Katalog

Nadır Bev, kardeşı Doğan'ın beş \a$ buyııg'ııydu llıç onemlı olmavan bır vaş farkı anıa gelın gorun kı, Do ğan, "Nadır" dcdıgı ağabeysıne go nulden sa>gıyla baglıydı Ga?etede çalı^anlar Nadır Rev'ın odasına gırerken Dogan ın cekctınm duğnıelerını ılıkledığını soyletler Bıı gun Doğan la Dıvan Otelı'nın barında>dık Cîıınlerden pa/artesi, tı yatrolarm dınlence gunıı, saat 18 su larmda Nadır Bey çıkageldı Yakınımı/da duıdu, selamlastık, barmen den ıçkısmı ıstcdı Sonra Doğan'a donup, "Doğan, sen bugun neredeydin" dıye .ordu Dogan, okuldan kaçmıs bıı çocuk koıkusu ve suçlulu ğu ıçerısmde, "Nadircıgım bılıyorsun, ben gazeteye sabahları erken gıdıyorum, vc tabıı ışjerımı bıtırıp, sendcn once çıkıyoruın llalbuki sen eksen akşama dogru bcs,te gelıyorsun gazeteye Bu scbcple bazen goruşcmiyoruz" dcmıstı Rıınıın u/eııne de Nadır Bcv o unlıı nıdasını çekmı^tı "Yaaaa" Nadır Bey'ın bıı o/ellığı de keman çalmasıdır Bır tarıhıc yurt dışına gı dıvurdum "Nadır Bcy, bıı %ey ıster mibinız" dıye st.ıımı^lum "Benıın ıçın bır Mozart konserı dinleyıver" demıştı Megeı Mo/art on sevdığı bestecıymiş "Gazeteu olnıasaydım yaşamımı mu/ısycn olarak, keman çalıp kazanmak ısterdım" deıdı Dogan ı olunuınden sonra bana "Yadıgar" adını takmıştı îjımdı de, oıuııı vadıgarı ( umhuııvu ga/etesı Onu y.iijaımak tl.ı sevenleıının gorevı degıl mı' Nadir Nadi ve yazarlık Arınmıs bir dilin ustası Nadir Nadi, yazıncılık savı olmadığı halde, bir dil bilinciyle, düşuncelerini yazıya dökerken, kendine özgü bir biçem oluşturmayı ba^armı^, nitelikli bir yazardı. SAMİ KARAÖREN Nadıı Naıiı, usta >a/.ırlığa nasıl ulaj tı kısaca onubelırt meye çalısacağım Dılbılıncıni7yok sa, etkıleyıcı, ıyı bır va/ar olama^sınız Dıl bılıncıdıı kı^ıye anadılını l)iaun ın celıklerıyleoğrenmebinı, dolayısıyla tıs tata kııllanınasını sağlayan ö/ellıkle anadılınıı/ I urk^t'nın, ytı/yıllarca Os manlica nın saldırısı kar^ısında ı^lenıp gelı^nıcmHflıkten, 1932 vılında Ata turk'un I ıırk Dıl Kurıımu'nu kurarak dıl dcvıııııını ba%Iatmas,ıyla kıırtulma yt)luna gıımcM olavını yakından ızleyıp bcnımseycnlcr ve dıl ıle dıı^uncenın (,ok yakın ıhşkısının zamanında ayırdına vaıanlar tlıl bılıntıne <,abıık ula^anlartlıı I lbeıtc Inıııa vazın (edebıyat) uııınİLiını vc ya/arlık o/ellığı kazanmı^ bılııntılcrın, u/nıanların yazılarını dık i Sil Baştan / Bılgt Yayınevı, ht 1 basını Kastın 1975 127H s Ataturk İlkelcri Isığında Uyarı'ar I \a\tıdarı, Islanbtd l'JSl İki Sovyet Rusya İki Polonya Ynvınhırt, lstanbıd, I 224 s Dostum Mo/art / Pcıde Aralığından / Çti^ ) civ/u/cirı Utanbıtl I 406 Sokakta Gürıiltü Var / Yaymları \ü\mhm I 1 bastm IW I lV4s Olur Şey Değil / Utcinhıtl, / hasım u^ Yayınları 27 Mayıs'tan 12 Marta / Sınan t ' Utanbtd, 1971 Ben Ataturkçu Değilim / Çagdaş I' hlanhul, 1 basım 19H2 kailcokumavı da cklemelıvi? Işic Nadır Nadi bıı O7ellıklerden ge <,ıp dılımı/ın bılınuıu /amanında ula ^arak us>ta ya/aılık yoluna <,t)k gen(, yaj taadım atmayı ba^arınıjtır Cumhıırıyct ga?etesındekı, daha ılk y a/ılarında bır anlatım ıncelığıne ula^tı ğı, dıle o/en gobterdığı dıkkatı (,eker Zamanla, dıl devtımının »'tkısıylcTurk çemı/ı daha bılıri(,lı ve ışlek bır bıçımde kullanarak gıttıkçe ustalaşır Zaten (^umhurıyet'ın genç ba^vazarı olınui} tur artık Savrıık bır dılle ^alakalem ya/ılar vazmak ona gore değddır Sanat ve ya7in beğcnccsı (?evkı) de oldıığıı ıçın ya/ılarına bır tur dcneme tadı sındıre rek bı^emını (uslubunu) olu^tuı ııı Yazıncılık savı olmadığı halde, dıl bılıncıyle, duiuncelerını ya/ıva dokerken, kendine ozgu bır bıçem (ııskıp) oluşturmayı, bır yazıncı (edebıyatçı) nıtelığı gostermeyı de başarmı^tır artık Turkçemi7i butun ıncelığı ve ı^leklığıyle bır va/ıntı gıbı kullanınası, kendısıne usta va/ar dedırtmeyı sağlanıı^tır Ve, 1950'den sonıakı, hele 1960'lardan sonra Nadır Nadi, Turkçemi7i açık, ya lın bır anlatımla kullanan ıınlu ıi!