Katalog

üstutıe basa basa yazılmauna karşıdırlar Sczer onlardan değıl, kadın duyarhğının, kargaşa ıçınde ya\ayan bır toplumda kadın olmanın sorumluluğunun şıırıni yaztyor Güncel olayları slogan duzcyıne ındırmcden ama bıldınsını de ıhmal etmeden bır umudun şıırını yaztnış Gıtncel olayların akışı ıçınde bır toplumcunun tavnnı çızme uğraşında Turk tnsanının seruvenını /nnralaştırırke/ı bıına evrensellık objektıfmden de bakıyor " dıyorduDoğan llızlan Sennur Sezer'ın şıırıni ırdelerken Sennur Sezer, bütun şıırlerını bır araya getırdığı "Dırenç Şnrlerı'nı yayımladı Sennur Sezer, 1964'ten bu yana yayımladığı her küabıyla yaşadığımız dönemlerın toplumsal harıtasım çtkarmış bır şatr Kıtaplarmın adlarıyla, kıtaplarında yer alan ınsan, toplum ılışkılerıyle çelışkılerden kaynaklanan şıırlerıyle donemının panoramasmı çızen Sezer, bır ışçının, bır enıekçımn yaşama bakışını, savaşımını ve dırenışını anlatırken bır kadın ve anne olmanın sıcaklığını da duyuruyor bızlere Sennur Sezer'ın yenı yern kıtaplarında buluşmayı dıleyclırn Bu sayımız resım ağırltklı oldu Çunku Türk resmı ıle ılgılı çok önemlı kıtaplar yayımlandı Bol kıtaplı gunler1 0 K U R L A R A Çağrışımsal ve izleksel baölarla cklcmlenen görscl ve yazılı Sıırınde yalın bır metınlerin oluşturduğu "Suç" anlatımtn orneklcrım yoğun bır seruvenı anlatıyor ve sıtnar Sennur Sczcr ner sayfasında okurdan yorumKımı yazarlar kadın layıcı oır çaba isteyerek onu da duyarlıgı sozıınun serüvenine katıyor NEDRET TANYOLAÇ ÖZTOKAT* Bir sergi, bir albüm: Suç Resimden yazıyor Balkan Naci İslimveli ze bakıyoısunuz Elle rınız sııılsıklam Ne yın cezası bu, neyı oduyorsunuz, neden 1 suçlusunuz' " (s 39) Bu soru/sorgulama larla bıten metınde bır anlam oğesı çok belııgındıı /gerılım/ BALKAN NACİ Kısacık bıı an, bos, ISUIMYELİ suç luktan gelen ve boşlu ga donen bır ses ozne de "tedırgınlık" yaratır, bıçak gıbı huzurunu "bıçer", onu uyandırır (s İ8) Bu andan sonra ozneye egemen olan rahatsızlık anlatı lır, nedcnsı? gıbı duran ancak bılıncın derın Iıkleımden gelen bır alt ust olustur bu Boy lece goısel "adımlar' ı butunleven ' Basjan gıç" ve "Son ' mctınlcrı gıbı ' ( eza da gor scilıkle butunlenır Yapıt kan ın çagrıstırdı öı 'suç ' vc 'ce/a"yı bakı^ınılı bıı duzfemde karsı kar^ıva getırırken gorsel /gerılım/ de metınscl ogelerlc bakısımlı bır çerçevede desteklenır S TVRHAN GUNAY KİTAP Imtlyaz Sahibi Berin Nadi • Basan ve Yayan Yenl Gun Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A 5 cenel Yayın Yönetmeni Orhan Erinç o Cenel Yayın Koordinatöru Hikmet Çetlnkaya Yazıisleri Müdürlerl Ibrahim Yıldız (Sorumlu) , Dinç Tayanç o Yayın Yönetmeni Turhan Cünay o Craf ık Yönetmen Dllek llkorur > Reklam Medya C CUMHURİYET KİTAP on yıllaı da daha çok yerlcştırımlerıyle sanatseverlerın karşısına çıkmayı yeğle yen B N Islımyclı son yerlestırım ser gısı Suç'ta İ.