Katalog

Roni Margulies'le 'Her Rind Bilir' üstüne bir telesöyleşi 'Sîir insanlık durumunu anlatır' Her Rind Bilir / Roni Margulies /Remzi KitabevUşt.§ubat 199lV36 s. / 7^)00 TL./ CKK Kod No: 097. 599 YUBDAGÜlERKOCA "İsiaııİHirdn cloğdıı ve şimdi yoluıı yansında. İktisatçı, gazeteci vc ccvirnıen. îjiirleri daha önce Tan, Gergedan ve Dcltcr dergilcrinde çıktı. Tiirkçcye çcvirdiğî şiirler arasında Ted Htıghes, Philip Larkin ve Thorrı Gıınn var." Rony Margulies'ın ılk kıtabı "Her Rind Bilir'dc yer alan kısa biyograli bunclan ibaret. İstanhul Robert Kolej, ardından İngiltere City, Cambridge ve Londra üniversitelerindeki iktisat eğitimi. "Yolun Yarısının" yarıdan cpğunu Londra da tükettiği, libkı fstanbııl fotoğraflarına vc eskiye .ıit her türlü ayrıntıya olan düşkünlüğü, bu kısa biyografinindışında tutulmıış... Adını Yahya Kemal'in "Her rind bu bezmin nedir eııcamı bilir" dizelerinden alan ve 21 ^iirinin yer aldığı kitabı hakkında, Rony Mar^ulies'legörü^tük: Kitabıni7in ilk şiirlcri inıge ağırlıklı bir dize yapısına sahip, yalnız sonlara doğru bunlar urtadan kalkıyor... Bu imge şiirini zamanla terk ettiğiniz anlamtna mı geliyor? Sizin "imge ağırlıklı" tarifinize ben katılıımorum, takat ne dediginizi anlıyorum. Gerçekten dc şiirlerinıde s(>n birkaç yılda bilinçli biryön değişikliğioldu. Ama bu imge kullanmaktan, kullaıımanıaya doğru bir değişiklik değil. Daha eski jiirlerimdc imge ve duygu yükü vardır ve ^iirler birer bütün olarak değıl de bu imgeler ve duygıılar temelinde güzeldirler (veK İ T A P T A N B İ R Ş İ İ R Roni Margulies Kanımca sıır bir butun olarak bir sey söylemelldir' ya değildirler) Yazarken de gcrçekteu, aklıına önce bir imge gelirdi, şıiri bu imgenin etratında öğrendim. Benim ve benim neslımın ^airlerınin birc;ok şiirinde bir imgeyi i(,eıen di/eler dışıntlaki dizeleri okıımadan da şiiri begenmek mümkündüT. Çokça olur, iki dizeyi ezbere bildiğim bir şiirin geri kalanı hakkında hiçbir şev hatırlamıyorumdur. Artık böylesi şiirlerin, "şiir" değil de "güzel söz söyleme sanatı"ndan birer örnek olduklannı düşünüyorum Kanımca şiir bir hütün olarak bir şey Mİylemelidir. Bütün olarak ne söyltdiği hatırlanmalıdır. Bir örnek; Edip Cansever'in "Çağrılmayan Yakup" şiiri bir döııemin aydıııımn sorunlarını ınanılmaz bir ustalıkla anlatır, rakat hiçbir iıngesi veya dizehi ezberimde değildir. Yahya Kemal, Abdülhak Hamid hakkındaki bir yazısında şöyle der: "Gerçi bu hal Şarklı zihniyette olanlara eski şairlerden tabii olarak geçmiijtir. Çünkü eski divanların içinde tam bir terkip sayılacak manzumeler ya \\ıç yoktu yahut da nadir olarak vardı, ancak bir gazelde, bir kasidede, bir kıt'ada birdenbire mücevher gibi bir beyit, yahut bir mısra parıldardı." Kısac.ısı ben inıgeden va/.gc\nıcdiın de çarpıcı bir imgeden, giizel bir sözden ibaret şiirler yazmaktan vazgectim. Yahya Kemal'den söz açılmışken, şiirinizi Türk şiir gclencği içindc nereye koyuyorsunuz? Geleneğin c,ıki!} nokıası bencc gerçekten Yahya ; Kemal. F akat ilgiıi(,tir, ben bu göriişlere Yahya Kemal'in kendisiııi cıkuvarak varnıadım. Bu şiir anlayışınıŞavkar Alttnel'lebirlikte Adam Yavınları içinlıazırladığımız Ted Hughes ve Philip Larkin c,evirilerini yaparken benimsedim. İngiliz şiiri neredeyse tümüyle öyküleyici bir tjiir Bir bütün olarak şiirin yapısına ve öyküsüne dayalı bir ^iir, vezin.si/., kariyesiz ve öyküsüz bir İngiliz şiiri düşünmek adeta inıkânsız. Türk şiirinde ise bu geleneği Yahya Kemal'den sonra Nâzım Hikmet ve Edip Cansever'in şiiri sürdüriiyor kanımca. Ziya Osman Saba ve Cahit Külebi'yi de bu geleneğin ikincil şairleri olarak düşünmek mümkün. Buna karşılık, örneğin Turgııt Uyar ile Attila İlhan müthiş bir zevkle okuduğum ve düzinelerle dizelerini e/.bere bildiğim şairler olmalarına rağmen, bu »'•leneğin parçaları sayılmanıahlar kanımca. Ben ,.se kendimi bu geleneğin parçası olarak görecek kadar iddialı değilim elbette, fakat bu geleneğin içinde olmak isterim. Kitabınızdaki biyografide "yolun yansında" olduğunuz yazıyor. Ama şiirlerinizde yolun yarısının çpk ötesinde bir nostatji, bir hüzün var? Bugünün dünyasının insanı olmak zor. Bugünündünyasının ilişkileıindenkurtııluşunkolektif i'lduğunun, gelecekte olduğunun bilincinde olmakla birlikte, insan yine de vaşamın zor, soğuk ve düşnıanca olmadığı bir dönemi (veya en azından böyle dtğilmi% gibi hatırlanan bir dönemi) yani çocukluk ve ilk gençlik yıllarını düşlemeden edemiyor. Belli ki şıirlerimi kendimi en zayıl hissettiğim anlarda yazıyoruın. Diğer anlarda ise çareler başka.. .D S A Y F A 5 Tebessüm Duyulmazbırtaksımekulakveriı seyreksakaUıyaşlıbirkcınankeş, Oturur tek başına içer kv ^esinde. Biryandanülüımigcçcrkcnaklından; lîelleğiylecehelleşirbirvandan. Tektekyankılanıraldıntlacaldığıhernota. Pırıltılısalonlar.^effafbirkadın, parkelcrü/erindtrsüzülmcsiayaklarının. •PcrjPalas tabırak^anı. ) Geliranınısatırkendini.ııtığıheradım. Kakiını k.ulciıiüi, tokıı^luracakhırkaılclıarar. Rirkavisçızerkalkanelıhavada. (Tokiulıvan'da o gece) PuılaklarıiHİaınccbirtcbessüm kalakalır övlece. C U M H U R I Y E T K İ T A P SAYI 62