Katalog

ken kuıallar, soylenmesı gereken so/ler. kar^ılıklı odcvlcr ve altt.ın alta akan gerçek cluygıı ve duşıınce leı Her tıırlu abartıdan uzak, valınlığın ve ıçtenlığın edebıyattakı kaışılığı olan bır roman Aılede Bır Olum Gundelık hayatın "basıt" gerçeklerını ıncc Iıklı bır uslupla anlatan bıt yazaı James Agce Vc bu yalınhğın, ıçtenlığın, ıncelığın Turkçe'dekı dunyasını kuıan bıı çevırmen Tomııs Uyar Kızılağaçlar Kralı/ Mıcbel Inıırnıer/ Çevıren llasaıı Anamıır/ Ayrıntı Yayınlan/ 179 ı Daha once "Veda Yemeğı", "Cu ma", "Çalı Horozu' ve "Altın Damla" adlı kıtapları yayımlanan, Fransı/ edebıyatının buyuk varatı cılarından Mıchcl I'ouınıer'nın en onemlı romanlarından bııı olan "Kızılağaçlar KıalT'da yayımlandı "Kı/ılagaçlar Kıalı", hcrkcsın kentlı halınde bıı oto tanıırcisı sandıgı, ovsa masallardakı teno bıır devleıı çağtıştıran, kokenı vıl clızlaı ve gezegenler evıcnınde olan, /amanın olçusunden sıyrılan, ancak guncel olaylar ıçınde de yaşamak zorıında kalan Abel Tıffauges'un Ikınu Dıınya Savaşı oncesı Fransası'nda başlayan ve savaş boyunca 1 ransa, Almanya ve Prusya'da suıcn olağanustu seruvenını anlatıı "Yarısı etten kcmıkten, yansı nıer nıeıdcn bıı hevkcl" olan, "et scvcn, kan seven, ten scven , koıpc. çocuklarıysa bambaşka duygıılarla sc ven Abel I'ıffaugeh, ruhunun dunyanın oluşumu ka daı eskı olduğuna ve sonsu/a kadar yaşayacağına, kendısı ıle Yazgı arasında bır tuı oıtaklığın varlığına, vcıyuzundekı tum olavlaıın onıın yaşamındakı gelış mcleıe goıe bıçimkndığıne ınanır üyle kı, Saınt Chrıstophc kolejı o hakbiz yere cezalandırıldığı ıçın yanar, Ikıncı Dunya Savaşı o haksız yere tutuk landığı için çıkar "Kızılağaçlar Kralı" başlığı ıle 10 man kahramanının adı Abel Tıffauges, daha baştan .okııru bır gosteıgeler, simgeleı, alegorıler, mıtler oı nıanı ıçine surukler başlık, Goethe'nın unlu baladın dan alınmıştır ve bır babanın kucağından oğlunu kapan doğaustu bır çocuk avcısına gonderme yapaı, bu sımge roman ıçınde bır başka anlam daha kazanacaktır Abel, Kutsal Kıtapların bılınen oykusune gore, kardeşı Kabıl tarafından oldurulcn goçebe Habıl'dır, Tıffauges'sa, korku oykulerınde Mavı Sakal'a donuşen Gılles de Raıs'nın şatosunun bulunduğu yorcnın adına bır gonderme Abel Tıffauges'un olağandışı seruvenı, ayrıca Ikıncı Dunya Savaşı sırasında Nazı Almanyası'nın perde aı kası uzerıne gerçek bır belgesel nıtelığındedır. Bıze, mıtler dunyasından seslenerek yepyenı oykuler anlatan, hayalgucumu/un sınırlarını zorlayan bıryapıt Belleğini Yitiren ToplumAdler'den Laing'e Konformist Psikolojinin Eleştirisi/ Russelljatoby/Çevıren Hakan Atalay/ Ayrıntı Yayınlan/ 1X4 s Avdınlanma nın duz bır hatta ıler kyen bır tur go/upek "kara tıen" , belleğini yitiren toplum olarak tarıf ettığı faııh'ın acınası halınden kımı sorumlu tutmalir1 Avdınlanma pıo|esını ha/ırlavan lar bu kendınden emuı ıleılcyışın bıı bumerang gıbı donup