\A bırçok anlatım geıecıyle ızleye nını yoğun bır anlam evrenıne çekerken bır de album kıtap sundu resımseverleıe Aslın da salt resımsever demck tam da doğru ol mayacak, totoğraf ve va/ın mcraklılarının da değışık tatlar bulacağı bır kıtap album Suç. Sanatçınm gcçcn yıl Ameııka'da geıçekleş tırdıgı Adımlar verleştırımınde yer alan bazı çalısmalar ve başka bağımsız duzenlcmelerden oluşan bu kıtapta ı/leyen/okuıa genış ve çok katmanlı bıı anlam evrenı sunuluyor Kuşkusuz boyle bır evren karşısında bu kıta bı "okuyan pekçok algılayıcı ışlcmde bulu nacak bırçok ızlenımle başbaşa kalacak, her okuvuşta yenı yorumlanıalara gırışecek, mctın kendı kcndımm anlamamı/ı sağla yan bıı aıaçtıı dıyen Paul Rıcoeuı un (Du Texte a l'action, Paııs Scuıl 1986 s 115) metnın okunınası du/lemınde sozunu ettığı "okuıun ozncllığı nı de go/ onune alırsak bııden çok okuma duzevıne ulasacaktıı Heı sanat yapıtmda olduğu gıbı Suç kıtabı da çizgıscl okuma du/lcmım kııaı o/ellıklc ya/ı fotoğrat gıbı tııılu anlatım geicçlerıyle değışık anlam duzeylennı kucaklaı Gorsel vc yazılı clılın bırbıııyle mantıksal bıı bağıntı kuıduğu bu kıtap bıçınısel duzlemde beş mctın (Başlangıç, Ceza, Durak, Ayna, Son), doıt va/ılı du/enleme ( Baş "Saç" Kan III Kan IV), ya/ıyla ıçıçc geçmış katlı ıkı du/enleme ("Nothıng" ve "Hıç") ve karışık mal/cme, tuval uzeııne baskı ve rotoğıat ağırlıklı olmak uzere ellı kadaı gorsel metın den oluşmuştur Rcsımlerle vazınların sıralanışı ılk bakışta bır /başlayış/ vc /sonlaniş/ eklcmlenışıne go re du/cnlenmış yapıt "Başlangıç" metnı vc* bu metnı ızleyen "adınılar'la başlıyor, 'Son" metnı ve yıne adımlaıla sona erıyor Bu çev rımsel devımmdc goruntu (adımlar) sureklı lığını, ymelenışmı surduıurken ya/ı bıtıyoı Ancak metınleıı okuduğuınu/da heı ıkısın de de egemen olan 'yurume' ızleğı tıpkı re sımdekı adımlar gıbı sonu olmayan bıı gıdı şe gonderıyor Bıııncı metnı başlatan "nıçtn nâlâ yuruyoısun'' sorusunun ıçerdığı /su reklılık/ /aman oğesı bu başta ve sonda yer alan adımlarla goısel duzlemde desteklen mektcdır Son metnı kapatan tumce "Arka ma geldığım yola baktım Izsı/ anısız bır hıçtım' ıse bu uzun, duşle gerçeğın bırbırı nc karıştığı yuıuyuşun, yolculuğun anlatıcı taıahndan yapılan bır değcrlendıımesı gıbı .