Katalog

Marco Lodoli ve 'Aylaklar'ı İtalya'nın yüksek tirajlı gazetelerinden 'La Repubblica' tarafından 'Roma Ekolü' diye adlandırılan çağdaş yazar grubunun içinde yer alan Marco Lodoli ilginçve başarılı bir yazar olarak karşımıza çıkiyor. 'En yeniler' adıyla da anılan bu grubun iki yıllık geçmişi var. Lodoli'nin, her yazar gibi, özgün edebiyatçı olma yolundaki ısrarh tutunıuna ve herhangi bir ekolc dahil edilmekten duyduğıı huzursuzluğakarşin, bu yazar grubu ile arasındaki bağlanti kaçınılmaz bir gerçek. NEVINOZKAN ağdaş İtalyan Edebiyatı denince akla ilk gelen adları Alberto Moravia, Umbeıto F.co, ltalo • (.alvino dive sıralarız, kuşkusuz. Bıı ya/nrların büyüklüğü tartışılmaz olmakla biılikte, İtalya'nın yüksek tirajlı gazelelerinden 'La Repubblica taraiından 'Roma Hkolü' dye adlandırılan çağdaş yazar grubuna ait olan Marco Lodoli de en az onlar kadar il gint, ve başarılı bir yazar olarak kaı^ı ınızaçıkıyor. 'En yeniler' adıyla da anılan bu grubun iki yıllık geçmişi var. Lodoli'nin, her yazar gibi, özgün edebiyatçı olma yolundaki îsrarlı tutıımuna ve herhangi bir ekole dahil edilmek ten duyduğıı huzursuzluğa knrşjn, bu yazar grubu ilc arasındaki bağlantı kaçınılmaz bir gerçek. 'KnYeniler' arasında, ülke çapında iine sahip Sandro Veronese, Edoardo Albinati ve Mario Fortunatogibiadlarısayabiliriz. Roma Ekolü'nden çağdaş bir yazar C Tinto Brass tarahndan aynı adla sinemaya ugarlanmış, geçen sezon Türk sinemalarında da gösterime girmişti. Lodoli'nin yüz sayfayi geçmeyen yapıtlarında kişilerin kolay bellekte yer etmesi ve olayların çabuk gelişmesi sinema yönetmenlerinin ilgisini çekiyor, kuşkusuz. İtalya gibi, hümanizmin beşiği sayılan, ırkçılıktan uzak bir ülkeden böyle bir yazarın çıkması gerçekte ^aşırtıcı olmamah. Sjaşırtıcı olan, bu denli materyalist bir çağda 1962 doğumlu bu yazarın insanların ruh durumları, sorunları, duygıı ve düşünceleriyle bu denli içtenlikle ilgilenip bireyin kişilik arama sorunu ve diğer insanlar ile ilişkilerini ele alıp son derece anlam yüklü süzcüklerle okuyucuya aktarmaya çabalaması. Lodoli'nin yapıtlarında hepimiz kendimizden bir şeyler bulabiliriz. Belki de kitaplannı ilginç ve kayda değer kılan en önemli öge bu. Sıradan, olağan olaylara evrensel boyutlar kazandıran yazar, sınırlandırmaların olmadığı bir dünya arayışı içinde. Çağın onmaz hastalığı yalnızlık ve insanlar arasındaki dayanişmanın iç dünyamıza getirdiği zenginlik yapıtlarda işlenen konuların başlıcaları. Yazarın yarattığı kişiler gerçek yaşamdan alınma; şartların belirlediği durumlardan kaçarken ünce benliklerinden sıyrılıyorlar, sonra diğer insanlarla kurduklan ilişkiler sayesinde gerçek kimliklerine kavuşuyorlar. Kişiliğin çözülmesi ve yeniden oluşması Italvan edebiyatında özellikle büyiik yazar Luigi Pirandelle tarafındai) avrıntılı biçimıle isjcnmiş, ana tenialardan birinı olu^turuyor. Metalorlara çok sık başvuran Lodoli bu konııda büyiik şair Dante'vi örnek aldığını beliıtivor ve çağrışımlar, ben/etmeleryolııvla bir o\i\y\ ya da görüjiı dile getirmenin anlaıımı kuvvetlendirdigini savuııuyor. Günlük, her gün yaşanan sıradan bir olaydan yola çıkıp birdenbire öıeve, lantasıik bir hoyııt.ı geçiveriyor, bıınu yaparken de basıt bir stilden lirik hir stile nasıl ustaca at ladığını gözleınleyebiliyoruz. Lodoli ye göre insan nereye gıdeceğini tam olarak kestiremeyen bir isteğe, sabırsız bir aşka benziyor. (îerçek ise yalnızca görebildiğimiz ögelerden değil, aynı /amand.ı ıluygu, du^ünee ve hayallerimizden oluşu\'or. Daima öteye, daha öteye gitme arzıısu içinde olan yazarın vapıtlarında mucizeler de yok değil.İnsan insan olalı beynini kıır calayan sorunları işleyen ve çöziim ola rak beklentisiz, çıkarsız, sar ve temiz sevgiyi öneren Marco Lodoli'ye yirminci yüzyıl insanı olarak yakınlık duymamakeldemi? • Aylaklar /Mun a LoJoli I lletişim Ya\tnalık/H4\ C U M H U R I Y E T K İ T A P S AY I 1 9 6 MarcoLodolı İtalyan Dili ve Edebiyatı hocası olan Mareo Lodoli 1987 yılında 'Diario di un millennio che t ugge' ('Kaçan Biııyı lın Günluğu ) adlı yapıtı ile ya/ım dünyasına adımını atıyor. İlk sayfasının S AY F A 4 son sayfa olabileceği ıımudu ile yazılmış, olan bu psikolojik ovkü İngilizce ve lıansı/.ı.a'ya çevrilcrek Amerika ve Fıansa'da yayımlanıyor Runu izleyen 'Cîrande Raccordo' ('Büyiik Rağlanu') adlı, toplum dışma itilmiş, kişjleri işleyen, tantastik ve mistik ögelerle dolu öykü kitabı da bajarıya ula^ıyor. Mar, co Lodoli'nin yapıtlarının tümünde hiianist bir yaklaşım, insan sevgisi, topluınsal olaylara ilgi var. Olayların arkasındaki gerçeği, maddeninöteMiv deki rııluı ara^tıran yazar, insan psikolojisini çok iyi anlayan bir kijilik seıgi liyor. Yapıtlarında avrıntılı biçimde ele aldığı ki^ıler çoğunlukla i^siz, güç süz, topluma iaydasız, bu yüzden de dışlanmış; insanlar, adeia bir ressamın lııçasından çıkmı^çasina okuyucunun hayal gücüne sunııluyorlar. Nitekim, unlii İtalyan sinema yönetmeni Fellini yazarın 'Aylaklar' adıyla Türkçe'ye. çevrilmiş olan 'I Fannulloni' adlı yapıtının sinemaya aktarılabileceğini düşünenlerarasmda. Dahaönce Lodoli'nin ya^am arkada^ı Silvia Rre ile biılikte kaleme alnıış, olduğu 'Snack Bar Budapest' CBudape^te Barı) yönetmen