Katalog

tışmesıne Tesjvıklcr lc onuıluk etmıstıt, devletın hımayesınde buyuyen buıju va/ı ıçın, demokrasının gelüjmesı yeıı ne sermaye bırıkımınde devletın daha ctkın olarak kullanılması sorunu on planı (,ıkmıştır Bu nedenlerle, yazaı ıkıncı cumhurıyetçılerın en onemlı sav larının teme! dayanaklardan ve bılım scllıktcn yoksun olduğunu belııtmek tedır (57 60) Daha sonra sıyasal katı lım ve denetım olgusuna değınen ya/aı, l'urkıye'de sıyasal nıtelık taşıyabılecek sıvıltoplumoıgutlenmeleıınehemuye lık hem de faaııyetler a<,ısından sınııla malargetıtıldığı, bunu sıyasal dengele ıın sağlıklı bıçımde oluşmasını engelle dığınıbelııtıyor Gelışmı^ demokrasılerde sıvıl orgutlerın, polıtıka uıetmekten <,evreyı koru maya kadar bır<,ok alanda hızmet ver dıklerını (63), l'urkıye'de vatandaşın devlet uzerınde hı<,bır denetım gucu nun olmadığını, oysa s>ağlıklı bır de mokrası ıçın vatandaşın devletı kontrol edebılmesının daha onemlı olduğunu belırtıyor (64) Orneğın batan bır o/.el bankada devlet bankalaıı 80 mılyar ABD Doları ve 10 tıılyon/1'L kaybet mışlerdır (64) Hıç,bır toplumsal hare ket ve tepkı yoktur Ama, Başkan Clın ton'un başı, 15 yıl once gelışen, bızım standartlarımıza gore lafı bıle edılmıye cek Whitewater denen bır arsa speku lasyonundan dolayı ağrımaktadır Eskı Başkan Bush'un Beya? Saray yetkılısı Mr Sununu kayak seyahatını resmı bır gorev olarak gostermesının anlaşılması uzerıne, ıstıfa etmıştır (65) Ulkemızde ıse, boyle bır ıstıfa ancak tuhaf bulunur Belkı de, ulkemızde demokrasının her on yılda bır kesıntıye uğramasında hal kın demokratık hesap sorabılme ve de netım yollarına sahıp olamayi^ı etken olmuştuı Yazara gore, Turkıye'de, parti orgu tu sıyasal sıstemımı/deguçlu bır yapıya sahıptır (69) Bu da parti ıçı demokrası yı engellemektedır 1 lıyerarşık yapılan mada gucunu bulunduklaı ı konumdan alan lıderler, kadrolarını lıyakat değıl sadakat temelınde kuruyorlar (71) Yazar gore Turkıye'de sıyası tıkanıklığın sebebı olan guçlu parti oıgutunun sakıncaları, (1) Bınkımı olan yeteneklı kışılerın polıtıkayagırmesını.ve (2) Yenıgoruşlerın polıtıkayagırme sını guçleştırmekte, bu yetmtvmış gıbı, (3) Lıder kadrolaı kendılerını seçen delegelere tavı/ vermekte, bu gorul mektedır (77) 1950'lerde Pıof Duverger'ın guçlu orgut ozellığı taşıyan kıtle partılerının ustunluklerını belırttığını, ancak 196O'lı yıllarda Otto Kucheımerın bu tezı ret ederek herkesı kapsayıcı parti tezını ortaya attığını (80) belırten ya/ar, Turkıye'nın ıçınde bulunduğu buna lımdan sıyası parti oı gutlenmesınde gu CUMHURİYET KİTAP SAYI 262 numuz gereksınımlennı yansıtan temel değışıklıkleıle çıkabıleceğını ılerıye surmektedır Devletın ekonomıdekı rolune değınen ya/aı," Devletın senna ye sınıfını, dolayısıyla serbest pıyasa ekonomısını gelıştınnek uzeıe başlattı ğı polıtıkalar gıderek amacından sapa rak, uretken olmayan talan ekonomısı nın kuıulmasına yatdımcı olmuştur" (82) yargısına vaı maktadır Bılgı toplumuna geçjşın, bılgıyı uıe ten \e taşıyan ınsanı, uretımın en temel unsuı u halıne getır mış olduğunu belıı ten ya/ar, ınsan yaı atıcılığının ve eleştı rel duşunme yeteneğının gelıştırılmcsı nı sağlayacak ortamın yaratılmasının ulkelerın iekabet guçjerını belırleyıu unsur olmaya başladığını vurguJamak tadıı Yerel yonetımler u/erınde de duran yazar vatandaşların yerel yonetımler yoluyla