kcndı taıılkıım vuıacagını bılcbılırler mıydı1 Gunumuzde ılerlemeyı <\n lataıı o\.kulcun tasarlanmasında katkısı bulunan duşunceler tam da ıleılemenın kıııbanlarına donuşınuş bulunuyor Modern duşuncc, laııh'ın sona eıdığını ılan etmek /oıuııcla kalarak kcndı kendısınc ıhanet ettı Fenomenlcıı, duşunceleıı, /aman ve mekân ıçcrısıne yer leştırerck sınıflandırmaktan başka bıı ış goreme/ hale gcldı Bu oyunu çok onccden se/ıp karşı dııranlaı, duşunce larıhındc kııılgan, kolay ınunebılır bırer dev lolunu şıı ya da bıı şekılde ııstlerıenleı oldu elbet )a coby bu mutevazı devlerden bınnı, Fıcud u yenıden gundemc ;etırıyor Frcud'u tarıhsel ılerleme tasarımı nın yol açtığı taııhsel gorecelıklığın en otıemlı kuı banlaıından bııı halıne getuen lıberal revı/yonı/mın kısıı vı/yonunu parçalavıp atarak kurtarma yonundc kuçuk, jına nıteiıkh bır nıucadele geıçekleştırıyor bıı kıtapta Jatoby, Fıeud'un damgasını vuıduğu psıko analızın devrımcı çekırdeğını oluşturan lıbıdo, bastır ma, çocuk cınscllığı gıbı kavramları bır taıafa bırak CUMHURİYET KİTAP SAYI 352 tıklarını soyluvor Bııeyın toplumdan ayrı bır "ya da toplumla uyumlulıık va da uyumsıızluk" bclırtılerı gosteren mekanık ego gıbı ele alınmasının, bıreyın en dennlerınde barındırdığı toplıımun gozden kaçırıl nıasına vc boylelıkle ara^tıımalann ıkıncı bıı şenıa ıçerısınde kısılıp kalmasına netlen olduğunıı savunıı yor (acoby, bı/zat Freud'un çalüjmalarının yanı sıra, ağırlıklı olarak Adotno ve Maıcuse'nın Freud yorum larından aldığı destekle psıkoanalı/ın revızyonii.tler tarafından bıı ego psıkolojısıne, bır ıvılc^tııme tcknı ğıne ındırgennıesının taııhe \e topluma sınmı^ olan tahakkum oruntııleıının mazur gostcrılmesıne yaradı gını ortaya koyuyor Adler'ın ve onu ı/Ieyen "ego tek nısyenleıı"nın psıkoanalızın ele^tırel/devrımcı o/ıınıı borçlu olduğu bırey ve baskicı toplum, haz ılkesı vc geıçeklık ılkesı arasındakı u/la^maz çeli'jkılerı toıpu lemelerınm nasıl da bı//ai nevro/un kavnağında va tan baskıcı toplumun değeılcıının yuceltılmesıne hı/ met ettıkleıını vurguluyor facobv'nın kıtabı, gunıı mu/de Sol polıtıkanm nııkıo ve makro duvcyleıı aıa sında kurıılacak baglantılaıın ı/lemek zorunda kalacağı dolayımları bırevden haıeketlc ortaya sermesı bakımından, buıjuva toplumda^cı tahakkumun hem bırey yakasını hemde toplum yakasını e^anh sorgulama çabasında olanlaı ıçın el/em bıı kılavıız sunuyor Çamurdan Doğanlar/ Octavıo Paz/ Çevıren Keınal Alıihay/ C an Yayınlan/ 175 t Ikıncı Dunya Savaşj sonrasında JV Amerıka kıtasının yetı^tırdığı en onemlı edebıvatçilardan sayılan ve J 990 yıhnda Nobel Ldebıyat Odulu'nu ka/anan Meksıkalı şaır, yazar ve ele^tırmen Octavıo Paz'ın 1971 72 oğretım yılında Harvard UnıversıteM'ndc verdığı altı kon feransın metnı "Çamıudan Do ğanlaı Bu kıtapta Pa/, lomantızmden avangaıd sanata uzanan çı/gıde modern şıırın estetık ve duşunsel tcmellerını ırdelıyor, şıırın tarıh, toplum, devrım ve dınle olan ılı^kılerını ele alıyoı Paz'a gore modern şaıı, modern çağın rasyonah/mı vc ılerlemecılığıylc olduğu kadar Hırıstıyanlıkla da hesapla^mak zoıunluluğu duymu^ tur Modern !