Katalog

sal eleştiriyi epik tiyatronun yöntemiyle sunmayı amaçlamıştır. Aynı dizinde, Turgut Özakman'ın, üç kuşaktan oluşan bir ailede ekonomik sorunların yol açtığı çatışmaların konu alındığı "Ocak", Türk toplumunda geleneklerle şekillenen yaşam biçimlerini eleştiren "Töre" ve Özakman'ın müzik öğesini katarak yeni bir biçim denemesine giriştıği "Ah Şu Gençler" adlı yapıtlarının bulunduğu bir kitap; bir de Yılmaz Onay'ın "Sanatçının Ölümü", "Arafata Kalanlar" ve "Kara> göz ünMuamması"gibioyunlarınıiçe ren toplu oyunları da yayımlanmıştır. Çok haz duyduğunuz bir tiyatro oyununu izledikten sonra eve gidip kitaplığmızdan bu oyunda geçen bir konuşmayı, bir repliği yeniden okuyarak, ondan bir kez daha tat alabilmeyi düşünmüşsünüzdür. Ancak böylesi bir istek basılan tiyatro kitabının azlığından, içinde yaşadığımız koşullarda bir lüks olmuşlur. Bir süredir kimi yayınevleri yayın dünyamızdaki bu gediğt kapatabilmek için art arda tiyatro oyunları yayımlamaya başlamışlardır. Boyut Yayınevi de çıkardığı "Tiyatro Dizisi"nde gerek Türk yazarlarından gerekse yabancı yazarlardan scçtiği örneklerle, bu boşluğun büyük bir bölümünü kapatmayı sürdürmektedir. Aşkın, savaşın, ihtilalin ve hasretin romanı: Kurt Seyt ve Shura Dramatik bir belgesel Kurt Seyt ve Shura / Nermin Bezmen / Kendi Yayını / 428 s. Tel: 265 06 72 İstanbııl'ıın sosyal coğrafyasını eksiksiz olarak kaleme alan tarih yapıtları gündemde değil henüz. Ciddi araştırma ürünleri olan bir dizi semt monografisinin yanında "nostal)i akımı'nın neden olduğu duygusal denemeler de var. İstanbul artık bir "maden"dir; özellikle Beyoğlu'nun neredeyse her kaldırım taşı ve kapı tokmağı tarihegeçmek üzeredir! İnceleme ya da deneme, Istanbul'un mekânlarının karış karış anlatıldığı bu denemelerde neden bu "şehri kabir" in insanlarına eğilmez kimse, diye düşünmemek elde değil. Romanda bu sorunun yanıtı ilk kez Orhan Pamuk'tan geldi. "Cevdet Bey Nermin Bezmen. "Kurt Seyt ve Shura'da Çarlık Rusvasf'ndan 1920 lerin Istanbuluna uzanan genls ve Oğullan"yla "Kara Kitap", îstanbir olay graflğl cızlyor Yazarın, Kurt Seyt'İn torunu olması romanın belgesel ceperlnl pekıştirıyor bul'un yalnızca "taştan ve topraktan" değil, "etten ve kemikten" de var oldugesel ayrıntılar olmasaydı, ortaya daha cv ve iş bulmuştu. 1924 yılında İstanğunu gözler önüne serdi. Şimdi de "yoğun duygusallıkta" bir "aşk roma bul'da yayımlanan "Spassibo" başlıklı önümde bir roman var: "Kurt Seyt ve nı" çıkardı diyenler, bu ilginç çalışma derlemede şu sözcükler yer almaktaShura". 412 sayfalık bu yapıtın yazarı nın özünü yok ederler. Örneklemek ge dır: "Spassibo Rus dilinde şükran anlaNermin Bezmen, Çarlık Rusyası'ndan rekirse, Boris Pasternak'ın "Dr. Zhiva mına gelir. Spassibo, Constantinople! 