Katalog

'Karikatürde denemeci olmak istedim' Otuz Yılda Bir / Nezih Danyal / Oluşum Sanatevi Yayınları MERT ALİ BAŞARIR "i7gıde 30 yılını dolduran Nezih Danyal'ın "Otuz Yılda Bir" adını verdığı 3 albümundc İ32 karıkaturu bulunuyor. Karıkatur dı^ında kitap kapağı, kitap resimleme, tiyatro dekoru yapaı^anatçı, Ankara'da ya^ıyor ve çeşıtlı ünıversıtelerde karıkatur derslerı verıyor, kcndine yakın buldugu çızerleri 50 kuşağı çizerleri olarak açtklıyor. Nezıh Danyal'dan 30 yılının değerlendırmesıni ıstedık: Sayın Nezih Danyal, karikatür sanatıyla geçen 30 yılınızın bir değerlendirmesini yapar mısınız? 1959 yılının sonunda karikatüre başladım ve 1960 yılında ılk karıkaturüm yayımlandı, 90'na kadar bu sürdu. Ben karikatürde denemeci olmak istedim, yani karikatürde çeşıtlı çizgıler denedım. Daireyı bıle dık çızgılerle altıgen, yedigen, sekızgen gibi kullanıyorum. Anadolu'daki folklorik öğeleri çızgiye katmaya çalıştım, dekoratif amaçlı karıkatürlcr çizdim. Politık karikaturlerdc yalın şeyler çizmeye ça lıştım. Sergilediğim karikatürler, hep sergi için çizilmiş özgün şeylerdır. Yanı pıyasada çızdığim şeylcri toplayıp, sergi yapmadım. Yaptığım urunleri, sergi için yeniden çizıyorum. Bu da Türkıye'de görülmemiş bırşey. Bunların ıçınden yurtdışına gönderdiklerim oluyor. Gene resim galerisinde karikatur sergisi açtım, "tablo esprisinde olsun" diye renkli renkli şeyler yaptım ve satışa sundum. Bir buçuk milyon liradan, üç yüz bin liraya kadar fiyatları vardı. Kaç evrede toplayahiliriz Nezih DanyaPı? 60'tan 70'e kadar olan evre, Nezih Danyal'ın politıkayı öğrenme sureci . 60 Anayasası'nın çıkardığı yeni yasalar uyarınca özgürlukler gelışmıştı, sosyalıst lıteratür yeni oğreniliyordu, sendikalar yeni kuruluyordu, seııdikalarla diyalog kurııp dergilerine karikatür çizmeye başladım. 70'ten sonra Ankara'ya gcldım, Ulus Gazetesı kapanana kadar da gunluk kaııkatur çizdim. Bu evrede de televızyonda çalışiyordum. Çızgımı, çızgı tılm espnsınedayanarak hareketlendırmeye getirdım. O donem, çizgimin deneysel duruma gelnıe donemiydı. örneğin grafıklerle çizgi kullandım, ga/ete karıkatUrlerını ayrı şekıldc kullandım, haftalık karikatür ve aylık karikatür için farklı şeyler yaptım. Bunları 79 yılında "Devir" adıyla bir kıtapta topladım. Yu/un ustuııde kıtap lesımledinı ki bunların çoğu benim çizgimin katkısı olup da kıtap haline gctmış şeyler. Şımdi lazcranimasyon yapıyorum. Profesyonel bir çizer, önce kapalı devre çizmesini oğrenmeli, Nezih Danyal'la yeni albümü 'Otuz Yılda Bir' üstüne kcndı ıçınde deneyim kazanmalı, çizgi her yerde kullanılabilir bir çizgi olmalı, ya da karikatürcü çeşıtlı alternatıflerde her ıstedığım «,1/ebılmeli. Çi/({i filmdeki bilgisayarla^ma olayı, bir tür kalem hesabı yapmak yerine hesap makinesi kullanmak gibi bir şey mi? Bilgisayarla çizgi film yapmak Ankara'da moda oldu. Kimi görsem bilgisayar getirdim, "çizgi film yapacağız" dıyor. Oysa bunların çoğunda çizgi film deneyi yok. Halbuki önce bir çizginin olması lazım, ondan sonra bunları canlandırabilccck sıncma bılgısı ve özgün konular gerekli. Bilgisayar heı şeyı yapamıyor, verırsen alabiliyorsun. Bilgisayar olmadan çizgi film yapılır ama, çizgi filmci olmadan bilgisayarla çizgi film yapılamaz. Ankara'da oturan bir çizer olmak? Askerlığimi bitirdikten sonra burada çizgi tilm studyosunda çalışıyordum, gazetelere, dergılere karıkatür çiziyordum. Halbuki o sırada msanlar Ankara'dan lstanbul'a gıdiyorlardı, yani ben tersıni yaşadım. Ankara'da sanat orıamı, İstanbul'dan daha parlak ulmamasına kar^ın daha yoğun. Bugunku ıletışim olanakları ile bir karıkaturcu Bıtlis'ten bile çızebılır. Ankara ıçınde olmak büyuk avantaj. Haberlerı daha erken almak, kulısın ıçinde olmak, politikacılarla karşı karşıya olmak gibi. Fakat bu avantaj televızyon sayesınde ortadan kalktı. Ulusal bir karikatür çizgisi oluslurma denemelerin? Ulusal bir karikatür çizgisi oluşturma derken şu oneriyi getiriyordum; hat sanatı diye bir çizgi sanatından, çinı motiflcrındekı descnlerden yararlanma... Bunları kaynaştırarak kendimce bir sey yapmaya çalışıyorum. LJ 141 0 1 4 2 0 0 163 Nezih Danyal daireyı bıle dık çızgrlerte altıgen yedigen sekızgen gıbt kullandığını söyluyor (Fotofiral Muharrem Aydın) C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1$ S A Y F A 7