Katalog

Vitrindekiler İki Komite İki Kıtâl/ Ahmet Refik/ Hazırlayan • Hamtde Knyukan/ Kehtkeç Yayınları/ Ankara/ S7 s Neşeli rarihçimiz Ahmet Refik (Alı ı ^ j iKOMITE tınay), 1915 te, Ermeni tehciri sıra I M K I T A L sında Eskişehir'de görevli olduğu Sevk Komisyonu'nda tttihat Terak ki iktidarı tarafından sistemli bir biçimde uygulanan mezalime ve 1918'de Rus Ordusıı çekildikten sonra Ermeni komitelerinin Müslüman köylerinde uvguladıkları kıyımlarına ilişkin, bizzat tanık oldugu oldukça üzüntü verici, acıklı sahneleri akıcı ve samiıni bir biçimde anlatıyor. Ahmet Refik'in anlattıkları 1915'teki tehcir olayına ilişRetorik/ Art'Uoteles/ Çcvırcn • Mchmel H. Dogan/ Ya kin tek yanlı rcstnî anlatımın dışında, gerçeğin her iki rcsmî göriişcc de karanlıkta bırakılan yanına ışık tutupı KrcJi Yayınları/232 ı yor. Ahmet Retik, bu izlenimlcrini ittihat Terakki yöBüyük Iskcnder'in ögretmeni, rıetimi çöktükten sonra, 1919'da, önce îkdam gazetemantık bılinıinin öncüsü ve felsefesinde tcfrika etrniş vc ardından aynı yıl içinde bunları de gerçekçili^in "baba"sı Aristotekitaplaştırmış(Kitaphanei Islâm ve Askerî, Ibrahim les, Sokrates'in öğrencisi olan öğHilrni, Babı Âli Caddesi, Matbaai Orhanive, Istanretmeni Plaron'dan sonra, EskiYubul). 1 lem meslekten tarihçiler hem de tarih meraklınan (Atina) lelsefcsi içinde gelenek ları içın oldukça ilgi çekici olan bu kitabın yetmiş altı kuran son fılo/oftu. Doga bilimlcyıl sonra yeniden kitapçı raflarında gö/ükmesi gerçekrirıden tıbba, psikolojiden mantıten sevindirici. Bu kitabı yeniden okurlara sunanlara ga, metafizikten sanata, ahlaktan iönülden teşekkürler... Ahmet Refik'in Anadolu'nun politikaya kadar pek çok alanda er köşesinden Eskişehiı'e getirilip istasyon civarında geliştirdıgi görüşter, yüzyıllar boson derece uygunsıız barınma koşullarında alıkonulan vunca hem Hıristiyan hem de Islam düşünce dünyaErmenilcrin acıklı halini tasviri, insanın gözüne ister İarında etkili oldu, her dönemde yeniden ele alındı. istemez tarihin en karanlık bölümünü oluşturan sisAristotcles Retorik'te, konuşma sanatında temcl temli göçürtme ve mülteci olaylarındaki sahneleri geamaç olan "dinleyenleri inandırma"nın gerçekleştiritiriyor. lebilmesi içın neler yapnıak gerektiğini örneklerle inceler. Ayrıca konuşma sanatını ahlaksal, politik vc eğitsel etkileri açısından ele alır ve bu sanarın etik ve Bolşevik Ihtilâli ve üsmanlılar/ Uygur Kocabaşoglupolitika ile ilişkileri üzerinde durur. Aristoteles'in, Metın Belge/ Kebikeç Yayınları/ Ankara/ 166 s. adıyla birlikte anılacak kadar onunla özdeşleşmiş 1917 Ekim thtilâli sırasında ve olan iki kitabından Poetika, Türkçe'ye çevrilmişti. 1917'den 1922'ye kadar geçen süRetorik ise dahaönceki çevirileriyle ustalığını kanıtlarede, Ihrilâl'in, sosyalizmin ve sosnıış olan Mehmet H. Doğan'ın tngilizceden yaptığı yalizmin Rusya versiyonu olan Bolbu çeviriyle, yazılışından yaklaşık iki bin dört yüz yıl şevizmin Türkiye'de algılanışını, sonra, ilk kez Türkçeye kazandfırılmış oluyor. yansıma ve etkilerini, titiz ve bir süreli yayın taramasına dayanarak anlatıyor. 