yaşadıkları yorenın yonetımın de so<5 sahıbı olmasını temel unsur ola lak goımekte, yerel yonetımlerın gu venlık, adaJet, savunma ve dış polıtıka gıbı toplumun butununu ılgılendııen konular dışında yetkılı kılınmasını onermektedır (89) Demokrasıyı, beş yılda bır oy verme ışlemı olmaktan çıkarıp, demokratık katılım ve denetımın ağırlık kazandığı bır suıeç halıne getırmek gerektığını, halk oylaması ve vatandaş gırışımJerını yerel demokrasılerın temelılkelerıara sına konulabıhrse başarının yuksek olacağınıbelırtmektedır (92) Stratejık Araştırmalar Vakfı tarafındanyayımlanan, ve Vakıf Başkanı Doç Dr Gokhan Çapoğlu tarafından kaJe mealınanbuıncelemeTurkıye'deSıyası Iıkanıklığın nedenlerını ortaya koy duğu gıbı, bu tıkanıklığı aşma yollarını daıtcklunckkdıı Bu bn,ımde, bılımsel araştırmaJar ço ğaldıkca bu gıbı bılımsel araştırmaları desteklcyen ve ozendıren sıvıl orgutler gelıştıkçe gerç.ek demokrasıye daha (,ok yaklaşacağız l'oplumsal sorunla ıın (,0/umunu daha kolaylıkla yakala ma olanağı, bulabıleceğız Ancak ıncelemelerın ve uretılen du şuncelerın sadece beyaz kâğıtlar uzerı ne basılıp, kıtap haJıne getırılmesı yet mıyor, onların kutuphane raflarında kalmaması gerekıyor l'urkıye'de sıyası tıkanıklık olduğu nu kabul edenler ya da etmeyenler tara fından bu gıbı araştıı malaı ın okunma sı gerekıyoı Bu araştırmayı, okunması, taıtışılması gereken bır ınceleme ola rak goruyor ve ılgı duyan herkese one rıyorum • Turkiye'de Siyasi Tıkanıklığı Aşmak lqin/Aııkıinı, Slratejık Ara^tırmti lar Vakfı/Cokhaıı Çapoglu/1994,112s / 3 Sokak No 26, Balgat, Tel O\2) 285 71 72 hmet Kemal Karadayı ile söyleşi Şair, yazar, hukukçu... î^aır, yazar ve hukukçu İsmet Kemal Karadayı, ıçınde bulunduğumuz yıl ıçınde dort kıtap bırden yayımladı. Karadayı ıle kıtapları üzerıne söyleştık. • Sız, bana gore once şaırsınız Şıır ııeJ dır, nedeğıldırsizce. Sızın şaırlerınız var 3 mı, kımler Yanı etkılendıklerınız ya da begendıklerinız:' Farıh oncesjpdcn gelıp kıtaplar dolusu yanıt arayan bır soru Kuçuk ku<,uk doku RUHAN MAVRUK nacağım lîerkes bı u yıl dort kıtabınızı birden oku raz şaır"dır ama gerçekten "şaır" yucelığı dum: 1993'lerden "Patlıcan Fi ne varmak da oyle kolay olmasa gerek On delerınc Muska" adlı deneme ce teşekkur edenm Şıır de, obınyılların ler, "Adalet Diye Dıye" adlı sav sanının yuzu, kanı, ızduşunilcrı vardır Şıır cıhk anıları, 1994'te "Soz Gumuşsç" adlı rotasızdjr ve de kaptansız I ayf ası olmaz taşlamalar vf afor^malar, "Kadın Özgur şıınn Pusulası da Yanı nereye gıdecegı luk Çag ve Olum Uzerıne Şıırler".. 1954 bclh olnw, yonu çı^gısı kısıtlanamaz, bır 1982 arasında savcılık, sonra da savuıı başkasının yonlendırmesınc bırakılamaz manlık yaptınız. Dergıler, gazeteler, an keyfıne dıyecek yoktur ve karışılamaz ona sıklopedıler ve şımdılik on altı kıtap. tlk Sancısı buyuktur şurın guç doğar O, bır yazınız 1947'de yayımlanmış. Görev yap an dır, bırbakımaçılgınlıktır ınsanı belır tığınız Anadolu'da dıizenleyip yönettiği leyen, evrensel Tum sanatları bır "ban nız gunler, geceler, açıkoturumlar, tstan do'grubunaben7etırsek,denılebıhrkışa bullar'la başlayan pandler, imzalar, top ır, o grubun "şef'ıdır Gerçek şaır, bılınlantılar ve dernek, sendika, parti görevle mez tannlara karşı varsayılan bır 'şey rıluyelıklen...Hakkıyenılmışlerdensınız, tan .