>ta bır va/ardırartık O/leşen dılımıze buyuk katkılar do nemı ba^laını^tır onıın Yabancı so/ uıklerıhi(,kııllanma7 Dıışıınteleııdılı nı, dılı de düşuncelerini gelıs,tırme do neınını vaşamaktadır Duşuntelerını dıle getırecek ;>o7cukler, terımler urete rek yabancı sozcuklere, kavramlara karşilık bularak dılımı/ı varsıllaştırma da, onde gelenlerden bırı olmayı boyle başarmı^tır Ince bır dıl beğenısı, yazm ^evrelerının bıle hayranlığını ^ekını^tır Babıalı'de bu o/ellığıvle, dıl devrımıne vurekten bağlılığıyla tek (ve ornek) baij va/ardı Nadır Nadi Bu usta ya/ar lıgına yakı^an ıçerık ıse, daıma ılgı ^ekı cı olmuştıır Du^unur kı^ılığıyle de mokrasının yerleşmesı ı<,ın buyuk bo vutlu sava^ım verdı Ü7gurluk(,u, hosgorulıı tııtum ıçınde ınsan haklarına saygılı hukıık devletı ve toplıımsal adaletı savunmada, Ataturk devrım ve ılkelerıne sahıp ^ıkınada atılımlı ya/ılaı ı, avdın okurlarını ^ok mut lu edıvor (.agdaş tutuınuyla gjven va ratıvordu Kısacası, kendını ıılus ç,ıkar larına, (.ağdaşlı^a ve o/gurluğe adamı$ bır ya/ardı Ulkemi7in guven duyu lan, sevılen aranan bırya/arıydı Nadıı Nadi, bu usta ve buyuk ya/arlı ğıylabınlerceya/ıvt kıtaplaryazdı Ga /eledekı va/ılarının pek azını seçerek kıtaplarına aldı Dunya goruju, ılerı aydınlık dıışuiı celerı, onun çağda^ usta ya?arlıgıyla bır leşerek kıtaplarının ılgıyle okunmasını t>ağladı "Ben Ataturkçu Degılım" ve "Dostum Mozart" adlı yapıtlaı ı kısa su rede bu> ıık baskı sayüarına ula^tı 1943le yayımlanmı^ olan ılk kıtabı "Sokakta Gurultu Var", bugun yazıl mı^çasına o denlı dırı, oylesıne ta/edır 1938'lerden baslayarak 40'la/ın (Ikıncı Dunya Sava^ı yıllarının) atı olayların dan anımsatışlar ı/lenımlerı, Istan bul'dan go/lemlerı, kışılerı, o gunler den unutulmuş anıları ıçermektedır Ya7inımi7dan ornekler denebılecek dıi7eydedenemelerdırbuyazılar 1974 kasımında ıkmcı basısı yapılırken, eskı mış bırkaç so/cuğu degıjtırmek dışın dakıtabındılındebırdeğışıklıkyapma dı "Uyarılar" adlı yapıtı, bugun hâlâ ıl gıvleokunacak uyarı yazılarından oluş nıuştur 1950 yılının Hmayısında ıktı dara gelen Demokrat Partı'ye ılk uyaı ı si, ıktıdara gelışlerınden 15 gun sonra dır Demokrasıyı ıktıdara geldıkten sonra bır vana atarak çoğunluk dıktası na yonelen, sıvasal çıkarları ıçın dın so muruculuğune, gerıcılığe odıın uMune odunverenler,buuyarılardanvararl ın mayı bılselerdı 27 Mayis olma/dı de rım Demokıasının yeıleşnıesi ıçın çır pınılan şu gunleıde, genç aydınların bu kıtaptan yararlanaıağı çok şey vaı "Sıl Baştan" adlı yapıtı da oyle "Perde Aralığından" adlı kııabı ıse çok ayrı tatta bıryapıtıdır Bu yapıtında perdeyı aralavarak" gozleyıp yansittığı anılarına "yakın geç mı^ın tarıhı' dense yerıdır Atatuık un olumune yakın gıınlerden başlavaıak 1950'de, ulkemi7dekı seçım yoluyla ılk ıktıdar değışiklığı gunlerınden kısa bır sure sonraya değın donemın olaylarını kapsamakta bu anılar Ataturk'un olu muyle başlayan talıhsı/ bır donemde verılen ılk odunlerın Devrım'ı nasıl yıpratıp yo7!aş,tırmaya yol açtığı, Ikıncı Dunya Savaşı'nın sıkıntıları ve 1946'dan ıtıbaren demokrasıve geçış sancıları, 1950'den sonra da ıyıden ıvı yeyo/laşma, geı ıleme, eğıt ımın çokertı lışı Bııraya gelmemıze neden olan kışıler, ıbretlık portreler Sekı/ıncı bo lıımu ıseya/ınçevrelerınıyakından ılgı lendırecek anılar Nurtıllah Ataç dılde o/leşme, Akı Gundıi7 ve eskı Ankara Yahya Kemal Bu buyuk yazarımızın çağdasjığı yansıtan yapıtlarının hep yaşayacağına ınanıyorum Ardında olunibu/ yapıtlar ve sıc ak bır sevgı bııakan buyuk ınsan, değerlı Baş yazarıınız Nadır Nadı'nın olumunun bırıncı yılıncia anısı onunde bır ke/ da ha saygıylaeğılıyoru7 S A Y F A 7 CUMHURlYETKlTAPS/»V/f30