Katalog

2 1 A R A L I K 1 8 9 6 ü Bülent Aksoy, "The Music Makers in Turkey"i değerlendiriyor i. U Yiğit Bener, Fransız romancı JeanMarie Laclavetine ile görüştü 12 uıyfada U Nadir Gezer, son kitaplanndan hareketle Mahmut Makal'ı değefiendirdi 14 \ayfa<k ü Şiir Atlası'nda bu hafta Hans Arp'ın şiirleri var 16 sayfada umhuriyet Içtenlikli Mr Erendiz Atasii ii 947 Ankara doğumlu Erendiz Atasü'nün, öykü yazmaya başladığı yirmi yedinci yaşına kadar yazarlıkla ilgili düşleri yoktu. Yazma serüveni günce ve mektuptan öyküye akan bir yol izledi. Uzun yıllar yazdıklarını yayimlamadı. 1981 yılından bu yana öykülerini yayımlıyor. îlk kitabı "Kadınlar da Vardır" 1983 tarihini taşıyor. Atasü bu kitabıyla Akademi Kitabcvi Oykü Odülü'nü almıştı. Bu kitabını, 1985'te "Lanetliler", 1988'de "Dullara Yas Yakışır", 1991'dc "Onunla Güzeldim" izlcdi. Sürekli "kadınlık durumu" üzerine araştıran ve düşünen Atasü, bu kez bir romanla geldi karşımıza; "Dağın Oteki Yüzü". Atasü ile kitapları üzerine konuştuk. YILDIZ ECEVİT 1 E rendiz Atasü ismi seksenli ydlarda edebiyat çevrelerinde öykü yazart olarak duyulmaya basladt Özellıkle kurmaca edebiyat ürünlenmn 'ölü yatırtm' olarak görüldüğü yayın dünyamtzda "Dullara Yas Yakışır" dört baskı yaptı. Oniki yıla serpistırılmış dört öykü kıtabından sonra, sımdı btr roman yazarı olarak görüyoruz tenı Her ne kadar geçen ay yayımlanan son kitabtnı 'roman olarak tanımlamaytp, ona kitabının basında "öyküyle roman arastnda gezınen bir anlatı" dn/orsan da, "Dağın ötekı Yüzü" çajtdas düzyazt/'anlatı türünün bağtmsız böîümlerden olusan eklemli bıçtm yapıstna sahip bir metin, bir 'roman'. Ancak, bıçtm kaygısının sürekli duyumsandığı bu mettnde bırıncı planda belirleyici olan, yine de onun 'ideolojik' içeriği. "Dağın Ötekı Yüzü" Kemalıst ideolopmn romanı, 'tezlı bir roman, Burada aniatdan, Kurtuluş Savaşı, Kemalızm, Dersım, Batı/îngıltere, kapıtaltzm, Nâztm, Demokrat Partı, NATÖ, Kore baslıklı noktaların belırledtğt uyasal bir topoğrafyanın üzerindv yol aları aydtnlanmacı bilincin serüveni Kitabtn ana bölümü "Kemalistler" baslığını tastyor. Kemalızm metinde bir atlenin kiştlerınde bedenleşttrılmtş, kusaktan kuşağa taşınmış Roman kişileri araunda Mustafa Kemal'in doğrudan yer alıyor olmast, metnin bir baska özellig'ı. Nastl doğdu bu roman? Anncmın öldüğü gece zihnimde bir imge belirdi: Annemin genç kadınhğındaki ışıltılı kumral saçlarıyla çevrclcnmiş avdınlık yüzü bir dağ doruğunun ardından bir güneş gibi yükseliyordu. Bu kitabın yaratı tohumu işte o imgedir. Kitap benim açımdan her şeyden önce yumuşak bir dalga gibi yaşamdan yavaşça ve sessizce çekilen ajle buyüklerinin ardından bir mersiye. Ölüp giden anneyi, babayı, büyükanneleri, dayılan, amcaları, enişteleri iç dünyamda yeniden yaşatırken, onların bcnim imgclemimde cân bulan bu yenı yaşamlarının arasında, belki Kemalizmden başka kesişme ve ayrılma noktalan bulunabilirdi. Ancak, ülkcmizin birinden öbürüne savrulduğu ağır bunahmlar beni yakın tarıhimiz üstüne yogun biçimdc düşünmeye itti. O zaman bir şcy farkettım: Yüzyıl başında doğmuş, savaş acılanyla paralanmış çocuklukları çöken imparatorluğun altında ezilmij, gençliklcri Kemalist coşkuyla kanatlı kuşak için Kemalizimle kurdukları içsel ilişki, 'bu ideolojiye bağlılıklan ya da ihanetleri ya da yönelttilderi özeleştiri', onların uuygu dünyalarının başat ögesidir. îçerdığı yoğun özeleştiri boyutuna ve tç hesaplasma atmosferıne karştlık, bir 'ülkünün romanı' "Dağın Öteki Yüzü" Genelde karabasanların, umarsızlıkların, giderek yok olmakta olan bıreyın romamnı yazıyor romanalar artık. Oysa sen bir ülkünün romamnı yazmışsın burada • Yüzyıl sonunda insanca değerler yalnız bizde değil, tüm dünyada hızla aşınıyor. Yakın vade için hiç iyımser değilim. Ama evrenin kuralıdır, her kaostan yeni bir uyum doğar. ldeolojiler, insanlar varoldukça yeniden ve yeniden doğacaktır. "Dağın Ötekı Yüzü" Kemalıst ıdeolojtnın romanı derken, bunu mettn kurgusu bağlamtnda da söylüyorum Romandaki Kemalistler, bir bedenın parçaları ya da btr dbnuşum ztncırıntn halkaları olarak metafor düzleminde birbirlerine sıkı uktya bağlanmıslar lek bir organık varltk sanki onlar ve romanın gerçek ana kışısı olan bu varlık da Kemalıst tdeolojinın kendtst. "Bir kuşak bir önceki kusaktan doğuyor, bir %onraki kufağa batıyor", diyorsun romanın bir yerinde. Romanın ana kisisi olan 'Kemalist tdeolojı, Batı edebıyatındaki klasist/hü'manıst eğtltmlı 'gelıstm' ya da 'oluşum' romantnın kisileri gibi önce 'masumıyet'i yasıyor ılk ku^ağın ödünsüz aydınlarında; sonra maddenın ve dıs siyasaı güçlerin sarmaltnda ftre verıyor, bunalıma gtriyor; en tonunda ne iç sorunlarını çözümleyerek 'özgürlesen', 'ınsanlaşan' aydında gerçek kimliğine kavuşuyor Kitaptaki kişilcr, yani Vicdan, annesi, kardeşleri, kocası Raik ve arkadaşı Nefise için Kemalizm, soludukları hava gibi içlerine işlemiş ortak bir varlık. Kitap, Kemalizme zaman zaman bir devrim süreci olarak bakıyor ama yapıtın ana ekseni bireyin duygu dünyasına 'emilmiş' Kemalizm. Sanırım, senin sorunda çolc güDevamı 4. sayfada •" CUMHURİYET KİTAP SAYI 30S