Katalog

Vitrindekiler Çılgın Kuşlar G'ıbi/Marıa Yordanıdu /Çcvircn Osımııı Blcda/Bclgc Yayınları/1 12 \ "Çılgın Kuşlar Gibi", Maria Yordanidu'nun yine aynı yayınevince yayımlanan "Loksandra"sı gibi elinizden bırakmadan bir solukta okuyacağınız bir kitap. Ve bir anlamda da "Loksandra'nın devamı. tstanbul coğrafyasından tanıdığımız insanların, ltalya'ya, lskenderiye'ye, Atina'ya, Kafkaslara, oradan oraya savruluşunun öyküsü, "Çılgın Kuşlar Gibi". Romanda Anadolu bozgunundan, ızmir'in kül oluşuna, Yunanistan'ın iç çalkantılarına, Mctaksas diktatörlüöüne, Rus ihtilaiindcn Italya'da faşizmin yükselişinq kadar, olağanüstü, çalkantılı bir dönemin izlerini bulacaksınız. AndoniaKüçük Asya'dan Göç/ Ertuğrtıl Aladağ/ Bclgc Yayınları/ 104 s Ertuğrul Aladağ'ın dizimizde daha öncc yayımlanan Kentimin Öyküsü/Mugıa'da Rum tzleri adlı kitabı biiyük bir ilgi uyandırdı. Şimdi "Andonia" ilc öykünün deniz ötesindeki devamını okuyacaksınız. Muğlalı hemşerilerin anavatan topragından kopuşları ve kendilerini yeni bir dünyada yeniden yogurmanın /orlu kavgası... "Bizden" olanların "Onlar" yapılmasının acılı oluşum tarihi... Bir daha yaşanmasını istemediğimiz bir tarilı... Etnik arındırma yöntcminin nc kaılar insanlık dışı ve toplumları daraltıcı bir yöntem oldugunu yakın tarihlerde yaşanan trajik deneyler bir kcz daha gösterdi. Tarihin "keşke olmasaydı" türündcn degerlendirmelcrle anılmasını istenıiyorsak, bir likte yaşamayı vc ortak yaşam kültüriinii savunmanıız, insanların kimliklcrine saygı göstermeyi öğrenmemiz, bunu hep birlikte yapmamı/. gerckiyor. Kentimin Öyküsü ile tanıdığınız Krtuğrııl Aladağ'ın bu yeni çalışmasını da beğeni ilc karşılayacağınıza inanıyoruz. Hoca ManuilBeykoz'da NelerOldu?/ Ihrasos Ka\tanakıs/ Çcvircn. Osman Blcda/ Bclgc Yaynıları/ 248 s. Thrasos Kastanakis 1901 Konstantinapolis/tstanbul doğumlu, Yunan edebiyatına damgasını vurmuş yazarlardan biri. Kastanakis 1920'lerden sonra yerleştiği Paris'tc 1%7'de öldü. tki savaş arasında ortaya çıkan edcbiyatçı kuşağ uırasında, daha 1924 yılında yayımladıgı "Prensler" adlı ilk kitabı ile kendini gösterdi. Daha önce tanıttığımız Kozmas Politis gibi, Kastanakis de Yunan edebiyatı içinde bir çeşit kozmopolitizmin yansıtıcısı oldu. Çok kültürlü yakın tarihsel geçmtşin taze anılan ile dikkat çckici yapıtlar verdi. Kastanakis'in kalemc aldığı birçok roman ve öyküde kozmopolit bir ortam içinde,Istanbullu Rum ailelerinin savaş öncesi Istanbuf'daki ve 1922 yıkımı sonrasında da Paris'teki maceraları anlatılır. "1 lacı Manuil" de Kastanakis, yüzyıl başlarındaki Beykoz'dan ilgi çckici bir öykü anlatıyor, Boğazı ve Perası ilc lstanbul'un unutufmaz öykülerinden birini aktarıyor. Yer yer bir Ref'i C.evat Ulunay ya da Rcfik Halit tadını yakalayacağınız, elinizden bırakamayacağınız bir kitap olacak "Haeı Manuil". Bolivya Günlüğü/ Hrucslo Chc Gucvara/ Çcvircn: RıiRip'Aarakolu/Bclgc Yıiyınları/ 192 s. Bolivya GünliigYı teorik bir metin ya da bclirli bir strateji ve taktiğin savunmasının yapıldığı bir çalışma değil. (Ihe'nin 1%7'dc Bolivya'da giriştiği trajik deney sırasııula tuttugıı norlardan oluşmakta. Bolivya dcncyinin başariM/lığının açıklanması için verdiği ipuçlarmın yanııula devrimci onura, kararlılığa, r'cdaSAYFA 18 kârlığa, kendini adamaya vc aşmaya, her türlü umutsuz koşullar, doğal clverişsizliklcr, hastalıklar ve ihanetler karşısında gösterilen soylu direnişe canlı