Katalog

da 'sizin esin perileriniz var mı?' diye! Yanıtım şu olmuştur: "Esine inanırun. Benim esin perilerim de benden önce yaşaI S I \ S | Y< >K I I R mış şairlerdir..." Bana öyle geliyor ki, şai^ katçckeceklerdirkuşkusuz.) rin yazdıklanm, ancak bir başka şair, onHilmi Yavuz'la ycni bir söyleşi dan önce yaşamış bir şair (belki de eşzayapmaya hazırlanırken nasıl bir yöntem manlı olarak yaşayan!) şairler esinleyebiseçmem gerektiği konusunda zorlandığılir. Diyeceğim şairin, bunun dışında bir mı söyleycbilirim. Dedim ya hep açıkla'esin perisi'ne ihtiyacı yoktur. Bâki Efendi, mak zorunda kalmıştı şiirlerini. Eminim, o Yahya Kemal, Asaf Hâlet Çelebi, Behçet sorulmuş bütün soruları da yeniden sorNecatigil... Sadece bunlar değil elbet! Dasam, daha bir dolu sözü vardır söyleyecek. ha birçok şair benim esin perilerim olmuşama bu kez, farklı bir açıdan yaklaşmak daIIUn.lYı.ı. tur. Bakın bu ne kadar önemli: Şair, özelha çekici geldi bana. Abes düşmeyi de göze \ I 14 J UN likle divan şiirimiz böyledir bu, bazen 'inalarak şiirinde olan ve hiç/pek olmayan kotihâT (aşırma) sayılabilccek kertede 'esinnusunda da konuşturabilir miydim onu? lenir' eslaftan (öncekilerden)! GaalibDeBöylelikle Hilmi Yavuz şiirini sevenlere de'yi unutma: Ne demişti? yeni pencereler açabilir miydim? Sonunda Esrârımı Mesnevî'den aldım sorularımı "var" ve "yok"larla biçimlenÇaldımsa da veli.mirîmalıçaldım! dirmeye karar verdim. Ve söze "ne var, ne Necatigil'ebak.Onda Divan şiirininimyok Hilmi Ağabey" diyerek girerek sıralagelerini, hatta dizelerini bulursun. Ama ne dım sorularımı. yapmıştır Necatigil? Şunu: O şiirscl im'i • "Baktj KUJU" adlı kıtabtnızda 'güllerin, almış, bugünün insanlık durumunu imleçocukların vedenizlerin'elinden tutuyonuGüliin Uıtası Yoktur / mek için kullanmıştır. 'Ateşten denizleri Erguvan Sözler Toplu nuz sürekli. Neden bu jiirlerde çokça gül, Şiirler 12 /Hilmi mumdan kayıklarla geçmek'... Onun giçocuk ve deniz var? Yavuz / Can Yayınlan / bi... • 'Bakış Kuşu' için küçük bir açıklama 181s.,216s. Şiirlerinizde niye hiç rastlanttyok? yapmalıyım sevgili Enver Ercan. Senin dc • Şiirlerimde rastlantı yoktur olmaz da! bildiğin gibi, bütün şiir kitaplarım scllikle dindarlık arasında bir dolayım yazılmazdı, diye düşünmüşümdür. AbartıAragon, 'bir şiirin tarihi, onun tekniğinin '....şiirler'yada'....şiirlcri'başlıklarınıtaşıoluşturmaz Müslümanlıkta. O yüzden Fulı bir açıklama bu, biliyorum, ama bu intarihidir' diyordu. Doğrudur. Şiir yazma yor; bir istisnasıyla: 'Bakış Kuşu'... Bu kizuli'yi, özellikle yukarıya alıntıladığım disanlara, benim varoluşumla eşanlama geedimi, creği kendinde olan bir etkinlik tap, toplu şiirler dışında, iki kez basıldı. zeleri bağlamında, Hıristiyan bulmuşumlen bir şeyi, şiiri verebilmek istedim. Hepsi (praxis) değildir; tersine, bir ereği bir teIkinci kez, Üç Çiçek Yayınları'nda yenidur. Ama, belki de benim şiirlerimde cinbu! los'u vardır şiirin; öyleyse şiir yazma bir den basılırken, adını değiştinneyi, onu da Neden yazdarıntzdakı insanı neredeyse sellik vardır da, erotizm yoktur! Octavio poiesis'tir. Edip Cansever'in dizesiyle söyöteki kitaplarım gibi'.... şürleri' formatına hemen