Katalog

Melisa Gürpınar'ın yeni kitabı: Çocuklugum ve ölümüm Eski paralar gibi biriktiriyorum hüzünlerimi vanilya kutusunda Çocuklugum ve Ölümüm /Şiir Melisa Gürpınar /Can Yayınları 140 s. MtİKl (.(ll|ııl MÜZAFFER BUYRUKÇU Sanat yaşaruındaki en büyük atılımı "İstanbul'un Gözlcri Mahmur"la yapan Melisa Gürpınar şiirinin, vazgeçilmez öğesi gibidir hüzün. Ve hüznü yaratan ncdenlerin arasında geçmiştekı yaşamlardan günümüzdeki yaşanılara akan kırgınlıkların, yitiklerin, üzlcmlerin yoğun bir biçimde dokunması vardır. Çünkü eski dönemlerde saklı kalan, beîleklerin dışına atılarak unutulaıı gcrçekler, duygu patlamaları, engin duyarlıklar, yaşan İ N C E L E M E Rüşvet zimmet dalavere Politik Yozlaşma ve Kleptokrasi (19801990 Tiirkiye deneyimi) Coşkun can Aktan / Ala Yayınları / 144 s. 1963 doğumlu Coşkun Can Aktan , 1987 yılında "Kaıını Iktisadi Tcşebbüsleri ve Özellcştirıne" adlı kitabıyla ekonomi dalında Milliyet Gazetesi Yarışııusi birincısi olmuştu. Doç Aktan elimizdekı kıtnbında, çağdaş demokrasilcri tehdit eden politik yozlaşma ve kleptokrasi sendronnınu incelemeyi annıçlıyor. Doç Aktan, sanıldığından çok claha geniş bir anlam ilaıle ettiğini belirttiği politik yozlaşma türlerinin ortaya çıkış şekillerini, etkilerini, nedenlerini ve çözüm yollarını anlatıyor. Kitabının hemen başında politik yozlaşmaııın tanımını ve tcmel niteliklerini özetleyon Doç Aktan ikinci bölümde 1980 1990 yılları arasında Türkiye'de politik yozlaşma deneyimlerini örneklerle açıklıyor. Yazar sonuç bölümünde Türkiye'nin bir Post Anayasal retorma ihtiyao oldıığunu söylüyor. mışın ikinci adı olan anılar, Gürpınar şiirinin alt yapısını oluşturur. Bu alt yapıyı besleyen ve zenginleştiren kaynaklardan birisi de doğadır. Gürpınar'da doğa sadece yaprağıyla, meyvesiyle, yeşiliyle, ruhlarda uyandırdığı izlenrhılerle bir görünüm değil, varoluşumuzun eşsiz heyecanını dizelere taşıyan çok verimli, çok doğurgan bir güçtür. Bir bakıma şiirin özü, şiirin 'ana'sıdır ve ona değinmeden, ona yaslanmadan hiçbir dize okura sunulacak değerlerin içine giremez. Melisa Gürpınar, bir düşün tabanını döşeyen malzemeyle o malzemeye dışardan katılan dıınımların kalabalığını, uğultusunu, yadırgadığımız, hatta hayran kaldığımız resimlerle bezeyerek sergiler. Bunalımlardan yansıyan umutsuzluklar bulunur Gürpınar'ın şiirlerinde, amavarlıklarıallakbullakedecekbiretkileri olmadığından büyük sarsıntı yaratmaz yüreklerde. Hem olayları hem olayların gövdelerinde devine devine kendilerini tüketen öğelerin anılara dönüşmesini, belIeklere yerleşmesini, yerleştikten sonraki yaşamlarının katmanlarını ustalıkla açar ve çeşidi alardarda üretime geçer; nice koşulların, nice ortamların köklerini kuruttuğu ilişkilerin kalıntılarını yüzeye çıkartır. Gürpınar, çoğunlukla bir öykü anlatır şiirlerinde; kısa, uzun, ama dopdolu, capcanlı... Yaşamın buram buram tüttüğü dizelerden oluşur bu şiirler ve bu şiirlerini şaşırtıcı güzelliklerle, şaşırtıcı ehtetik tatlarla, duyguların içeriklerindeki başdöndürücü kıpırtılarla, görkemli tablolarla donatır. Şiirini yaşama, yaşamı zamana karıştırır ve