1917'den önce, üsmanlı Gorbaçov'un Rusyası/ Hazırlayan Sevin Okyay ve düşüncesindeki sosyalizm telâkkisiCeıtı Akaş/ Yapı KrcJi Yayınları/ 212 s. nin, 1917'deki yorumlara esas teşkil Gorbaçov'un Rusyası, Yapı Kredi etmesi bakımından, özetle incelenYayınları Yakın Tarih dizisinin ilk diği çalışma, devrimden sonra esen "sosyalizm rüzgâkitabı olarak yayımlandı. Yapıt, n' nın Türkiye'yi ve Türkiye aydınını nasıl etkilediğihem perestroyka'nın ve glasni, Türkiye'cîe egemen olan tslâmcılık, Türkçülük gibi nost'un mimarı olarak yola koyuideoloiilerin dönemin bu prestijli ideolojisi karşısınlan tarım ve hukuk uzmanı Gorbadaki oîumlu ve olumsuz duruşlarını özenle ınceliyor; çov hem de onun kısa sürede deTürkiye'de antikomünist söylemin ilk öıneklerini ğiştirdiği ülkesi üzerine kapsamlı gösteriyor. Kendi ifadeleriyle, 1917 Rus Ihtilâli'nin bir araştırma. "Gorbaçov'un Rusyıllar önce bu yakada nice izlenmiş olabilecegi konııyası", "Rusya'nın Gorbaçov'u ve sunda bir araştırmayı ilham eden... 'Glasnost', 'Pe"Gorbaçov'un Zor Cîünlcri" adlı restroyka' atılımlarının çağdaş Türk basınındaki izleüç ana metinden oluşan kitapta, "dünyayı değiştiren niş biçimi ve biçemi ol(muş). Çalışma özcllikle günlük adam"m altı yıllık kısa iktidaı süresi, öncesi ve sonrabasının izlenmesi, o günlerin Türkiyesi'ndeki atmossıyla ele alınıyor. Gorbaçov'un Rusyası, Mihail GorYaban Diişünce/ Claudc Levi Strams/ Çcvırcn. Tahsin Yiicel/ Yapı Kredı Yayııılan/ 152 v. LeviStrauss'un baş yapıtı Yaban Düşünce ise 1984 yılında Tahsin Yücel'in çevirisiyle yayımlandığında, Türkiye'de de toplum bilimlcri alanında büyük yankılar uyandırmıştı. Batı uüşüncesinin "ilkel toplum" ve "yaban düşünce" sınıflan dırmasını temeldcrı sarsmıştı.Çağdaş bııdunbilım ve yapısalcılık akımının eıı önemli isimfcrinden olan LeviStrauss; Yaban Düşünce'de "yapısalcı" yöntemi, toplum bilimindcn felsefe ve hatta edebiyat elestırisine kadar pek cok farklı disiplinle tanışırdı. llk basımları kısa sürede tükenen Yaban Düşünce, Tahsin Yücel'in yeniden gözden geçirdigi yetkin çcvirisiyle bir kez daha gündeme geliyor. însandoğakültür ilişkisirıi anlama yolunda, gctirdiği farldı ve zengin bakış açılarıyla bir öncü sayılan Claude LeviStrauss'un öbür önemli yapıtı, Hüzünlü Dönencelcr. baçov'un çocuklugunu, gençlig'ini ve Sovyet siyasal sisteminin basamaKİarınua yükselijini inceledikten sonra, giriştiği ve girişmediği reformları, güçlü ve zayıl yönlerini değerlendiriyor "Post Gorbaçov" döneminden geriye bakıp, bu altı yıl içinde neler olduğunu, bunları nangi etmenlerin nasıl hazırladığını gözler önüne seriyor. feri ve tarihin sıcak hadiseleri karşısında yaşananl.tr bakımndan var olan zihniyeti anlamak için son derecede önemli bir eksikliği gideriyor. Karaböcek/ Saadel îkcsus Altan/ Scl Yayıncılık/ 96 v Yaşamını Türk operasına