Katalog

İki Karikatiir Albümü 12 Eylül sonrası toplumsal muhalefetin vücut bulabildiği, bir kaç sağlıklı alandan biri olan haftalık mizah dergilcrinden yetişmiş olan genç çizer kuşağı, deneyimlerini birbirlerinden gitgide farklılaşan çizgileri ve anlatım biçimleriyle yayımladıklan albümlerinde kalıcıJaştırıyorlar. Elimizdeki albiimler bu tür albümlerden sadecc ikisi. KUBİLAV ÜNSAL ıllar sonra T ü r k yayın dünyası\ ğ nın 9ü'lı yılların karakteristikleri W üzerine çalışacak araştırmacılar, | genç karikatürcülerin okuyucu taralından ilgiyle karşılanan karikatür albiimlerini, temel karakteristiklerden biri olarak sayacaklardır. 12 Eylül sonrası toplumsal muhalefetin vücut bulabildiği birkaç sağlıklı alandan biri olan haJlalık mizah dergilerinden yetişmiş bu genç çizer kuşağı, tvkurgu günümüz insanına, tez algılama biçimi olan görsellikle ulaşabilmenin avantajına sahip. Ve artık okunduktan sonra ya vapur güvertesinde unutulan ya da gazetelerin arasına kanşaıak paket için kullanılan dergilerden süzülerek gelen deneyimlerini, birbirlerinden gitgide tarklılaşan çizgileri ve anlatım biçimleriyle yayımladıklan albümlerinde kalıcılaştınyorlar. Parantez yayınlarının kasım ayında yayımladığı iki albüm Can Barslan'ın Terelelli Pictures bantlardan oluşturdıığu ikinci albümü, Barul Öyküleri (ilk tcrelleli Pictures albümü joker Yayınları'ndan çıkmıştı) ve Derya Sayın'ın Derya Kuzuları. Limoıı dergisi kahramanlarından "I lain Evlat Ökkeş'in babası Can Barslan, yeni temize çektiği filrnleriyle ikinci albümünde de kinik tavrını, acımasız absürd anlatımıyla sürdürüyor. Öyle ki bazeıi öykülerin konusu, "öykünün konusu" bile olabiliyor. Örnek olarak verebüeceğimiz, 'FlashBack' öykülerde o kadar çok öykü ilk öyküden geriye dönülerek anlatılıyor ki, son karesi konuşma balonunun içinde şu sözcükler yer alıyor: "Kardeş, pardon.. Ben bu öykünün yazarıyım...Biz neredeyiz acaba. .Öykünün başına dönmek istiyorum. Dönemiyorum. Suyunu çıkardım." Yine gerçek hayattan alınan 'Hayat Ağacı' öyküsünün sonunda hiçbir şey olmamasının nedeninin, hayatta ilginç şeylerin pek olmamasına bağlanmasınanedemeli? Postmodernizm tartışmalarından artan zamanlarda, 'Barul Öyküleri'ne ilgi gösterilmesini şiddetleöneririm. Fantastik bir dünyada sıradan insanlann başına gelenler, son karclerdeki çarpıcı finallerle sizi şaşırtırken, an'lık düşünce içinde bir de ayırdına varmışsınız ki, yaşadığınız sıradan dünyanın akıl almaz çarpıcılığı anlatılıvermiş. Derya Sayın ise, çok tanıdık bir dünyadan derliyor karikatürlerini. Metropolün orta köyünde dolaşiyor daha çok. Kent aydınları, gençler onun kahramanları daha çok. Değişen değerler, ilişki biçimleri, bunun sindirilip sindirilmemesinde alınan tavırlar, reel ya da metafizik kaçış alanları... Buralara yöneliyor projektörü Derya Sayın'ın. Ve kahramanca seviyor kahramanlarını. Zayıflıkları, pislikleri, güçlülükleri, güzellikleriyle seviyor. Düzyazıda (]ezmi Ersöz'ün yaptığı gibi, Derya Sayın'da Biri Can Barslan'dan, digeri Derya Sayıridan... karikatürde vakitsiz bir Sait Faik çağrıştırıyor. Anomi ve nostalji, Derya Sayın karikatürlerinin iki temel kavramı. Değişen dünyada yabancılaştıkça, ait olma duygusunu meditasyon dernekleriyle, yogayla, bir şeyhe mürit olmayla doldurmaya çalışan insanlarda bu karikatiirlerde, psikanaliste kurşun döktüren insanlarda. Bazen yeşiller ve nevrotikler olarak ayn "İdeolojik " kamplara ayrüıp, birbirlerine de baldırıyorlar. "Derya Kuzulan"nda. her okurbakar bir şeyler bulacaktır kendine ait. Hatta kimi karikatürlerde kendiniz bile olma şansızı var. Bu albümde bir ka rikatürde köpeğiyle mehlabı seyreden adamın dediği gibi. "Ne dersin Bobi, bu karikatürle ilgili hiçbir açıklama yapmayalım... Herkes kafasına göre takılsın... Her okur kendine göre yorumlasın!... (Yorıım yapmayı seven onlar)" • Barul öyküleri /Can Barslan /Parantez Yayınlan/192i, Derya Kuzuları / Derya Sayın / Parantezyayınlan/l28s. Derya Sayın'ın Derya Kuzuları ndan bır karıkatur S A Y F A 2 Can Barslan ın Barul Öyküleri'nden C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 150