ınlaşılabılıı Yuıunen yolda hıç 1 kalmama / sı kumda kalan tum ı/lerm ru/gâıla sılınıp gıtmesı /anıana ılışkın bu /sureklılık/ kavra mının teıs yu/ edılmesmı akla gctnıyoı Boy lecc okuı/ı/leyıcı bırbııının kaışıtı ıkı sov Icmsel devınım karşısında kalıvoı Bır yan dan yazılı vc gorsel soylemde belırgın olan devımmın /amansallığını algılıyoı (yuruyuş ıleıleme) otc yandan da dcvınımın boslukla hıçlıklc ı/sızlıkle sonuçlanmasına tanık olu voı ' Var"la \ok' un bıı ıçıçclığı hem heı ıkı metnı, hem de otekı mctınlerı bclıılevcn duşsellığı desteklıyor Başlangıç vc Son un aıasında ' C cza 'Dıııak' ve "Ayna" metınleıı yer alıyor "Ceza metnını Suç resımleıı çevrelıyor Be denden kopnıuş kahı yu/clcn kesılmış sac laı, kafatası kcmıkleıı hep kafayla ılışkılı ol maları açısından bclkı dc bedenle nıhıı, akıl la yuıeğı yok etmenın acımasızlığına yoncltı yor dıışuncemızı "Yıkamak" eylcmının çe şıtlı zamanlarda çekılmış bıçımlerıyle sunu fan "Kan çıkmaz" duzenlcmclerı ve ellcrın kanla vıkanmasını gosteren 'Kan I" "Kan II" resımlen "suç" ızleğını ya/ılı nıetne bağ llyor "Ceza ' mctnınm anl.ıtıcısı ' sız 'e sesle nıyor boylece ellerını yıkayan' ıcsım bu melmsel kışıyle ozdeşlcşıyor "I llermı/c ba kıvoısunu/ Sı/ı uyandıtan nc' ( ) Lllcıını SAYI 308 Ol "Ce/a vı "Cîo/tuler" Top" MedLa I IV , ' Uykusu7", "Gunahlar Sevaplar" adlı çalısınalar ızler yınc govdeden ayrılmış ba% laı KOI bacak hatta kesık bır ba^la top gıbı oynavan ozne aıacılığıyla bır yandan "suç" ızlcgı gorsel bır bakı^ımlılıkla yınclenır (o/LİIıkle ' Uykusu/' "Go/tulcr' ve "Gu nahlar Scvaplaı ) bır yandan da "suç"un soylensel bovutu onc çıkar kardeşım kesıp jıaıçalarını vol ustunc serpen kendı çocuk arıııı d.ı oldurerek babalarıııın onune seren unlıı soylence kahramanı Medea'nın ılkcl korkunç vt vabancılaşmış cvlcmlerıne açık gondermeleı kapsaı yapıtın bu bolumu ()/ellıklc (jtva ' metnı ve onu çcvıeleyen goısel metınlerin neıedLVsc gıderek artan do/da ortava çıkaıdıgı ve dusk soylenceylc anatomı ıcsımltrıvlc dcstekfcnen /gerılım/ oğesı ve belkı dc suçlaı cvrenındekı bu su reklı vuruyus, yenı bır metınlc soluklanır Sankı urperten sorgulayan tedırgın eden lesım ve nıctmlerden sonra okurdan da bır soluklanına beklenıyor gıbıdır ' durak" met nmın anlatıcısı yuruyusunc ara vermı^, yat maktadıı Bır kc? dana duşe dalar Kurumuş bedenı olume vaklaşır, sanrılar cşlık eder bu ana Yıne de bılınç ışlcyışını surdurur go ^un altında "gorkemlı bıı son olacaktır bu (s 46) Ancak govde ve ruh duşsel bır go runtude vcnıdcn can buluı baba evıne an nc vc babaya ılıskın anılar bu oluınc yuruvcn bedenı dııımc yoncltıı Metnı Okul Aılc Bırlı^ı , Kuçuk Askcr ' Yaka "Çocuk l Şarkıları I, II", "Orkelı O^rencı Anıtı ' "Kuklacı" gıbı ınsanı çocukluk, gençlık do nemlerıne gondcrcn duzenlemeler ızlcr "Baba Lvı' ımgesıyle butunlenen bu çalışmalar katlı ıkı fotoğraf dı/ısıyle bıter "Se zen", "Balkan vc Efe" beyazdan karanlığa ulaşan bu