1920'lerin İstanbuİ'una uzanan geniş go"sunu o müthiş mekânsal anlatım Şükran, lstanbul! Bize kollarını açtm, bir olay grafiği çiziyor. Mekânlar yaldan soyutlarsak, geriye bir tutam sabun barmdırdın, iş buldun, hayatımızı kurnızca karakterler için "fon" işlevi göriiköpüğü kalmaz mı? Kurt Seyt Eminof, tardın! Seni hiç unütmayacağız, dünya yor; "nefes alan" bir roman bu, yalnızca Alexandra (Shura) ve diğerleri bir dö güzeli şehir!" Beyaz Ruslar'm Türkıye'ye üç dalga halinde ulaştığı söylene"tasvir ve tarih"le yaşayan bir çalışma nemin simgeleri olarak görülmeli. değil. Shura Kurt Seyt'ten ayrılır ve Paris'e bilir: 1919 yılında canlarıyla birlikte Romanın odak noktası, Çar Niko göç eder. Kurt Seyt, Nermin Bez mallarını kurtarmak için Türkiye'ye sımen'in anneannesi ğınan "bourgeosie" (kentsoylular), la'nın Muhafız AlaMürvet Hanım'la ev 1920 ilkbaharında Kınm uzerinden yı'ndan Üsteğmen Kurt Seyt'le bir Rus Çar Nikola'nın muhafız lenir. Ve Bezmen, kaçan ve çoğunluğunu Beyaz Ordu suMürvet Hanım'ın baylarının oluşturduğu gnıp (Kurt soylusu olan Alexandalayından üsteğmen Seyt bu gruptandır) ve aynı yılın sonbaanlattıklarındaki ra Verjenskaya'nın Saharında Türkiye kıyılarına ayak basan boşlukları Shura'nın int Petersburg'dan İsKurt Seyt'le, Rus ablası Barones Va onbinlerce insan. Bu insanların öykületanbuJ'a uzanan aşk soylusu Alexandra lentine Taskin'in sağ ri günümüze değin iki kez romanlaştı: öyküsü. Nermin BezVerjenskaya'nı aşkı, ladığı ayrıntılarla dol "Bir Haraşo: îstanbul'un İşgal Zamamen'in Kurt Seyt'in durur. Kurt Seyt ve nında Bir Siyasi Facia" (yazan: Paul torunu olduğu düşüromanın odak Herigaut, çeviren: Ahmet Ihsan, tstanShura nülünce, bu duygusal noktasını oluşturuyor. çekilir, bir adım geri bul 1931) ve "Natacha" (Yazan: Roıı bir mekân ve nüvenin çevresinde zaman panoraması be Janski, çeviren: Beyhan Solmaz, İs belgesel çeperler oluçıkar ortaya; diğer tanbul 1966). 1992'de üçüncüsü yaşuyor: Çarlık Rusyayımlandı:"Kurt Seyt ve Shura". Sayısız birdeyimle, birdönem romanı. sı'nın son demleri, isyan ve ihanet, dostluk ve dayanışma, 70 yıl öncesinin 1917 devriminde kaçan Ruslara kapı karakterleri, ince ayrıntıları, sinemamekân değişimleriyo inanılmaz Istanbul'u bir akademis larını açan Türkiye, kimi kaynaklara tografik yen titklığiyle nakı^lanarak okura su göre 40.000, kimilerine göre de le,"mufassal" bir dramatik belgesel olanuluyor. Okuryanılmasın: Eğer bu bel 200.000 göçmenin hayatını kurtarmış, rak tanımlanabilir bu kitap... S A Y F A 13 ÇAÜDAŞ ORAMA DİZİSİNDEN Can Yayınları'ndan / Son Giinler (Puşkin) Bulgakov /Çeviren: Mazlum Bieyhan / Can YayınİariV 80 s. 11.00QTL. Bulgakov "Son Günler" adlı oyununda ünlü Rus sanatçısı Puşkin'in alabildiğine trajik olan son günlerini ele alıyor. Bulgakov, dahi sanatçı Puşkin'i kuşatan nesnel koşullarla çauşmasının özünü verdiği yapıtında Puşkin'e sahnede hiç yer vermiyor. Siyasal yönetim ile sanatsal yaratırn özgürlüğü arasındaki karşıdığı işleyen Bulgakov sanatçının "önceden tasarlanarak öldürüldüğü"nü söylüyor. Çağdaş Drama Dizisi'nden bu hafta başında çıkan ikinci kitap Gcorge Tabori'nin "Kavgam" adlı yapıtı. Kemal Boztepe'nin çevirdiği "Kavgam", Adolf Hider ile Herzl Schlomo arasındaki tuhaf ilişkiyi konu alıyor. Eleştirmenlerce "son derece özgün bir tiyatro denemesi" olarak nitelenen "Kavgam" ükellikle aklın, eylemle düf ünccnin kayna^uğı bir oyun. CUMHURİYET KtTA» SAYI 11§