Katalog

Bip TODIU Oliimiin Ovküsii katliamına ilişkin bütün görsel ve yazılı belgeleri içeren kitap, aydınların ve olayın tanıklarının düşündüklerini de kapsıyor. Sıvas Kitabı, bir belgesel olmanın yanı sıra olayda gelişen etki ve tepkileri eleştirel bir bakışla değerlendiriyor. Cahit Tarlyol'un dediği gibi "En büyük Atatürk, başka büyük yok, dediğimiz gün, Atatürk yoktur. Vatanı kurtaranı korumayan, vatanı koruyamaz." ECE TEMELKURAN . vas Kitabı /Bir Toplu Öldurümün Öyküsü", hiçbirşeyinaynıkalamayaca£inı anlatıyor. "Zaman nasıl da hızlı geçiyor." Bu doğru değil, zaman en başından beri aynı hızda akıyor. Hızlı giden, değişmesini istemediklerimizin yıpranması, yok olması. Türkiye açısından da zaman, değişimden çok yıpranma, yok olma ve olumsuz yönde gelişme kavramlarıyla gitgide eşdeğer olma yolunda. Insanlara bu nedenle hızlı geliyor zaman, yetişilemez ve altedilemez. Zamanın hızlı geçtiğine ilişkin hayıflanmaların temelinde ise yıpranmaların karşısına geçilememesi ve ülkenin yöneliminideğiştirememekgibigerekçeler yatıyor. Zamanın hızlı geçtiği savına karşılık, belki de yapılması gereken, zamanı ele geçirmek. Gelişen ve rahatsız edici olgu ve olayların yönünü değiştirmek. Bunun için de olay ve olguîarı, eskisine oranla artık daha çabuk algılayıp değerlendirmek gerekiyor. Bu süreçte ilkin bilgi edinmek zorunlu. Artık toplumsal olayları, üzerinden zaman geçip dengelerin yerine oturmasını beklemeden çözümleyip, sonuçlara varmak gerekiyor. îşte bu olaylardan biri, belki de en korkuncu, Sıvas katliamı. Şaşkınlığınızın, anlama gücünüzü sekteye uğratmaması dileğiyle... Edebiyatçılar Derneği'nin üstlendiği çalışmayı, Atilla Aşut yayına hazırladı, teknik eşgüdüm ve kapak tasarımını Hüseyin Atabaş yaptı. SıS AY F A vas'ta katledilen aydınların, gençlerin ve bütün bu acılara dayanamayarak yaşamını yitiren Edebiyatçılar Derneği üyesi Battal Pehlivan'ın anısına adanan kitap, 5 bölümden oluşuyor. Edebiyatçılar Derneği'nin önsözüyle başlayan çalışma, Edebiyatçılar Derneği Başkanı Mustafa Şerif Onaran ve Kültür Bakanı Fikri Sağlar'ın kitap için yazdıkları yazılarla sürüyor. "încelemeler"bölümünde,Prof. Dr. Cahit Tanyol, Prof. Dr. Ilhan Arsel, Araştırmacı Nejat Birdoğan, Prof. Dr. Alpaslan Işıkh, Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. Orhan Öztürk, Prof. Dr. Unsal Oskay, yazar Özdemir Ince'nin olay üzerine düşündükleri ve Sıvas katliamının tarihsel ve toplumsal anlamına ilişkin yazıları yer alıyor. Tanyol, yazısında Sıvas katliamından sonra Anıtkabir'i ziyaret krizini "sadakat komedyası" olarak nitelendirerek şöyle diyor: " En büyük Atatürk, başka büyük yok dediğimiz gün, Atatürk yoktur. Vatanı kurtaranı korumayan, vatanı koruyamaz. "Arsel, yazısında tarihsel bir bakış açısını benimseyip Türk toplumunda dineve din adamlarına yaklaşımı irdeliyor. Tarihten ve Türk kültüründen ilginç örnekler veren Arsel, yerleşik anlayışı şöyle örneklendiriyor: "Evi baca, köyü hoca yıkar", "Ölü gözünde yaş, imam evinde aş", "Allah haziranda yılandan, Ramazan'da imamdan korusun." "Şiddet olgusunun gerisinde yatan işsizlik dalgasını veya neo Edebiyatçılar Derneği'nden "Sıvas