Katalog

Ölümünün birinci yılında Nadir Nadi'yi anarken Gazetemiz başyazarı Nadir Nadi'nin ölümünün üstünden tam bir yıl geçti. 23 Haziran 1908'de Muğla'ya bağlı Fethiye Üçesinin Kaya köyünde doğan Nadir Nadi 20 Ağustos 1991 Salı günü yaşama veda etmişti. Melih Cevdet Anday'ın deyişiyle, "Nadir Nadi kadar, hem yaşadığı dönemin ürünü, hem de o dönemin temel taşlarından birini oluşturan bir başka kişilik göstermek kolay olmasa gerektir." Ölümünün birinci yılında onu yaşama kültürü, yazarlığı ve müziğe olan merakıyla anmak istedik. Nadir Nadi ve müzik Ortak dostluklar Müzik insanın kendiyle ve dünyayla uyumunu sağlayan, olağanüstü bir varlık. Müziğin bu işlevini Nadir Nadi, yaşamından örneklerle gösterdi. DOĞAN HIZLAN Aynı besteciyi severi, aynı melodiyi eşsizbirhazladinleyen, sayısız dost edinir. Nadir Nadi, "Dostum Mozart" kitabıyla bütiin enlem ve boylamlarda ortak dostları, bir dehanın çevresinde toplanmışt ır. Müziği sevmek, anlaınayı gerektiriyor nıu? EvLt. (,'oğu zaman hertür maziği severim, diye yüzeyde bir beğeni kavramını sergileriz. Nadir Bcy, her türlü müziği sevmezdi. Çok sesli müziği sever, bilir veçalardı. Bilgisini, hep alçakgönüUülük perdesiyle örtenlere binlerce şükran. Gerçek bilgelerhepböyledir, Nadir Bey gibi. Bilerek sevmenin ne olduğıınıı anlamak istcyenler "Dostum Mozart"ı okumalıJar. Neden Mozart? Yaşamın bütün çiğliklerinegülüpgeçebilen.yaptığınınyeni ve mükemmel olduğunu önce kendi büen bir kişilikti Mozart. Müziği ciddiye, hayatı da sarakaya alan gerçekten büyümeyenbirharikaçocuk. Mozart la Nadir Nadi'nin benzerliklerine dikkat etmişimdir. Acıları, hışırlıkları bir bilge kahkahayla örtmesini bilen vtöğrctenlerdi Nadir Nadi. Müzik, insanın kendiyle ve dünyayla uyumunu sağlayan, olağanüstü bir varlık. Müziğin bu işlevini Nadir Nadi, yaşamından örneklerle gösterdi. İlgi çekici, tamamlayıcı bir anı. 12 Mart fırtınasında kendi gazetesinden uzaklaştırıldığında, hemen eve dön müş. Ne yaptınız sorusuna, "Baclı çaldım," diye cevap vermiş. Bu davranış bana teslimiyeti değil, gerçek direnci göstermişlir. Cemal Reşit Rey, müzik ayrımlarına çok kızardı. Ona göre, müzik deyince, çok sesli Batı müziği aniaşılırdı. Sanat müziği diye yapılan tür ayrımlannı da yapay bulurdu. Nadir Nadi'nin de aynı kanıyı paylaştığını bilirirn. Uygarlıkla müzik arasındaki ayrılmaz bağı savunurdu. Türk bestccilerini, icracılarını yüreğiyle de kalemiyle de desteklerdi. Onları eleştirilerinin oklarından sanki kemanını kııllanarak korıırdu. 1 Jiç kuşkusuz, kemancı Nadir Na di, meslektaşlarını «avunurdu. Ülkemizde müzik ve sanat yapmanın aşılmaz zorluklarmı bildiğinden, onları umutsuzluğa düşürmek istemezdi. Zor koşııllar altında yetişenlere, müziği sevenlerin, ödenmez bir gönül borcıı var d.r. Nadir Nadi'nin onları desteklemesinin, kamuya sevdirmesinin nedenini aşağıdaki bölüm açıklıyor: "... gerçek sanatı ilk sezen, onu halka beğendirmeye çalışarak bu uğurda sa vaştmı göze alanlar, dünyanın her yerinde azınlıktadır. Onların çabasıyla çevre genişler, dünkü azınlık gittikçe kalabalıklaşır, büyiir ama o her zaman birazınlıktır." Mozart Yılı başladığında, Nadir Bey'Ie Berin Hanım bana "Cosi Fan Tutte"yi armağan etmişlerdi. ŞimdiCDçalaraonukoydıım, "Herkes Böyle Yapar" diyor ama bana kahrsa herkes değil, müziğe karşı bu tııtkulu tavrı ancak Nadir Bey yapardı. Miiziksever, müzikbilir Nadir Bey evrensel müzik yaşadıkça yaşayacak. Nadir Nadi ve yaşam Tamdığım Nadir Nadi Bir kültür, bir görgü birikimidir ki, insanda bir kişilik, bir soyluluk yaratıyor, toplum içinde saygınlığını artırıyor. İşte Nadir Nadi bu saygın kişilerdendir. MÜCAP OFLUOfiLU Çocukluğumdan beri Clumhuriyet gazetesini okuyorum. Nadir Nadi'yi o yıllardan günüınüze dek bir okııru olarak hep izlemişimdir. Yazılarından, kitaplarından tamdığım Nadir Nadi ile karşılaşıp tanıştığım gün, hiç şaşırmadım. Çünkü o yazıları yazan diişümdeki insandı karşımda duran. Aktör olsun, şair olsun, yazar olsun yapıtla rıyla her zaman özdeşleşemiyor. Bir kültür, bir görgü birikimidir ki insanda bir kişilik, bir soyluluk yaratıyor, toplum içinde saygınlığını artırıyor. İşte Nadir Nadi bu saygın kişilerdendir. Kardeşi Doğan Nadi (1913 1969) gibi konuşkan değildir ama, karşısındakini konuşturmasını, özellikle de dinlemesini çok iyi bilirdi. 196O'lı yıllar Park Otel ile Dıvan Oteli BarAmerikan'ında toplandığımız yıllardı. Nadir Bey de haftanın bir iki günü ya Park Otel'in, ya da Divan Oteli'nin barına gelir iki, bazen üç vibki içer, lanıdıklarıyla konuşur söyleşirdi. Nadir Nadi'yi bu bar sohbetlerinde daha iyi tanımışımdır. Her konuda hiç çekinmeden konıışabileceğiniz uygar, hoşgörülü beyefendi bir insandı. Söyleşilerimizde tiyatroya olan sevgisiyle, Muhsin Ertuğrul'a dııyduğu hayranlığı her fırsatta yineler, bana hep Muhsin Bey'i sorardı. Bir de tiyatronun eskiye oranla daha çok ilgi görüp görmediğini me S A YFA CUMHURİYETKİTAPS/*y/T30