Katalog

Julian Barnes: Benzersiz ironinin yazarı Kapak konusunun devamı. olduğu bilinen bir papağanın gizini araştıran, Flaubert hayranı emckli doktor Geoffrey Braitwaite'in yaşam öyküsü üzerine kurulmuştur. Braithwaite, l'laubert'e ait olduğu söylenen papağanın gizini keşfetmek üzere, Flaubert'in yaşamış olduğu Fransa'nın Normandiya bölgesine birkaç myolculuk yapar. Ne var ki karşısına bir değil iki papağan çıkmıştır. Günümüzde bir Flaubert müzesine dönüştürülmüş olan HötelDieu'deki papağan ile; yazarın evinin bulunduğu Craisset'deki papağan. Her iki müzenin bekçileri de, kcndi papağanlarının hakiki olduklarını ileri süreıier. Acaba papağanların hangisi hakikidir? Acaba Flaubert'e, Saf bir kalb adlı öyküsündeki Loulou adlı papağanın esin kaynağını hangisi vermiştir? îşte Barnes .romanda bir simge olarak yer alan hakiki papağanın varlığından yola çıkarak, bizi binbir türlü anektod, anı, belge, fotoğraf aracılığıyla, yaşam ile sanatın kesişim noktaJarına götürür: Flaubert'in gizli aşkları; özdeşlik kurduğu çeşitli hayvanlar; var olduğu iddia edilen bir nişanlısı; demiryolları; yemek tarifleri; JeanPaul Sartre; lngiltere ile Fransa arasındaki törel fark lılıklar; çiçelderin dili; sadakat ve ilerleme kavramları; 'beylik fikirler sözlüğü'; Emma Bovary'nin gözlerinin çeşitli renkleri; ironi kavramı; Nabokov'un Emma Bovary'nin tazısı hakkındaki yorumları; geçmişi kavrayış biçimlerimiz; Boğaziçi'ndeki düşsel yalı; eczaneler; Keops Piramidi'nin tepesinde bulunan bir kartvizit; Betty Corrinder fıkrası; evlenme amacıyla verilen kiiçük ilanlar; tulumbalı lavman pompaları; Flaubert'e Istanbul'da iyi bir zılgıt çeken 'KüçükHanım'...evetbu binbir türlü anektod aracılığıyla Barnes bizi; Flaubert'in ve dolayısıyla da kahramanı Braithwaite'in hayatlarının derinliklerine sürükler. Romanın kahramanı, XIX. yüzyılın büyük romancılarından Flaubert'in yaşamına daldıkça; kendi yaşam gerçeğini yavaş yavaş keşfetmekte olduğu, hattabir noktada kendi yaşam gerçeğinin Flaubert'inkiyle keşistiğini farkeder. Romanın kahramanı için Flaubert; yaJnızca birtakım kitaplar yazmış bir yazar olarak değil, tüm yaşamına ışık tutan, ona belli bir anlam veren bir çeşit yol gösterici olarak da var olur. Ve artık hayatta olmayan karısı Ellen'ın da gizini çözdüğünü düşünür... Biçmisel özgünlüğü ve ilginçliği derinlikli bir insan kavrayışıyla birleştiren Flaubert'in Papağanı; kanımca, görünüşteki bütün esprisine, ironisine ve neşesine karşın, bir ölçüde insana hüzün de veren bir kitap. Barnes'ın yahnkatlıktan uzak olan iki kutuplu ironisi, sanırım kendini en çok bu noktada gösteriyor. 101/2BötomdeDünyaTarW: Resml Tarthin karşısına çıkarrian aJternatd bir Tarih Önce kendımıze şu soruları soralım: Nuh efsanesi insanmerkezci bir bakış açısından değil de, bambaşka bir açıdan, sözgelimi bir tahtakurdu çiftinin gözünden anlatılacak olursa; lnsanlık Tarihi'ne bakışımız hangi yönlerden değişime uğrayabilir? Sevmek fiilinin, sözünü ettiğimiz bu tarih ile bağlantıları nelerdir? Yaşamlarımızı sorgularken düşler bize ne dereceye kadar yartlımcıolabilirler? Evet, JuJian Barnes 10 1/2 Bölümde Dünya Tarihi(2> adlı., ününü pekiştiren bu romanında da, yukarıda kendimize sorduğumuz bu temel önemdeki sorulara edebiyat düzlemindc kalarak bir yanıt aramaya girişir. Bildiğimiz resmi dünya tarihlerine bir çeşit alternatif oluşturan bu çok farklı dünya tarihi, bölümlerinin sayısı açısından bile, oldukça anlamlı ve ironiktir. Çünkü Barnes kendi özel dünya tarihine 1/2 bölümlük bir 'Aşk' parantezi açar ve romanın 'Parantez' başlıklı bölümünde, Dünya Tarihi'nin gidişini bir de sevmek fiili açısından alır. Bu bakışıyla Barnes bizleri; modern çağ bireyinin " SAYFA 4 CUMMURİYET KİTAP SAYI 252