anlatımıyla günü güniine tanıklık etmcktc. Bu yanıyla söz konusu deneyin sınırlarını aşan bir niteliğe sahip; devrimci kültürün vazgeçemeyeceği belgescl bir kaynak. Chc'nin Bolivya eylemi, kendi boyutlarını zorlayarak, 20. yüzyıl efsanelerinden biri haline gelmiştir. • Emekçinin Kitaplığı/ Harun Karadeniz/ Belgc Yayınları/HGs Harun Karadeniz'in en özgün olan yanlarından biri, kuram vc bilgiyi asla salt kendinde bir olgıı olarak algılamayıp, bunları kitlelerin kullanımına açık bir biçim ve içeriğe büründürmckti. Bir çeşit, siyaset ve kuramı toplumsal bir dile çevirme çabasıydı bu. 1 larun'un bu tavrını asla kaba bir uvriyerizm ya da popülizm olarak algılamamak gerek. Belki bugün birçok ifadelendirmesi fazlaca yalın ve basitleştırilmiş bulunabilir, ama bugün bilgi ve kuramı toplumsal hareketlilik içinde yeniden iladelendirme çabası, belki bugün çok daha acil olarak sosyalistlerin giindeminde yer almakta. Harun'un elinıizdeki mctinlcrinc, o dönemin toplumsal gerçekligi içirule girişilmiş bir deneyim olarak bakmak gerek. Elbette bugün yapılacak olan, çok daha rarklı bir söylcm ve biçcmi içerecek. Ama toplıımla ve öncelikle emekçi kesimlerle yeniden ortak bir dil yakalama ve sosyalistlerin likir ve ideallerini, bugün içinde yaşadığımız toplumun dilinc "tercüıncetme" görevi gündemdeki acil yerini koruyor. Sevgili LeylaUzun Bir Sürgündti O Gece/ Mchdi Zana/ Bclgc Yayınları/ 1 i(> \ "Uzun Bir Siırgündü () Gece", uzun bir mektup. Ama yaşanan tarihten bir kesit vercn kısa ama çarpıcı bir belge. Bu mektupları yazan Mehdi Zana 1940 yılında Diyarbakır'da doğdu. llkokuldan sonra terzilik yapmaya başladı. Sonra Türkiye lsçi Partisi saflarına katıldı ve mücadelesini günümüze kadar sürdürdü. 1 lalen Ankara Ulucanlar Cezaevinde yatmakta olan Zana, hapishancden eşine yazdığı mektupları toplamış kitabında. Edebiyat ve DevrimLatin Amerika Üzerine Denemeler/ Mario Bcncdcttı/ Çcvircn • Ncsrın Oral/ Bclgc Yayınları/ 120 s Mario Bcnedetti, Latin Amerika'da en çok okunan yazarlardan biri Benedetto elimizdeki kitabında kafamıza takılan bir takım sorulann yanıtlarını arıyor. Aydınlar ve sanatçılar seçkinci bir tavır takınmak zorunda mıdır? Politik taban çalışmasının berabcrinde gctireceği güçlükler karşısında geri çckilerek yazı masalarına sarılmaları, kuramsal çalışmalarının ardına gizlenmclcri ya da bir düş dünyasına sı^ınmaları mı gerekir? Ya da tam tersine yazar ve kendi dengesini yitirme pahasına bile olsayoğun sivasal etkinlik göstermeli ve bu sırada kendisini suclan çıkmış balık gibi hissetmeyi göze almalı rnıdırr1 Politik yönelimli yazar için kendisini artık yalnızca politik edebiyat ve yergiyle dile getirmek kaçınılmaz bir şey midir? Bunlar Mario Benedetti'nin bu denemelerde tleştiği sorulardan birkaçı. l'ormüle ettiği yanıtlar, konuyla iki yönden ilişkıli bir kişinin yanıtları: Yazarın vc politik savaşınıcınm. Avrupa'da Aydınlanma/ Ulrıch Im I lof/ Çcvircn: Şebııcın Sı<ıicir/ Ah'A YayınlarıI' 27H \ Avrupa'da Yemeğin Tarlhl/Mıissnı/o Moııtanari/ Çcv Mc\ııt OııcnBıraııdıi IItngnuır/ Ah'A Yayınları/ V)H \. Avrupa Tarihinde Kentler/ Lconanlo Bcııovolo/ Çcvı rcıı Slıır N/rrcı// AIA Yayınları/2(>4 s. Avrupa'da Devrimler 14921992/ Charlcs Tılly/ Çcvircn. Özdcıı Ankan/ Ah'A Yayınları/ 144 \ "Avrupayı Kurmak" dizisi Avrupa'nın önde gelen bcş büyük yayınevinin [11.C.. Beck (Münih), Basinı Blackvvell (Oxford), Editorial Oitica (Barcelona), Editori Laterza (Roma), l!dition du Seuil (Paris)J girişimiyle başlayan Avrupa'nın tarihini yeniden yazma denemesi. Bu beş yayınevine daha sonra AFA (Istanbul), Agor (Amstcrdam), Archa (Bratislava), Atlantisz (Budapeşte), 1 leibonsha (Tokyo), Prag (Varşova), Presença (Lizbon), Baltos Lankos (Vilnius), Ellenika Cîramnıata (Atina) yayınevleri de katıldı. Kentlerin tarihinden yemeginden tarihine, köylülerin tarihinden kadınların tarihine, bütünüyle bir Avrupa tarihi hazırlanıyor. Kitaplar bütün bu ülkelerde, her ülkenin kendi dilinde yayımlanıyor. Dizi tamamlandıg'ında bütün bu ülkelerin aydınlarının evlerinde aynı kitaplar olacak. Dünyanın önde gelen tarihçilerinin hazırladığı bu dizinin editörlüğünü iinlü Fransız tarihçisi Jacques Le Goff yapıyor. Avrupalı Avrupa l'opluluğu'nu sadece ekonomik ve siyasi bir birlik olarak görmüyor. Aynı zamanda kültürel ve tarihi bir birlik de nıeydana getirmeyc çalışıyor. Türkiye eğer Avrupa I'opluluğu'na ciddi olarak katılmayı düşünüyorsa işin kültürel boyutlarına da ciddi olarak katılmayı düşünmelidir. Dizinin cditörü l,e Goff, bu projeyle ilgili olarak şunları söylüyor: "Avrupa kuruluyor. Bu büyük bir umut. Bu umııdun gerçekleşmesi tarihi he saba katmasına bağlı: Tarihtcn yoksun bir Avrupa öksüz ve geleceksiz olurdu. Dün bugünü belirler çünkü, bugün yapılanlar ise yarın hissedilir. Aneak geçmişin belleği bugünü FCICC uğratmamalı, aksine bu anlayış temelinde yeni dostluklar geliştirmemize yardımcı oJmalı, ilerlememize rchbcrlik etmeli. Atlas Okyanusu, Asya ve Afrika'nın çevrelediği Avrupamız, coğrafyanın bclirlediği, tarihin biçimlendirdiği şekliyle ve ta Yunanlılardan kalma adıyla anılarak, çok uzun zamanlardan bcri varlığını sürdürüyor. Eskiça^dan, hatta tarih öncesindcn bu yana Avrupa'yı tam da sahip oldugu bu bütünlük ve çeşitlilik nedeniyle bu denli zengin bir kültürle donatan, olağaniistü bir yaratıcılık gcliştirmesine olanak sağlayan bu miras, gelcccğinin de dayanak noktası olmalıdır. Farklı dillerden ve uluslardan beş yayınevinin girişimiyle doğan "Avrupayı Kurmak" dizisi, devralınan güçlükleri de gözlerden gizlemeden, Avrupa'nın inşasına ve belleklerden silinmez üstünlüklerine ışık tutmayı amaçlıyor. Avrupa, birlik sağlamaya çalışırken anlaşmazlıklar, çatışmalar, bölünmeler, iç çelişkiIer yaşadı. Bu dizi bunların üstünü örtmeyecck: Avrupa girişimine katılmak, gelecek perspektifi içindcki geçmişi bütünüyle bilmeyi gerektiriyor. Diziye böyle etkin bir başlık konması da bu yüzden. Kanımızca Avrupa'nın bireşimsel bir tarihini yazmak için henüz vakit erken. Sunduğumuz denemeler, Avrupalı olsun olmasın, tanınmış olsun olmasın, günümüzün en iyi tarihçilerinin kalcminden çıkmıştır. Söz konusu yazarlar ekonomi, siyaset, toplum, din ve kültür alanlarında Avrupa tarihinin belli başlı temalarını işleyecek, bunu yaparken de 1 lerotlotos'a kadar uzanan vakanüvislik gelcneginden oldugu kadar, Avrupa'da gclişip 20. yüzyılda, özellikle şu son birkaç on yılda tarih bilimini kökten değiştiren yeni anlayışlardan da tlestek alacaklar. Anlaşılııiık kaygısıyla kalemc alınan bu denemeler, bu ncdcnlc geniş bir okur kitlesinin erişebilecegi niteliktedir. Amacımız, Avrupa'yı kuranların vc kuracak olanların kafasındaki "Biz kimizr1 Nereden gcldik.1 Nereye gidiyoruz? " sorusuna ve dünyada bu soruyla ilgilcnenlere yanıt niteliğindc veriler sunmak." • CUMHURİYET KİTAP SAYI 311