ı^ık çızgısınde bakışımızı ressamın tanıdıöı ve ya^adığı çevreye çeker Bu ıcsım lerdc beya/la sıyafı arasında açıktan ko\uya her ton yansımı^tır, tonlar aracılığıyla bır go runtu yolculuğu ızlcnımı uyanır Bu andan başlayarak uç duzenlcmeyle 'sanat' gunde me gelır bu resımlerde bır bakıma sanatçı nın sozlerı belırır ' Pandora", ' Sanat ve Gu zel", "Gonyeler' vaıatım surecını kapsaı Yapıt bıı kc7 daha soylensele gonclcı ır Pan dora'nın kutusunda ver alan ıımut bu du zenlcmede fenerden ı^ık gıbı çıkan bır bc bek elıyle somutlasmıstır Iste Zeus un emrı gcreğınce o kutudan çıkamayan ınsanlaıa ulaşamayan umut karşımı/da vc yınc kutu nun ıçındedır Yenı metın "Ayna sanat vasam umut u/erıne bır sure "duıup' dıışuncn okuıa vc nı bıı dussel evren sunar bu cv rcııclc heı şey bakı^ımlıdır Metnın heı tuıncesınde yınele nıı bu bakısım Ileıkese ve her şeyekarşı tutulan bır aynanın ve bu ayna sahıbının masalsı oyku sudur anlatılan Burada goruntu saplantılı bıı ımge ızlek olaıak beh rır Zamanın uzamın, ınsanın, evrenın sınııla rını aşar bu ayna, go runtu gıbı sesı de yansı tır Bu yansımalar ara sında tekıl olan yalnı/ca aynanın sahıbıdıı Dost suz yalnız, suskundur Tek yaptığı her ijeyı kav dctmektır "Avna ' met nının sanatın urctım su recını ızleyen yazılı ve gorsel otekı metınler den sonra gelmesı ne dcnsız değıldır Tum soylemscl oğeler bızı ya ratıcının yaratımı ıçın gereksındığı yalnulığa, gozlem gucune gonde rır ("Gunun aynasına kaydettığı butun go runtulerı sankı bıı bır gozden geçırıyor s 69) Zamandan vc uzamdan sılındığındc gc ııdc bıraktıgı aynada ıse tck bır goıuntu, kendı goruntusu 'asılı kalmıs'tıı (s 69) Metınde egemen olan 'bakışımlılık" ızlegını "Ses ve Ayna'da buluıuz Kıtabın "Son" metnı devıncn bır evrenı anlatır Insan yoktur bu ortamda ancak ses lerı ulasır Duşlerle yorulmuş anlatıcı son bır dus dana gorur tcnsel ve duşsel bır bırleş menın ardından sessızlığın sesını duvmaya başlar Sevı, bılgı bılınç varlık anı\eı?bır bırıne bağlanan kavramlat olaıak belırır Metnı kapatan bu anlam orgusunu altı ' adım" tuvalı ulcı Kıtabın sonu varatımın sureklılığını vuıgulaı Tıpkı baştakı gıbı kımlık ızleğı yınclenır "Kımsenosun' Çağrışımsal ve ızlekscl bağlarla eklemlc nen gorsel vc vazılı metınleıın oluşturduğu bu yapıt, yoöun bıı seruvenı anlatıyor ve heı sayfasında otcurdan yorumlayıcı bır çaba ıs teyerek onu da serüvenine katıyor Ilem sa natunın sanata bakışında belırgın olan ana ızleklerı sunuyor, hem de bu sanat soylemı nın gcçmışten bugune soylcnceden çağdaşa duşten gerçcğe uzaııan çok katmanlı çok boyutlu nıtelığıne dıkkatımı/ı çekıyor • Suç/ balkan Nacı \\lım\<.lı/ )ıipı Krıclı Kııllur Mcrhczı/HO \ SAYFA 3