çarpan ironi ve humour şiirlerinizde Paz, bir konuşmasında yapıyor bu ayrımı. lersek:' Yapılan bir şeydir şiir.' Yapılan bir uydurmayı düşündüm: 'Ilkgençlik şürleri' Cinsellik evrenseldir bütün uygarlıklarda yok? şeydeyse, rastlantı olmaz! olabilir miydi? Sonra yayıncım caydırdı aynıdır; Erotizm ise her defasında, yani • Yok mu acaba? Bence humour değil, beni; kitap, 'Bakış Kuşu' adıyla tanınmıştı; Neden sizde erguvandan çok gül tutkuher kültür ve uygarlıkta, her devirde farklı! ama ironi, bazı şairlerimizde olduğu gibi, öyleyse değiştirmek sakıncalı olabilirdi! su var? Kimbilir? kör kör parmağım gözüne sokulmamıştır; Satış açısından! O yüzden değiştirmedim. • Erguvan'dan çok gül tutkusu mu? çok belli belirsiz bir katman olarak, derin Şiirlerinizde neden gülerken bile boy Evet! Erguvan, Zaman Şiirleri'nde, ZaAma benim için 'Bakış Kuşu' hep 'ilkgençlerde durur ironi benim şiirimde. Hiç kuşn u bü'kü'k çocuklar var? lik şiirleri'dir! Şiiirlerimi açıklamayı sevdiman'ı, yani Hegelien anlamda 'şimdi'yi kusuz, başat bir düzey değildir. Örneğin • Ben yaşadığımız çağın bir 'Hüzün Ça (jetzt) imler. Şimdinin gelip geçiciliğini, ğim sanılır; oysa sorular, örneğin şimdi seCemal Süreya'da şiir, ironidir. Başat düğı' olduğunu düşünüyorum. Şiir, Dün 'şimdinin sürekliliğini! 'Şimdi', dille zanin sorduğun soru gibi, beni ister istemez zey, ironidirCemal'in şiirinde. Tipik olduya'nın tini ise ya da bir zeitgeist ise öyle olaçıklamaya yöneltiyor. 'Gül', 'çocuk' ve man arasında bir dolayımdır, bana göre. ğu için Cemal Süreya'yı örnek gösteriyomak zorunda. Hüzün, bir zorunluluk! Ve 'deniz', hadi biraz gizemli bir açıklama yaUkalalık sayılmasın ama, şöyle söyleyeyim: rum. Bak, örneğin Cemal'in şiirinde bütün şiirde! Düzyazı ise böyle olmak zorunda payım, benim ilkgençliğimdir: Fatih'ten, Dildeki 'Şimdi' süreklidir; Zaman'daki düzeylervekatmanlar.ironininiçindenvedeğil; çünkü düzyazı Dünya'nın tini değil! elinde bir gül, Yenikapı'ya, denize inen ço'Şimdi' ise gcçici... 'Erguvan', bu diyalekrilirler. Benim şiirimde her düzeyin kendiŞiir, Zaman'ın ruhudur;unutmamalı! O cuk! tiği şiirsel ime dönüştürmede bir araçtı bene göre bir özerkliği vardır. Bir düzey, öteZamanın ruhunu (Dünya'nın tinini) aşma nim için. 'Gül'e gelince: 'Gül', tarihsel bir Dokuz kitabımz içinde "Bakif KUJU" ve işini de düzyazıya bırakır; romana ya d« imdir; bir uygarlığı şiire dönüştüren im! tek kitap olarak yaytmlanan "Mustafa Sub kilerin üzerine çıkmaz; dolayısıyla ironi vardır, ama göze batmaz benim şiirimde. anlatıya! 'Gül', Osmanlı şiir geleneğini imler; Gül, hi Üzerine Şiirler" dijinda her kitabımz •"Güz"ü "hüzün"le ya$amamza bir diye Osmanhruhu'nun imidir. Şiirlerinizde ajklar var da niye erotizm adannttş. Kitaplanntzda neden bu kadar cegHm yok, ama neden "yaz"larımzda bile Niye "Gülün Ustast Yoktur" ve "Erguyok? çokithafvar? hüzün var? van Sözler'in kapaklannda Chagall desen Aynı şey! Erotizm de var, aşklann yanı Doğru! 'Bakış Kuşu' ve 'Mustafa Subhi Evet, çünkü her yerde (her zaman) hülerivar? sıra! Örnek vermek istemem ama, 'Ayna Üzerine Şiirler' dışında, bütün kitaplarım zün var. Her şey gibi 'yaz' da kendi bitimiŞiirleri'ne bakdsın; orada özellikle de Önce bu adları niye verdim kitaplanithaflıdır. 