}iıı hem modern dcvrımlerle ve Hırıstı yan ınançlarıyla dıyaloğa gırmı^ hem de onlara karşı bır soylem gelıştırmıştır "Çamurdan Doğanlar"ın cn oncmlı yonlerınden bın, Octavıo Paz'dan Batı kultu rune ılışkın bır konuyu ele almakla bırlıkte \ lınt kul turunu de dcrınlemesıne ıncelcmış bır tapanyol Ame ukalı olarak Paz, Batı'nın gunumuzde de çok tartışı lan bıı donemıne, kıta Avrupası'nın bakışı dışında çok değışık bır açıdan bakıyor Bir Sarı Çiçek/ julıo Cortdzar/ Çevtren Nıhal Yegıno balı/ Lan Yayınlan/ 1X4 s Çağdaş Latın Ameııka edebıyatı hl!lo( nın onde gelen temsılcıleıınden BİR S\R1 lulıo Gortazaı'ın en sevılen oyku lerınden bır seçkı Anlatımında (.ic;ı.k tantastık ogelere sıkça vcı vercn, gcrçek dunvavla olağandışı olayla rı ıç ıçe gcçıren Corta/ar, edebı yatta gerçckçılık sınırları dışında ıncelemelcr yapmaya yonclmıştıı Kısa oykunun gcrçegc dogııı bıı açılış oldugıınu sa\ ıınmuş, gozlc gotulmcv bır noktanın, sınırlı ve bırcysel olanın akıl alm,ız bıı buyukluğe, ınsanlığın o/une doğıu açilışı oldııgunu duşunmu^tur Gorunenın altında tlaha gız lı daha /or anlaşılır şe>leıın dc oldııgu konusıındakı kuşkularının vc gerçeğın aslında yasalaıa avkırı gelcn olaylarda yattığına olan ınancının peşınc duşcn ve bu doğrultuda yazan Cortazar'ın bu kıtaptakı çarpicı, alişilmadık, gı/emlı oykulerındcn tat almamak ola n.ıksız » ,, „ . , , ı *• . *' M mektııbu ulaşır tlhan Arsel'e Ikı kıtap olaıak ha/ırlanan mektup larda, aydınlanma mucadelesının ıkı bayrağı .trasındakı sarsilmaz dostluğu, şerıatın karanlığına karşı mucadele a/mını okuyacaksınız Arsel ve Dursun'un mektupları, ıkı yazarın gunlıık yaşamlarından kısa vc u/un vadelı programlaıına, scvınçlerınden huzunleııne, "dın" ve "Tanrı" konusundakı goruşlcrıne kadar, bırçok konuyu ıçerıyor Bu kıtap, llhan Arsel'ın Turan Dur sun'a ya/dığı 51 mektııbu vc ck olarak dokuz va/ıyı bır arava getırıyor Asurlar ve Modern Çağda Asur Sorunu/ K P Matfı 1 (/ (Bar Mattay)/ Çevıren Vabap Kelat/ Kaynak Ya vınlan/ 1X6 s KPMatfıyef (Bar Mattay)'ın "Asurlar ve Modeın Çağda Asur Afurfar v* MoöMi çoğda Ajüf So<vnu Sorunu" adlı kıtabı , AMIT halkı nın I Dunya Savaşı oncesinden 1933 yılına kadar geçen sure ıçındekı durumunu, yaşadığı bolgele rı, uğradığı fclaketlerı ve bu lela ketlerın sebep ve sonuçlarını bılımsel analız yontcnııylc ele alan bır ınccleme olup, aynı zamanda Asurlar'ın yetmışlı yıllaıdakı konunıuna da ışık tutmakta Ya/ar bu kıtabında, Asıır lar'ın, Hırıstıyan olmalarından oturu, emperyalızmın "Doğu ' u/erındckı çikar ve cmclleııne, onlaıı çok sayıda mezhep ve gruba ayumayı başaran Batılı mi!