adamış özverili sanatçılarımızdan bin olan Saadet îkesus Altan, ilk sanat temsilcisi, ilk kadın yönetmen ve ilk şan pedagogu olarak Türk operasına sonsuz hizmetlerde bulunmuştur. Timur Selçuk'la, Ayhan Baran'ı, Erol Evgin ile Suna Korad'ı ya da daha nicelcrini aynı coşkunlukla etrafında birleştirebilen Saadet tkesus Altan'a "nocaların hocası" denmesi boşuna değildir. Berlin'le Ankara arasında; Istik lâl Savaşı'yla kadının baöımsızlıöı savaşı arasında; Hitler faşizminin yükselişiyıe ses tellerinin titreşimi arasında; duyguyla mantık arasında; opera sahneleriyle yaşam sahneleri arasında anlamlı bir 80 yıl. Onca serüven ,onca sevinç, onca acıyı geride bııakan, aynı zamanda ilk Türkçe Şan Tekniği kitabının da ya/.arı olan bu öncü kadın şimdi de biyografik öykülcriyle okurun önüne çıkıyor. Delilikten Kurtar Bizi/ Kenzaburo Oe/ Çeviren: Ya;ar Avunç/ Can Yayınları/ U'J a. Kitap, daha önce "Kişisel Bir Sorun' adlı romanı ile "Kurbanı Besrun DFLILIKTEN' lenıek" adlı uzun öyküsü yayımlanan, 1994 yılı Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan fapon yazarı Kenzaburo üe'nin deöişik iki uyuiKİykü siinü içeriyor. tlk öykü Delilikten Kurtar Bizi, 'görülmemiş deıecede' şişman, deliliğe yakın bir adamın zihinsel özürlü oglu ile ilişkisirıi, aralarındaki bedensel bağmılılıgı anlatmakla başlayıp çocuğun gözlerinin muayene edilnıesi, şişkonun içinde ayıların bulunduğu bir navu/j aiılmasına ramak kalması ve sonunda delirmesi ile ilgili sahneleri olağanüstü bir biçim ve anlatım güzelliği içinde okuyucuya sunuyor. îkinci öykü Bulutlar Canavan Agu ise, tanınmış bir bestecinin, doğumundan lıemen sonra öldürttüğü oğlunun gökyüzünde kanguru büyüklüğünde bir bebek olarak yaşadığına ve aı a sıra yeryüzüne inerek kendisiyle konuştu^una inanması sonucunda ortaya çıkan olaylar çercevesinde gelişiyor ve büyüleyici, şiirsel bir anlatımla okuyucuyu sürüklüyor. Her Kadın Bir Rus Şaire Aşık Olur/ Elizabeth Dunkel/ Çeviren: Püren Ozgören/ Can Yayınları/ 147 t Kate Odinokov, âşık olmaya hazır, bekâr bir kadın. Zeki, çekici, olHFR K.\fJ!N dukça da başarılı bir reklamcı. Ama HİR KIK S \İKJ, bütün bunları bir erkekle paylaşmanın özlemıni çekmektedir. Neden böyle birini bulamaz, pekir' Nedeni, Kate'in şanssız biri oluşu mu? Yoksa yalnızca keşfedilmemiş mi?.. Sonra sahnede yakışıklı, derin düşüncelere gömülmüş, Rus göçmeni, şair Boriz Zimoy belirir. Boris'in evi Paris'te, Kate'in yuvasıysa New York'tadır. îlişkileri zamana ve kilometrelere dircnebilecek mi dir? Peki ya Kate? Kate, yanm ruh doktorunda arar. Içten içe arzuladığı bu erkek de kendi aşk sorunlarıyla boguşmaktadır...Ki kısa bir süre sonra Kate ile Boris de aynı sorunların tuzağma düşecektir. Sersemletici, baş döndürücü bir dönme dolabın içindeki Kate, gcrçek aşkın kollarına atılmak için en güvenli anı kollamaktauır. Elizabeth Dunkel bu romanıyla Amerikan edcbiyatında büyük bir yükseliş göstermişti. • SAYFA 2 1 E CUMHURİYET KİTAP SAYI 264