'Bedreddin Üzerine Şiirler'i ni içinde taşıdığı için hüzünlüdür... üçüncü bölümde erotik dizeler bulunama onu söyleyeyim: Bana göre şairler 'güoğullarım Ali ile Ömer'e; 'Doğu Şiirleri'ni Hıçbirkitabtmzdayokken neden "Ayna lün ustalan'dır; şürlerse 'erguvan sözler'! caktır. Ben, sevgiliyi kendi imgeleminde Nuran'a;' Yaz Şiirleri'ni babama; 'Gizemli Şiirleri'nde sonnetlervar? kuran, onu bir imgeye dönüştürcn bir tür Dolayısıyla bu iki kitap, şairle şiiri bütünŞiirler'i anneme; 'Zaman Şiirleri'ni dostla Şundan: 'Ayna Şiirleri'nin geometrik lirik idealizmi önermiyorum. Örncğin Fuler. Chagall (Edip'in deyişiyle, "şinana rıma; 'Ayna Şiirleri'ni de kendi içinde her biçimlerinin de aynalara benzemesi gerezuli böyledir: Chagall'!) desenlerinde de dikkatle bakarbölümü ayrıca sunulmuş olarak Borges'e kiyordu. Dizelerin aralannda hiç boşluk sanız, birbirini bütünleyen imgeler var: Hayaliyle tesellidir gönül meyli visâl etithaf etmişimdir. 'Bakış Kuşu', şiir kitaplaolmaması (beyit, üçlü ya da kıta düzeni gibi 'Gülün Ustası Yoktur'da, ayakta (giyinik) mez rım içinde, hem adı hem de ithafsız oluşuyşiirin bu anlamda bir, dcyiş yerindeyse 'geerkekle gelin giysili kız; 'Erguvan SözGönülden taşra bir yâr olduğun âşık hâla ayrık durur. 'Mustafa Subhi Üzerine Şiometrik bütünlük'ü olması gerekiyordu. ler'deyse yatık (yarı soyunuk) bir kadınla yaletmez irler' ise hem ayrı bir kitap olmamıştırhem Geometrik formu itibarıyla aynaya en'Çok (giyinik) bir erkek. Beyaz ve erguvani çide örtük de olsa ithaf edildiği kişi bellidir. dizelerinin de apaçık gösterdiği gibi, şair benzeyen şiir, sone formuydu. Bu forma çeklerse arkaplanı oluşturuyorlar. (Beyaz) kitabın adından bellidir... sadece sevgilisinin imgesiyle yetinir; onun bağlı kalmaya çalıştım. Son iki (ayn) dize güller ve erguvan ? Şairle şiir gibi!.. bedenini istemez. Aşk konusundaki bu liNeden bu kadar ithaf var? Aslında dikaynanın kaidesidir yani, aynanın üzerinde rik idealizmi, her zaman çok Hıristiyanca • Toplu jiirleriniz ktsa sürede yeni baskı kat etmişsindir; ithaf edilenler, kitaplardurduğuzemin! bulmuşumdur. Bedenin olumsuzlanması! yaptt. Niye fiirlerinize böyle ilgi var? dır tek tek şiirler değil! Şiirlerimin ithaflı Neden şiirlerinizde en çok Bâki, Yabya Tenin bedenin yerini alması! Müslüman Sevgili Enver Ercan, eskiler 'Mârifet, olanlarıysa üçü dördü geçmez! KitaplarıKemal, A.H. Çelebi, Necatigil sevgisi var? kültürde, bedenin olumsuzlanması söz koiltifâta tâbidir' derlerdi. Ben bunu tersine mı adadığım insanlar (oğullarım, annem, Sevgili Enver Ercan, adını saydığın bu nusu olmadığı için (bazı aşırı perhizkâr uyçeviriyor ve diyorum ki 'tltifât, marifete tâbabam, Nuran, Borges, Necatigil, dostlaşairler benim esin perilerimdir. Banaarada gulamalar dışında elbet!) 'Ten' kavramıbidir'; ve dbet devamı: "Müşterisiz meta rım.) benim yaşamımda etkili ya dabelirlesıradasorarlar,'sizesineinanırmısınız?'ya nın ikonolojik bir anlamı yoktur: Ten, cinzâyidir'... • yici olmuşlardır; onlar olmasa bu kitaplar Kapak konusunun devamı. HılıniYım/ tnıf\ SAYFA 2 CUMHURİYET K İ T A P SAYI 225