ımgeielbır 'cın"dır,yadaonlarlaoy olsun da, bunca çalifmayı hangi zamana, nayançocuksubır"peygamber" Veesrıknasıl cıgdırdınız? Ve İsmet Kemal, önce lıklen dıllerde dolaşan "esın penlen", kendılennı once ona sunarlar Şaır, tabanı liklehangisindedirbunların? en çok oyuk kışı olup du/yazan değıldır Teşekkur edenm, kısaca değıneyım Gelelım benım şaırlerıme, etkılendıklerı Anılmaya değer, kalıcı buluyorsanız, say dığınız tum çalışmalanmın ve urunlerın me Bensoruyorum "llk "usta" kımdır^ Şımdı duşunebıldığım bende "tek"ler ıçınde vanm Yaşamımvekışılıkoluşması vok Olsa olsa yakından "bırkaç"lar, dağı nın eytısımsel gereğı "Hangısı once ba§ lamış ve sızı sarmıjtır" dıye sorsaydınız, nık "çok"lar Çevınolduklanıçın "yaban u"ları saymıyorum, "yerL"lerse bende "once eğıtım ve sanat" der, hemen ekler dım Karmaşası olsa da yaşam ve kışıhk kalsın Bır şey soyleyeyım mı? Bence, "hece"leme bıtmıştır " Aruz." yıne de ara oluşmaları bır kargaşadır, olaylarla deney nıpokunabılır Yergıvehalkşıırlerınınge lcnn, dııyguiarla dııjuncelenn etkısı altın leceğe kalma yaşama yuzdelen daha yuk dadır Avıklamalar ve duzenlemeler bu sektır Yenılıkçı şıınmız.kaynaklarını aşıp tunluk sağlar, sonra da dışavurumları zor lavarak benlerden geçer toplumasunulur, gelışerek çoksayıda 'unlu"çıkarabdır Fantezileriniziçinnediyorsunuz? oyle olmuştur "Sığdırma' ya gelınce, Yaşamalarımızın gerçeğınde, susunde gunlen yıllan saymadığım gıbı, zamanın tadındaonlaryokmudur5 hn mı hıç ayırdına varmddım Kadın ve aşk ili$kilerinız, bu konuda Beııı şaşırtan ozellık: Siz, hukukun buyurganlıgı ılesanatıngüzelliğini nasıl bağ diışünceleriniz? Nedensehepsorulmuşturbubana lyı daştırabıldıniz? Devletın yargı erkı ıçınde buyurganlık bır şey Oğrenımlerımın her bolumu, "kızarkadaş"larlageçmıştır Sonra, çevre, ılcı yonden gelır Bın genel ve yasal yulde çağdas yapıtlar, ışık saçan oğretmenler ve nımler ve yaptınmlardan, otekı ıse uygula oğretıler Eğılımlerım, oluşan karakterım, yıcının yetenek ve ımsıyatıfınden Eğıtı ısteklenmvekendımıeğıtışlerım Kadın mı, kulturu, sanatı dışlamamış hukuk go revLsının yetışkınlığı, bJıncı, çağdaşlığı da da, korunma ıçgudusuyle bırlıktc yapı ay ıçıne alan çok yonlu bılgısı, ona, gerçeğe rımlarını sergıleyen bır ıncelık, bır ansel sevımlılık gorup se7sem de, onlara her zauygun, doyurucu.ısabetlı kararlarverdıre man, her yerde uvgarca ve karşılıklı gu\ en bılır Yasa boşluklarının doldurulmasın da, yasa değiiiklıklerının getırılnıesındc beslemelerı ıçın de yaklaşmışımdır Aşk ınsan doğallığının gereğı olarak vardır Bu bu gıbı yetılere, olgunluğa sızın deyımı ncdenle okul platonıklerı romantıklerı nızle "bılgelığe" vanşlann katkısı buyuk tur Cbellıfiıne, ne oldunı delılığı"nı dısında, ben de 'âşık oldum Ne lcı, ger yaklaştırmadığım uğraşımdakı ' resmı'lık çckçı ve somut davrandım, zaman zaman gozyaşlanyla büe olsa duygulanmı usu ılesanatımdakı "guzel 'ı arayış, aslında bır mun yonetımıne bıraktım Aynı oranda bırını tamanılamıştır Bınnası benı ve uy gulamalanmı denetlemış ıkıncısı ıse aynı karsılık verılmemesı bır, başkalanyla pay laşılması ıkı Bunlar 'aşk"ı oldurur Aşk alanda bakış açılanmı genışletmış vorum umutveulaşmadır Aşk "genel"ı kucalda lanmdabanagerçekçılık.bılınçveyurekh yan"çoko7el"bıryaşanıdır • lıkkazandırmıştır Bilgi Toplumu Sivfl Örgütler Yerei Yönetfmler B Parti ÖpgütlBPinln Yapm Blimssl Araştırmalar Özendirlntsl SAYFA 1S