Katalog

Zeyyat Selimoğlu ndanyeniöyküler: Denizlerin, istanbul İstanbul'da denize özlem Denizlerin, İstanbul! / Zeyyat Selimoğlu / Can yayınları / 124 s. 15.000 TL. MERALOMLİŞ "...tepelere doğru gecekondu grupları yoğunlaşıvorılu bir kentsel egzama gibi. Oysa deniz... Denizler hic değişmez sanırtlı" diyor. Zeyyat Selimoğlu yenikitabı "Denizlerin, İstanbul" da ve çok gerilerde kalmıj bir zaınana dcğil, kısacık bir süre öncesine, İstanbııl'u çevreleycn denizlerin henüz mavi olduğu yakın bir gec,nıişe dııyclıığu özlemi dilc DI.MZI.KKIX. IVI v\ıu L R 0 M A Düş kaçkımmn sepüvenl Kadınlar Vardı / Tekin Sönmez / Cem Yayınevi 32Ö7T "Kadınlar Vardı", Tekin Sönnıez'in ikinci basıını vapılan romanı. Sönmez romanında, düs, kaçkını Kil Tablet Yazıcısı'nın serüvenini anlatıyor. Cem Yayınevi'nce kiıabın arka kapağına konıılan tanııım yazısmda roman lıakkında şıSyle deniliyor: "Sabırla demli okurlara gizini veren, okıımayı sever'indcn dayanıkhlık isteyen bir roman "Kadınlar Vardı". Yitik, bellcğini arayaıı birbellek Cinsel gücü geliştirmek için Taocu Sevişme Sırları Mantak Chia, Michael Winn / Çeviren: Cem Şen / Dharma Yayınları Taylandlı yazar Mantak Clıia kitabında ya^lı, gen«,\ evli ve bekar her erkek için Taocu sevişmenin ne kadar nuikemmel oldıığunu anlatıvor. Kitabın başında, zührevi hastalığı veprostatıyla ilgili sorunları olanların .ınlatılanları uygulamaları isteniyor. getiriyor. Bugün beton yığınlarının karalara sığmaz olup artık denizlere doğru uzandığı, denizin ölmüş yosunlar, koli basilleri, meduzalar, pet şişeleri, naylon torbalardan geçit vermez olduğu bir İstanbul denizinin öyküsünü anlatıyor yazar kitabaadını veren öyküde. Kentin bu kısacık sürede uğradığı dönüşüme karşın, ojıunla yaşamayı, sevmeyi öğrenmiş, şimdiyse onda sadece nefes alabilmek için uğraj veren insanın sorıınlarına da değiniyor. Bir başka öykü olan "Bir Çöplüğe Bakar Öyküdür"de ise "Akdeniz kökenlı bitkilerin gözel kokuları ile yarışı kazanacağı belli olan çöp kokulan'ndan söz eder yazar. Kokusııyla, görüntüsüyle insanın tüm yaşam alanlarına sızarak onu tehdit eden çöpler... İnsanın denizini, karasını, havasını kimdir böylesine kirleten? İçinde yaşadığı çevrede her an bıırun bumna geldiği halde, bu gerçekliği bir tiirlü görmeyen ya da görmezden gelen kişinin kendisi değil midiryine? Çcvre sorunlarının yanı sıra, bireyin kendisine ve çevresine yabancılaşmasını konıı alan daha birçok öykü var "Denizlerin, İstanbuP'da. Öykülerinde yaLn ve oldukça saydam bir dil kullanan Selimoğlu ince bir tersinmeyle getirir elcştirilerini. Ürnegin, kimileyin medyalarda reklam sloganı olan ya da dizi filmlerde hikya yinelenerek gündelik konu^malarımıza girmiş, deyinıleşmiş tümcelere yer verir. Böylesi tümceler salt biçimler değil, aynı zamanda dünya görüşii, yaşambi<,imi aktarıcısı olarak da varlık ka/anırlar. "Beyaz kanatlı", "mavi bereli" ve "sıcak yürekli" Perez ıle Cucllar, Birleşmiş Milletlcr Cîenel Sekreteri dc öykü kişilcrinin arasında yer alır. Çocukluğunda kardeşleriyle oynarken, tartışan kardeşlerini barıştıran Perez, büyüdüğünde aynı görevi bir kez daha üstlenir. Üzellikle de Irak savaşı sırasında. Rıı kez savaşa girişen ülkeleri, onlara "müdahale" ederek barıştırır/kızıştırır. İ^ uzayınca da Allaha bırakırçözünıünü. Öykülerden biri "Geçmiş Zaman Peşindc" Proust'un aynı adlı yapıtını anış tırır. İlk gençlik döneınlerinde, ilk a^klarını yasayan, birlikte umııtlar iircten, yarınlar kurgulayan iki gencin öykiisüdür bu. Öyküde yıllar sonra kadının yazmamış olduğu bir mektuptan, tüm gençlik umutlarının salt anılarda yaşatıldığını oğreniriz. Proust'ta yakalanmıs, olan zaman, burada, birbirinin aynı olan günlerde ve istenmemiş bir gele Zeyyat Selimoğlu nun yenı kıtabı 'Denızlerın, Istanburda, cevre sorunlarının yanı sıra, bırevın kendisine ve cevresıne yabancılasmasını konu alan övkülerl yer alıyor (Fotoğraf Cengiz Cıva) cekte vaşayan insanlar için de geçerli midir? Kitapta yarım kalmış, bir başka öykü, daha doğrusu bir de mini oyun vardır: "Bir Kadınla Erkeğin Konuşmasını Dinler Öyküdür". Burada da taıııamlanmamış, hep yeniden karşılaşılır, yeniden ba^lanır umuduyla beklenıniş, gelgelim süregelen yasanı koşullarında, belleklerde adeta dondıırulmuij bir film karesi gibi saklanmış, yeniden üretilememiş bir ilişkidir konu edilen. Her öykünün ardından ortaya çıkarak, bir kıssadan hisseye aktaran koro bu sevdayı şöyle betimler: "'Dönüşü Olmayan Nehir' / bir sinema lilmidir, / kimi sevdalar da öyleydi, / dönüşü ol mayan yolda yitip gitti." Deniz, Zey>'at Selimoğlu'nun daha önceki yapıtlarından bu öykü kitabına uzanan ve neredeyse öykülerinin her birinde karşımı/a çıkan bir leitmotit. Kimi öyküde denizi tüketen ejler ayrılır, kadının korkıısu denizin karanlığıy la çoğalır, kimisinde Perez petrol deni zinde boğulur ya da Barbaros başarısını / bajarısızlıklannı hep onıınla gerçekleştirir. Deniz Selimoğlu'nda bir nesne, bir dekor değil nefes alan bir varlıktır. Ancak günümüzdeki gibi lükctilmesi sürdiirülürse daha ne dtnli Mf.'es ala bilir? S A Y F A 7 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 1 2 4