olgusuna yol açmıijtıı Bııçok aıle, yoekonomık ılışkılcrı clc alınmı^tır Ça vuıtlarını bırakaıak çes,ıtlı ulkclcre bu rızmın askeıı vc somıırgccı polıtıkalı ve arada ulkeını/e goçmuijtıır Rusların bu yontemlerı konusu ıse belgelcr ve ayrınbolgcvı ıstılası vc bundan sonıakı yone tılar ıle ortaya kanulmustur Kıtapta, tım gerçeklcrı dc clc alınmı^tır 1860 mucadele bayıagını ılk olaıak Khaber1917 donemı \c 1917 devrımlerı olgııla devler'ın kaldııdıgı bclııtılmı^ ve bu saıının buralardakı etkılerı u/erındc de va^ımın uzerınde duıulmu^tur Bu aıadurıılmuştıır da, Kuban otesı Adığclcıı'nın bağıınsı/ Aynntılı görüntüler Iık sava^ımı da oıtava konulmııstur Bu bağımsı/lık sava^ımı çok genı^ olaıak ı^ Ozbay, kıtabııul ı bu bolgcdc ya^a lcnnıı^tıı Rusva Kafkasva Sava^ı'nın so vanlaıın bugunku duıumlaıına da a>ıı nunda Adıgeleı'm sovkırımının nasıl vaavıı ve eldekı bılgılcı ıijigında ver ver pıldığını da oğrenıyoru/ Bu konuya da ını^tır kıtabında Bu bolgcdckı ozcık genıç vcr vcrcn ya/arlar sonrakı yıllaı cumhurıyetlerın cografyası, taıım vc tııdakı hareketleıı dc ırdclemışlerdıı ıızmı, sanayı, dı^er ekonoımk durumlaıı, dıl ve cdebıvatlan ele alınnıı^tır Bu Kıtabın sonuç bolumundc goelcrın cumhurıyetlerın dnğuşıı ve gelıijmelerı sonutlarına, ulkemızdc Çcıkeslcr'ın dc kıtapta belııtılmı^tır Dıl vc edebıyat ya^adığı bolgcleıe de dcğınıliTiı^tır Ul konulaıını okuıken bııçok o/anın ve vakcmı/dc Karadenız kıvılatı ık Oıta ve zarın bu bolgeden dc çıktıgını anlıyoKu/cv Batı bolgeletındı.kı vcıleşımleı ıuz Ozbay, Abha?va Cumhurıyetı, gosterılnıib, Suııve ıle Uıdun'dekı ver Krasnodaı Lvalctı Aldığcy C.umhurıye leijimlcrc cle veı vctılmı^tıt tı Kıvı Bovu !japsıgh Bolgesı, KaraçayÇerkes Soykırımı adlı bu kitap, ba/ı ( t cıkcs ( uınhuııvetı, Khaocıdcv Balkar ulusların kcndılcrınden olmayanlaıa Cumhunvetı, Kuzev vc Guncy Osctya karsı olumsu/ davıanı^laıınm nasıl geı Cumhurıvetlerı, Çcçcnıstan Clumhurıyctekleijtırıldığını, onlarm nasıl yokedıl tı, Dağıstan dımhurıyetı ıçın ayrı bo mek ıstendığını ve goce /orlandıgını lunılcrdc gcıckcn bılgılerı vermı^tır Bu gosteren bır belgescldıı, bclgcleıc aıada, o ulkelerın tanhçesı, ulkenın dcdayanan bır gostergedır Bugun dc bu gı^ık halklaıı da clc aiınıp dcğerlendırıl durumıın varolması, ınsanların ncden ıni!;tır Dıller ve halklaı mozayığım de bu yollaıa basjvurduğunu, nıcın kardc^ boylcce avnntılı olarak oğrcnmı^ bıılıı çc ya^ama yolıınu setmedıklennı dııijun nuyoru/ duruyoı Bıı soykıı ıının aynası dıyc (^)/bay, Kafkas bolgesının çeşıtlı go bıleceğım bu kitap bıı ıbrel tablosuduı runtulcrını boylecc olabıldığıncc ayrıntıda • lı olarak clc alıp dcgerlendıımı^tır Kıta ba cklcncn haııta da bı/c bolgenın go 1. Dünden Bugüne Ku/cy Kafkasya/ runuısunu veımcktcdıı Ayııca cklcncn Ozdııııır Ozhav/ IHIIUHH/ KaJ Dcı rcnklı totograflaıla da uygaılık duıumııYayını/ Ankara /V9 5/ 220 \ nıı gormui; oluvoıu/ 2. Çerkes Soykırımı/ Alı Ka\ı/wor U/crınde duıınak ıstedığım ıkıncı ki\lasan Kasun/oı / lıuelenıe/ Kaf Dtr tap Alı Kasumov 1 lasan Kasumov tara Yayını/ Anara 1W5/ İ10 s hndan ya/ılan Çerkes SoykırımıÇer(tsteme Adrcsı Kal Der Cıencl Meı keslerin XIX. Yü/yıl Kurtuluş Savaşı kczı, Bcştcpc Ankara) 1 ıı ı j ' o ı c bu l ı a ı I k 11 İ M i l m a s t a ı l . ı k ı ıvııı ıvılı krllLİL K i k t II 111 (Kaıa k l u k ı ıkı !