Kitabı" açarak çözüm için şu öneriyi yapıyor: "tlk adım olarak, özellikle dış politika ve komşulanmızla ilişkiler konusunda bütün siyasal partiler arasında mutabakat aranmalıdır. Bu mutabakat sağlandıktan sonra, aynı görüş birliği, kamplaşma sürecinin önlenmesi ve bu süreçte Islam dini ile laiklik ilkesinin ve demokrasi rejiminin karşı kutuplar olarak kullanılmaması için de yaygınlaştırılmalıdır." "Tanıklıklar" bölümünde, 49 tanığın olay hakkındaki saptamaları, izlenimleri ve gördükleri yer alıyor. 3.bölüm olan "Belgeler"de, önceki bölümde bireylerden alınan bilgi ve izlenimler doğrulanıyor. Sıvas katliamı sırasında ve olay sonrası kamuoyuna sunulmuş ya da sunulmamış, tutarlı bütün görsel ve yazılı belgeleri içeren bu bölümde, bütün siyasi görüş ve toplumsal yaklaşımların olaya ilişkin yazıları ve kanıları toplanmaya çalışılmış.Yüzler, eller, yarım kalmış şiirler ve hesabı sorulacak onca şey: "Yitirdiklerimiz." En uzun bölüm bu, denip de bitirilemeyecek bir yığın acı. Sıvas'ta yitirdiklerimizle yapılmış söyleşiler, dostlarının dedikleri ve olay sonrasında ailelerle yapılan konuşma Metln Altıok. Uflur Kaynar, Betıçet Aysan, Asım Bezlrcl Azlz Nesln ve dlöerlerl kuşatma altındakı Madımak otellnln merdlvenlertade... "Sadakatkomedyast" liberalizmin kabarmasıyla birlikte toplumsal dokuları kemirmeye başlayan bencillik salgınını gözardı ederek içinde bulunduğumuz zaman dilimi boyunca olup bitenleri anlamak, elbette kimümkündeğildir." Alpaslan Işıklı, diğer toplumsal belirleyicilerle birlikte şiddeti oluşturan koşulları araştırırken son bilimsel incelemelerde ileri sürülmesi hamasileşmiş olan Türk geleneğinde şiddet ve işkencenin olduğu savını şöyle eleştiriyor: "Türkiye için insan hakları normlannın ikinci sınıf düzeyde uygulanmasını isteyen bu resmi, gaynresmi 12 Eylül çığırtkanları, dinleyenlerin, 'Türk halkı' denince, işkenceyi hobi haline getirmiş bir manyaklar güruhu düşünmeleri işten bile değildir." Bu yaklaşımı eleştiren Işıklı, Sıvas katliamının ardındaki toplumsal, siyasi ve ekonomik nedenleri tartışıyor. Kültür Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Emre Kongar, toplumsal yapı "yığın" olarak biçimlendiğinde, ortaya çtkan "ortak düşman" kavramından söz lar... Son bölüm "Tepkiler." Hemen bütün toplumsal kanatların görüşlerini içeren bölümde, özellikle Tarafdergisi yazarı Murat Doğu'nun yorumu ilgi çekiyor: "Sıvas ayaklanması iyi bir tecrübe oldu. Geçmişe kıyasla hayli iyi, ama olması gerekene nispetle kimi eksikleri olan bir ayaklanmadır bu. Ders çıkarmak lazım." Sıvas katliamından herkes ders çıkarıyor. Herkesin dersi kendine mi gerçekten? 30 yıl sonra bir çocuktan bu kitabı saklamak için anne babaların kaç kitap aralaması gerekecek? Yoksa 40 yıl sonra bir çocuk "lşte her şeyin başlangıcı buydu" diyerek mi alacak eline kitabı? Ders almak değil, alınan dersleri uygulamak gerekiyor artık. Çünkü bu ülke için, yıpranma, yok olma ve çöküşle eşdeğer olan zaman, tahmin edilenden de hızlı geçiyor. Zamanı ele geçirmek gerekiyor. • .. Sıvas Kitabı Bir Topluöldürümün Öyküsü / Edebiyatçılar Derneği / Yayına Hazırlayan: Attıla Aşut/578 s. CUMHURİYET KİTAP SAYI 231