>yonerler elıyle nasıl kurban edıldığını gozler onune serıyor Sahte Peygamberin Vaaz Kitabı/ BeJrettın Şımşeh/ h Ya\wlan/ ill) s "Insanlar seller halınde sahte pcy eEDRETIİN ŞİMŞEK gamberın konuştuğu tepcnın ya Sahte P*ygaiT\b«<in macına bırıkmıştı Ağızlarını her Moaımabı açtıklarında mutlaka kotu bır lar \a da tehdıt çıkmış otckı vaı/ler sahte peygambcre uzaktan hınçla bakıyor, onu helak etmenın yolla rını aııyorlardı Boylece kendılerıne kalan son zekâ kırıntısını da bu uğurda sonuna kadar tukettıklcrı haldc hıçbır şey bulamadıkların dan daha çok hırslandılar 'O zaman' dıyorlardı, 'Hıç olmazsa ettığımız tehdıtler bır ışe yarar' Boylece sıkı lıp dururlarken, sahte peygambeı konuştukça daha çok çıleden çıkıyorlardı Uç dının buyuklerı bır araya geldı I lepsı de çok saygıdcğer olan bu ınsanlaı çok ulvı bır konuyu aralarında tartışmaya başladılar Ilk onerı en eskı sayılan dındeo geldı 'Onu asmayalım, çarmıha gerelım ' Bu onerı otekı dının buyuklerınde ofkc yarattı 'O zaman' dcdıler, 'Haçın sahıplığı tar tışma konusu olur Onca yıldan sonra o sembolu kımselere kaptırmaya nıyetımı/ yok ' Kendılerını baş ka herkesten daha akıllı sayan otekı dın sahıplerı, 'Ne şekılde olduıursek olduıelım aynı sonucıı vereccktır' dedıleı, 'Bı/ım ıçın fark etme/ ' Bovle çckışıp durur larkcn, halkın dışaıda bıı nehıın akması gıbı sahre peygamberin arkasından gıtlığını goıunce btısbutun ıımutsu/luğa kapıldılar 'Artık olıımsu/ oldu bu adanı, oldurmck ne ışc vaıaı Lıı ıvısı duıup bır liata vapmaMiıı bekleyclım Mutlaka yapacaktır Hangısı yapmadı kı^ O zaman halkı ondan soğutmanın bır yolunu bııluru/' dıye duşunduler Ve sonıa lunçla halka baktılar 'Ne nankor bır nesnedır şu halk 1 ' dıyc ıç gcçndılcr Türkiye Cumhuriyeti'nde Yahudiler/ Avıu r 1 evı/ Rethıh\ıyoıı Rtfat llalı/ Iklışnıı Y<nınl<ırı/ 200 s + S \ Albııııı Cumhunyet donemının en a/ ıncclcnen konulaıından bın, genel olarak azmlıklann, ozel olarak d.t Yahudı ler'ın ulkemızdekı tanhıdır Tuıkıye'de Yahudıleı'ın tarıhı daıma "seçıcı" bıı taııh anlayışı ıle ıncelenmiş, okuıa araştıımacıya aktarılan taııh, 'olan bıten ' de ğıl, anlatılmak ıstenen " taııh olmuştur Bu seçıcılık, sadece pembe rengın egemen olduğu tek boyutlu bır tarıh anlatımını egemen kılmış, aynı zamanda top lumsal belleğın bır bolumu yok edılmış, vcva cn azından yok cdılmek ıstenmıştıı Gıılu dıkenınden ayırmayan, geçmışı yapay bır şekılde yuccltmeven vc SAYFA 17 ILHAN ARSEL Turan Dursun'a Mektuplar ı'"ı i| j ,e 1 1. mı .m Turan Dursun'a Mektuplar/ llban Arsel/ Kaynak Ya ytnlart/ 14i s Prof Dr. llhan Arsel'ın son kıtabı Turan Dursun'a Mcktuplaı yayımlandı Prof Dı llhan Arscl'le Turan Dursun'un tanışması 1977 )ilına rastlaı Aısel'ın Ameııka'>a gıtmcsıyle ıkı dost arasındakı ılışkı kcsın tıye uğrar Aıscl ve Dursun'ıın yazışmaları 1987 son nıında başlar ve Turan Dursun'un olduruldıığu 4 Fylul 1990'a kadar surcr Ovlc kı, kara habcıden bırkaç gun sonıa, Turan Duısun'un 30 Ağııstos 1990 tarıhlı