>o/ı ıık M a s ı n ı g o s t c r u Bır satı n n snnuiKİd kara k a u v o k s t hıı s o / t ı i ) , u n ılıı ıkı s.Uırın baş,ına ^te ,, / a Kafkaslarda son yıllarda yaşanan olaylar, ülkemizde de ilgiylc izlcniyor. Bu konudaki yayınlar ise bir hayli fazla. Muzaffcr Uyguner bu kitaplardan ikisini tanıtıyor bizlere. ADI, SOYADI marı, b u l ı n a c a ADRESI d ikı so/ı ııkk r ık ıı \ u u l.ıi) ıı ak tanınılann kaışi larındakı so/tuklcıı bıılabılıısını/ (Bulınaca dakı kaıcleıın sa£ ust knşı k ıııukkı lıaıflcı la 'nımlar dı/ınııulıkı haıl siıasını p o s u ı m c k u I. Poloııv ı ııııı oıt ı kcsnmnde bu kent dıı) K B u l ı n a c a t a m a m l ı ı ı ı ı u ı M U I I I I I I t ııııınl ı ı ı ı ı k a i î j i l ı g ı tıl ı n s o / ı u k k ı ı n ı l k h ı ı l k r ı y u k a ı ı d a n ı ^ ı f t l v a d o j j ı u b ı ı ş a ı r v t <,o\ıı m e n ı m ı / m adını olıışiıııacak, bıılmaca k a ı d c r m d ı y s t avnı \ a / a ı ı n b ı ı $uı (.cvırısm d c n a l ı n t ı v c •jaııın <II.II o ı t 1ya c,ıkacaktıt 24 51 50 17 J (.etın Altan'ın bır lornanı 58 46 37 33 49 Tanımlar ve sözcükleriniz: A. tn vucc yoı 74 73 44 38 45 14 56 5 26 47 80 K. I dıın B. Iınıahoı ( 'Kuvvcden kıubımn yaıatıcısı) 31 72 70 30 53 C. Dos, Dı Scl<,uk Alsan'ın /ekâ pıobk mkrı \e o>unİJiı dcıledığı, hacımlı ovtııı kııabı 7 48 28 60 61 55 16 42 D. 40 4 13 1 78 ışlcm uygıın v ı* vc olup L. Bıı ^ \ı ınımvamak ıçın vazılan kjsa ya?ı r; 79 27 35 309. sayının çözümü: A ( ı C i t c k d l s l B I scllgcı,, C L IC, D Sıgırcıklaı 1 1 tııı I I ınıasıı O lh.au (I Inc I N a l v ı D u ı n ı ı I Mtornatıt Bulınaca, K Luvs ŞlM kaınu ^,oı L\ Iık ı ıııııı \ ıs ıl ıı ı araştıımava ıta\ ı ı m ^ k t ı ı m n nlmadı^mı ııvgunlııgu sağlayıu yolları o n e r m c y t vılkılı d u ı e t q ı uul b ılmsı lutu^unca ııclesın ucıışuıken saçlanmdan ııcıması/ yargılar kanıçılardı bcllcgı " 63 65 39 23 62 52 1, lııık Iı ıılk ıı 15 68 6 vı ıllıbtsMiın d o k u / ı ı n ı u 309. sayıdan kitap kazananlar: Adana dan Ya^ar Kcnıal Ardıç, Ankara dnn A Tutkıı Scyhan, Ihmaıl Tancı Avdcmır, Aydın Bıngol, Bdlıkt'ur'Ja? Vclı Cîuvcn^, Çanahkah Jt n Yclda Akyılma/, Çorunı ıhııı ( ak'i (luıh.ın, / Jıtııt Jıiı I'amcı Sahın / \iı\( hır Jı n ( uııınuı (.cın Tasatan, (,ot sıtn JÜII (Jokalp Kabacaoğlıı, \\parta dan Gıınscl Çalı^, Mersın'dcn A Nılufcı Aykar, Istanbul dan Mumta/ Arslan, Gulı/ar Kıv, Mtral Kı?anlık, Mustafa Bıçakçı, limırdın IllıantiKıl Rcnvı\ı Canol Kııtahyü dan SCMIII kutlıı, Maıına'ılan I.mcl Onal, Mcrzıfon dan Taner Sarı, Sınop'tan Teıhat (^an, O/gul Atlı, lcknddg'dan Sabahat Duman, Irabzon'dan Muzeyycn Barut 64 59 F. A n f D a m a ı ın bır >ıır kıtabı 43 12 57 21 77 41 71 66 32 G. 36 9 19 76 67 69 kıtabının Yuıu D ı u i K i ı n " a d l ı ^ııı yaıatıcısı olan ^aıı 11 H. " 20 75 29 25 3 54 18 ıııı bıı Olrnayan Sulaı" (Pınaı Kuı oykıı kıtabı 2 22 8 34 10 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 311 SAYFA 19