Katalog

Prof. Dr. Zeyyat Hatiboğlu ve Prof. Dr. Mustafa Aysan dan okunmasi gerekli bir kitap... Türk Ekonomisinde 1994 Bunalımı DR. ALEV COŞKUN Nisan 1994 günü ilan edilen "Ekonomik Istikrar Önlemleri" yaşamın tüm kesitlerindeet• kilerini gösterdi. Artık Türkiye ile ilgili herkes şu kritik soruyu sormayabaşladı: "AcabaTürkekonomisiningeleceği nedir?" Bu konuda her gün makaleler yazılıyor, raporlar yayımlanıyor. Bu yazımızda, son günlerde yayımlanan "Türkiye Ekonomisinde 1994 Bunahmı" adlı kitaptan söz etmek istiyorum. Öncelikle kitabın iki deneyimli öğretim üyesi, yıllardır ekonomi okutan Prof. Dr. Zeyyat Hatiboğlu ve Prof. Dr. Mustafa A. Aysan tarafından yazıldığını belirtmeliyiz. Her iki öğretim üyesi de uzun yıllar, Türk ekonomisi üzerinde kafa yormuşlar ve binlerce sayfaya ulaşan kitaplar, incelemeler, makaleler yayımlamışlardır. 93 sayfalık bu son eser, günümüzün ekonomik bunalımına yanıt aradığı için ilginçtir. Hatiboğlu ve Aysan "Türkiye Ekonomisinde 1994 Bunalımı" adlı monografilerinin alt başlığında bir ölçüde incelemelerinin hipotezini de ortaya koymaktadırlar. Alt başlık şöyle: " Halka hoş görünme (popülizm) çabasındaki politikacılarımız ile yöneticilerimizdeki yanılgıların kaçınılmaz sonucu. 1994 ekonomik bunahmının analizini yapmak ve çıkış yollarını gösteren öneriler ortaya koymak için yazılmış olan bu kitap 14 bölümden oluşuyor. Kitabın ilk dokuz bölümü, 19231994 yılları arasında geçen dönemleri ele alıyor. Ekonomi politikalarında yapılan yanlışları ve doğruları da işaretleyerek bu dönemlerin özetini de vermektedir ki, kitaba güç katmıştır. Yazarlar Türk ekonomisini şu dönemlere ayırıyorlar: a)19231950dönemi, b) Ekonomideki patlama 19501960 dönemi, c) Türkiye'de Ikinci Planlı Ekonomi Dönemi 19601970 d) 1970'lerde Türkiye Ekonomisi, e) Dışa Dönen Türkiye Ekonomisi, 19801990 0 1989'dan Sonraki Türkiye Ekonomisi ve 1994 Bunalımı Yazarlar Türk ekonomisinin geçirdiği bu evrelerin özetini verirken belirli yargılaradavarmaktadırlar. Kitabın yazarları, Türk ekonomisinin başlıca sorunlarını; 1Enflasyon, 2 Gelir dağılımındaki adaletsizlik, 3 îstihdam sorunları, 4 Dış ticaret dengesindeki sorunlar, 5 Mali yapıdaki sorunlar, 6 Kamu ekonomisindekı sorunlar olarak 6 önemli noktada görmektedirler. Herkesin ilgisini çeken ve "Ekonomi nasıl kurtulacak" sorusunun giderek her keSimde sorulduğu günümüzde, Türk ekonomisine tarihsel perspektif ve gelişmeler gözardı edilmeden makro düzeyde yanıt bulmak isteyenlere önerilecek bir çalışma olarak görüyoruz. Ekonomistler, daha önce başka kitaplannda, incelemelerinde geniş olarak tartıştıkları bazı modellere de bu kitaplarında özet olarak yer vermişlerdir. Kitabın 14'üncü bölümünde ise "1994 Ekonomik Bunalımının Nedeni ve Çözümü" üzerinde görüşlerini belirtiyorlar. Yüksek gelişme hızları görülmekle beraber sonunda darboğazlarla karşıIaşan ekonomilerin durumuna iktisatçılar "Dutch DiseaseHollanda Hastalığı" adını verdiler. Uk kez Hollanda'da gözlenmiş olduğu için bu adla anılanbirekonomikhastalıktır bu... Bu hastalığın görüldüğü ülkelerde zaman zaman yüksek gelişme hızlannın yarattığı geçici refah dönemleri yaşanmakta, ama ülke ancak kaldırabüeceği gelişme hızlarına geriye çekilmektedir. Ancak bu geri dönüş, yüksek maliyet bedellerinin ödenmesini gerektirmektedir rTatiboğlu ve Aysan, "Türkiye Ekonomisinde 1994 Bunahmı" adlı monografilerinin alt başlığında bir ölçüde incelemelerinin hipotezini de ortaya koymaktadırlar. Alt başlık şöyle: "Halka hoş görünme (popülizm) çabasındaki politikacılarımız ile yöneticilerimizdeki yanılgıların kaçınılmaz sonucu. Hollanda Hastalıjjı LaleDevrl Yazarlara göre özellikle 1986 yılından beri izlenen ekonomi politikası ile ilgili olarak yapılan önemli yanlışlıklar ve Türk ekonomisinin temel özellikJerinin tam anlaşılamaması gibi nedenlerle Türk ekonomisi de böyle hastalıklı bir dönemden geçmiştir. ''Hollanda Hastalığı"na benzeyen bu döneme yazarlar "Lale Devri" adını veriyorlar. Çünkü, bu dönemde geçici nedenlerle dışalım olanakları yaratılıyor, yüksek ücret politikasıyla desteklenen canlı bir taleple karşılaşılıyor, böylece yüksek gelişme hızlanyla, ekonomide yüksek tüketim biçiminde ortaya çıkan geçici mutluluklarla dolu bir "Lale Devri "yaşanıyor. Hem "Lale Devri"ni daha iyi özümsemek hem de yazarlann çıkış yolu önerilerini görebQmek için bugünlerde okunmasi gerekli bir kitap olarak görüyoruz. • Türkiye Ekonomisinde 1994 Bunalımı / Prof Dr Zeyyat Hatiboğlu Prof Dr. Mustafa Aysan / Beata Basım YaytmDağttımA.Ş. /93s. CUMHURİYET KİTAP SAYI 231 SAYFA 9