şiir, yaşam, zaman üçlüsünden yeni bir bileşime gider, özgün bir anlatınıın çekirdeğini yakalar. Mikroskopla görülen sevinçleri, hissedilmesi zor esintileri usulca büyütür ve böylece Melisa Gürpınar'ın damgasını taşıyan oylumlu, sınırsızlıklara, sonsuzluklara açık, içine kendimizle ilgili her şeyi koyabileceğimiz, koyduklanmızdan fazlasını alabileceğimiz gür akışlı bir şiir doğar. Bu tanımlama ve yorumdan sonra Melisa Gürpınar'ın yeni yapıtı "Çocuklugum ve ÖIümüm"den söz etmek istiyorum. Ama bambaşka bir yöntemle söz edeceğim. Şiirlerinden seçtiğim anlam yüklü dizelerin arasında dolaşacağım ve bir dünyanın nasıl yaratıldığını saptayacağım. Melisa Curpınar kumru kanadım yaymiş geriııiyordıı erguvan altında anasının göğsünü tutan çocuk gibi yummuştu gözlerini dünyaya rıhtımın dalgaları palamut kokuyordu o kış sular altında kalmıştı tramvay rayları teyzem zatürreydi cüceler görünüyordu tavanda girit'i özlüyordu paşababanı zeytin toplayan kızlardaydı aklı hâlâ dayımsa buruşuk yüzlü bir çocuğa gülümsüyordu insanlık adına izinli asker ve gizli âşıktı peşimize bir kedi yavrusu takılsa ben onu sevsem burnunu gıdıklasam bir pelin dalıyla o bizi terk etse durup dururken köşebaşında ölenler o bahçeyi bırakıp giderlerdi ardından sevdikleri şarkılar da giderdi hep başkalarının elinde koptu dağıldı günleri ömrümün resmini çizdim beyaz bir kâğıda karlı bir gecenin kaptsına astım bir çam dalını da çizdim dumanla tutuşrnuş gibi oldu sarı bir kıvılcımla dünya sabab olduğunda donmuş gözyaşları parlıyordu camlarda ve herkes resmin içinden geçen avcıya bakıyordu şaşk ınlıkla tozdan bir kanat gibi dokunmadan sevdiğini tutabilir misin elinde fazladan bir an bile yaz dediğin nedir ki yüzünü sıyırıp geçen yarasaların kanat sesidir belki de omzıında yüzü var gecenin bir cıva tanesi gibi titriyor boşluğa yayılmak isteyen sesim ,./•*./ darılmıştık hani beyaz bir zambağın içine ben tam kendüni gömdiiğiim an ve her uykustı kaçmış kadının yatağına bir limon çiçeği kokusu siner ya eski ölümlerden kalma eski paralar gibi biriktiriyorum hüzünlerimi vanilya kutusunda batan güneş eğilerek dolaşıyor çinli bir garson gibi aramızda kimseler görmüyor beni belli ki unutulmuşum tabağın kıyısındaki bir zeytin tanesi gibi ne perdeler kıpırdıyor gözlerimizde ne de yanmış mektuplar uçuşuyor yüreğimizin bir köşesinde • aslında yorgunum ikindiye yetişecek bir ölü gibi zorluyoruın zaman ı arıyorum boş yere kendi küllerime gömdüğüm ışığı fısıldaşacak gözyaşıyla kan pıhtısı geceyarısı olanları eski bir îstanbul kadını gibi yokuşlar inip çıkarak ve konuşarak her rastladığıyla anlaşılan biri beni temize çekiyor buruşup atmadan önce köşeye günde kimbilir kaç kez çocukluğumla doluyor defterim şimdi bir o kadar da ölümümle tşte ben, bıınlan ve daha sayısız giizelliği buldum "Çocuklugum ve ölümüm"de ve anı, ışık, rüzgâr, koku, unutuş, acı ipliklerine benzeyen ipliklerle, ilişkilerimdeki yırtıkları diktim, kimi yırtıkları da büyüttüm, uçuruma dönüştürdüm. Bakalım sizler hangi dizelerle özdeşleşecek, hangi gerçeğin evreninde varolacaksımz. S A Y F A S CUMHURİYET KİTAP SAYI 130